Na literarnu dźěłarničku
Budyšin (SN). Pod hesłom „Basnje, basnje, basnje“ wotměje so klětu 2. koło literarnych dźěłarničkow, za kotrež móža so zajimcy hižo přizjewić. Dźěłarnički wuhotuje Załožba za serbski lud z podpěru Ludoweho nakładnistwa Domowina a Zwjazka serbskich wuměłcow.
Pod nawodom Lubiny a Dušana Hajduk-Veljković budu so w lěće 2020 intensiwnje z basnjemi zaběrać. Prěnju cyłodnjowsku dźěłarničku přewjedu sobotu, 29. februara w Budyšinje. Tam chcedźa w małym kole teksty wobsahowje, formalnje a rěčnje předźěłać kaž tež wšelake impulsy do dalšeho pisanja dać.
Přizjewić móža so wšitcy, kotřiž bychu rady serbsku literaturu wobohaćili, njejsu pak hišće swójsku serbsku knihu wudali. Zajimcy maja štyri do wosom njewozjewjenych basnjow zapodać a je z e-mejlku na pósłać. Hač do 10. januara 2020 je hišće móžno so přizjewić. Lětsa w měrcu bě Lubina Hajduk-Veljkovićowa prěnju cyłodnjowsku literarnu dźěłarničku poskićiła. Je to dalewjedźenje poskitkow, kajkež běchu hižo spisowaćeljo kaž Jurij Koch abo Kito Lorenc wotměwali.
Lubowarjo serbskich zymskich powědkow maja před wjele lětami wot ...
Wo zymje w Błótach něhdy zhonili
Lědy (PBe/SN). Časowu jězbu do 19. lětstotka dožiwichu zajimcy tele dny w muzeju pod hołym njebjom na Lědach (Lehde). Tehdy njebě hišće wotwidźeć, zo so z přizamknjenjom Lubnjowa (Lübbenau) na železnisku syć syły turistow do błótowskeje wsy nawala. Dyrbjachu-li sej ludźo něhdy wobćežnje z póstowej kuču do Błótow dojěć, docpě je Berlinjan z ćahom za dwě do tři hodźiny. Jeničce lěto trjebachu za twar čary Berlin–Zhorjelc, kotruž su 1866 wotewrěli.
Rozmach dožiwi turistiske zwičnjenje Błótow přez Theodora Fontanu, kiž pisaše wo nich w swojim 1859 wozjewjenym „Pućowanju po marce Braniborska“. Tež rozprawy Lubnjowskeho wučerja Paula Fahlischa w Berlinskich nowinach wo žiwjenju Błótowčanow, wo jich narodnej drasće a tradicijach zbudźichu tehdy tohorunja wulku wćipnotu.
„Šćipate a zabawne kino“
Choćebuski jedyn z nawjedowacych filmowych festiwalow swěta
Choćebuz (SN/CoR). W přitomnosći patrona 29. Choćebuskeho filmoweho festiwala (CFF), zwjazkoweho ministra financow a wicekanclera Olafa Scholza (SPD), su wčera wječor w tamnišim statnym dźiwadle lětušu filmowu přehladku zahajili. Z hosćom běštaj nimo toho tež předsyda kuratorija CFF Matthias Platzeck a filmowy team wotewrjenskeho paska „Smuggling Hendrix“ wokoło režisera Mariosa Piperidesa.
„Kónc zymneje wójny bě zdobom započatk Choćebuskeho filmoweho festiwala. Wot lěta 1991 je so wón na jedyn z nawjedowacych festiwalow swěta wuchodoeuropskeho filma wuwił“, praji Olaf Scholz. „Hoberske změny w krajach wuchodneje Europy su na dotalnych filmowych lětnikach runje tak wulki zaćišć zawostajili kaž so na hnujace wašnje wotbłyšćowali. Tež lětuše přinoški dadźa přihladowarki a přihladowarjow znowa intensiwnje so wobdźělić na žiwjenju protagonistow na mjezy wuchoda a zapada 30 lět po powalenju murje.“
Koncertaj wuspěšnej byłoj
W Malešecach a Čornym Chołcmu serbske pěsnje zaklinčeli
Čorny Chołmc/Malešecy (UH/CRM/SN). Hnydom na dwěmaj městnomaj Hornjeje Łužicy su zajimcy minjeny kónc tydźenja prěni raz nazymski koncert dožiwili – w Malešanskim hosćencu „Wódny muž“ zarjadowa Załožba za serbski lud tajki zaso raz po wjelelětnej přestawce a w Čornochołmčanskim Krabatowym młynje scyła prěni króć.
