To a tamne (28.10.19)
Wumyslena stawiznička dweju dźěsći rozbitych škleńčanych duri dla je w Bayerskej wulkozasadźenje policije zawinowała. Wosom a dźesać lět starej holca a hólc staj nanej napowědałoj, zo bě jeju čorny zdrasćeny a zakukleny muž w bydlenju w Moosthenningu nadpadnył. Při tym bě zadobywar hłowu dźesaćlětneho do duri dyrił. Policija na to z wjacorymi awtami za mužom pytaše. Wospjetne woprašowanje dźěsći pak wunjese, so bě so hólčec při šćěkanju ze sotru zakopnył a durje rozbił.
Z rekordnej ličbu wopytowarjow su so Essenske wiki hrow skónčili. Na wšě 209 000 ludźi bě minjene dny wiki za njeelektroniske hry wopytało, telko kaž hišće nihdy. Zarjadowarjam je to dopokaz, zo su tradicionalne hry tež w elektroniskim času prašane.
Kanclerski zarjad wotmołwił
Koaliciske zrěčenje wujednane
Podstupim (dpa/SN). Přichodne braniborske krajne knježerstwo CDU, SPD a Zelenych je dźensa w Podstupimje swoje koaliciske zrěčenje rozłožiło. Na zrěčenje běchu so tři strony wčera wječor dojednali. Čłonojo CDU a Zelenych maja jemu přihłosować. SPD chce to na zjězdźe srjedź nowembra wot delegatow činić dać. Znowawuzwolenje ministerskeho prezidenta Dietmara Woidki (SPD) je kónc nowembra planowane. Přezjedni sej mjez druhim su, zo nimaja w kraju žane nowe brunicowe jamy nastać.
Wjace pjenjez hladarjam
Berlin (dpa/SN). Hladarjow starych w Němskej chcedźa přichodnje lěpje zapłaćić. To je zwjazkowy sejm wčera wobzamknył. Zakoń je zakład powšitkownje zawjazowaceho tarifoweho zrěčenja mjez dźěłodawarjemi a dźěłarnistwom ver.di. Alternatiwnje móhli wyše mzdy hladarjow tež wukazać. Ze stron priwatnych wobhospodarjerjow hladarnjow jewi so masiwna kritika na tym, kak wulka koalicija postupuje. W starownjach a hladarnjach dźěła 1,1 milion ludźi.
Nowowólby 12. decembra
Wjetšiny w Durinskej chětro njewěste
Erfurt (dpa/SN). Politiske strony w Durinskej su dźensa swój bój za wólby noweho krajneho sejma zajutřišim, njedźelu, wotzamknyli. Na zarjadowanju w Gerje chcyše popołdnju načolny kandidat SPD Wolfgang Tiefensee rěčeć, w Erfurće činješe to ministerski prezident Bodo Ramelow jako načolny kandidat Lěwicy. Tam wočakowachu tež bywšeho frakciskeho šefa Lěwicy w zwjazkowym sejmje Gregora Gysija. FDP je swojich přiwisnikow tohorunja do Erfurta přeprosyła. K nim chcyštaj načolny kandidat Thomas Kemmerich a stronski předsyda Christian Lindner porěčeć.
Po najnowšich woprašowanjach móže so Lěwica najwjace hłosow nadźijeć. Slědźenski institut Insa wěšći stronje 28 procentow, CDU by ze 26 procentami druhe městno zabrała, AfD móže so 21 procentow nadźijeć, socialdemokraća dźewjeć a Zeleni sydom procentow. Liberalni móhli z pjeć procentami runje hišće do krajneho sejma zaćahnyć.
Snadny wothłós na namjet žnjała
Brüssel (dpa/SN). Zakitowanska ministerka Annegret Kramp-Karrenbauer (CDU) je ze swojim namjetom nastupajo mjezynarodnu škitnu jednotku za Syrisku mjez partnerskimi krajemi w NATO chětro zdźeržliwe reakcije žnjała. Zakitowanski minister USA Mark Esper jeje iniciatiwu wčera na wjerškowym zetkanju NATO w Brüsselu zasadnje witaše. Zdobom wšak připowědźi, zo nochcył žane wojerske jednotki přinošować. Europscy zwjazkarjo drje zwuraznichu na zetkanju zakitowanskich ministrow swoje připóznaće, zo z namjetom němskeje ministerki scyła někajka iniciatiwa předleži, zjawnje pak njeje dotal žadyn kraj namjet Kramp-Karrenbauer podpěrał.
