Židowska kultura w srjedźišću

Mittwoch, 26. März 2025 geschrieben von:

Lipsk (dpa/SN). Swoju 245. hrajnu dobu chce Lipšćanska sukelnica lětsa z kóncom tydźenja demokratije zahajić. Po hesłom „Prawy zwuk trjechić“ přeprošuje sukelnica wot 5. hač do 7. septembra k najwšelakorišim zarjadowanjam, direktor Andreas Schulz při předstajenju noweho programa hrajneje doby 2025/2026 w Lipsku rjekny. Hudźbnje ­zahaja sezonu z „Wulkim Concertom“ pod nawodom kapałneho mištra Andrisa Nelsona.

Hudźbny kompleks „Tacheles“ su wu­směrili na „Lěto Židowskeje kultury“, ­kotrež chcedźa 2026 po cyłej Sakskej swjećić. Na programje steja orchestrowe a komornohudźbne twórby mjez druhim Ernsta Blocha, Pavela Haasa a Paula Ben-Haima. Nimo toho zaklinči wjace hač 15 hudźbnych twórbow estiskeho komponista Arva Pärtsa.

Sezonu skulojća sinfoniske kompo­zicije a instrumentalne koncerty Brahmsa, Liszta, Brucknera, Mendelssohn­Bartholdyja, Rachmaninoffa, Bernsteina, R. Straussa, Dvořaka, Mahlera, Beetho­vena a Čajkowskeho. Za dźěći zaklinči „Popjelawka“.

Iniciatiwa za digitalne płaćenje

Mittwoch, 26. März 2025 geschrieben von:

Frankfurt/Berlin (dpa/SN). Digitalnje zapłaćić z kartku abo mobilnym telefonom je mjez ludźimi dale a woblubowaniše – tola nic wšudźe w Němskej móžne. Nowa iniciatiwa „Němska zapłaći digitalnje“ wjacorych poskićowarjow posłužby zapłaćenja chce tajke modele zapłaćenja spěchować a jeje akceptancu zwyšić.

Jako partnerojo su so dotal Commerz Globalpay, Němska banka, Flatpay, ­Mastercard, SumUp, Unzer, Visa a VR Payment zjednoćili. Iniciatiwa je pak tež dalšim partneram wotewrjena. Z pod­pěru wobdźělnikow móža mali wikowarjo a dalše předewzaća cyłe lěto wuspytać, kak kupcy digitalne móžnosće zapłaćenja wužiwaja. W tymle času přewozmu partnerojo iniciatiwy kóšty za nakup terminala a instalacije kaž tež popłatki za wužiwanje techniki při kóždym płaćenju.

Wuměnjenje za sobudźěło je, zo njejsu předewzaća dotal žane móžnosće digi­talneho płaćenja poskićeli a zo nimaja wjace hač 50 000 eurow wobrota.

Ze swojej ideju orientuja so wobdźělnicy na iniciatiwach druhich krajow. Tak maja w Pólskej mjeztym dwójce telko ­digitalnych terminalow kaž w Němskej.

Nalětnja pycha w Rogeńskim parku

Mittwoch, 26. März 2025 geschrieben von:
Sobudźěłaćerjo Załožby hrabje Pückleroweho parka a Rogeńskeho hrodu – mjez nimi studentka wobswětowych wědomosćow Jette Stille a zahrodkar Tim Wancsucha – su wčera zhromadnje z pilnymi dobrowólnymi pomocnikami započeli, w parku wjace hač 4 300 nalětnich rostlinow sadźić. Lětsa ma so wokoło hrodu módry bant swětło- a ćmowomódrych kwětkow ćahnyć. Nimo syrotkow a njezapomničkow wudospołnjeja cyłkowny pisany wobraz lětsa tež hyacinty, narcisy a tulpy. Za nje běchu dźěłaćerjo hižo loni nazymu cyble do hrjadkow hrodoweje terasy tykali. ­Załožba tež lětsa wulku sadźensku akciju financuje. Foto: Michael Helbig

To a tamne (26.03.25)

Mittwoch, 26. März 2025 geschrieben von:

Nadhodźiny w swětnišćowej staciji ISS dwěmaj astronawtomaj USA njezapłaća. Tole zdźěla swětnišćowy zarjad NASA. Runje druhim přistajenym knježerstwa dóstanjetaj wonaj mzdu za 40 hodźinski dźěłowy tydźeń. Nimo toho wšak přewozmje NASA kóšty za transport, přebywanje a zastaranje w ISS. Techniskeje ­pany dla dyrbještaj wobaj dźewjeć měsacow na swój nawrót na zemju čakać.

Po dwanaće hodźinach čakanja na lodźe jězora su pomocnicy w Alasce nana a toho dwě dźěsći wuchowali. Lětadło swójby bě so hižo nimale dospołnje podnu­riło, medije USA rozprawjeja. Přiwšěm mějachu wšitcy třo hišće wulke zbožo: Małe lětadło bě z njeznateje přičiny na zamjerznjenym jězoru přizemić dyrbjało. Wot toho časa pomocnicy za nim pytachu. Skónčnje mašinu w njesměrnej lodowej pusćinje Alaski wuhladachu.

Etat z wulkimi deficitami schwalili

Dienstag, 25. März 2025 geschrieben von:

Na swojim wurjadnym posedźenju je wokrjesny sejmik w Zhorjelcu wčera dwójny etat za lěće 2025/2026 schwalił. Po dołhej ćahańcy je wokrjes nětko zaso kmany jednać a swoje nadawki w połnym wobjimje spjelnjeć.

