Antiksku cyrkej wotkryli

Montag, 07. Juli 2025 geschrieben von:

Rom (B/SN). Na historiskej, 2 300 lět starej dróze Via Appia su archeologojo w Tres Tabernae 50 kilometrow južnje Roma zbytki cyrkwje, wozdebjeneje ze srjedźowěkowskimi freskami, wotkryli. Tónle Boži dom móhł přebywanje japoštoła Pawoła w tej kónčinje wobkrućić. Městnosć Tres Tabernae jewi so w Nowym testamenće. Wottam běchu křesćenjo Pawoła k wotprawjenju přewodźeli.

Bamž z wjacorymi křižemi

Rom (B/SN). Bamž Leo XIV. wotměnjejo wjacore křiže na hrudźi nosy. Jedyn z nich hódnoći so jako ćiche ekumenisko-diplomatiske poselstwo w zwjazanosći z ortodoksiju a mjenuje so „Pawołski křiž“. Wón je so ze symbolom za dialog a nadźiju stał, z mostom mjez zapadom a wuchodom, mjez Romom a Moskwu, mjez zašłosću a přichodom. Křiž je wurazne znamjo uniwersalneje cyrkwje na zakładźe mjezsobneho respekta.

Strašna kritika

Alojs Andricki we wučbnym planje

Montag, 07. Juli 2025 geschrieben von:

Po šulskim zakonju „měli na wšěch šulach w Sakskej zakładne znajomosće wo stawiznach a kulturje Serbow posrědkować“ – tole je kultusowy minister Conrad Clemens (CDU) we wotmołwje na małe naprašowanje zapósłanca Rica Gebhardta (Lěwica) wuzběhnył.

Drježdźany (SN/mb). Krótko do wulkich prózdnin je wotmołwa ministra na štyri prašenja rěčnika frakcije Lěwicy za serbske naležnosće dóšła. Wone wěnowachu so temje „zakótwjenje prawa a škita mjeńšin we wučbnych planach za šule w Sakskej“. Jako přiłohu je minister přehlad wo serbskich temach w sakskich wučbnych planach podał. Tak měli na přikład šulerjo 3. lětnika w předmjeće etika wo swjatych dnjach katolskich Serbow zhonić. We wěcnej wučbje 4. lětnika steji dohlad do serbskeje kultury sobu na programje. Konkretnje dźe wo „regionalnu dwurěčnosć, žiwjenske wašnje, nałožki“. Po planje hudźby 4. lětnika podadźa so šulerjo na „muzikaliske pućowanje po Sakskej“, a nimo Rudnych hór a Bohotskeje słušatej k stacijam tury tež Łužica a Serbja.

Trump so Muskej směje

Montag, 07. Juli 2025 geschrieben von:

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je plany miliardara Elona Muska nastupajo nowu politisku stronu kritizował. „To je směšne“, rjekny Trump žurnalistam na wotpowědne prašenje. Třeća strona w USA by ludźi „jenož zamyliła“, wšako je jeho republikanska strona jara wuspěšna. Musk chce ze swojej stronu America tuchwilny system dweju stronow w USA změnić. Wón a Trump běštaj něhdy wusko spřećelenaj, mjeztym staj so dospołnje zwadźiłoj.

Reforma hladanja trěbna

Berlin (dpa/SN). Hladajo na trajace pjenježne starosće hladanskeho zawěsćenja ma dźěłowa skupina Zwjazka a zwjazkowych krajow namjety za zasadnu reformu zdźěłać. W koaliciskim zrěčenju CDU/CSU a SPD zakótwjeny gremij je so dźensa w Berlinje pod nawodom ministerki za strowotnistwo Niny Warken (CDU) k prěnjemu posedźenju zešoł. Dźěłowa skupina ma hišće lětsa prěnje wuslědki předpołožić. Hłownje dźe wo to, stupace popłatki wobmjezować.

Dźeń a wjace wotprawjenjow

Pólska kontrole mjezy zahajiła

Montag, 07. Juli 2025 geschrieben von:
Waršawa. (dpa/SN). Pólski pomjezny škit je dźensa nachwilne kontrole na mjezy Němskeje zahajił. Wot połnocy tam pućowacych na cyłkownje 52 pomjeznych přechodach kontroluja, nutřkowne ministerstwo we Waršawje zdźěli. Hranicarjow podpěruje policija wójska. „Kontrole měrja so přećiwo tym, kotřiž so na ilegalnym pašowanju migrantow přez mjezu wobdźěleja. Normalni pućowacy njetrjebaja so bojeć“, rjekny pólski nutřkowny minister Tomasz Siemoniak nowinarjam. Škitarjo mjezy kontroluja wosebje małe busy, awta z wjele sobujěducymi a z čornjenymi woknami. Kontrole maja hač do 5. awgusta trać. Zasadźenych je 800 hranicarjow a 500 policistow, Siemoniak zdźěli.

Kraje BRICS nadpady zasudźa

Montag, 07. Juli 2025 geschrieben von:

Rio de Janeiro (dpa/SN). Staty zjednoćenstwa BRICS su na swojim wjeršku w Brazilskej wojerske postupowanje Israela w Gazaskim pasmje kaž tež najnowše nalěty na Iran jasnje kritizowali. Nadpady na Iran su „ranjenje prawa ludow a zasadow UNO“, rěka w zakónčacej deklaraciji, kotruž su hnydom prěni dźeń dwaj dnjej trajaceho zetkanja schwalili. Jědnaće čłonskich krajow zwuraznja swoje wulke starosće hladajo na humanitarne połoženje w Gazaskim pasmje, wosebje pobrachowace žiwidła a hłód mjez ludźimi.

BRICS symbolizuje spočatny pismik pjeć prěnich čłonow: Brazilskeje, Ruskeje, Indiskeje, Chiny a Južneje Afriki. Kraje chcedźa wot USA a zapada njewotwisny hospodarski zwjazk na juhu swěta być.

Zwjazk twarcow brónjow rozrosće

Montag, 07. Juli 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Rozmach brónjenskeje industrije po ruskim nadpadźe na Ukrainu je zwjazkej brónjenskich zawodow Němskeje wulku ličbu nowych čłonow wunjesł. „Mjeztym mamy w našim zwjazku wjace hač 340 čłonow, to je sto wjace hač kónc minjeneho lěta“, rjekny hłowny jednaćel cyłoněmskeho zwjazka wěstotneje a zakitowanskeje industrije Hans Christoph Atzpodien. Jako bě wón lěta 2017 swoje zastojnstwo nastupił, měješe zwjazk brónjenskich zawodow Němskeje runje 70 čłonow.

Nowi čłonojo proša wo poradźowanje, kak móhli w zwjazku zasłužić a kajke prawidła w tym zwisku płaća. Tójšto předewzaćow přińdźe z awtoweje branše, hdźež tuchwilu derje njeběži. Konkretne mjena nowych čłonow Atzpodien njemjenuje. Zawody so nadźijeja, zo dóstanu wot brónjenskeje industrije nadawk, dźěle za wojerske jězdźidła produkować.

Do toho dyrbja pak wšelake naroki ze stron zwjazkoweje wobory spjelnić: Twar brónjow sej mjez druhim žada, zo so krute prawidła potajnosće dodźerža.

Žołma stanowarjow překwapiła

Montag, 07. Juli 2025 geschrieben von:

Tójšto smjertnych woporow po katastrofje zapławjenja w Texasu

Kerrville (dpa/SN). Ličba wobkrućenych smjertnych woporow po katastrofje zapławjenja w zwjazkowym staće USA Texasu spochi přiběra. Wčera zamołwići ludźi warnowachu, zo móhło k dalšim zapławjenjam dóńć.

