Klečo dźakuja so tući Brazilčenjo, kotřiž běchu wot wojerskeho konflikta mjez Palestinjanami a Israelom direktnje potrjecheni, za swoje wuchowanje. Wčera je prěnja mašina brazilskeho wójska z Israela přilećawši na wojerskim lětanišću njedaloko Ria de Janeira ze staćanami kraja přizemiła. Foto: dpa/Silvia Izquierdo

Ludźo ćěkaja w Gazaskim pasmje

Donnerstag, 12. Oktober 2023 geschrieben von:
Genf (dpa/SN). Ćežke israelske nadpady na Gazaske pasmo zawinuja mjez ciwilnej ludnosću strach a hrózbu. Israel wobtřěluje pasmo z powětra, z morja a z wokolneho kraja, pomocny skutk UNO zdźěla. Tež raketowe nadpady z Gazaskeho pasma na Israel bjez přestaća dale traja. Hač do wčerawšeho wječora je nimale 340 000 ludźi ze swojich bydlenjow ćeknyło, UNO zdźěla. W Gazaskim pasmje bydlitej 2,2 milionaj ludźi. Israelske wójsko je mjeztym 4 600 bydlenjow zničiło. Ćěkancy maja lědma šansy na wěsty wućek. Israel je runje 14 kilometrow šěroke pasmo podłu morja dospołnje zaraćił. Jenički pomjezny přechod do Egyptowskeje je zawrjeny. Ludźo, spytaja, so do mjenje wobtřělanych kónčin wuchować abo ćěkaja k přiwuznym, přećelam abo do šulow pomocneho skutka UNO na dobro palestinskich ćěkancow.

Milinarnje zaso wotpinu

Donnerstag, 12. Oktober 2023 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za hospodarstwo Robert Habeck chce klětu energijoweje krizy dla znowa aktiwizowane wuhlowe milinarnje zaso wotpinyć. To so stanje, ručež su 2024 dalše planowane stacije za židki płun dotwarjene, rjekny politikar Zelenych wčera wječor w sćelaku ARD. „Potom je infrastruktura hotowa a njetrjebamy hižo přidatne wuhlowe milinarnje“, Habeck rjekny. Tuchwilu maja tři płuwace terminale za židki płun, dalše tři chcedźa twarić. Tomu pak so přirodoškitarjo a wobydlerjo spjećuja. Hladajo na bližacu so zymu je Habeck optimistiski, dokelž su składy płuna połne.

Demonstracije najebać zakaz

Donnerstag, 12. Oktober 2023 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Najebać zakaz demonstracijow na dobro Palestinjanow su so w Berlinje-Neuköllnje sta ludźi zhromadźili. Policija je wčera wječor stajnje zaso zakročiła, zo by wjetšim skupinam ludźi zadźěwała. Nalada bě napjata. Z městnami dóńdźe k rozestajenjam. Policija bě pro-palestinske demonstracije zakazała, dokelž ličeše z antisemitiskimi namołwami, wuchwalowanjom namocy a namócnosćemi. Zarjadniske sudnistwo je zakaz w spěšnym jednanju wobkrućiło.

Dalše demonstracije běchu dźensa připowědźene. Tak planowaše zhromadźenstwo Palestinjanow w Berlinje zarjadowanje z 200 wobdźělnikami pod hesłom „Solidarita z ciwilnej ludnosću“ na Podstupimskim naměsće. Na Breitscheidowym naměsće měješe so demonstracija za wopory islamistiskeho nadpada na Israel wotměć. Přiwuzni zawlečenych zastajencow chcychu njedaloko wonkowneho ministerstwa demonstrować.

Jutře chcedźa muslimojo po wšěm swěće z akcijemi a demonstracijemi Palestinjanow podpěrować.

Scholz: Barbariski njeskutk

Donnerstag, 12. Oktober 2023 geschrieben von:

Zwjazkowy sejm nadpad islamistiskeje Hamas na Israel zasudźił

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) je hladajo na terorowy nadpad islamistiskeje Hamas na Israel před wulkej wójnu na Bliskim wuchodźe warnował. Dalša eskalacija rozestajenjow w zwisku z brutalnym nadpadom na israelske sydlišća z wjace hač tysac mortwymi Israelčanami móhł měr w regionje a skónčnje na cyłym swěće wohrozyć, rjekny Scholz dźensa dopołdnja w swojej knježerstwowej deklaraciji w zwjazkowym sejmje. Zdobom přilubi Scholz israelskemu statej wšu móžnu podpěru Němskeje, humanitarnu runje tak kaž wojersku. Wobydlerjow Němskeje wón namołwješe, so wo wěstotu židowskich sobuwobydlerjow w Němskej postarać a jim solidarnje po boku stać.

Přewrót na dobro rěče

Donnerstag, 12. Oktober 2023 geschrieben von:
„Něchtóžkuli je swoje mozy z němčinu zasył, hdyž ani połojcy jich njesměł z njej zajeć. Nětko njech da serbskemu symjenju, kelkož jemu w nopje słuša: tři štwórćiny a wjacy. To sebi přiroda a přistojnosć žadatej.“ (Michał Nawka w čo. 35 „Serbskeje ludoweje knihownje“, wudawateje wot nakładnistwa Serbskich Nowin (SN), „Pokiwy pyskej a pjeru“ 1936.) W lěće 2023 je samo Serbow zwonka Łužicy, kotřiž najebać ryzy cuzorěčnu wokolinu wo wšěm serbsce mysla a wotpowědnje rěča a pisaja. We Łužicy pak su ideologije kumštneje měšeńcy ludowy standard rěče zruinowali: Serbske šule su „2plus“-šule, serbske gmejny a wosady rěkachu tež w SN „dwurěčne“, a Serbski institut pěstowaše wjele lět dogmu „hybridnosće“. Štóž chcyše prosće serbski a dobry susod hinak rěčacych być, běše podhladny jako „nacionalist“, „separatist“ abo „ekstremist“. Tak tež rěčna integracija přidružnikow njefunguje, na kóncu wšitcy němcuja. Trjebamy přewrót rěčneje politiki. Marcel Brauman

To a tamne (12.10.23)

Donnerstag, 12. Oktober 2023 geschrieben von:

Jenož dny po swojim rekordźe při skočenju z parašutom je 104 lět stara Američanka zemrěła. Dorothy Hoffner z Chicaga je w nocy na njedźelu „spokojnje wu­snyła“, nowiny rozprawjeja. Dokładnu přičinu smjerće hišće njeznaja. 1. oktobra, bě w starowni bydlaca žona nowy swětowy rekord najstaršeje skakarki z parašutom nastajiła. W starobje sto lět bě wona „z wulkim wjeselom“ hižo raz skočiła. Tež tón króć bě ju nazhonity skakar jako tandem přewodźał.

Z 3,4 promilemi alkohola w kreji je so šofer nakładneho awta wosrjedź awtodróhi A81 pola Böblingena w Badensko-Württembergskej spać lehnył. Policija z toho wuchadźeše, zo ma stejace awto techniski problem. W kabinje namakachu 48lětneho pjaneho we łožu. Zastojnicy muža wubudźichu a wzachu jeho sobu na stražu, zo bychu jemu krej brali.

Dwójce telko ludźi přišło

Mittwoch, 11. Oktober 2023 geschrieben von:

Zhorjelc (dpa/SN). Zwjazkowa policija je lětsa w Sakskej dotal dwójce telko njedowolenych zapućowanjow registrowała hač 2022. Prěnich šěsć měsacow je 16 876 ludźi „njeregularnje“ přez mjezu přišło, rěčnik Axel Bernhardt zdźěli. Samsny čas lěta 2022 su 7 499 migrantow zličili. Za september hišće dokładne ličby nimaja. Tuž njemóže zwjazkowa policija aktualne połoženje z wulkim hibanjom ćěkancow w lětomaj 2015 a 2016 přirunować. „Wjetšina na njedowolene wašnje zapućowanych ludźi pochadźa ze Syriskeje, Afghanistana a z Turkowskeje“, Bernhardt rozłoži. Migranća přińdu po čarje zapadneho Balkana, potajkim přez Albansku, Sewjernu Makedonsku a Serbisku kaž tež po wuchodnej Balkanskej čarje po Bołharskej a Rumunskej.

Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) chcyše so dźensa sam wo połoženju na němsko-pólskej mjezy wobhonić. Wopytać chcyše za to kontrolnišćo w Zhorjelcu a inspekciju zwjazkoweje policije w Ludwigsdorfje na A4. Awtodróha je runje tak kaž z Čěskeje wjeduca A17 ćežišćo ilegalneje migracije, kotrež pašowarjo ludźi často wužiwaja.

Scholz wočakuje wuspěchi

Mittwoch, 11. Oktober 2023 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN. Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) wočakuje dalše wuspěchi hladajo na wot njeho namjetowany „Pakt Němskeje“ na dobro modernizowanja kraja. Zwjazkowe kraje su jara konstruktiwne namjety zapodali. Nětko chcedźa spěšnje rozrisać, kak móhli wuwiće pospěšić, rjekny Scholz nowinarjam. Zhromadne rozrisanje mjez Zwjazkom a krajemi je móžne. 6. nowembra chce so Scholz z ministerskimi prezidentami zetkać.

Němska sćele Ukrainje brónje

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo chce Ukrainje z wobšěrnej posyłku lětadła wotwobaracych systemow, tankow a municiju wojersce pomhać, přichodnu zymu přetrać. Při tym ma hižo minjeny tydźeń přilubjeny powětrowy rum zakitowacy system Patriot nimo rozkazowarskeho centruma a radaroweho nastroja, wosom dalšich startowanskich nastrojow za 60 raketow wopřijeć, zakitowanske ministerstwo zdźěla. Wojerski system płaći něhdźe miliardu eurow.

Přičiny škodow njeznate

Po dny trajacych ekstremnych monsunowych zliwkach su dźěle w krizy tčaceho aziskeho Myanmara zapławjene. Wosebje napjate je połoženje w kónčinje Bago na juhu kraja. Železniski wobchad mjez wulkimi městami je zapławjenjow dla přetorhnjeny. Ludźo trjebaja nuznje pomoc kaž žiwidła a drastu. W kraju knježi wojerska diktatura. Foto: dpa/Thein Zaw

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND