Što je wažne Miłoražanam?

Donnerstag, 11. Juli 2019 geschrieben von:

Přesydlenje wsow we Łužicy wudobywanja brunicy dla je tež zajim studenta architektury na Berlinskej uniwersiće za wuměłstwa zbudźił. Christof van Wyk wo tym tuchwilu swoje masterske dźěło pisa. Cordula Ratajczakowa je so z nim rozmołwjał.

Kak sće na tematiku storčił?

Ch. van Wyk: Kak so z wopominanjom wobchadźa, je tež wažna tematika w architekturje. Architektura bě jónu tón komunikatiwny medij towaršnosće, tež jako skład kolektiwneho pomjatka. Što pak so stanje, hdyž – kaž w padźe pře­sydlenja a dewastacije – hižo ničo njeje? Kajke strategije, so dopomnić, ludźo wuwiwaja? Wšitko so zhubi a ludźo so toho boja. Tohodla woni něšto přećiwo zabyću činja. Tema ma tež wosobinski aspekt. Sym w Južnej Africe wotrostł a naši předchadnicy běchu misionarojo, kotřiž su artefakty a samo rostliny z Europy do no­weje domizny sobu přinjesli. Snano mje maćizna tež tohodla zajimuje.

Zaběraće so tež wosebje z planowanym přesydlenjom Miłoraza. Čehodla a kak?

Pokazajafilmy wo wulkopřeradźe

Dienstag, 02. Juli 2019 geschrieben von:

Filmowa sezona pod hołym njebjom so zaso započina, a to tež w Budyskim wopomnišću. Wot jutřišeho su zajimcy zaso na tamniši dwór přeprošeni. Cordula­ Ratajczakowa je so ze sobudźěłaćerjom wopomnišća Svenom Rieselom­ wo programje rozmołwjała.

Čehodla sće lětuši rjad filmow pod hesło „Přihot wulkopřerady“ stajili?

S. Riesel: Před 80 lětami je Němska Pólsku nadpadnyła a tak Druhu swětowu wójnu prowokowała. Z wumjetowanjom „přihot na wulkopřeradu“ su mnohich ludźi w běhu wójny tež do Budyskeju jastwow tyknyli a pozdźišo wotprawili. W ZRN runje tak kaž w NDR su na wšelakore wašnje na nich hladali: Druhdy su jich jako rjekow stilizowali, často pak tež cyle na wopory zabyli. W našim zhromadnje z Kamjentnym domom zarjadowanym rjedźe předstajimy filmy, kotrež wotbłyšćuja wěrne stawizny. Wone wobjednawaja zdźěla ćežke a jara pózdnje wobdźěłanje złóstnistwow nacijow, spominanje na wopory kaž tež wid a swójbne rozestajenja potomnikow.

Što čaka na zajimcow ?

Snadź z lětnim kinom započeć

Montag, 24. Juni 2019 geschrieben von:

Projekt „Motiwator k wožiwjenju serbšći­ny w rěčnje słabšich kónčinach sydlenskeho ruma Serbow“ bu we wubědźowanju Sakskeho fondsa „Čiń sobu“­ mytowany. Z regionalnej rěčnicu Domowiny Katju Liznarjec, kotraž bě ide­ju hromadźe z Budyskej župu „Jan Arnošt Smoler“ podała, je Axel Arlt porěčał.

Zwotkel sće nastork za mysličku brali?

K. Liznarjec: Wuchadźišćo bě měrcowski wječork w Stróži, z kotrymž stej župa a Rěčny centrum WITAJ mjez staršimi za wobdźělenje jich dźěći na wučbje serbšćiny w Malešanskej gmejnje wabiłoj. Župne předsydstwo je zwěsćiło, zo trjebamy za to přidatne prócowanja. Čim wjace wosobow so tam angažuje, ćim lěpje.

Što chowa so za wopřijećom „rěčnje słabše kónčiny“ sydlenskeho ruma?

K . Liznarjec: Konkretnje su to terito­rije hłownje Malešanskeje gmejny, ale tež Bukečanskeje a Hodźijskeje w Budyskej župje, hdźež motiwator skutkuje.

Kotre nadawki tajki motiwator změje?

Dalše atrakcije předwidźane

Donnerstag, 20. Juni 2019 geschrieben von:

Mnozy wopytowarjo z Němskeje a Čěske­je přijědu zaměrnje k Bjerwałdskemu jězorej, hdźež so wo zwičnjenje jězora prócuja. Wo inwesticijach, planach­ a zadźěwkach je so Andreas Kirschke z projektnym koordinatorom za Bjerwałdski jězor w gmejnje Hamor Romanom Krautzom rozmołwjał.

Hižo 15. meje sće při Bjerwałdskim jězorje oficialnje kupanska sezona zahajili. Sće z dotalnym wotběhom spokojom?

R. Krautz: Relatiwnje wysokich tem­peraturow dla je kupanska sezona derje zaběžała. Tež turistikarjo su na to nastajeni a swoje poskitki wobstajnje rozšěrjeja. Tak je na přikład firma Bootcharter Łužica třeći čołm za turistiske zwičnjenje kupiła. Tež płachtakowanska šula wuměnjenja polěpša a je kajaki a tak mjenowane standup-padle wobstarała.

Na Bjerwałdskim jězorje smě přichodnje pasažěrska łódź „Bigge“ jako linija a za dalše jězby prawidłownje po puću być. Za to dósta Hamorska gmejna wodoprawnisku dowolnosć Zhorjelskeho wokrjesa.

Zjawnostne dźěło polěpšić

Donnerstag, 20. Juni 2019 geschrieben von:

Bjarnat Cyž je na kongresu FUEN swoje skutkowanje w prezidiju organizacije skónčił. Marko Wjeńka je so z nim wo wje­lelětnym dźěle rozmołwjał.

Hdy sće prěni króć kontakt k FUEN na­wjazał, a kak je so Waše dźěło wuwiło?

B. Cyž: Bě to 1990 bjezposrědnje po politiskim přewróće. Tehdy sym prěni króć nazhonił, kak wažna wuměna mjez štyrjomi mjeńšinami w Němskej je. Lěta 1992 smy prěni króć kongres w Choćebuzu zarjadowali. W lěće 1996 załožichmy dźěłowu skupinu słowjanskich mjeńšin w Europje. Nimo toho sym kóžde lěto semi­nary tuteje skupiny přihotował. Jedyn z wjerškow bě kongres FUEN 2006 w Budyšinje.

Što bě Wam najwjetše wužadanje?

B. Cyž: Bjezdwěla bě to wobstajny bój wo financy. Hoberske napinanje bě knježacym w politiskej diskusiji wuwědomić, kak wažne je FUEN do lěpšich financnych wuměnjenjow dóstać, zo móhli nimo za­rjad­niskeho dźěła přidatne projekty zwo­praw­dźić. Na spočatku mějachmy ně­hdźe 120 000 eurow k dispoziciji, dźensa je to 1,5 milionow. Najwjetšej spěchowarjej stej Němska a Madźarska.

Kak hódnoćiće swoje dotalne skutkowanje na dobro FUEN?

Original, nic kopija

Montag, 17. Juni 2019 geschrieben von:

Lětsa swjeći spěchowanske towarstwo Dom Zejlerja a Smolerja 25. narodniny. Na składnostnje wuhotowanym Serbskim popołdnju wustupi 22. junija mjez druhim delnjoserbski spěwytwórc Bernd Pittkunings w Třižonjanskej kultur­nej bróžni. Andreas Kirschke je so z nim rozmołwjał.

Knježe Pittkuningso, kak sće Łazom a tamnišim towarstwom zwjazany?

B. Pittkunings: Towarstwo zasadźa so runja jemu mjeno spožčacymaj wosobinomaj za dalewuwiće serbskeje rěče a kultury a tak za traće serbskeho ludu. To kaž tež tón abo tamny koncert we Łazu mje z nim zwjazuje. Za wjace nimam ani chwile ani pjenjezy. K jubilejej přeju towarstwu, zo njech je tež ludźo podpěruja, kotřiž su młódši hač 50 lět.

Wobdźěliće so hižo třeći raz na Serbskim popołdnju. Kak tónle rjad hódnoćiće?

B. Pittkunings: Zakładna mysl zarjadowanja so mi lubi. A to tohodla, dokelž tež ludźo, kotřiž hewak ani přez šulu ani přez přiwuznych kontakt ze serbskej kulturu přitomnosće nimaja, ju tu w přihódnym kole dožiwjeja.

Što w swojim programje wobjednawaće?

Samo štwore pišćele słyšeć

Mittwoch, 12. Juni 2019 geschrieben von:

Wot dźensnišeho předstaja so stajnje srjedu mjezynarodnje renoměrowani organisća we wobłuku 2. Budyskeho pišćeloweho lěća w tachantskej cyrkwi sprjewineho města. Bosćan Nawka je so ze zamołwitym cyrkwinskim hudźbnym direktorom Michaelom Vetterom z towarstwa Cyrkwinskohudźbny skutk Budyšin rozmołwjał.

Knježe Vettero, na čo smědźa so zajimcy lětsa wjeselić?

M. Vetter: W srjedźišću steji znowa instrument twornje Eule z lěta 1910. Su to jara charakteristiske pišćele, na kotrychž hodźi so předewšěm literatura pózdnjeje romantiki wuběrnje interpretować. Program ma tuž wotpowědne ćežišćo, wopřijima pak přiwšěm cyły spektrum wot baroka hač do našočasneje awantgardy.

Kak sće hóstnych organistow wuzwolił?

Damy so rady z argumentami přeswědčić

Donnerstag, 06. Juni 2019 geschrieben von:

Serbja změja bórze nowy centrum w Budyšinje. Nastać ma tón na Budyskim Lawskim arealu, štož je jasne. Nje­jasne­ pak dotal hišće je, kak ma wuho­towany być, kotre institucije maja do nje­ho zaćahnyć abo tež nic. Na dźěłarničce jutře, 7. junija, we 18 hodź. w Budyskim Serbskim domje chce Załožba za serbski lud ze zjawnosću wo tym rěčeć­ a diskutować. Janek Wowčer je do dźěłarnički załožbowemu direktorej Janej Budarjej někotre prašenja stajił.

Na koho so ze swojej dźěłarničku měriće, što ma zakład diskusije być a što sej z njeje wočakujeće?

„Raj pčołkow“ nětko podpěrać

Mittwoch, 05. Juni 2019 geschrieben von:

Znjeměrnjace powěsće smy w minjenych tydźenjach zhonili. W Němskej pobrachuje 75 procentow překasancow a dokładnje 80 procentow pčołkow. Narok­ to Chróšćanskemu bioratarjej Igna­cej Wjeseli, wu­tworić „raj pčołkow“. Axel Arlt je so z nim rozmołwjał.

Što tči za projektom „raj pčołkow“, kotryž sće kónc meje w interneće zahajił?

I. Wjesela: Z mnohich diskusijow smój z přećelku Hanku Selmerojc wusłyšałoj, zo maja ludźo za nuznje trěbne za pčołki něšto činić. Tak smój so rozsudźiłoj, rolu we wulkosći pjeć kopanišćow přihotować, tam kwalitatiwnje wysokohódnotne symjo dźiwich kwětkow a zelow wusyć a je hladać. Zo móhli so ći angažować, kotřiž sami žanu móžnosć nimaja, ale chcedźa překasancam pomhać, smój tak mjenowany crowdfunding-projekt „raj pčołkow“ startowałoj.

Waš zaměr je ...

Starosće ludźi chutnje brać

Montag, 03. Juni 2019 geschrieben von:

Prawnisku wěstotu na kromje bruni­coweje jamy chce Mułkečanska wjesna rada docpěć. Wona je 13. měrca před­sydźe planowanskeho zwjazka Hornja Łužica-Delnja Šleska, Zhorjelskemu krajnemu radu Berndej Lanzy (CDU ) a sakskemu ministerskemu prezidentej Michaelej Kretschmerej (CDU) list na­pisała. Z Berndom Langu je so nětko Andreas Kirschka rozmołwjał.

Dóstanje Mułkečanska wjesna rada wotmołwu na swój list?

B. Lange: Haj. Zo pak móhli dokładnje na zakładne prašenja wotmołwić, dyr­bimy so znutřka zarjadnistwa kaž tež z hórniskim předewzaćom wothłosować.

Regionalny planowanski zwjazk, tak w lisće rěka, ma brunicowy plan za Wochožansku jamu spěšnje a konsekwetnje předźě­łać. Tuchwilu pak je to jenož ertnje wobzamknjene. Kak planowanski zwjazk k tomu steji?

B. Lange: We wuhódnoćenju dóšłych stejnišćow je nowy puć redukowaneho wotbagrowanja nětko nošne planowanje. To rěka, zo Slepo-juh, Trjebink, Rowno a Mułkecy před wotbagrowanjom škitamy.

Kotre šansy widźiće za dołhodobne zachowanje wsow na kromje jamy?

Serbska debata

Neuheiten LND