W dowolowej kónčinje na juhu USA bě pjatk rano zliwkow dla wulka woda nastała. Tójšto dźěći a dorosćenych je tam stanowało – nětko su mortwi.

68 smjertnych woporow su zamołwići dotal w kónčinje Kerr County zličili, kotraž bě wosebje sylnje potrjechena. Z mortwymi w druhich kónčinach wučinja ličba smjertnych woporow mjeztym cyłkownje něhdźe 80. Dokelž rozměr katastrofy ani hišće prawje njeznaja, móhła ličba woporow dale přiběrać.

Serbja předmjet wučby

Montag, 07. Juli 2025 geschrieben von:
„W swobodnym staće Sakska wužiwane wučbnicy wobsahuja prawidłownje tematisce wusměrjene informacije wo stawiznach a kulturje Serbow.“ W tutej sadźe z wotmołwy kultusoweho ministra na parlamentariske naprašowanje tči jadro wěrnosće wo tym, kak kubłanišća w Sakskej ze serbskim ludom wobchadźeja. Po politiskim zakonju a zarjadniskich prawidłach mamy krute městno w šulskej wučbje. Što to w realiće woznamjenja, pak přeco na konkretnych ludźoch zaleži. Prawidłownje njerěka přeco. Tohodla njech je tuchwilne dźěło na zwoprawdźenju poručenja konferency kultusowych ministrow nastupajo domoródne mjeńšiny z nastorkom, wšě šule wot Šwikawy do Žitawy za fakt sensibilizować, kotryž móhł so tež w spisach kultusa jasnišo jewić: Serbja njejsu někajka mjeńšina abo pisany připlack, ale najstarši a najkrućiši stołp stawiznow regiona a z tym najspušćomniše wuchadźišćo za přichod. Štóž je Serbam přichileny, pomha cyłej Sakskej. Marcel Brauman

Nawrocki wobydlerske wobory wita

Montag, 07. Juli 2025 geschrieben von:

Waršawa (dpa/SN). Do zahajenja pomjeznych kontrolow na mjezy Němskeje je přichodny prezident Karol Nawrocki ultraprawicarske wobydlerske wobory chwalił, kotrež same pomjezne kontrole organizuja. Nawrocki dźakowaše so organizatorej „hibanja k zakitowanju mjezow“, w Pólskej derje znatemu prawicarskemu radikalnemu Robertej Bakiewiczej, za toho „wobydlerski angažement při mjezy“. Nutřkowny minister Tomasz Siemoniak bě porno tomu wospjet potwjerdźił, zo knježerstwo we Waršawje swojowólne patrulje ciwilistow njetoleruje a zo kóždy pad jako njewoprawnjene přiswojenje mocy a jako haćenje pomjezneho škita přesćěhuja a chłostaja.

Pólska je dźensa swójske nachwilne pomjezne kontrole zahajiła, zo by ilegalnu migraciju wobmjezowała. Z tym reaguja na němske kontrole.

Nóc walčika pod hołym njebjom

Montag, 07. Juli 2025 geschrieben von:
Na wulke a přewšo impozantne rejowanišćo pod hołym njebjom su so Stare wiki w Choćebuzu minjenu sobotu přeměnili. Tamniše statne dźiwadło bě mjeztym pjaty króć na Choćebusku nóc walčika přeprosyło. Cyle běli zdrasćeni wopytowarjo k zwukam walčika rejwachu. Filharmoniski orchester zhromadnje ze solistami jich hač do pózdnjeje nocy přewodźeše. Generalny hudźbny direktor Alexander Merzyn, Johannes Zurl a Christian Möbius hudźbnikow dirigowachu. Lěćne wjedro dobrej naledźe přinošowaše. Po zakónčenju běchu sej wšitcy přezjedni, zo chcedźa tutón wjeršk Choćebuskeho měšćanskeho žiwjenja klětu wospjetować. Foto: Michael Helbig

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND