Žně dobre byli
Praha (ČŽ/K/SN). Ze žitnych zahonow su čěscy ratarjo lětsa 7,638 milionow tonow zorna nažnjeli, štož je porno lońšemu 7,8 procentow wjace, wotpowěduje pak dźesaćlětnemu přerězkej. To je Čěski statistiski zarjad tele dny wozjewił. Wunoški pšeńcy su wo dźesać procentow šćedriwiše hač loni, wunoški ječmjenja wo 7,4 procenty, wunoški rožki wo dobrych 30 procentow. Tak mjenowaneje tritikale – to je měšeńca z rožki a pšeńcy – su 14 procentow wjace nažnjeli, kukuricy 20 procentow a maka samo 77 procentow, štož je jara špatnych wunoškow minjene lěto dla bjez dźiwa. Wowsa su trochu mjenje domchowali hač 2018. „Zawostał“ je jeničce rěpik – porno zašłemu lětu je jeho wunošk wo 17,4 procenty snadniši był.
Běrny hišće zběraja, při čimž trochuja statistikarjo wunošk na 604 000 tonow z něhdźe 25 000 hektarow, tak wulkeje plahowanskeje płoniny kaž loni. Cokoroweje rěpy nažněja čěscy ratarjo po trochowanju něhdźe 3,5 milionow tonow. To je šěsć procentow mjenje, ale ze zredukowaneje plahowanskeje płoniny. Wunošk hrocha je porno minjenemu lětu wo 4,6 procentow mjeńši, słónčnych róžow wo 38 procentow.
Juristiski deal
Kemšerjow ličili
Praha (ČŽ/K/SN). W susodnym kraju Čěskej je katolska cyrkej tydźenja ličiła, kelko ludźi w čěskich, morawskich a šleskich wosadach kemši chodźi. Tute ličenje je anonymne. Při zastupje do cyrkwje dósta kóždy přichadźacy wosebity naprašnik, na kotrymž je hač do kónca Božeje mšě wotpowědne rubriki wupjelnić měł. Dowupjelnjenje naprašnikow wobstara wosadny duchowny. Wuslědki ličenja maja biskopam a generalnym wikaram za lěpši přehlad wo situaciji w diecezach słužić a skića jim zdobom spóznaća wo strukturje kemšerjow, na přikład nastupajo starobu abo splah.
Ličenje wopytowarjow kemšow organizuje čěska katolska cyrkej prawidłownje kóžde pjeć lět. Wuslědk poslednjeho tajkeho ličenja w oktobru 2015 je wupokazał, zo bě wšo hromadźe 419 199 ludźi na njedźelnych Božich mšach było, z toho 136 955 w čěskich a 282 234 w morawskich wosadach. Dalšich 3 750 ludźi wobdźěleše so na grjeksko-katolskich Božich słužbach. Přerězna staroba kemšerjow wučinješe swój čas 47,32 lět.
Po ludličenju lěta 2011 běchu z tehdyšich 10,4 milionow wobydlerjow 10,3 procenty romsko-katolskej cyrkwi přisłušeli.
Mnozy so nawróćeja
Z runosću klaca
Budu lud ličić
Praha/Bratislava (ČŽ/SŽ/K/SN). W Čěskej a tohorunja w Słowakskej budu zaso ludnosć, chěže a bydlenja ličić. We woběmaj krajomaj činja to w lěće 2021, w Čěskej wot 21. do 27. měrca. Formulary změja wobydlerjo w prěnim rjedźe elektronisce wupjelnjeć, budu pak na mjenje prašenjow wotmołwjeć dyrbjeć hač před wosom lětami. Dźěl datow wobstaraja sej statistikarjo z wobstejacych registrow. Papjerjane formulary ličerjo-komisarojo jenož tym sposrědkuja, kiž njemóža informacije z kompjuterom wotpósłać. Akcija ludličenja płaći prawdźepodobnje 2,25 miliardow krónow (něhdźe 885 milionow eurow). Prěnje ludličenje na čěskim teritoriju bě w lěće 1869 było.