Přiwšěm schwali Europski parlament wčera rezoluciju, z kotrejž so za mysličku mjezynarodnje škitaneho pasma na sewjeru Syriskeje wuprajeja. Annegret Kramp-Karrenbauer sama, kotraž bě po nastupje prěni króć na wjeršku NATO, rěčeše wo „pozbudźacych prěnich rozmołwach“, ale rjekny tež, zo „budźe to hišće dołhi proces, chětro kamjenjaty puć“.
„Swoboda słowa a měnjenja na hračkach steji“
Praha (gr/SN). „Wohrožena swoboda słowa a demokratije“ bě hesło zetkanja čłonow němskeho a čěskeho PEN-kluba składnostnje 30. róčnicy tak mjenowaneje somoćaneje rewolucije wutoru w Praskej kencliji PENa. W Čěskej, hdźež steja medije po měnjenju Europskeho zwjazka žurnalistow pod politiskim ćišćom, žněještaj w tym zwisku wosebje prezident Miloš Zeman a premier Andrej Babiš kritiku. W Němskej płaći strona AfD jako rozšěrjerka politiki, podpěraceje neonacistiske tendency někotrych towaršnostnych skupin a wuskutkowaceje terorizm přećiwo narodnym kaž tež nabožnym mjeńšinam. Literaća běchu sej přezjedni, zo we woběmaj krajomaj zasady demokratije a swoboda měnjenja na hračkach steja. Tónle facit chcedźa woni zhromadnje z namjetami, kak wone zakładne hódnoty zakitować, we formje pisomneho stejišća jednaćelstwomaj wotpowědneju PEN-klubow sposrědkować.
To a tamne (25.10.19)
21 kupjelow, dwanaće spanskich stwow, tři gurmejowe kuchnje, dwě winowej pincy a hoberski pool: Po wjace hač dwěmaj lětomaj na imobilijowych wikach ma luksusowa wila w kaliforniskim Bel Air noweho wobsedźerja. „Billionaire“ mjenowany megaobjekt su za 94 milionow dolarow předali. Objekt běchu lěta 2017 w hórkach pola Los Angelesa natwarili. Za štyriposchodowy dom z 3 530 kwadratnymi metrami bydlenskeje płoniny chcychu 250 milionow dolarow měć. Žadyn kupc pak njebě so našoł.
Do jastwa zadobył je so 18lětny w delnjosakskim Vechta. Chcyše jeno ze swojej zajatej přećelku rěčeć a ju tak wróćo zdobyć. Krótko do toho bě so wona telefonisce wot njeho dźěliła. Młodostny bě štyri metry wysoku murju přewinył a po lěsycach woknow hač k celi přećelki zalězł. Přistajeni jastwa pak jeho zadźeržachu.
Dalše nadrobnosće wozjewjene
London (dpa/SN). Po hrózbnej namakance 39 ćěłow na nakładnym awće njedaloko Londona wujewja so dźeń a wjace nadrobnosćow. Po informacijach britiskich medijow je policija mjeztym dwě bydleni w Sewjernej Irskej přepytała, zwotkelž zajaty šofer awta pochadźa. Fachowcy mjeztym z toho wuchadźeja, zo su ludźo w nakładnym awće zmjerznyli, dokelž jedna so wo chłódźenski kontejner. Móžno tež je, zo jedna so pola mortwych wo do kraja pašowanych migrantow.
Słyšenje wótře mylili
Washington (dpa/SN). Wjace hač 20 republikanskich zapósłancow USA je přesłyšowanje wysokorjadneje sobudźěłaćerki zakitowanskeho ministerstwa w tak mjenowanej ukrainskej aferje we Washingtonje wótře myliło. Parlamentownicy zadobychu so do sydarnje, hdźež so wuběrk za tajne słužby za zawrjenymi durjemi Lauru Cooper prašeše. Słyšenje we wobłuku přećiwo prezidentej Donaldej Trumpej měrjaceho so procesa k wotsadźenju ze zastojnstwa bě pjeć hodźin přetohnjene.
Nawodźa krajow so schadźuja