Zhorjelc (AK/SN). Wokrjes Zhorjelc je we wažnych nadawkach dale kmany jednać. Ze snadnej wjetšinu je wokrjesny sejmik wčera dwójny etat za lěće 2025/2026 wobzamknył. Krajneho radu dr. Stephana Meyera namołwjachu, so pola swobodneho stata Sakskeje wo připokazanja na zakładźe potrěbnosćow prócować, zo bychu deficity wurunali. 2025 wučinjeja tute deficity 59 mio. eurow, 2026 budźe to něhdźe 86 milionow eurow. Konceptej za strukturu etata pak radźićelki a radźićeljo njepřihłosowachu.

„Amaterojo“ w Běłym domje

Dienstag, 25. März 2025 geschrieben von:

Washington (dpa/SN). Opozicija w parlamenće USA chce fatalne komunikaciske misnjenje knježerstwa přepytować dać. Nawoda frakcije demokratow w senaće Chuck Schumer rěči w tym zwisku wo „amaterskim zadźerženju“. W skupinskim chaće wodźacych zastupnikow knježerstwa rěčachu wo planowanym nadpadźe USA na milicu Huthijow w Jemenje. ­Mylnje su tež šefredaktora časopisa The Atlantic do skupiny přiwzali a jemu material pósłali, kiž je wón wozjewił.

Teroristka před sudnistwom

Celle (dpa/SN). Bywša teroristka skupiny RAF Daniela Klette dyrbi so wot dźensnišeho pospyta mordarstwa a rubježneho nadpada w 13 padach dla před sudnistwom zamołwić. Statne rěčnistwo 66lětnej wumjetuje, zo je mjez 1999 a 2016 zhromadnje z dalšimaj kumpanomaj wjacore pjenježne transportery a kupnicy wurubiła, zo by žiwjenje w ilegalnosći financowała. Při tym bě cwólba wjace hac 2,7 milionow eurow rubiła. Klette běchu 24. februara 2024 zajeli.

Nalada trochu lěpša

Studenća Istanbulskeje uniwersity su wčera wječor zhromadnje z dalšimi demonstrantami přećiwo zajeću měšćanosty Ekrema Imamogla protestowali. Najebać zakaz zhromadźuja so ludźo mjeztym šesty dźeń na dróhach wjacorych turkowskich městow. Policija je dotal wjace hač tysac demonstrantow zajała. Politiska atmosfera w kraju je přiběrajcy napjata. Foto: dpa/Huseyin Aldemir

Merz:Dowěra rosće

Dienstag, 25. März 2025 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Frakciski šef CDU/CSU Friedrich Merz so rozprawam wo rozestajenjach při koaliciskich jednanjach mjez uniju a SPD spřećiwja. „Atmosfera je dale a lěpša, dowěra rosće. Tutu mjezsobnu dowěru trjebamy“, medije přichodneho zwjazkoweho kanclera cituja, powołujo so na informacije wobdźělnikow rozmołwow. Někotre dźěłowe skupiny su mjeztym prěnje wuslědki předpołožili. Zo wuwiwaja so při wšelakich temach diskusije a kontrowersy, běchu wšak wočakowali. To potrjechi wosebje wobłuki migraciju, hospodarstwo a financy. Zjawny wobraz, zo so CDU/CSU a SPD stajnje wadźa, pak takle njetrjechi, rjekny šef krajneje skupiny CSU Alexander Dobrindt. Wón je optimistiski, zo jednanja derje zakónča.

Z rozmołwami Ruska spokojom

Dienstag, 25. März 2025 geschrieben von:
Riad (dpa/SN). Ruska delegacija je spokojom z wuslědkami rozmołwow z USA wo skónčenju wójny w Ukrainje. „Wobchowamy zaćišć pozitiwneho dialoga, kiž je tež trěbny“, rjekny ruski zastupnik Gri­gori Karassin statnej powěsćerni Tass. Z rozmołwami chcedźa pokročować a dalše kraje kaž tež UNO zapřijeć, wón připowědźi. Wčera běchu zastupnicy USA a Ruskeje wjace hač dwanaće hodźinow wuradźowali. Při tym dźeše wo wožiwjenje poćahow mjez woběmaj krajomaj a wo skónčenje wójny Ruskeje přećiwo Ukrainje. Wosebje rěčachu wo přiměrje w Ukrainje. Zhromadnu deklaraciju wo wuslědkach jednanjow chcychu w běhu dnja wozjewić, Krjeml w Moskwje a Běły dom we Washingtonje zdźělitej.

Sakska planuje „bolostne“ naprawy

Dienstag, 25. März 2025 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Sakska chce prěni króć po wjele lětach zaso dźěłowe městna w swojich zarjadach wottwarić. Tole wuchadźa za naćiska etata swobodneho stata, kotryž je financny minister Christian Piwarz (CDU) předpołožił. Cył­kownje chcedźa něhdźe 470 městnow šmórnyć, „zo njebychu nas personalne wudawki přežadali“, minister rjekny. ­Sakska ma tuchwilu 96 491 dźěłowych městnow.

Po naćisku knježerstwa za dwójny etat 2025/2026 planuja dochody a wudawki we wysokosći něhdźe 25 miliardow eurow. Zo bychu etat wurunali, dyrbja na mnohich městnach „bolostne“ lutowanske naprawy přesadźić.

Třećina wšěch wudawkow je za města, gmejny a wokrjesy předwidźana. Přiwšěm steja komuny pod wulkim pjenježnym ćišćom, Piwarz rjekny. Zhromadnje chcedźa wupuće z mizery namakać. Tola tež na zwjazkowej runinje su reformy nuznje trěbne. Razantnje přiběrace socialne wudawki komuny poćežuja. Twarske naprawy su tohorunja potrjechene: Za nowe projekty pobrachuja pjenjezy.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND