Aus der aktuellen Ausgabe vom Dienstag, 21 März 2023

Moskwa (dpa/SN). Ruski prezident Wladimir Putin a chinski statny a stronski šef Xi Jinping staj dźensa z rozmołwami w Moskwje pokročowałoj. Po wčerawšim zahajenju z wosobinskej rozmołwu wobeju politikarjow wo wójnje w Ukrainje, kotraž traješe dlěje hač štyri hodźiny, steja dźensa jednanja knježerstwoweju delegacijow w srjedźišću. Při tym dźěše předewšěm wo hospodarsku kooperaciju.

Po informacijach Krjemla chcychu dwě zrěčeni wo „wšo wopřijacym partnerstwje“ a „strategiskim zhromadnym dźěle“ podpisać. Na wuradźowanjach wobdźěli so tež ruski minister za zakitowanje Sergej Šojgu. Kaž Krjeml zdźěla, stejachu tež prašenja wojersko-techniskeho zhromadneho dźěła na programje. Na zapadźe so boja, zo móhła China Ruskej brónje za nadpadowu wójnu přećiwo Ukrainje dodawać.

Putinej je wopyt chinskeho hosća dobra składnosć, swětej pokazać, zo njeje mjezynarodnje izolowany. China njeje wójnu Ruskeje přećiwo Ukrainje dotal zasudźiła a chce měrowe jednanja.

Jednaćelka Domowiny wita zakonske plany zwjazkoweho knježerstwa

Drježdźany/Budyšin (SN/MkWj). Zwjazkowy minister za justicu dr. Marco Buschmann (FDP) je připowědźił, zo chcył tuchwilu płaćiwy zakoń wo mjenach w Němskej změnić a w tym zwisku tež Serbam zmóžnić, tradicionalne swójbne mjena wužiwać, mjez druhim žónsku kóncowku „-owa“. Změnu zakonja chcedźa hišće lětsa w zwjazkowym sejmje wobzamknyć. Torsten Herbst, sakski zapósłanc FDP w zwjazkowym sejmje a parlamentariski jednaćel tamnišeje frakcije, je so k tomu wčera wuprajił: „Jako sakski zapósłanc witam, zo so wažna naležnosć serbskeho ludu w změnje zakonja wo mjenach wobkedźbuje. Bě to dołhi puć hač k rozrisanju tutoho problema, kotrež njeje předchadźace knježerstwo bohužel zwoprawdźiło. Wjeselu so tuž ćim bóle, zo bě zwjazkowy minister za justicu namjetam wot wšeho spočatka wotewrjeny a zo je nětko jednał. To je znamjo česćownosće napřećo Serbowkam a Serbam.

Cyrkej a cyrkwinske žiwjenje je wažny ­wobłuk, w kotrymž so serbuje a hdźež ­ludźo – kěrluše spěwajo a so modlo – z prawidłownosću spodobnu serbšćinu „do huby bjeru“ a we wutrobje składuja. Cyrkej je wupruwowany „rěčny rum“. Jako Serbja so přez kóždeho čłowjeka wjeselimy, kotryž sej našu rěč přiswoji. Što pak, hdyž kemše a křesćanska nabožina jeho swět njejstej? Dokal móhł so podać, zo by zwonka rěčneho kursa, prosće w swojim „normalnym žiwjenju“, našu rěč nałožował? Mjez nimale 200 wob­dźělnikami kursow Mareka Krawca je ­někotryžkuli, kotryž tajki wobłuk pyta.

Wčerawši ritual wuhnawanja zymy ­běše jenož jedyn přikład za pluralitu rěčnych rumow. Wězo njeje kóždy njewěriwy „pohan“. Tak kaž móže njewěriwy z respektom cyrkej wopytować, móže křesćan ze zajimom pohanski ritual na wědomje brać. Přećelna mjezsobna toleranca a wulkomyslnosć stej fundament towaršnosće z přichodom. Marcel Brauman

Choćebuz (dpa/SN). Braniborska minis­terka za wědomosć Manja Schüle (SPD) měješe dźensa w kabineće koncept wo inowaciskim centrumje za uniwersitnu medicinu w Choćebuzu předstajić. Kónc měrca dyrbi koncept wědomostnej radźe předležeć. Wukubłanje lěkarjow chcychu poprawom Braniborskej Techniskej uniwersiće Choćebuz-Zły Komorow (BTU) přirjadować. Nětko pak zamołwići wo druhim modelu rozmysluja, na přikład wo tym, samostatnu wysoku šulu załožić. BTU ma zakonsce jako kooperaciski partner k dispoziciji stać.

Zhorjelc (SN). Po Bartonskim jězoru pola Zhorjelca móža ludźo bórze z łódźu jězdźić. Łužiska a srjedźoněmska towaršnosć hórnistwoweho zarjadnistwa (LMBV) je znapřećiwjenje přećiwo dojednanju, wodźiznu za to wužiwać směć, nětko cofnyła. Tole zdźěli minjeny pjatk Sakska krajna direkcija (LDS). Nastupajo škit přirody pak su někotre wobmjezowanja. Tole pak ničo na tym njezměni, zo smědźa so ludźo na lěćnu sezonu přihotować. „To přisporja atraktiwiće regiona“, wuzběhny prezidentka direkcije Regina Kraushaar. Tež turistiski wobłuk z toho profituje.

Něhdźe 960 hektarow wulki Bartonski jězor bě kaž druhe jězory něhdy brunicowa jama, kotruž su mjez 2002 a 2013 z wodu napjelnili, a słuša k Łužiskej jězorinje. Płonina ma so z najwjetšej kumštnej jězorinu Europy stać a cyłkownje 25 000 hektarow wopřijeć. Nětko je jednanje za łódźnistwo na Bartonskim jězoru wotzamknjene, štož je wažny zakład dalšeho wuwića jězoriny. Poprawom bě łódźnistwo na jězorje hižo loni nazymu předwidźane. Tola LMBV kaž tež zwjazk wudźerjow Elbflorenz stej znapřećiwjenje zapodałoj.

Zakónčenje 54. Lessingowych dnjow w Kamjencu bě minjeny pjatk zdobom zazběh za nowe kulturnišćo měšćanskich zběrkow. Wotnětka w Starej póstowni přistupny DADA-centrum ma z wustajeńcami a dźěłarničkami hosćom dobu dadaizma zbližić. Prěnja přehladka „Mail-Art“ bu na zakładźe dara něhdźe 300 twórbow Franka ­Voigta, Petry Lorenz a Volkera Lenheitna zestajena. Nawal na wernisaži, kotruž ­wob­rubichu Ingo Reulecke, Kriton Beyer a Wieland Möller z performance hudźby a reje, swědči wo wulkim zajimje publikuma za drje najnjewšědniše kulturne ­hibanje w Europje 1920ych lět. Foto: Měšćanske zběrki Kamjenc/Carsta Off

Drježdźany (dpa/SN). Sakske knježerstwo steji před wulkimi wužadanjemi w zwisku z politiku ćěkancow. Třěšny zwjazk organizacije za migrantow je wčera swoju pozicisku papjeru předstajił. Mjez druhim žada sej zwjazk decentralne zaměstnjenje ćěkancow, elektronisku strowotnisku kartku za potrjechenych, přistup k rěčnym kursam němčiny a dźěłowym wikam, wólbne prawo za migrantow kaž tež wojowanje přećiwo rasizmej.

Wjac hač 40 organizacijow je pozicisku papjeru podpisało. Ćěkancy měli so na zjawnym žiwjenju wobdźělić směć, měni jednaćelka sakskeje rady za ćěkancow Angela Müller. „Po cyłym swěće su hibanja ćěkancow“, wona wuswětli. Škita potrěbni njemóža po předstawach politikarjow jednać, wšako njeńdźe wo swójske derjeměće, ale wo zachowanje swójskeho žiwjenja. Migraciji njehodźi so tuž zadźěwać.

Kóžde lěto do jutrow pletu čłonki Čornochołmčanskeho towarstwa wjesnych žonow pletwu za nawjes. Dohromady je 32 ­metrow trěbnych, kotrež při jutrownej studni přičinja a z pisanymi jejkami wudebja. Z tym měješe nimale 20 žonow wčera ruce połne dźěła. Na te wašnje witaja přichodnu njedźelu w swojej wsy wopytowarjow jutrownych wikow. Foto: Gernot Menzel

Kulow (Mak/SN). W 30. lěće swojeho wobstaća chce třěšny zwjazk Kulowskich młodźinskich towarstwow United Clubs for Kulow kónc lěta wjacore dny trajacy zabawny program poskićić a sedmy raz mjeztym hižo legendarny filmowy festiwal silwestinalu přewjesć. Zazběh za wobšěrne přihoty bě njedawno w Kulowskim Starym dwórnišću.

Tam zhladowachu najprjedy zhromadnje na zašłu silwestinalu, kotruž přewjedźechu kónc lěta 2018. Dale předstajichu jednotliwe komisije a jich nadawki. Dohromady změja pjeć komisijow, w kotrychž je wjele pilnych pomocnikow trěbnych. Tak maja komisiju za natwar, za techniku, za financy, za program a za zjawnostne dźěło. Hižo nětko so akterojo wjesela, zo móža we łužiskim městačku zaso tajke zarjadowanje na nohi stajić. Wo přidatnu dobru atmosferu w Starym dwórnišću postarachu so z tym, zo pokazachu někotre filmowe wurězki šesteho festiwala filmow.

Srjedźišćo Łaza je wot minjeneho pjatka wo zajimawosć bohatše

Łaz (AK/SN). Lora a signalny kamjeń dopominatej nětko při parkowanišću blisko Łazowskeje radnicy na tamniše hórnistwowe stawizny. Eksponataj stej trajnej požčonce Frenzelec swójby. Gmejna smědźeše jej loni přewzać. Wotewrjeny wóz jamoweje železnicy dopomina na sobudźěłaćerjow hórnistwa kaž tež na wo­bydlerjow, kotřiž su w Radsku, Šiboju, zdźěla w Lipinach a w druhich wotbagrowanych wsach swoju domiznu zhubili. Lora kaž tež kamjeń pochadźatej z bywšeje brunicoweje jamy Werminghoff 1. Dźakowano wulkomyslnej podpěrje Wojerowskeje firmy R&S móžachu woboje wurjedźić, restawrować, wobarbić a nastajić.

Łazowska wjesna rada je předewzaću přihłosowała. Podpěrałoj staj projekt bywši Łazowski gmejnski radźićel Dietmar Kugel a Wojerowski měšćanski radźićel Frank Hirche.