Samomordarstwa přiběraja
Mnozy pólscy młodostni w kraju žanu perspektiwu njewidźa
Waršawa. Dźenik Rzeczpospolita a tydźenik Do Rzeczy wěnowaštej so tele dny hłuboko znjeměrnjacej temje. Z najnowšich ličbow wuchadźa, zo samomordarstwa mjez młodostnymi přiběraja. Lětsa zličichu zarjady hač do kónca oktobra 440 ludźi w starobje 13 do 18 lět, kotřiž chcychu sebje morić. 66 z nich je zemrěło. Loni zličichu měsačnje 40 pospytow, mjeztym je ličba na 44 wob měsac rozrostła. Samo sydom- do dwanaćelětne dźěći chcychu sej žiwjenje wzać; lětsa registrowachu sydom tajkich padow.
Stipendije romaskim studentam
Praha (ČŽ/K/SN). Wjace hač 80 romaskich absolwentow wyšich a fachowych šulow je w Praze stipendij organizacije Romea.cz dóstało. Ze stipendijom ma so tym pomhać, kotrychž starši su w špatnej pjenježnej situaciji. Mjez podpěranymi su šulerjo gymnazijow kaž tež studenća fachowych šulow za strowotnistwo, techniku a pedagogiku.
Próstwu wo stipendij móžachu tež dorosćeni Romojo stajić, kotřiž chcyli maturu nachwatać. „Loni, w prěnim lěće našeho stipendijoweho programa, móžachmy 60 romaskim studentam pomhać. Lětsa podpěrujemy jich hižo 85, a zajim wo stipendij je dale a wjetši“, zwuraznja Jitka Votavová, managerka stipendijoweho projekta w organizaciji Romea.
Wob šulske lěto wučinja stipendij romaskich gymnaziastow 14 000 krónow a studentow 21 000 krónow.
Namjetuja „kulojte blido“
Tydźeń po wólbach čěskeho parlamenta hišće daloko njepřišli
Praha (ČŽ/K/SN). Dobry tydźeń je mjeztym zašoł, zo je prezident Čěskeje Miloš Zeman wulkemu dobyćerjej parlamentnych wólbow w oktobru, předsydźe strony ANO Andrejej Babišej, nadawk dowěrił zestajeć nowe knježerstwo. W zašłych dnjach njejstaj wobaj, ani šef hibanja njespokojnych wobydlerjow ani hłowa stata, prócy a potu lutowałoj, zo byštaj knježerstwowu karu zaćišćałoj. Babiš je ze wšěmi móžnymi partnerami za koaliciju z ANO rěčał a jich za podpěru zdobyć chcył, přilubjejo jim samo, přiwzać do programa knježerstwa jich wolerjam přilubjene „dobroty“. A prezident Zeman je w swojim sydle w Lánach přijał – jednoho po druhim – šefow ODS, Piratow a KDU-ČSL. Tam spyta jim słódkeje huby načinić znajmjeńša za to, tolerować mjeńšinowe knježerstwo. Piratam je wón samo přećelnje doporučił, do njeho sobu zastupić.
Wólby z překwapjenjemi
Kolosalne rozdźěle w mzdach žonow a muži
ZASŁUŽBA žonow z wysokošulskim kubłanjom je w Čěskej přerěznje 15 000 krónow niša hač ta muskich kolegow ze zakónčenej wysokej šulu. Wone dóstawaja za swoje dźěło 29 procentow mjenje pjenjez hač kolegojo z titlom. Tole zwěsći přisłušne ministerstwo za dźěło, kotrehož analyzu su Lidové noviny we wujimkach wozjewili. Diferenca we wotměnjowanju muži a žonow je ćim wjetša, čim wyše je zdźěłowanje respektiwnje čim wyša pozicija so zastawa. Žony z maturu maja 21 procentow mjenje hač mužojo-maturanća, tuž 6 371 krónow. Diplomandki přinjesu 27 procentow pjenjez mjenje domoj hač diplomandźa, w sumje 9 921 krónow. Inženjerki a magisterki zasłužeja 29 procentow mjenje hač jenak zdźěłani mužojo, měsačnje potajkim 14 991 krónow. Najwjetše rozdźěle nachadźeja so mjez mzdami specialistow. Tak ma specialistka měsačnje 12 808 krónow mjenje hač muž-specialist. Pola nawodow (69 procentow su mužojo) wučinja rozdźěl 27 procentow. Šefowki dóstawaja wob měsac přerěznje 17 896 krónow mjenje hač šefojo.