„Božemje“ Karelo Gotto
Praha (ČŽ/K/SN). Dwaj dnjej knježeše w Čěskej hłuboka žaroba. Pjatk a sobotu rozžohnowała je so ludnosć kraja hłuboko hnuta z w starobje 80 lět 1. oktobra zemrětym najsławnišim čěskim spěwarjom, „złotym hłosom Prahi“ a wěrnym narodnym symbolom Karelom Gottom.
Sobotu – tón dźeń bě po wobzamknjenju knježerstwa statne žarowanje – swjećeše Praski arcybiskop Dominik Duda w katedrali swj. Vita na Hradčanach rekwiem za zemrěteho. Nimo wudowy Ivany, dźowkow Charlotty Elle a Nelli Sofie bě wjele stow přeprošenych hosći přitomnych, mjez nimi prezident Miloš Zeman a premieraj Čěskeje kaž tež Słowakskeje Andrej Babiš a Peter Pellegrini. Arcybiskop Duda w swojim prědowanju rjekny, zo je Gott hódnoty posrědkował, kiž ludźom žiwjenje porjeńšeja a wobohaćeja. Dźiwadźelnica Jiřina Bohdalová wuzběhowaše w swojich wopomnjenskich słowach Gottowy njewšědny talent a jeho dźěłowu prócniwosć, pokazujo zdobom na jeho přistojnosć a noblesu.
Jasne dobyće za knježacu PiS
Narodnokonserwatiwni knježa w Pólskej dale z absolutnej wjetšinu
Waršawa (dpa/SN). Narodnokonserwatiwni wostanu w Pólskej dale z najsylnišej politiskej mocu. Knježerstwowa strona Prawo a sprawnosć (PiS) ministerskeho prezidenta Mateusza Morawieckeho je wčerawše wólby parlamenta jasnje dobyła. Tak drje konflikt mjez Waršawu a Brüsselom wjele diskutowaneje justicneje reformy dla dale traje. Tež němsko-pólski poměr wostanje napjaty, dokelž žada sej PiS reparacije Němskeje.
Po dotalnym wuličenju je 43,6 procentow wolerjow za PiS hłosowało. „Tutón wuslědk dawa nam wulki towaršnostny nadawk, smy dowěru přidobyli“, rjekny Morawiecki wyskacym přiwisnikam. Při tym dyrbješe so PiS z raznym napřećiwnym wětřikom bědźić – w kraju „ale tež z wukraja“, Morawiecki potwjerdźi.
Afery politikarjow pozabyte
W Pólskej knježaca strona PiS sej wólbneho dobyća wěsta
Waršawa. Wólbny bój w Pólskej nabywa dny do njedźelnych wólbow parlamenta chětro razne formy, charakterizowane wot wosobinskich nadběhowanjow.
Opoziciska Wobydlerska koalicija (KO), kotraž móže so po woprašowanjach něhdźe 26 procentow hłosow nadźijeć, spyta afery politikarjow knježaceje narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS) ludźom hišće raz wuwědomić. Wšako bě runje PiS swój čas přilubiła bjez aferow dźěłać chcyć.
Gorbačowowe starosće a zludanja
Berlin (ČŽ/K/SN). Mjeztym 88lětny něhdyši generalny sekretar KSSZ, wótc „pjerjestrojki“, ruski prezident a lawreat Měroweho Nobeloweho myta Michail Gorbačow, je spisał nowu knihu. Wušła je wona w Němskej składnostnje 30. róčnicy powalenja Berlinskeje murje z titlom „Was jetzt auf dem Spiel steht. Mein Aufruf für Frieden und Freiheit“. Powšitkownje ma so edicija za politiski testament ruskeho statnika. Awtor wěnuje so w njej aktualnym stracham na swěće kaž tež němsko-ruskim poćaham. Wona je połna wobmyslenjow a zludanjow.
„Nastupajo zwrěšćenje komunistiskeho režima w tehdyšej Němskej demokratiskej republice hlada ,Gorbi‘ – kaž Němcy familiarnje prjedawšeho sowjetskeho statnika mjenuja – znjeměrnjeny na staw swěta, w kotrymž politikarjo a medije wutworjeja atmosferu njepřećelskosće. Stare hidy ze zymneje wójny so wróćeja. Ruskej a Rusam přidźěleja znowa rólu „hrózbnika“, reziměruja knihu čěske medije.
