Žarujemy wo horliweho Serba
Čas žiwjenja bě Křesćan Baumgärtel ze serbskej kulturu a serbskim spěwom wusko zwjazany. Jeho powołanske stacije běchu mjez druhim w lětach 1973 do 1991 Serbski ludowy ansambl, hdźež wosebje jako solist skutkowaše, abo w lětach 1991 do 1995 Domowina z. t. Jako jeje kulturny referent spěchowaše z wulkim wosobinskim angažementom Zwjazk serbskich spěwarskich towarstwow abo dźěłaše sobu a staraše so wo wulkoprojekty kaž bě to 1. zlět serbskich chórow po přewróće (18. awgusta 1996 w Chrósćicach) abo Mjezynarodny folklorny festiwal.
Wot lěta 1996 do 1998 bě Křesćan Baumgärtel wotrjadnik za regionalne kulturne spěchowanje w Załožbje za serbski lud a w lětach 2003 do spočatka 2007 předsyda Załožboweje rady. Hłowne temy w tutej legislaturje běchu polěpšenje zhromadneho dźěła Ludoweho nakładnistwa Domowina z nowowutworjenym Rěčnym centrumom WITAJ na polu wučbnicow, pruwowanje fuzije Serbskeho ludoweho ansambla z Němsko-Serbskim ludowym dźiwadłom a wotwobaranje hrožaceho redukowanja spěchowanskeho podźěla Zwjazka.
Łužiske talenty hotuja so na krajne wubědźowanje
Budyšin (SN/bn). Dobyćerjo lětušeho 32. regionalneho wubědźowanja „Młodźina hudźi“ su we wobłuku „Koncertow w awli Friedricha Schilleroweho gymnazija Budyšin“ wuběr swojich wuznamjenjenych přinoškow zjawnje prezentowali. „Njeje dźensa dawno hižo samozrozumliwe, so ze sćerpnosću, z wutrajnosću a wulkej prócu wěstemu cilej wěnować. Budźeće naš wokrjes, naše město a našu hudźbnu šulu na krajnym wubědźowanju lětsa w měrcu w Šwikawje (Zwickau) dostojnje zastupować. Za to wam wšu chwalbu a dźak wučerjam a nic naposledk staršim“, podšmórny předsydka koncert wuhotowaceho spěchowanskeho towarstwa Wokrjesneje hudźbneje šule Budyšin Margitta Luttner minjeny pjatk w połnje wobsadźenej awli.
Tak mjenowanej, wčera zahajenej hłownej probje a slědowaca ...
Chmjelow w srjedźišću přehladki
Wustajeńca tróšku hinašeho razu prezentuje Serbski dom w Choćebuzu wot minjeneho štwórtka. Widźeć je pućowanska přehladka z titlom „Chmjelow něhdy & dźensa – Schmellwitz gestern & heute“. Ju je Wobydlerske towarstwo z.t. Chmjelow (Schmellwitz) loni zestajiło.
Měšćanski dźěl Chmjelow delnjołužiskeje metropole Choćebuza tworja přewšo wšelake sydlišćowe areale ze swójskimi stawiznami. Tak móže so stać, zo so wobydlerki a wobydlerjo „Swójskeje role“ abo „Ptačeho sydlišća“ jako Chmjelowčenjo nječuja.
Tuž skići pućowanska wustajeńca dohlad do aktualneje situacije kaž tež do historiskeho wuwića jednotliwych bydlenskich kónčin. Ekpozicija chce k tomu přinošować, zo so Chmjelowčanki a Chmjelowčenjo bóle ze swojim měšćanskim dźělom identifikuja. Runočasnje měli ludźo, kotřiž tam njebydla, zhonić, kotre specifiske stawizny so za kóždym z tych zasydlenjow na sewjeru Choćebuza chowaja. Stajnje na dwěmaj taflomaj je dohlad do aktualneho połoženja a do historiskeho wuwića podaty.
„Laboratorijej“ folklory a dirigowanja
Budyšin (SN/bn). Serbski ludowy ansambl pokročuje lětsa z loni zahajenej dźěłarničku „LAB 1“. Pod nawodom pólskeho etnologi, muzikologi, multiinstrumentalista a znawca serbskeje ludoweje hudźby Macieja Rychłeho běchu w aprylu 2022 dohromady dźewjeć wobdźělnikow w běhu třoch dnjow cyłkownje pjeć sadźbow na zakładźe „Kraloweho huslerskeho spěwnika“ improwizujo nazwučowali a we wobłuku koncerta w Budyskim Kamjentym domje předstajili. Mjenowana zběrka – drje najstarše pisomne žórło serbskeje tradicionalneje hudźby – ma tež lětsa jako wuchadźišćo nowych interpretacijow starodawnych melodijow słužić. SLA je w tym zwisku hižo wuběr zestajał, z kotrymž „móža so zajimcy na dźěłarničku přihotować“, kaž na internetnej stronje ansambla rěka. Tam nańdu potencielni wobdźělnicy tež přizjewjenski formular za „laboratorij serbskeje tradicionalneje hudźby“, kotryž wuhotuja pod nowym hesłom „LAB F“ wot 24. do 26. měrca, tónraz na žurli Delnjoserbskeje kulturneje akademije w Choćebuzu. Přizjewjenja su hač do kónca februara móžne, popłatk wučinja 180 eurow.
Titul UNESCO tež za Ochranow?
Drježdźany (SN/at). Hornjej Łužicy kiwa šansa na dalše městno swětoweho kulturneho namrěwstwa UNESCO. „Sydlišćam Ochranowskeje bratrowskeje wosady“ ma so tónle titl spožčić, kaž sakska statna kenclija a ministerstwo za regionalne wuwiće rozprawještej. Zjednoćene staty Ameriki su wotpowědnu próstwu 18. Wulkeho rožka pola centruma za swětowe namrěwstwo w Parisu wotedali.
Nominowanje wopřija tři historiske sydlišća Bethlehem (Pennsylvania, USA), sewjeroirski Gracehill a z Ochranowom městno załoženja. Hromadźe z Christiansfeldom w Danskej, kiž je hižo wobstatk lisćiny swětoweho namrěwstwa a tohorunja barokny a prawokutny po tymle mustrje natwarjeny, chcedźa štyri sydlišća „swětadaloki fenomen Ochranowskeje bratrowskeje wosady“ reprezentować. USA su so na čoło prócowanjow wo rozšěrjensku próstwu stajili.
Po słowach sakskeho ministerskeho prezidenta Michaela Kretschmera (CDU) je swobodny stat požadanje wot wšeho spočatka podpěrał. „Zhromadna próstwa je wažny měznik po puću k swětowemu namrěstwu“, Kretschmer wuzběhny.
Kontrowersny roman wuchadźišćo noweho dialoga
Kamjenc (BG/KM). Z nowym rjadom „W dialogu“ we wobłuku Kamjenskich Lessingowych dnjow wotpowěduja zarjadowarjo „aktualnej potrjebje za wotmołwami na prašenja ludźi w njeměrnych časach“. Z Uwe Tellkampom z Drježdźan běchu sej spisowaćela přeprosyli, kotryž je za jasnu rěč znaty. Zo bě to dobry rozsud, pokaza so z derje pjelnjenej žurlu Kamjenskeho měšćanskeho dźiwadła.
W srjedźišću literarneho wječora steješe Tellkampowa nowa kniha „Der Schlaf in den Uhren“. Moderaciju wukonješe prof. dr. Carsten Gansel z Gießena. Prjedy hač wěnowachu so wjele diskutowanemu romanej, poda Gansel zarys žiwjenskeho puća Tellkampa wot „njezbožoweho lěkarja k spisowaćelej“. Při tym naspomni tež jeho 2008 wušłu knihu „Der Turm“ – wšako wopřijima tež „Der Schlaf in den Uhren“ časowe skoki, kotrež započinachu hižo do měrliweje rewolucije 1989 a hač do lěta 2014 sahaja.
Nowe lěto jako mjezynarodny dźěćacy musical
Budyšin (SN/bn). „Misto to go“ rěka zhromadny projekt Kyjiwskeho dźiwadła PostPlayTeatr, Berlinskeho towarstwa Media Frontline, wjacorych šulow mjez druhim w Mykolajiwje a Popasnej kaž tež mjezynarodneho Centruma za performatiwne kubłanje a projekta Hamburgskeje Swobodneje wuměłstwoweje šule „Agency for Safe Space“, z kotrymž so hižo wot lěta 2018 „kulturne projekty ze šulerjemi a šulerkami w Donbasu realizuja. W tymle času nasta na městnje rjad dźiwadłowych inscenacijow, filmow, hudźbnych albumow a inowatiwnych wuměłstwowych projektow, kotrež aktualne socialne, towaršnostne a politiske prašenja wotbłyšćuja a kotrež buchu mjeztym w Ukrainje kaž tež w Němskej a Awstriskej předstajene“, kaž iniciatorojo pisaja. Nošer projekta je program „Wuchodne partnerstwa“ Zwjazkoweho ministerstwa za wonkowne naležnosće.
