Kaž wotkrywar noweho kraja
Hody su nimo, wćipnosć na přichodne pak je hižo zbudźena: „Bože dźěćatko“ rěka nowy projekt hodowneho krótkofilma Angele Šusterec. Cordula Ratajczakowa je so z 49lětnej režiserku z Běłeho Chołmca rozmołwjała.
Waš nowy projekt „Bože dźěćatko“ je čornoběły němy film. Što Was na tejle wosebitej formje wabi?
A. Šusterec: Mam hodowne filmy rady a runje tak čornoběłe a něme. Sym přeco hižo tajki činić chcyła. Jara spodobała je so mi na přikład španisko-francoska produkcija „Blancanieves“ z lěta 2012. Tam je rjenje widźeć, kak derje hodźa so španiske tradicije we wobłuku čornoběłeho němeho filma powědać. Ze „Zmijom“ sym hižo čornoběły pask produkowała, a nětko je čas zrały za mój prěni němy film. A to so poskića, hdyž jedna so wo „Bože dźěćatko“ w 1920tych lětach. Tehdy bě nałožk we Wojerowskej kónčinje hišće w swojej prěnjotnej formje žiwy, a dźěćatko je tam dom wot domu chodźiło.
Kajki wosebity poćah maće k maćiznje?
Filmowa misija dale dźe
Lěto ćežow a wužadanjow było
W normalnym času by Němsko-Serbske ludowe dźiwadło Budyšin wo minjenym lěće wobšěrnu statistiku předstajenjow, móžnych rekordow wopytowarjow a wupředatych zarjadowanjow podało. Tónraz pak hinak wupada.
Tradicionalne hodowne zynki w interneće zwěčnjene
Chrósćicy (SN/bn). „Tež w nětčišim času ze wšěmi jeho wužadanjemi chcemy tradiciju hodownych koncertow w Chróšćanskej cyrkwi tróšku napodobnjenu dale wjesć, kotruž wot časa bywšeho wosadneho kantora a wučerja tudyšeje wotnožki hudźbneje šule Handrija Wjenka pěstujemy. Na kusk hinaše wašnje spominamy z tymle nyšporom na to, štož je so wot jeho časa tule hudźbnje na česć Božu stawało“, witaše farar Měrćin Deleńk přitomnych hosći kaž tež přihladowarjow livestreama – přerěznje 150 wužiwarjow je internetne wusyłanje sćěhowało – prawdźepodobnje jeničkeho hodowneho koncerta tuteje zymy wčera w Chróšćanskej wosadnej cyrkwi.
Tójšto wupadnyć dyrbjało
Slepo (AK/SN). Serbski kulturny centrum (SKC) w Slepom wostanje najprjedy raz hač 10. januara zawrjeny. Přičina su krute postajenja wo škiće před koronawirusom, kaž nawodnica centruma Sylwija Panošina informuje. „Tuchwilnu wustajeńcu ‚Impresije zbliska a zdaloka‘ z wobrazami Uty Sastny njesměmy wopytowarjam spřistupnić. To je přewšo škoda“, Sylwija Panošina wobžaruje. „Hdyž mamy so tradicijow wzdać, nam cyle jednorje něšto pobrachuje: něšto, štož nadźiju dawa, něšto spušćomne, něšto dobre. Je ćežko to wopisać.“
Digitalny imperatiw
Běrow ma filmowe stejnišćo sylnić
Zhorjelc (AK/SN). „Filmowy běrow Zhorjelc“ rěka projekt, z kotrymž chcetej europske město Zhorjelc/Zgorzelec a Srjedźoněmske filmowe spěchowanje (MDM) klětu tež „Görliwood“ mjenowane stejnišćo němskich a mjezynarodnych produkcijow rozšěrić. To zdźěli medijowa rěčnica města dr. Sylvia Otto.
„Filmowy běrow ma wosebje režiserow podpěrać. Zaměr je, filmowemu hospodarstwu blisku infrastrukturu sylnić a wutwarić a filmowcam tež pod wuměnjenjemi pandemije wjacore tydźenje trajace nahrawanja zmóžnić“, Otto rozłoži. Filmowy běrow ma po jeje słowach jako kompetencny centrum słužić, partnerow za produkcije nańć a so wo posłužby starać. Nimo toho so z běrowom „dołhodobnych pozitiwnych ekonomiskich efektow za Zhorjelc“ nadźijeja.
„Zhorjelc móže jako etablěrowane stejnišćo filmowanja wizitowka za Saksku a za srjedźnu Němsku być. Město kaž tež wokolina skićitej wjelestronske a originelne motiwy a kulisy“, Sylvia Otto rozjima. Jako přikład mjenowaše mjez druhim dwór radnicy, Nysowu hasu, bywšu kupnicu a Delnje torhošćo w centrumje stareho města.
Čitajće w nowym rozhledźe (30.12.20)
W aktualnym wudaću pokročujemy z interviewowej seriju wo skutkowanju serbskich towarstwow w zamórskich krajach. Trudla Malinkowa je so z Jan Slack, předsydku towarstwa Texas Wendish Heritage Society, wo jeho stawiznach a aktiwitach rozmołwjała. Po załoženju 1972 je jara angažowane a hibićiwe zjednoćenstwo nastało, kiž ma dźensa nimale 1000 čłonow a so na mnohotne wašnje wo serbske herbstwo stara. Jedyn z nich je profesor za jendźelšćinu a rušćinu na wuměnku Charles Wukasch. Wón předstaji w Rozhledźe typologiju mjeńšinowych rěčow Paula White a zarjaduje serbskej rěči do njeje. Zajimawe žórło je Měrćin Brycka do rukow dóstał. Je to list Jurja Bruska z lěta 1947. W nim rozprawja tehdyši serbski farar w Działoszynje wo špatnych žiwjenskich wobstejnosćach, kotrež dyrbješe po swojim wuhnanstwje 1945 a po tym zo bě so do Pólskeje nawróćił, nazhonić.
Wotprajili, přesunylia přihotowali
Koronapandemija je so sylnje na lětušu bilancu Serbskeho ludoweho ansambla wuskutkowała. Wot srjedź měrca su nimale 150 předstajenjow we Łužicy, po cyłej Němskej, Španiskej, Čěskej a Pólskej wotprajić dyrbjeli.
Wjelestronskosć ju wuznamjeniła
K smjerći Wórše Lanzyneje, w Barće bydlaceje a hač do wysokeje staroby skutkowaceje serbskeje tworjaceje wuměłče
Štóž je sej k hodam serbsku knihu „Hody“, 1970 w Ludowym nakładnistwje Domowina wušłu, k rukam wzał, snadź hižo njewě abo hišće njewě, zo ma serbsku žadnostku w ruce. Wórša Lanzyna bě škitnu wobalku, wjazbu a typografiske wuhotowanje na starosći měła, a to tak wuspěšnje, zo bu kniha jako „najrjeńša škitna wobalka NDR“ wuznamjenjena. Jedne to z mytow, kotrež je Wórša Lanzyna žnjała.
