Demografiska změna w Israelu
Merz wobara so von der Leyen
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) je potwjerdźił, zo njeje komisija Europskeje unije za wojersku podpěru Ukrainy zamołwita. To je naležnosć tak mjenowaneje koalicije zwólniwych. „Europska unija njeje za to přisłušna“, rjekny předsyda CDU sćelakej Sat 1. Z tym reagowaše Merz na wuprajenja prezidentki komisije EU Ursule von der Leyen, kotraž bě po informacijach nowin „wo dokładnych planach nastupajo zasadźenje wojakow w Ukrainje po měrowym zrěčenju“ rěčała. Za to bě ju hižo zakitowanski minister Boris Pistorius (SPD) raznje kritizował.
W Parisu zetka so jutře koalicija zwólniwych, kotrejž přisłuša wjace hač 30 krajow.
BSW namołwja muži so spjećować
Podstupim (dpa/SN). Zwjazk Sahry Wagenknecht w Braniborskim krajnym sejmje młodostnych namołwja, zo so njech daledawanju datow za dobrowólnu wojersku słužbu w zwjazkowej woborje spjećuja. Na swojej internetnej stronje prezentuje strona za to wotpowědny mustrowy tekst. „Zwjazkowa wobora dóstanje wot wobydlerskich zarjadow awtomatisce daty młodostnych, kotřiž su přichodny čas połnolětni“, tam pisaja. Na te wašnje ma zwjazkowa wobora składnosć mjez młodostnymi wabić. Zakoń wo přizjewjenju pak młodostnym dowola, zo smědźa so daledawanju swojich datow wobarać.
Zwjazkowe knježerstwo bě minjeny tydźeń zakoń wobzamknyło, z kotrymž planuja natwar noweje woborneje słužby w Němskej. Dale chcedźa tak tež daty młodych muži zběrać, zo móhli jich jako móžnych wojakow registrować, za wobornu słužbu zahorić abo na mustrowanje skazać. Njedyrbjała-li dobrowólna słužba ličbu wojakow zwjazkoweje wobory jasnje zwyšić, móhła zawjazowaca woborna winowatosć trěbna być.
Stare hesło wožiwić!
Nowy park za swójby w Sakskej
Grimma (dpa/SN). Po 13 lětach twarskeho časa wočakuja nětko w Grimmje w nowym parku za swójby prěnich hosći. Wot jutřišeho móža so wopytowarjo do zakuzłaneho swěta dožiwjenjow „ArkaZien“ zanurić, twórc parka Günther Ziegler zdźěla. Jězbne poskitki kaž seklojte čary abo autoscootery hosćo tule njenańdu. Město toho wabja křiwe chaty, domčki we wjerškach štomow, kotrež docpěješ po tajnych chódbach abo powjazowych mostach – na dyrdomdej a budźa lóšt, sej je wotkryć. Za to su twarcy předewšěm drjewo robinijow předźěłali. Trěbny pěsk a wulke kamjenje namakachu we wokolinje parka.
„Naši sobudźěłaćerjo smědźachu so tule kreatiwnje wuspytać. Na zbožo su sej wšitcy swoju dźěsćowsku lochkosć wobchowali“, Ziegler potwjerdźi. Předewzaćel twari mjeztym 30 lět hrajkanišća a dohladuje měsačnje 80 objektow po wšej Europje, kaž wón twjerdźi. „W parku ArkaZien je tójšto kreatiwnych rjemjeslnikow sobu skutkowało, štož je widźeć. Park wuprudźa cyle swójsku magiju.“
Ličbu hosći chcedźa spočatnje na 1 500 ludźi wobmjezować, zo móhli nazhonjenja zběrać.
Staroměšćanski swjedźeń zahorił
Wjace pjenjez za wětrniki
Drježdźany (dpa/SN). Komuny Sakskeje maja přichodnje wjace pjenjez z wětrnikow wuzbytkować. Tak chcedźa gmejnam 0,3 centy za kóždu nadźěłanu kilowattowu hodźinu přepokazać, jeli wětrnik we wotstawku 2,5 kilometrow wot wsy steji. Tole rozprawjeja wjacore medije, poćahujo so na naćisk zakonja CDU, SPD a Zwjazka Sahry Wagenknecht. Dobropis za jednotliwych wobydlerjow pak njejsu zaplanowali.
Dotal dóstanu gmejny 0,2 centaj za wětrniki, kotrež su wot 2025 přizwolili. „Tole wučinja za přerězny wětrnik hač do 40 000 eurow“, je zapósłanc krajneho sejma Ingo Flemming (CDU) wuličił. Z tym móža gmejny kupjele abo sportowe towarstwa podpěrować. Pjenjezy płaća wobhospodarjo wětrnikow.
Zwjazk za wobnowjomne energije (VEE) wyši popłatk kritizuje. Wutwar wobnowjomnych energijow bě za projektantow w Sakskej přeco hižo dróši a mjenje atraktiwny hač w druhich zwjazkowych krajach. Nowela je tuž „zakoń přećiwo nowym wětrnikam“ na njedobro wobnowjomnych energijow w Sakskej, rěčnik VEE zdźěla.
To a tamne (03.09.25)
Nimale hodźinu z bydlenja na uniwersitu trjeba tuchwilu kóždy šesty studowacy w Němskej. Zwjazkowy statistiski zarjad zdźěla, zo dyrbi 16 procentow studowacych telko časa za puć do kubłanišća nałožować. Mjez ludźimi, kotřiž wšědnje na dźěło jězdźa, je to runje šěsć proc. 27 procentow wšěch studentow trjeba wjace hač poł hodźiny, zo by campus docpěło. Za jězbu na uniwersitu wužiwa 53 procentow młodostnych busy a železnicy.
Wuwiće wobydlerstwa na wuchodźe a zapadźe Němskeje je tež hišće 35 lět po zjednoćenju kraja jara rozdźělne. Tak je ličba wobydlerjow we wuchodnych krajach mjez 1990 a 2024 wo 16 procentow na mjeztym 12,4 miliony ludźi woteběrała. Samsny čas je wona w zapadnych krajach wo dźesać procentow na 67,5 milionow rozrostła. Najwjetši přirost registrowachu w Bayerskej ze 16 procentami.
Wadephul warnuje Israel
Berlin (dpa/SN). Wonkowny minister Johann Wadephul (CDU) je Israel znowa před tym warnował, Gazaske pasmo abo kraj zapadnje Jordana wobsadźić. Němska wotpokazuje „wšitke rozmyslowanja, kotrež bychu wućěrjenje a wuswojenje palestinskeje ludnosće woznamjenjeli“, rjekny Wadephul w Berlinje do swojeho wotlěta do Indiskeje. Gaza dyrbjała dźěl přichodneho stata Palestinjanow we wobłuku rozrisanja dweju statow być, ke kotremuž słuša tež kraj zapadnje Jordana.
Dobrowólni najprjedy na rjedźe
Münster (dpa/SN). Woborna winowatosć za žony móhła jenož „třeća abo štwórta kročel“ w tuchwilnym procesu rozšěrjenja zwjazkoweje wobory być. Wo tym je zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) přeswědčeny. Kaž wón na swojim nastupnym wopyće w Sewjerorynsko-Westfalskej rjekny, chcedźa zamołwići wutwar wójska najprjedy na dobrowólnej runinje zwoprawdźić. Njedyrbjało-li so tole poradźić, měło so wo móžnej powšitkownej wobornej winowatosći wuradźować.
Starosća pjenjez dla přiběraja
