Aus der aktuellen Ausgabe vom Freitag, 27 Januar 2023

Připowědźenje ministra witataj

Budyšin. Změnu strategije při zaměstnjenju ćěkancow, kotruž je sakski nutřkowny minister Armin Schuster wčera připowědźił, krajnaj radaj Zhorjelskeho a Budyskeho wokrjesa, dr. Stephan Meyer a Udo Wićaz (wšitcy CDU), witataj. Kaž Budyski krajnoradny zarjad zdźěli, płaći to zdobom za to, zo chce Sakska ćišć na zwjazkowe knježerstwo zwyšić, zo by tute přićah njeukrainskich ćěkancow jasnje pomjeńšiło.

Rozmołwa z wyšim měšćanostu

Choćebuz. Wuwiće na Delnjoserbskim gymnaziju, přiwzaće koncepta WITAJ za nowe zakładnošulske stejnišćo na Halleskej dróze a rěčne kursy za měšćanskich zapósłancow běchu někotre z temow, kotrež je Choćebuski wyši měšćanosta Tobias Schick (SPD) wčera ze zastupjerjemi delnjoserbskich institucijow, gremijow a towarstwow rozjimał.

Młodźinsku woboru mytowali

„Pip, pip, pip, daj rady mi – móžeš sedźeć w ćopłej stwě“ rěka w ptačokwasnym spěwje „Ptačkowa próstwa“. W tajkej ćopłej pjekarskej stwicy sedźeše zawčerawšim jako sowa předrasćena Lisbeth a podpěraše zhromadnje z bratrom Benediktom mać, pjekarsku mišterku Dianu Pašcynu (srjedźa) při předawanju słódneho ptačeho pječwa. Foto: Henriette Braun

Marko Šiman

Dźensa wopominamy wuswobodźenje koncentraciskeho a zaničowanskeho lěhwa Auschwitz před 78 lětami kaž tež wšitke wopory nacionalsocialistiskeho namócneho knjejstwa. 27. januar je naš narodny wopomnjenski dźeń. Składnosć to, zjawnje, ale tež wosobinsce zhladować na młódše stawizny, na jednanja, kotrež přeco hišće wšu našu zamóžnosć předstajenja překročeja. Runje tohodla je njeparujomne, zo we wopominanju zdobom na nadawki přitomnosće a přichoda dźiwamy.

Prěni nadawk kubłanja je tón, so wo to starać, zo so Auschwitz ženje njewospjetuje. Tele znate zwěsćenje Theodora W. Adorna měri so we wobydlerskej towaršnosći na kóždu jednotliwču a kóždeho jednotliwca z nas. Z teje přičiny je tutón pomjatny dźeń dorazne žadanje, być a wostać stražliwi. Wopomnjeće na ludomordarstwo na europskich Židach, horjo milionow ludźi, kotrež je nacionalsocialistiske namócne knjejstwo ze swojim čłowjekow hidźacym rasowym błudom na Europu a tamniše dźěle swěta přinjesło, sej pomina, hižo spočatkam kóždehožkuli tajkeho stracha rozsudnje znapře­ćiwić.

Serbscy radźićeljo su „wutroba“ załožboweje rady, ale hišće nic „organ“

Budyšin (SN/mb). Sebastian Hecht słuša do kruha „pjenjezydawarjow“ w radźe Załožby za serbski lud, wón je nawoda wobłuka kultura a turizm w sakskim statnym ministerstwje za wědomosć, kulturu a turizm. Tola „wutroba“ załožboweje rady su po jeho měnjenju serbscy radźićeljo, dokelž su woni faktisce za wšě wobsahi zamołwići, z kotrymiž ma so gremij zaběrać. So wě, zo je předsydka załožboweje rady, Susann Šenkec, wčera na nowinskej konferency po posedźenju w Budyskim Serbskim domje nawjazujo na tute wuprajenje politiski nadawk wuzběhnyła: „wutrobje“ status „organa“ spožčić. Praktiska konkluzija by była: Jeničce serbscy radźićeljo bychu załožbowu radu tworili, zastupjerjo pjenjezydawarjow bychu so kaž zarjadniska rada wo prawniski dohlad starali. Šenkec so wjeseleše, zo „smy so zhromadnje z pjenjezydawarjemi do dialoga do tutoho směra podali“.

Nimale měsac do hłowneje zhromadźizny serbskeho třěšneho zwjazka 22. apryla w Choćebuzu budźe 25. měrca hłowna a wólbna zhromadźizna Domowinskeje župy „Jan Arnošt Smoler“ w Budyskim Serbskim domje.

Budyšin (kl/SN). Předsydstwo Domowinskeje župy „Jan Arnošt Smoler“ Budyšin je wčera, na swojim prěnim lětušim wuradźowanju, hłownu a wólbnu zhromadźiznu župy za 25. měrc zwołało. Zhromadźizna budźe w Budyskim Serbskim domje. Wobdźělnicy wuzwola županku abo župana kaž tež nowe župne předsydstwo.

Dale je předsydstwo lětuše župne projekty rozjimało. „Serbske kino“ ze serbskimi filmami w Budyskim kinje bychu rady znowa přewjedli, wšako bě wothłós loni dosć dobry. Cyłkowne wudawki za prěnje tajke zarjadowanje pak běchu prosće přewysoke. Tuž chcedźa nětko za pućemi pytać, štó móhł zarjadowanje tajkeho razu wuhotować a přewjesć. Župna kubłanska jězba powjedźe čłonow a zajimcow w septembrje po slědach Hadama Bohuwěra Šěracha. Tradicionalny nazymski koncert w Serbskim domje budźe na dnju Budyskeje Romantici.

Berlin (dpa/SN). W Zwjazkowym sejmje diskutowachu zapósłancy namjet amploweje koalicije, kotraž chce reformu wólbneho prawa zwoprawdźić. Plany SPD, Zelenych a FDP maja k tomu přinošować, zo měł Zwjazkowy sejm w přichodźe mjenje zapósłancow měć. Amplowa koalicija nadźija so podpěry zapósłancow. W nuzy chce koalicija reformu tež bjez přihłosowanja unije přesadźić. Hižo spočatk měrca ma so zakoń wobzamknyć. Ze stron opozicije pak jewjachu so hižo do diskusije dosć kritiskich wuprajenjow.

Wola noweho prezidenta

Praha (dpa/SN). W Čěskej wola wobydlerjo wot dźensnišeho noweho prezidenta. Tak maja so woni mjez bywšim generalom Nato Petrom Pavelom a populistiskim bywšim ministerskim prezidentom Andrejom Babišom rozsudźić. Wólbne lokale su wot 14 hodźin wotewrjene. Poslednje ludowe naprašowanje je 61lětny general dobył. Wuslědk wólbow wočakuja w Čěskej jutře wječor.

Rozestajenja na demonstraciji

Wuknjacy Delnjoserbskeho gymnazija w Choćebuzu su wčera 36. zapust woswjećili. Cyłkownje 23 šulerskich porikow ćehnješe po nutřkownym měsće. Po připołdnju běchu woni hosćo w Choćebuskej radnicy, hdźež jich wyši měšćanosta Tobias Schick (SPD) witaše a štučku sobu rejowaše. Dale wopytachu šulerjo Rěčny centrum WITAJj. Runje tak pozastachu na Starym torhošću a w Serbskim domje. Šulerjo dźakowachu so přemysłownikam města, dokelž Delnjoerbski gymnazij stajnje wulkomyslnje podpěraja. Z pjenjezami móža serbske nałožki a tradicije dale pěstować. Foto: Michael Helbig

Wulki balon z wobličom by­w­šeho prezidenta USA Donalda Trumpa bu w Londonskim muzeju zaso naduty. Tam pruwowachu, hač je balon hišće w porjadku, zdźěli wčera Museum of London. Naddimensionalny balon ma so mjenujcy z druhimi artefaktami protestnych hibanjow na wustajeńcy pokazać. Balon zwobraznja Trumpa w pjelchach.

Drježdźany (dpa/SN). Po nimale třoch lětach koronapandemije maja so zbywace škitne naprawy w Sakskej 3. februara skónčić. Wčera je so sakska strowotniska ministerka Petra Köpping (SPD) w Drježdźanach za to wuprajiła, izolacisku winowatosć za pozitiwnje testowanych zbě­hnyć. Tež winowatosć, nahubnik w zarjadnišćach, kaž na přikład přebywanišćach za ćěkancow wužiwać, potom hižo njebudźe. To je Köpping po wuradźowanju z fachowcami kabinetej namjetowała, kotryž přichodnu wutoru wo tym rozsudźi. „Hladajo na tuchwilne wuwiće njejsu směrnicy hižo trěbne“, wona zwurazni. Přicho­dnje dyrbja ludźo zamołwiće sami rozsudźić směć. „Po słowach fachowcow wuwiwa so pandemija do endemiskeje fazy.“ Sylnu zymsku žołmu ministerka wjac njewočakuje.

Berlin (dpa/SN). Prěni ukrainscy wojacy za wukubłanje na panceru typa Marder su wčera do Němskeje dojěli. Wukubłanje, kotrež je dźěl wojerskeje pomocy za Ukrainu, so bórze zahaji.

Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je mjeztym rozsud zwjazkoweho knježerstwa za dodawanje tankow typa Leopard do Ukrainy kritizował. Před nimale lětom bě jasne, zo njebudźe Němska žane ćežke brónje k dispoziciji stajić a so tuž na wójnje w Ukrainje njewobdźěli, wón wčera w sćelaku MDR zwurazni. Zo je knježerstwo hinak rozsudźiło, wobydlerjow starosća. Kretschmer je dale za to, zo měło so za diplomatiskim rozrisanjom pytać.

Tež wulki dźěl ludnosće w Němskej ma rozsud knježerstwa za dwělomny. Cyłkownje 46 procentow naprašowanych je so w aktualnym němskim trendźe za rańši magacin ARD za to wuprajiło, Ukrainje pancery dodawać. Nimale runje telko je přećiwo tomu (43 procentow). Rozdźěle su po naprašowanju mjez starobnymi skupinami. Wjace hač połojca 18 do 34lětnych nochce, zo so pancery do Ukrainy dowožuja. Wulki dźěl staršeje generacije (52 procentow) je za to.