To a tamne (30.10.23)
Katarinu Barley, němsku politikarku SPD, wuzwolichu w Bad Honnefje na kralownu wuhorjow. Titul kralownje abo krala wuhorjow Europy wuzwoli wosebity komitej wot lěta 2003. Mjez druhim bě mjez lawreatami hižo Dietrich Genscher Jako wopodstatnjenje mjenuje komitej jeje „přikładny angažement za demokratiju a ciwilnu towaršnosć“.
W nazymje popřeje sebi tón abo tamny rady cymtowy šnak. W poslednim času wuwiwa so pječwo přeco bóle k tak mjenowanym scenowej pojědźi. W přeco wjace nutřkownych městach wotewru wobchody, w kotrychž předawaja šnaki w najwšelakorišich wariacijach. Trend pochadźa pječa z USA a so w Europje přeco dale wupřestrěwa.
Za podhladnym dale pytaja
Lewiston/Washington (dpa/SN). Po masakeru z 18 mortwymi w zwjazkowym kraju Maine pyta policija dale za skućićelom. Wčera wječor přepytachu zastojnicy chěžu podhladneho w měsće Bowdoin. Policija njemóžeše wuzamknyć, zo je wón w bliskosći. Tež pobrjóžna straža na skućićelom pyta. Tak měješe wón móžnosć z čołmom ćeknyć. W potrjechenym regionje je nuzowy staw. Policija wobydlerjow warnowaše swoje bydlenja njewopušćić.
Stejnišća w pasmje nadpadnyli
Tel Aviv/Gaza (dpa/SN). Israelske wójsko na mjezy do Gazaskeho pasma dale stejnišća islamistiskeje organizacije Hamas nadpaduje. Kaž wójsko dźensa rano na platformje Telegram rozprawješe, su skupiny wojakow z podpěru trutow a wojerskich lětadłow akcije w Gazaskim pasmje přewjedli a mjez druhim rampy za rakety a teroristow Hamas nadpadnyli. Po tym so zaso do Israela nawróćichu. Fachowcy hódnoća nadpady w Gazaskim pasmje jako přihot za planowanu israelsku ofensiwu.
Znowa stawkowali
Rozrisanje konflikta dale traje
Brüssel (dpa/SN). Nastupajo konflikt mjez Serbiskej a bywšej prowincu Kosowo njeje žanych dalšich postupow jón rozrisać. Zastupjerjo EU su drje ze serbiskim prezidentom Aleksanderom Vučićom a šefom knježerstwa w Kosowje Albinom Kurtijom na kromje wjerška EU rěčeli, tola bjez wuslědka, zdźěli wčera wječor społnomócnjeny za wonkowne naležnosće EU Josep Borrell. Sčasami wobdźělichu so na rozmołwach tež zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD), francoski prezident Emmanuel Macron a italska ministerska prezidentka Giorgia Meloni.
Dźensa bydla w Kosowje přewažnje Albančenjo. W lěće 2008 je region swoju samostatnosć wozjewiło, štož wjace hač sto krajow mjez druhim tež Němska připózna. Serbiska pak to wotpokaza.
Na jednanjach su zastupjerjo EU nětko zwjazk ze serbisce rěčacymi gmejnami w Kosowje namjetowali. Na tajki pak njemóžeštej so stronje dojednać.
To a tamne (27.10.23)
W Karlsruhskim zwěrjencu bydlacy wodosłon wjeseli so tele dny předewšěm na kirbsy, kotrež jemu hladarjo přihotuja. Z wulkej klamu móže skoćo kirbs hnydom kompletnje zežrać. Zo ma wodosłon tajke wulke wjeselo nad zeleninu, leži zawěsće tež na swojim mjenje. Tak su zamołwići skoćo Halloween mjenowali, štož měješe konkretnu přičinu. Mjeno dyrbješe z pismikom h započeć a wodosłon je so 31. oktobra 2019 narodźił.
Spěwarku Céline Dion chwala sej ludźo jeje baladow dla. Štóž sej spěwy w přijomnej atmosferje naposka, móže so zawěsće wotputać. W Nowoseelandskej pak maja ludźo spěwy za wobćeženje hary dla. Přičiny toho su w nocy přewjedźene „bitwy sirenow“ z hitami spěwarki Dion. Tajke bitwy pěstuje etniska skupina Pasifika. Tak wuhotuja přiwisnicy swoje awta z wótřerěčakami a sirenami a spěwy wotpiskaja. Mjeztym čuja so wobydlerjo městačka Porirua tak wobćeženi, zo su peticiju zahajili a žadaja sej zakaz bitwow.
Mnohe wopory po třěleńcy
Lewiston/Washington (dpa/SN). Při třěleńcy w US-ameriskim měsće Lewiston, buchu wjacori ludźo zamordowani. US-ameriske medije rěča wo cyłkownje 22 woporach. Dale maja „mnohich zranjenych“, kaž zdźěli měšćanski radźićel Robert McCarthy sćelakej CNN. Třěleńcy w USA wšak njejsu ničo njezwučeneho, wšako su brónje jara lochko dóstać. Prezident USA, Joe Biden, poskićeše połnu podpěru stata po „grawoćiwym atentaće“, kaž praji wón poboku zarjadowanja we Washingtonje.
Podpěrje centralnej temje
Brüssel (dpa/SN). Dźensa zahaji so oktoberske zetkanje statnych šefow EU. W dwudnjowskich wuradźowanjach chcedźa so mjez druhim wo tym wothłosować, kak dale z wójnu w Israelu wobchadźeć. Tež dalša podpěra Ukrainy steji na agendźe. Prezidenta Wolodymyra Zelenskeho wočakuja k tomu přez widejo. Dalše temy su rewizija wjacelětneho finančneho plana (MFR) a bój přećiwo ilegalnej migraciji.
Znowa žadanja za wjace mzdu
Třo astronawća, dotal najmłódša wobsadka, wotlećachu dźensa, ...
Znapřećiwjenja wobkedźbuja
Erkner (dpa/SN). Kritiku ze słyšenja nastupajo planowany wutwar twornje Tesla w Grünheide ma so při přepruwowanju dowolnosće sobu wobkedźbować. „Wšitke zarjady bjeru sej chwile, zo móhli přednjesene znapřećiwjenja přepruwować a wotpowědne stejišća zhotowić“, zdźěli wčera rěčnik braniborskeho wobswětoweho zarjada Thomas Frey. „Z toho na kóncu tež zdźělenku sformulujemy.“ Časowy plan dotal žanoho njeje. Tesla pak nadźija so toho, zo dóstanu prěnju dźělnu dowolnosć hižo klětu w prěnim połlěće.
Předewzaće chce produkciju jězdźidłow twornje Grünheide wot tuchwilu 500 000 awtow na jedyn milion rozšěrić. W zawodźe dźěła tuchwilu 11 000 přistajenych, z wutwarom twornje měli to pozdźišo 22 500 być.
Dwěle na planowanych naprawach
Wobydlerjo maja profitować
Iniciatiwa sakskeho knježerstwa za wjace wětrnikow w kraju
Drježdźany (SN). Předewzaća inwestuja tuchwilu wjele pjenjez a swoje zawody klimje přichilene přetwarja. Kaž wčera sakske hospodarske ministerstwo zdźěli, sej předewzaća wot sakskeje politiki dale a bóle wutwar wobnowjomnych energijow a syće kaž tež móžnosće składowanja žadaja. „Nětko dźe wo to, energijowu změnu zwoprawdźić“, wuzběhny sakski hospodarski minister Martin Dulig (SPD). Wójna w Ukrainje a z tym zwisowaca energijowa kriza stej wuskutkowałoj, zo je mjez předewzaćemi wulka akceptanca za wobnowjomne energije. Hladajo na konkretne projekty pak často wšitko wot toho wotwisuje, hač potrjecheni wobydlerjo naprawy akceptuja. Tuž měli so woni hladajo na planowanje a zwoprawdźenje bóle zapřijeć. Politiske a hospodarske wobdźělenje mjez druhim z financielnym spěchowanjom je rozsudne.
