Titul so zadani

Freitag, 15. August 2025 geschrieben von:
Kamjenica (dpa/SN). Titul „Kulturna stolica“ so za Kamjenicu zadani. Nimale 58 milionow eurow je mêsto do projektow swojeho wuwića inwestowało. Profitowało je něhdźe 30 předewzaćow, kotrež su wšelako wulke. Wot wičneje studnje přez Hartmannowu fabriku jako centrum za wopytowarjow hač do restawrowanja ródneho domu molerja Karla Schmidta-Rottluffa, w kotrymž bu nowy muzej zarjadowany, su pjenjezy inwestowali.

To a tamne (15.08.25)

Freitag, 15. August 2025 geschrieben von:

Mortwy hołb je w Berlinje-Hellersdorfje wulke zasadźenje policije zawinił. Swědcy su policiju wołali, dokelž běchu wutřěle słyšeli, na čož je mortwy hołb do jich dwora padnył. Bórze so tam wjele zastojnikow nawali a z dowolnosću sudnika so do bydlenja pozdatneho třělca ­zadobychu. Tam drje municiju za powětrowku namakachu, ale ani brónje abo čłowjeka. Pozdźišo pak wobydler tutoho bydlenja na policajsku staciju přińdźe, zo by sej swój kluč wotewzał. Twjerdźeše, zo je hołbja z katapultom wottřělił. Policija naležnosć nětko přepytuje.

Za tři měsacy so w Němskej sezona hodownych wikow zahaji. Město Drježdźany so hižo za jědlu abo šmrěkom rozhladuje, kiž móhli na wiki stajić. Štom měł něhdźe 23 metrow wysoki a runje zrosćeny być.

Što sej z toho sobu wozmjemy?

Donnerstag, 14. August 2025 geschrieben von:

Sep mysli po lětušim CSD w Budyšinje

Naš Budyšin je pisany! Jasny to signal, kotryž su zašłu njedźelu tysacy demonstrantkow a demonstrantow wusyłali. Z tym su so trendej w cyłej Němskej přizamkli. W Sakskej na přikład běchu w lěće 2020 runje štyri zarjadowanja pod hesłom CSD. Dźensa, pjeć lět pozdźišo, je jich hižo 20 na lěto. Towaršnosć je wočiwidnje wotewrjeniša, pisaniša, tolerantniša. A třeći CSD w Budyšinje je pokazał, zo zamóže zarjadowanje za prawa queernych samo tysacy ludźi na dróhi městačka wołać. Při tym je demonstracija CSD w Budyšinje pokazała, zo je zarjadowanje wuslědk synergije wjacorych prudow progresiwneje towaršnosće. Tule zjednoćeja so mjenujcy politiske lěwicarske ideale, kaž prawa mjeńšinow, z wojowanjom přećiwo přiběracym prawicarskim strukturam, wosebje na wuchodźe Němskeje. Zarjadowanja, kotrež steja eksemplarisce za wotewrjenu a inkluziwnu towaršnosć, dožiwichu zašłe lěta a dožiwjeja dźensa přiběrajcy tak mj. prawicarski backlash – skutki abo wuprajenja, kotrež so přećiwo zarjadowanjam kaž swjedźenjam pisanosće a podobnym měrja.

Rozprawa rady nětko online

Donnerstag, 14. August 2025 geschrieben von:

Drježdźany/Budyšin (SN). Štóž chce so z dźěławosću sakskeje serbskeje rady bliže zeznajomić, ma dobru składnosć: Wutoru na wuradźowanju gremija w krajnym sejmje je předsyda rady Dawid Statnik na to skedźbnił, zo je rozprawa rady za dobu 2023/2024 nětko jako ćišćenka parlamenta přistupna. Pod čisłom 3769 wosmeje wólbneje periody móžeće sej ju w dokumentaciji sakskeho sejma wotwołać (zapodajće hesło: edas). Rozprawa we wobjimje dźesać stron so tež w serbšćinje jewi.

W zašłymaj lětomaj je so rada pod nawodom Marka Sucheho 22 króć zešła. Rozprawa informuje wo poručenjach tutoho poradźowaceho gremija a tež wo zhromadnym dźěle z Domowinu, Serbskim sejmom a braniborskej serbskej radu. Gremijej přisłušeše tehdom Chróšćanski wjesnjanosta Marko Kliman. Runja Markej Suchemu wón w aktualnej wólbnej periodźe z čłonom rady njeje. Diana Šołćina a Julian Nyča w njej dale skutkujetaj kaž tež Dawid Statnik. Předsyda Domowiny je zdobom zastojnstwo předsydy serbskeje rady přewzał. Nowaj čłonaj staj Jan Ryćer a Stefan Anders.

Nadal z powětra pomhaja

Donnerstag, 14. August 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa wobora je při lětach nad Gazaskim pasmom dotal 192 tonow tworow jako pomoc ludnosći z padakami na zemju pušćiła. Cyłkownje organizowachu 18 lětow, zdźěli rěčnica zwjazkoweho zakitowanskeho ministerstwa w Berlinje. Zwjazkowa wobora budźe ze swojej zhromadnje z druhimi ­statami organizowanej pomocu znajmjeńša hišće tydźeń pokročować.

Wukony jenož hišće jako kredit

Berlin (dpa/SN). Dwaj krajnaj radźićelej SPD z Durinskeje sej žadataj, zo maja požadarjo azyla, kotřiž su połnolětni a připóznaći ćěkancy, kaž tež wukrajnicy, kiž njepochadźeja z kraja EU, socialne wukony jenož hišće jako požčonku dóstawać. „Štóž do našeho kraja přińdźe a tu dotal do socialneje kasy płaćił njeje, smě socialne wukony jenož hišće jako kredit bjez danje dóstawać“, praji krajny rada wokrjesa Nordhausen Matthias Jendricke w magacinje „Stern“. Fungować ma kredit podobnje kaž Baföga za studowacych: Štóž spěšnje dźěło přiwozmje, trjeba jenož dźěl přijimanych wukonow wróćo płaćić.

Tafla w chětro nuzy

Čłonojo Grjekskeje dźěłaćerskeje fronty PAME su dźensa zhromadnje z druhimi lěwicarskimi skupinami přećiwo tomu ­demonstrowali, zo turistiska łódź „Crown Iris“ z Israela w Piräusu přistawi. Z tym kritizowachu postupowanje Israela w Gazaskim pasmje. Wot grjekskeho knježerstwa sej woni žadachu, zo kóždežkuli wojerske, politiske a hospodarske zhromadne dźěło z Israelom skónči a stat Palestinu připóznaje. Tež na dalšich stacijach w Grjekskej, hdźež je łódź do toho přistawiła, su so ­podobne akcije wotměli. Foto: pa /Anadolu/Ayhan Mehmet

Žadaja sejwjace mzdy

Donnerstag, 14. August 2025 geschrieben von:
Lipsk (dpa/SN). Krótko do tarifoweho jednanja w Lipsku je dźěłarnistwo Cyrobizny, požiwadła a hosćency (NGG) wčera znowa do warnowaceho stawka we wjacorych sakskich piwarnjach namołwjało. Potrjechene su piwarnje Sternburg Lipsk, Krostitzer, ­Radeberger, Freiberger a Werner. Přičina stawka je, zo přeco hišće čakaja na poskitk ze strony dźěłodawarjow. NGG žada sej zwyšenje mzdy wo sydom procentow a za wučomnikow wob měsac 100 eurow wjace. Zastupjerjo dźěłarnistwa praja, zo je přeco hišće wulki rozdźěl mjez wuchodnej a zapadnej Němskej nastupajo mzdy. Přistajeni w Sakskej zasłuža přerěznje něhdźe 4 000 eurow mjenje mzdy wob lěto. „To smjerdźi, ale nic w tanku“, jednanski nawoda NGG Uwe Ledwig situaciju komentowaše. Wot spočatka tarifoweho konflikta su něhdźe 25 000 hektolitrow piwa mjenje produ­kowali abo do sudobjow pjelnili, štož wotpowěduje něhdźe 50 milionam blešow.

Měna bitcoin dale a woblubowaniša

Donnerstag, 14. August 2025 geschrieben von:
Frankfurt nad Mohanom (dpa/SN). Bitcoin je prěni raz hódnotu 124 000 US-dolarow překročił. Najstarša a najznaćiša kryptoměna swěta je dźensa rano na wikowanskej platformje Bitstamp hač na 124 517 US-dolarow stupała. Po tym pak spadny na kurs něhdźe 123 000 dolarow. Wikowarjo sej tole z přiběracym zajimom institucionelnych inwestorow wujasnjeja. Kryptoměny profitowachu tež z powšitkownje dobreje nalady na wikach. Mjeztym pak fachowcy z toho wuchadźeja, ­zo notowa banka USA Fed w septembru danje zniži.

Trump do zeńdźenja Putinej hrozył

Donnerstag, 14. August 2025 geschrieben von:

Washington/Berlin/Kijew (dpa/SN). Do jutřišeho wjerška w Alasce, hdźež so prezident USA Donald Trump zeńdźe z ruskim prezidentom Wladimirom Putinom knježi wulka nadźija, ale tež strach. Europske staty a zastupjerjo Kijewa drje sobu za blidom njesedźa, za kotrymž budźe so wo wójnje w Ukrainje wuradźować. Wčera pak su Trumpej sposrědkowali, što měło z jich wida poselstwo Putinej być. Prezident USA bě Putinej hižo do toho z „jara wulkimi konsekwencami“ hrozył, jeli so statny šef Ruskeje za skónčenje wójny njezasadźi, kotruž bě sam přikazał. „Puć k měrej njemóža bjez Ukrainy postajić, a jednanja změja jenož wuslědk, hdyž knježi přiměr“, ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj potwjerdźi. W tym su sej podpěraćeljo Ukrainy w tak mjenowanej koaliciji zwólniwych přezjedni, pisaše wón na platformje X.

Ze zwjazkowym kanclerom Friedrichom Merzom (CDU) je so Zelenskyj wčera z Berlina sem wobdźělił na widejowej konferency tutoho zwjazka z něhdźe 20 krajemi a Trumpom.

Chcedźa ličbu wjelkow regulować

Donnerstag, 14. August 2025 geschrieben von:

EU je škitny status rubježneho zwěrjeća wobmjezowała – prěnje kraje reaguja

Innsbruck/Bozen/Podstupim (dpa/SN). Wjelk je tema, wo kotrymž so ludnosć wadźi. Někotři maja rubježne zwěrjo za wažny dźěl přirody, druzy měnja, zo wužitne zwěrjata a čłowjeka wohrožuje.

Njedawno je so na runinje EU škitny status wjelka změnił, čehoždla je hońtwa we wěstych padach nětko móžna. Jelizo dźe po awstriskim zwjazkowym kraju ­Tirolu, ma so wjace wjelkow zatřělić. Zaměr měł być, rubježne zwěrjo regularnje z lětnej kwotu likwidować, zwurazni ­nětko ministerski prezident Tirola Anton Mattle (ÖVP). Awstriski ratarski minister Norbert Totschnig (ÖVP) ma rozsud EU za prawy puć. „Njeńdźe jenož wo burow w horach, kotrychž wowcy wjelki zakusaja.“ Wjelk je so tež hižo do sydlišćow a na hrajkanišća zadobył. W Awstriskej wukonjeja ratarjo a turistiske hospodarstwo wulki ćišć, zo so něšto přećiwo wjelkam čini. Hórske łuki, na kotrychž kruwy, wowcy a kozy plahuja, su hospodarsce wuznamne a tež powabk za turistow.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND