Wolóženja za Ukrainu skónčene

Freitag, 06. Juni 2025 geschrieben von:

Brüssel (dpa/SN). Europska unija je wikowanske lěpšiny na dobro Ukrainy skónčiła, z kotrymiž běchu wot Ruskeje nadpadnjeny kraj minjene tři lěta pod­pěrowali. Wotnětka płaća přechodne rjadowanja, doniž njejsu nowe wikowanske zrěčenje z Ukrainu wotzamknyli. EU bě po zahajenju ruskeho nadpada w lěće 2022 ukrainske wudźěłki wot cłow wuswobodźiła. Tak chcychu hospodarstwo kraja sylnić. Potrjechene běchu wosebje ratarske wudźěłki kaž pjerizna, jeja, cokor, wows, kukurica a měd.

Podpěra na dobro Ukrainy bě mjez ratarjemi hněw zbudźiła. Woni skoržachu na konkurencu přez tunje ratarske importy. Z městnami burja pomjezne přechody a składy tworow blokowachu.

Wadephul namołwja Israel

Freitag, 06. Juni 2025 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Wonkowny minister Johann Wadephul je Israelej dalšu wojersku pomoc přilubił. Runočasnje žada sej wón spěšnu humanitarnu pomoc w Gazaskim pasmje a šwika twar nowych židowskich sydlišćow w Kraju zapadnje Jordana. „Němska rukuje za eksistencu israelskeho stata. Rukujemy pak tež za dodźerženje prawa ludow“, rjekny politikar CDU po zetkanju ze swojim israelskim kolegu Gideonom Saarom w Berlinje. Israel ma prawo, so nadpadam te­roroweje organizacije Hamas wobarać, Wadephul potwjerdźi. Tuž Němska Israelej dale brónje sćele. Štož pak tuchwilu na humanitarnej pomocy do Gazaskeho pasma dóńdźe, je přemało, wón rjekny. Wadephul zwjazuje to z „nuznej próstwu“, humanitarnu pomoc dopušćić. Wobzamknjenje israelskeho knježerstwa, 22 nowych sydlišćow w Kraju zapadnje Jordana dowolić, Wadephul jako „ludowe prawo ranjace“ wotpokazuje.

Škitne rumnosće za milion ludźi

Freitag, 06. Juni 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Přiběracych konfliktow w Europje dla chce šef zwjazkoweho zarjada za škit ludnosće spěšnje wjace škitnych rumnosćow w Němskej zarjadować. „Nowe bunkry z wysokimi škitnymi narokami płaća wjele pjenjez, rjekny prezident zarjada Ralph Tiesler nowinarjam. „Trjebamy spěšne rozrisanje. Tuž chcemy tunle, dwórnišća podzemskich železnicow, hłuboke garaže a pincy zjawnych twarjenjow jako škitne rumnosće wužiwać. Wutworimy jara spěšnje milion městnow w tutych runosćach.“

Pozadk planowanja je starosć, zo ­móhła Ruska za něšto lět NATO nadpadnyć. „Wjele lět běchmy sej wěsći, zo nje­trjeba so Němska na wójnu přihotować. To je nimo. Dyrbimy z wulkej wójnu ličić.“

Merz Trumpa do Němskeje přeprosył

Freitag, 06. Juni 2025 geschrieben von:

Washington (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) ma swój wopyt pola prezidenta USA Donalda Trumpa za dobry zakład planowaneho mjezynarodneho wjerškoweho zetkanja. „Nawróću so z dobrym začućom, zo mamy rozumny rozmołwny zakład mjez ameriskim prezidentom a němskim zwjazkowym kanclerom“, rjekny politikar CDU w sćelaku ZDF po wopyće w Běłym domje we Washingtonje. Hižo bórze chcetaj so ­wobaj na wjeršku G7 w Kanadźe a na wjeršku NATO w Den Haagu zaso widźeć.

Prezident Donald Trump je po słowach Merza přeprošenje na wopyt Němskeje přiwzał. „Pytamy za kmanym terminom“, rjekny Merz po rozmołwje w Běłym domje. „Smy jara wjele temow wobrěčeli. Wón zajimowaše so jara za Němsku, za swoju domiznu.“ Merz bě Trumpej kopiju historiskeho wopisma poroda toho dźěda Friedricha jako dar sobu přinjesł. Tón bě so 1869 w Kallstadtće w Pfalcy na­rodźił. Pozdźišo wupućowaše wón do USA a mjenowaše so Frederik. Kancler přepoda wopismo w złotym ramiku.

Župa počesći Njechorńskeho

Freitag, 06. Juni 2025 geschrieben von:

Budyšin (KL/SN). Čłonojo župneho předsydstwa „Jan Arnošt Smoler“ Budyšin wuradźowachu wčera wo přichodnych zarjadowanjach. Na nastork županki Lenki Thomasoweje zarjaduja 13. ju­nija wopomnjeće Měrćina Nowaka-Njechorńskeho při rowje w Hrodźišću. Dale chce župa „Jan Arnošt Smoler“ hromadźe z Domowinu přeprosyć wšitkich zajimcow składnostnje 125. posmjertnych narodnin Měrćina Nowaka-Njechorńskeho 1. julija 2025 do Serbskeho domu. Robert Lorenc ze Serbskeho instituta předstaji projekt inwentarizowanja namrěwstwa w ateljeju wuměłca. Pokazaja potom tež digitalne wodźenje po domje.

Na wuradźowanju wobdźěli so čłon župy w Zwjazkowym předsydstwje Domowiny, Jan Ryćer, zo by wužadanja a temy župneho předsydstwa zeznał.

Wot 13. do 15. junija 2025 wotměje so sympozij wo łužiskich powěsćach w Domje tysac hatow w Stróži. Towaršnosć Carl Gustav Jung a Budyska župa na njón přeprošujetej. Čłonojo dorozumichu so dale wo namjetach za Myto a čestne znamješko Domowiny, kotrež maja so do kónca junija zapodać.

Zbywacej dźělej mosta zwottorhaja

Freitag, 06. Juni 2025 geschrieben von:
W Drježdźanach so energisce na to hotuja, zbywacej dźělej Carolineho mosta, kiž bě so loni 11. septembra sypnył, zwottorhać. Wot wčerawšeho je Łobjo dospołnje za ­łódźe zawrjene: Tole bě hižo dlěši čas připowědźene a ze wšěmi zamołwitymi kaž tež z twarskim předewzaćom Hentschke dorěčane. Ludźo su namołwjeni, so mostej njebližić. Što to za zarjadowanja a za filmowe nocy na połobskich łukach wozna­mjenja, kotrež ludźo rady wopytuja, njeje dotal znate. Wěste porno tomu je, zo wottorhanje mosta swój čas traje. Pječa chcedźa w adwenće z tym hotowi być. Potom budźe tež kolesowarska šćežka zaso wužiwajomna. Foto: Jürgen Männel

Wosebite rentyNDR přewzać

Freitag, 06. Juni 2025 geschrieben von:
Podstupim (dpa/SN). Po předstawje ­Braniborskeho ministerskeho prezidenta Dietmara Woidke (SPD) měł Zwjazk financowanje wosebitych rentow za něhdyšich sobudźěłaćerjow wójska abo policije w NDR kompletnje přewzać. Tuchwilu sej wuchodne kraje a Zwjazk kóšty za wupłaćowanje dźěla. Financny ćišć wuchodoněmskich krajow tajkich wosebitych, přidatnych zastaranskich systemow dla je přewulki, praji Woidke w interviewje z nowinu Handelsblatt. „Widźu zamołwitosć jasnje w rukomaj Zwjazka“, podšmórny wón. Za čas NDR eksistowaše dohromady 27 systemow přidatneho zastaranja za jednotliwe powołanske skupiny. Wosebite renty dóstachu mjez druhim něhdyši přisłušnicy wójska abo policije, ale tež wědomostnicy, inženjerojo a lěkarjo. Po změnje přewzachu 60 procent kóštow za to wuchodoněmske kraje, 40 procentow Zwjazk. Spočatk 2021 zwyši Zwjazk swój podźěl na 50 procentow. Cyłkowna suma kóštow wšitkich wuchodoněmskich krajow wučinješe w lěće 2023 něhdźe 2,68 miliardow eurow. W koaliciskim zrěčenju dojednaštej so CDU/CSU a SPD na to, zo Zwjazk swój podźěl wo dalše dźesać procentow zwyši.

To a tamne (06.06.25)

Freitag, 06. Juni 2025 geschrieben von:

We woknje swojeje kupjele tčacy wostał je muž w Nürnbergu. Hornje ćěło sahaše z wokna, brjuch bě hišće w kupjeli. Wohnjowa wobora muža wuchowa. Wobornicy wokno wutwarichu a muža z runje 21 centimetrow wulkeho wokna wuswobodźichu. Muž po swojich mocach pomhaše a brjuch „do so sćahny“. Čehodla bě muž z woknom zalězć chcył, njeje znate.

Na wšěch 124,7 kilometrow wróćo storkało je elektriske nakładne awto na motorowym wubědźowanišću w Oscherslebenje w Saksko-Anhaltskej. Jězba traješe šěsć hodźin a 22 mjeńšin při spěšnosći 20 km/h. Čara wobsahowaše 476 křiwicow. Za wodźidłom sedźeše oficěr zwjazkoweje wobory Marco Hellgrewe. Dotalny rekord z lěta 2020 wučinješe 89 kilometrow. Z akciju chcychu na elektrifi­kowanje wobchada, wěstotu na dróhach a połoženje šoferow skedźbnić.

Merz do Washingtona dolećał

Donnerstag, 05. Juni 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) je do Washingtona dolećał. Tam wočakuje jeho dźensa popołdnju prezident USA Donald Trump na nastupny wopyt. Planowany bě zhromadny wobjed a termin z nowinarjemi. Rěčeć chcetaj wobaj wo skónčenju wójny w Ukrainje, wo reakciji NATO na wohroženja a wo zwadźe mjez USA a EU cłow dla. Merz je připowědźił, zo nochcył so Trumpej jako prošer prezentować, ale jako sebjewědomy zastupnik Europy.

Putin a bamž telefonowałoj

Moskwa (dpa/SN). Ruski prezident Wladimir Putin a bamž Leo XIV. staj so w prěnim telefonaće za pohłubšenje poćahow mjez Moskwu a Vatikanom wuprajiłoj. Putin dźakowaše so bamžej za toho prócowanja na dobro humanitarneje pomocy w Ukrainje. Leo XIV. prošeše Putina wo měrowy signal, zo móhli so rozmołwy wo skónčenju wójny wuspěšnje dale wjesć. Putin šwikaše zakaz ruskeje prawosławneje cyrkwje w Ukrainje.

Wobmjezowanja wukazane

Wohnjowi wobornicy a policisća rozhladuja so w Ulmskim měšćanskim dźělu Donaustetten w Badensko-Württembergskej. Tam bě wčera njewjedro cychnowało a tójšto škody zawostajiło. Fachowcy z toho wuchadźeja, zo bě to tornado. Sylny wichor je we wobkruhu tysac metrow wšitke domy wobškodźił a třěchi zdźěla dospołnje wotkrył. Foto: dpa/Jason Čepljakow

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND