Nětko telefonowali

Freitag, 29. Juli 2016 geschrieben von:

Praha (ČŽ/K). Tydźenja bě francoski prezident François Hollande swój předwidźany wopyt Čěskeje republiki teroroweho podawka w Nizzy dla na minjenu srjedu přestorčił, nadpad wutoru na cyrkej w Rouenu a zamordowanje tamnišeho fararja wšak jeho znuzowa tež tónle termin wotprajić. Čěske medije rozprawjeja, zo je so Hollande wčera přiwšěm telefonisce z hłownymaj čěskimaj politikarjomaj skontaktował. Premier Bohuslav Sobotka na Twitteru k tomu zdźěli, zo je z hłowu Francoskeje wo aktualnych prašenjach rěčał. Wobaj běštaj sej přezje­dnaj, zo dyrbi za Europsku uniju hłowny zaměr być, zawěsćić wěstotu jeje ludnosće. Sobotka w tym zwisku hišće raz po­twjerdźi, zo chcył wonych 80 ćěkancow raznje na wěstotu přepruwować, prjedy hač jich do kraja pušći. Druzy politikarjo w Čěskej wšak ćěkancow zasadnje wotpokazuja.

Z prezidentom Milošom Zemanom pojedna Hollande mjez druhim trěbnosće po wotchadźe Wulkeje Britaniskeje z EU, zdźěli rěčnik Zemana Jiří Ovčárek.

Mjenje njeskutkow

Freitag, 29. Juli 2016 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). Nimo spomóžneho wuwića hospodarstwa móže Čěska tež nastupajo kriminalitu polěpšenje wupokazać. W prěnim połlěće 2016 je jeje kwota wo cyłe 11,3 procenty spadła. Tak zregistrowachu 115 314 chłostajomnych deliktow. Z nich móžachu 42,5 procentow wuswětlić, runje telko kaž loni w prěnim połlěće. Tole wuchadźa ze statistiki, kotruž je policija tele dny wozjewiła. Wot januara do junija dóńdźe k 7 735 padam nałožowanja namocy, 737 mjenje hač loni za samsny čas. Mordarstwow dyrbjachu 65 přepytować, 24 mjenje hač loni. Najwjace z nich sta so w Srjedźočěskim wobwodźe, třinaće. Porno tomu njeje so w Liberecskim wobwodźe žane jeničke stało. Woteběrała je w prěnim połlěće tohorunja ličba mjenje chutnych deliktow. Zadobywanjow bě 14 695 a tak 3 842 mjenje hač loni, padustwow 36 278, štož je 5 964 mjenje. Sku­ćićeljo načinichu škodu 445 milionow eurow­. Pozitiwne wuwiće kriminality je wuskutk polěpšeneje hospodarskeje situacije z wyšim žiwjenskim niwowom a mjenje bjezdźěłnymi, sudźa eksperća.

Zaso nadróžna do Petržalki

Donnerstag, 28. Juli 2016 geschrieben von:

Peter Čačko rozprawja z Bratislavy za Serbske Nowiny

Wobydlerjo Bratislavy mjeztym hižo někotre tydźenje wšědnje na swojej woči a wuši dožiwjeja, zo je jich město tuchwilu „něšto wosebite“. Předsydstwo Słowakskeje Europskej uniji wobradźa dźě stolicy kraja wopyt syłow politikarjow a wysokich zastojnikow knježerstwow čłonskich statow zhromadźenstwa. Tak móža ludźo přihladować, kak hosći w nobl karosach po puću na posedźenja, konferency abo tajke a hinaše zarjadowanja policajske awta­ ze sirenami přez stajnje žałostnje husty wobchad wodźa.

Wjetšina Polakow přećiwo migraciji

Mittwoch, 27. Juli 2016 geschrieben von:

Waršawa (dpa/SN). Wjetšina Polakow po najnowšich woprašowanjach wotpokazuje, ćěkancow přiwzać. Po tym so 66 procentow přećiwo tomu wupraja, ćěkancam z Bliskeho wuchoda abo Afriki zmóžnić, do Pólskeje přinć. Jenož 26 procentow by tole witało. Woprašowanje instituta CBOS bu wčera wozjewjene. Do teroristiskich nadpadow w Francoskej loni w nowembru bě połoženje hišće hinaše: Tehdy běše 57 procentow ludźi za to, ćěkancow z krizoweje kónčiny na wuchodźe Ukrainy přiwzać, 35 procentow pak přećiwo tomu.

Najnowše teroristiske nadpady w Němskej widźi pólski nutřkowny minister Mariusz Blaszczak jako wuskutk wopačneje politiki ćěkancam napřećo. Politikar narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS) rjekny nowinarjam: „Njeje dwělow, zo su problemy, z kotrymiž so naši susodźa tuchwilu bědźa, wuslědk lětdźesatki trajaceje migraciskeje politiki, wuslědk multikulti-politiki, wuslědk toho, zo su migrantow z Bliskeho wuchoda a Afriki přijimali, kotřiž nochcedźa so do europskeje towaršnosće integrować.“

Lute hornčki wokoło chěže

Mittwoch, 27. Juli 2016 geschrieben von:

WOZDOBU runjewon njewšědneho razu ma płót kołowokoło domskeho Sulovskec swójby w Chudeřínje, šwarnje wulkej wsy w Ústískim wokrjesu. Hłójčki łatow drjewjaneho wobhrodźenja pyši mjenujcy nic mjenje hač 500 pórclinowych hornčkow. Na jednotliwych wot- rězkach je płót „wozdobjeny“ z karančkami, originelnymi piwowymi škleńcami a wurjadnymi nopachami. Kak je mějićel chěže Jaroslav Sulovský na tajkele nje- zwučene počinanje přišoł, wuswětla wón takle: „Před něhdźe dźesać lětami bě dobry­ znaty z turkowskeho Istanbula k nam na wopyt přijěł, a jako mały dar měješe wón rjany hornčk sobu, kotryž je jako žort na płót tyknył. Tak je so wšo započało.“ Mjeztym wobsedźi Sulovskec swójba wjace hač 750 eksemplarow, a dokelž nima hižo městna, wupomha z płotom syn Lukáš, bydlacy w susodstwje. Wjetšinu hornčkow dóstachu Sulovskecy wot znatych, susodow a přećelow, ale tohorunja wot turistow, kotřiž wopytuja njedaloki Nechranicski spjaty jězor a jězdźa často z kolesom přez Chudeřín.

Krakow (dpa/SN). Bjezposrědnje do zahajenja swětoweho zetkanja młodźiny z bamžom Franciskusom su tysacy putnikow do Krakowa dóšli a dojěli. Wokoło hłowneho dwórnišća druheho najwjetšeho města Pólskeje a w historiskim centrumje su młodźi ludźo na dróhach a naměstach prezentni. Mnozy maja chorhoje swojich krajow sobu a su w drasće, z kotrejž so jako wobdźělnicy swětoweho zetkanja identifikuja. Po cyłym měsće kaž tež na lětanišću dobrowólni pomocnicy na informaciskich stejnišćach hosćom při orientowanju abo při pytanju za kwartěrami pomhaja. Něhdyši pólski bamž Jan Pawoł II. (1920–2005), kiž bě lětdźesatki w Krakowje skutkował, je na plakatach wšudźe prezentny.

Cyłkownje je so na swětowe zetkanje, kotrež dźensa wječor z Božej mšu pod hołym njebjom zahaja, wjace hač poł miliona młodych katolikow ze 187 krajow přizjewiło, mjez nimi 15 500 z Němskeje. Zarjadowarjo pak wočakuja dohromady hač do połdra miliona wopytowarjow.

Waži sej poměr

Montag, 25. Juli 2016 geschrieben von:

Praha (SN/at). Po zetkanju čěskeho ministerskeho prezidenta Bohuslava Sobotki z delegaciju Domowiny minjeny pjatk w jeho Praskim hamtskim sydle wón na na­prašowanje Serbskich Nowin wu­zběhny, zo su „Łužiscy Serbja nam Čecham hižo lětstotki tradicionelnje bliska narodna skupina“. Jeho knježerstwo „waži sej spomóžny a wutrobny poměr Łužiskich Serbow k Čěskej republice a je zajimowane, kulturne kontakty dale wuwiwać. Kulturne styki mjez Čechami a Serbami su wažny wobstatk zhromadneho dźěła Čěskeje republiki ze Swobodnym statom Sakskej, kotrež so hižo wot spočatka 1990tych lět wuspěšnje rozwiwa a słuša k stołpam wu­znamnych čěsko-němskich poćahow.“

Přewšo rady je so Bohuslav Sobotka ze zastupjerjemi Domowiny zetkał. „Woni su mje wo aktiwitach organizacije a wužadanjach informowali, před kotrymiž Serbja steja. Wjeselu so, zo sej Domowina skutkowanje wučerja čěšćiny waži, kotrehož sćele Čěska republika we wobłuku Programa za podpěru čěskeho kulturneho namrěwstwa we wukraju“, rjekny premier našemu wječornikej.

Wopyt „njepřijomneho hosća“

Freitag, 22. Juli 2016 geschrieben von:

Bamž Franciskus přijědźe na swětowe zetkanje młodźiny w Krakowje

Waršawa. Čim bóle so swětowe zetkanje młodźiny w Krakowje bliži, ćim bóle so w medijach a wosebje w interneće pokazuje, zo maja dźeń a wjetše wobmyslenja wopyta bamža Franciskusa dla. Liča z tójšto njepřijomnymi wokomikami a situacijemi. W prěnim rjedźe dźe wo nastajenje Franciskusa ćěkancam napřećo. Hižo měsacy hłowa katolskeje cyrkwje tež na Pólsku apeluje, migrantow přiwzać. Kóžda wosada měła znajmjeńša jednu swójbu hospodować, sej wón žada. Pomoc na dobro ćěkancow je jemu křesćanska winowatosć. Franciskusej pak je wědome, zo přijědźe do kraja, hdźež so jeho namołwam raznje spjećuja.

„Mjerzaja so na Franciskusa“ piše publicist Adam Szostkiewicz w tydźeniku Polityka, analyzujo reakcije narodno- katol­skeje prawicy. Ta so namołwam bamža wótrje spřećiwja. Někotři jemu samo wumjetuja, zo je „antikřesćan“. Szostkiewicz zwěsća, zo je bamž za prawicu njewitany hósć „persona non grata“.

Mjenje mortwych

Freitag, 22. Juli 2016 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). Wobchadne njezboža w Čěskej žadachu sej w prěnim połlěće 2016 230 smjertnych woporow. Tole zdźěla statistiski zarjad ČSÚ přispomnjejo, zo je to za tónle čas najmjenje w stawiznach. Přiwšěm hódnoća, zo je to porno zaměrej Narodneje strategije wěstoty, kotraž „liči“ lětsa ze 465 smjertnymi woporami, hišće přewjele mortwych, dokelž stej po nazhonjenjach julij a awgust najbóle kritiskej měsacaj. 2009 bě w susodnym kraju při wobchadnych njezbožach 832 ludźi žiwjenje přisadźiło, lěto pozdźišo wjac hač 750 a 2014 cyłkownje 629. Lěta 2011 bě knježerstwo Narodnu strategiju wěstoty wobzamknyło, zo móhła Čěska „nimbus kraja ze sobu najwjace mortwymi w Europje wobchadnych njezbožow dla“ wotbyć. Tak buchu rizikowe městna w nadróžnej infrastrukturje poněčim wotstronjene. Po ČSÚ stej skupinje pěškow a dźěći „najwohrožeńšej“. W prěnim połlěće je 61 pěškow smjertnje znjezbožiło. Zwjesela pak, zo je alkohol dale mjenje winik nje­zbožow – „jeničce“ jědnaće šoferow zahiny přewjele promilow dla. Tež młodźi šoferojo su mjenje njezbožow zawinili – w prěnim połlěće 31 porno 54 loni.

Producenća filma před sudnistwom

Dienstag, 19. Juli 2016 geschrieben von:

Waršawa (dpa/SN). Producenća němskeho třidźělneho wójnskeho filma „Unsere Mütter, unsere Väter“ dyrbja so wot wčerawšeho w Krakowje před sudnistwom zamołwić.

K zahajenju procesa wupraji so 92lětny weteran pólskeje domizniskeje armeje Armia­ Krajowa. Zhromadnje ze Zwjazkom něhdyšich čłonow wobrónjeneho spjećowanskeho hibanja w Druhej swětowej wójnje wón produkciskej firmje Ufa Fiction kaž tež sćelakej ZDF wumjetuje, zo stej ze seriju wo Němcach w Druhej swětowej wójnje jeho wosobinske prawa raniłoj. To rozprawja pólska powěsćernja PAP. Tak jewja so w filmje sceny, kotrež dawaja pólskej domizniskej armeji sobuwinu na złóstnistwach přećiwo židowskemu ludej. Weteran žada sej oficialne zamołwjenje a 6 000 eurow wotrunanja. Film su tež w pólskej telewiziji pokazali.

Zastupnicy producentow skedźbnjeja na swoju wuměłsku swobodu a žadaja sej, wumjetowanja zaso cofnyć. Nimo toho­ wobžaruja, zo bu třidźělny film w Pólskej takle interpretowany.

Neuheiten LND