Za młodych čitarjow
Wo žórłach a jich wobchowanju
Składy bibliotekow, slědźenske dźěło a digitalizacija tworjachu ćežišća nazymskeho zetkanja Hornjołužiskeje towaršnosće wědomosćow. Tudyšej klóšterskej archiwaj zaběraštej wosebitu rólu.
Zhorjelc (SN/bn). Kóždolětnje wuhotuje Hornjołužiska towaršnosć wědomosćow nazymske zetkanje. Tema minjeny kónc tydźenja w Zhorjelcu wuhotowaneho zarjadowanja bě „Hornjołužiske biblioteki a jich zběrki“. Dohromady 19 referentow je w pjeć ćežišćowych blokach rozdźělne fasety tudyšeho muzejownistwa, katalogizowanju žórłow a praktiskeho slědźenja nadrobnje wobswětliło.
Prěni pjatkowny wotrězk bě „Biblioteki a muzeje“. Mjez druhim přednošowaše dr. Sylke Kaufmann z Kamjenskich měšćanskich zběrkow wo rekonstrukciji priwatneje knihownje Gottholda Ephraima Lessinga a Kai Wenzel z kulturnohistoriskeho muzeja Zhorjelc wo wobstatku swojeje institucije. Wenzel je předewšěm straty w zwisku z Prěnjej a Druhej swětowej wójnu wobžarował.
Personalna wustajeńca k narodninam wuměłče
Wojerecy (SiR/SN). „Njewumóžene“ je hesło noweje personalneje wustajeńcy serbskeje wuměłče Maje Nageloweje, wuhotowaneje składnostnje jeje lětušich 60. narodnin. Lawdator wotewrjenja přehladki minjeny pjatk we Wojerowskej Kulturnej fabrice bě w Drježdźanach skutkowacy grafikar a basnik Gregor Kunz. Wysoku wuměłsku kwalitu tworjenja Nageloweje wuzběhujo wón podšmórny, zo „zamóže wobraz to zwuraznić, štož słowo njezamóže. Maja Nagelowa je wjelestronsce po puću: Wona rysuje a moluje, lěpi a montuje, tak zo nastawaja kompleksne wobrazowe čary, takrjec metamorfozy. Konstanta w tym zwisku stajnje je, zo so toho přima, štož ju hnuje. Do wobraza dóstawa so to, štož pobrachuje a štož je trěbne. Jandźeljo nabywaja widźomnosć, dokelž maja nadawk – mjenujcy tón, něšto sposrědkować.“
Z koncertom na Detlefa Kobjelu spominali
Budyšin. Detlef Kobjela, kiž je loni 18. meje w Budyšinje zemrěł, by lětsa, 7. apryla, pjećawosomdźesaćiny docpěł. Z teje přiležnosće je Serbski ludowy ansambl předwčerawšim na swojej koncertnej žurli w Budyšinje zarjadował wopomnjenski koncert z bjezwuwzaćnje Kobjelowymi twórbami. Wčera su jón w Choćebuzu wospjetowali.
Na programje stejachu předewšěm orchestralne, ale tež solistiske a chórowe twórby wuznamneho serbskeho komponista. Spěwałoj a hudźiłoj stej chór a orchester SLA pod wěcywustojnym nawodom dźensnišeje intendantki institucije, dirigentki Judith Kubicec. Solisća běchu wnučka komponista, sopranistka Lara Kobjelic, pianistka Soyoung Kim a oboist Ralf Zarodnik. Moderaciju měješe dramaturg a komponist Sebastian Elikowski-Winkler.
W srjedźišću programa steješe wosomsadźbowa „Sinfoniska suita“ po baletnej operje „Fantazija na Lubinje“, při čimž zaklinčachu na spočatku sadźby 1 do 4 takrjec jako introdukcija a sadźby 5 do 8 po přestawce jako finale na kóncu wosebiteho koncerta.
Wo knihach a kniharni (01.11.19)
„Jeli so hišće dźiw njestanje, móhli ,Wósłonki mójogo žywjenja‘ być poslednje wjetše literarne dźěło maćernorěčneho Delnjoserba“, piše Horst Adam w swojej recensiji wo awtobiografiji Erwina Hanuša. Snano so posledni abo předposledni dźiw stanje, ale hladajo do přichoda je skerje prašenje: Budźe Hanušowa kniha jedna z poslednich wjetšich literarnych dźěłow scyła w delnjoserbšćinje? Wšako je to wulke wužadanje, spisać dlěšu twórbu w rěči, kotraž njeje twoja maćeršćina.