Češa česća Jurja Chěžku
„Łužiskoserbskeho basnika Jurja Chěžku maja z prawom za załožerja moderneje serbskeje poezije.“ Tele słowa steja na čole nastawka Milana Hrabala z Varnsdorfa wo žiwjenju Jurja Chěžki w najnowšim čisle časopisa Česko-lužický věstník. K tomu je na prěnjej stronje wot Hrabala přełožena wozjewjena baseń „Hej, to budźe žiwjenje“. Scyła staj Zuzana Bláhová-Sklenářová a Milan Hrabal wuběr Chěžkowych basnjow přełožiłoj a za knižne wudaće spřihotowałoj. Premjerne předstajenje budźe 2. hodownika na zarjadowanju Towarstwa přećelow Serbow (SPL) w Praskim Serbskim seminarje. Kniha změje titul „Konec poezie malé komůrky“. Wo małej komorce w Jabkenicach pola Mladeje Boleslavy je tež rěč w rozprawje wo přebytku čłonow towarstwa Přećeljo Smolerjec kniharnje Budyšin w juniju w Jabkenicach a wokolinje. Tam potwjerdźichu namjet zarjadować „mały pomnik“ w rumnosćach muzeja Bedřicha Smetany, to nic jenož wo dźěle Chěžki, ale šěršo wo serbskej kulturje.
Žadyn row bjez swěčki
Na Wšěch swjatych w Pólskej zemrětych wosebje wopominaja
Waršawa. Swjedźeń Wšěch swjatych 1. nowembra je po hodźoch a jutrach třeći najwažniši cyrkwinski swjaty dźeń lěta w Pólskej. Hižo dny do toho ludźo rowy přiwuznych bohaće pyša. Na dnju Wšěch swjatych w Pólskej nichtó njedźěła. Ludźo su na kěrchowach, zo bychu swojich zemrětych přiwuznych abo znatych wopominali. Ani jedyn row njeměł bjez swěčki wostać, ale su wuwzaća. Tak rozprawja Gazeta Polska, zo njeměli na komunistiskich politikarjow spominać. Wojacy, kotřiž běchu přećiwo komunistiskemu režimej wojowali, pak su sej porjadne rowy zasłužili. Hižo dlěši čas ekshuměruja powostanki wotprawjenych a identifikuja je, zo bychu tele wopory tola hišće swój ćichi wotpočink namakali. Tež potrjechenym swójbam je jara wažne měć skónčnje městno, hdźež móža zemrěteho přiwuzneho wopytać.
Babiš wupuć z wuskosćow našoł?
Kaž bě připowědźene, je prezident Miloš Zeman wutoru dobyćerjej wólbow čěskeho sejma Andrejej Babišej nadawk dał, jednać wo wutworjenju noweho knježerstwa. Šef ANO bě wšak hnydom po přemóžacym wuspěchu swojeho hibanja njespokojnych wobydlerjow započał, pytać móžnych partnerow za přichodne knježerstwo koalicije. Zboka wostajił bě wón při tym zwoprědka komunistow kaž tež SPD čěsko-japanskeho fabrikanta-populista Tomija Okamury. Dobry tydźeń trajace sprócniwe wabjenje wosebje pola ODS – wobydlerskich demokratow chcyše tež Zeman rady w nowym kabineće měć, mjeztym hižo nic – kaž tež pola Piratow, KDU-ČS a TOP 09 je wšak podarmna próca była; šefojo tamnych stron pokazachu jemu chribjet. Z Babišom žadyn z nich nochce politiku činić, tak zeńdźe so jemu kaž AfD w Němskej.
Minister z wurazom ultraprawicarjow
Bratislava (dpa/K/SN). Słowakska policija budźe přećiwo kriminaliće přichodnje ze specielnje na mjeńšinu Romow wusměrjenym programom wojować. To je tele dny nutřkowny minister Robert Kaliňák připowědźił. Słowakska bywa w Europje samo na sebi kupa wěstoty ze spochi spadowacej kriminalitu, w sydlišćach z wulkim podźělom Romow wšak wona stagněruje abo samo přiběra. Hišće lětsa předpołoži Kaliňák tohodla na wobmjezowanje kriminality mjez Romami zaměrjeny projekt, rjekny wón na nowinarskej konferency.
Kulturne dny změja přichod
Jónkrótne čěsko-němske institucije ciwilneje towaršnosće pak so zhubili
Drježdźany (SN/at). Hdźe steja čěsko-sakske poćahi? A kotry přichod maja čěsko-němske kulturne dny jako indikator kulturnych stykow, po tym zo dyrbi dotalna hłowna organizatorka festiwala, Załožba Brücke-Most, financnych ćežow dla – załoženy kapital politiki niskeje danje dla trěbny pjenježny zakład hižo njezaruča – kónc lěta dźěłać přestać? Prašenje to, kotrež je na zahajenskim zarjadowanju 19. čěsko-němskich kulturnych dnjow minjeny štwórtk w Drježdźanach w rumje stało.
Čěski generalny konsul za Saksku, Saksko-Anhaltsku a Durinsku Jiří Kuděla zwjaza docpětu kwalitu wzajomnych stykow ze skutkowanjom Stanisława Tilicha jako sakskeho ministerskeho prezidenta. „Smy přeswědčeni, zo tež naše přichodne statne zarjadnistwa tajki kwalitny poćah mjez sobu změja“, Kuděla rjekny.
