Tusk prašenje dowěry přetrał
Waršawa (dpa/SN). Europje přichilene knježerstwo Pólskeje je wothłosowanje wo dowěrje w parlamenće přetrało. Wjetšina, 243 z cyłkownje 453 přitomnych, zapósłancow je knježerstwu ministerskeho prezidenta Donalda Tuska dowěru wuprajiła. 210 z nich bě přećiwo njemu.
68lětny Tusk bě wotum dowěry po poražce liberalneho lěhwa we wólbach prezidenta 1. junija připowědźił. Liberalny kandidat, Waršawski wyši měšćanosta Rafał Trzaskowski, je bój wo najwyše zastojnstwo stata snadnje přećiwo kandidatej bywšeje knježaceje narodno-konserwatiwneje strony PiS Karolej Nawrockemu přěhrał. Tole bě tež za Tuska ćežka politiska poražka.
Z dobyćom Nawrockeho bě jasne, zo změje sej knježerstwo Tuska w centralnych politiskich předewzaćach kaž liberalizowanju prawa wotehnaća, přewšo ćežko. Prezident móže ze swojim wetom nowe zakonje blokować. Nawrocki bě hižo připowědźił, zo dyrbi so Tusk wotnětka na „razne spjećowanje ze stron prezidentskeho palasta přihotować“.
Manifest brónjow dla SPD střasł
Politikarjo socialdemokratow wotchileja wot oficialneje linije strony
Berlin (dpa/SN). Najebać raznu kritiku w swójskich rjadach wobstawaja politikarjo SPD dale na swojej poziciskej papjerje. Tuta žada sej změnu tuchwilneje brónjenskeje politiki. Dobrej tydźenjej do zjězda SPD stajeja so woni ze swojim dokumentom přećiwo oficialnej liniji zwjazkoweho knježerstwa CDU/CSU a SPD k wójnje w Ukrainje a k zakitowanskej politice scyła. Tak mjenowany manifest su wčera wozjewili. Podpisali su jón mjez druhim bywši frakciski předsyda Rolf Mützenich, něhdyši předsyda Norbert Walter-Borjans a wonkowny politikar Ralf Stegner. „Wo brónjach rěčeć móže kóždy hłupak. Samo něchtó, kotryž njemóže třělbu wot předešćnika rozeznawać. Tola diplomatija, kotraž so za zawrjenymi durjemi čini, je woprawdźite wuměłstwo“, rjekny Stegner nowinarjam. Wón warnuje při wšej trěbnej wojerskej podpěrje na dobro Ukrainy we wójnje přećiwo Ruskej před tym, zo so do smjerće brónimy a tak strach wójny zwyšimy.
Wuraz zmužitosće
Zo so politikarjo zjawnje přećiwo knježacemu měnjenju stajeja, derje wědźo, zo změja raznu kritiku, hanjenja a wusměšowanja znjesć, je dźensa dospołnje njezwučene a wuraz wulkeje zmužitosće. W srjedźowěku mjenowachu to bohahanjenje, pozdźišo wulkopřeradu. Dźensa ći wumjetuja, zo nimaš zwisk k woprawdźitosći a zo njejsy z tutoho swěta. Překruty je směr, kotryž nam wodźacy politikarjo wšědnje předuja a kotryž medije pěknje wospjetuja: Jenož z masiwnym brónjenjom móžemy so hrožacej inwaziji Putina wobarać – što to płaći je wšojedne.
Snano pak su Stegner, Walter-Borjans a druzy tež spóznali, zo je SPD na wěstym puću do politiskeje zahuby, hdyž dale do tuteje truby trubi a swoje socialdemokratiske zasady zanjecha. Karl Liebknecht je 1914 jako jenički zastupnik SPD z jasnym „ně“ w Reichstagu kredity wotpokazał, z kotrymiž chcyše Němska wójnu financować. Kak je so to skónčiło, dyrbjeli sej znowa wuwědomić. Marko Wjeńka
Wobaraja so skrótšenjam
Podstupim (dpa/SN). Šěroke zjednoćenstwo dźěłarnistwow, socialnych zwjazkow a Lěwicy wobara so planowanym skrótšenjam socialnych wudawkow w přichodnym etaće Braniborskeje. „Najsłabšich su zaso wopušćili“, krajny předsyda braniborskeje Lěwicy Sebastian Walter po protestnej akciji před krajnym sejmom knježacej koaliciji SPD a BSW wumjetowaše. Byrnjež někotre planowane skrótšenja zaso z blida byli, wón rjekny: „Centralne skrótšenja, kotrež su za nas rozsudne, njejsu zběhnyli“.
Zwjazki protestuja wosebje přećiwo skrótšenjam na njedobro taflow, skrótšenjam pola komunow a njedosahacym srědkam za poradźowanje samodruhich. Krajny sejm rozsudźi prawdźepodobnje přichodny tydźeń wo dwójnym etaće – za tute lěto a za přichodne.
Zapósłanc BSW Andreas Kutschke lutowanske naprawy zakituje: „Nam njesteji wjace pjenjez k dispoziciji. To je wězo tež dilema. Najebać to sej myslu, zo móžemy tójšto zwoprawdźić. Nimo toho smy wjele změnow zapodali.“ Wón wuzběhnje, zo planuja mjez druhim 200 milionow eurow za ponowjenje chorownjow.
Žiwjenje starych Słowjanow zeznali
Ministerka nětko praktikantka
Kamjenica (dpa/SN). Zwjazk muzejow Němskeje přeprošuje přichodnje nošerjow politiskich rozsudow na krótke praktikumowe dźěła do muzejow. Prěnja wobdźělnica tutoho programa je Barbara Klepsch (CDU), lětuša prezidentka konferency kulturnych ministrow zwjazkowych krajow a nawodnica resorta w Sakskej.
Wona zahaji po informacijach ministerstwa přichodnu srjedu swoje dźěło jako praktikantka Kamjeničanskeho industrijneho muzeja, zo by za kulisami pohladała. Tam ma mjez druhim rjedźić, při zestajenju nowych wustajeńcow pomhać a šulerjam „transmisiju a posłužowanje mašinow“ předstajić. Jeje wulět do swěta muzejow filmowcy swěru přewodźeja a po tym jako krótku dokumentaciju wozjewja.
Njezwučene předewzaće ma nošerjam politiskich rozsudow wjelestronske a často zakryte dźěło muzejownikow zbližić. To jednaćelka němskeho muzejoweho zwjazka Sylvia Willkomm zdźěli. Zaměr je, „zo přichodnje z lěpšim zrozumjenjom na zakładźe wobšěrnych informacijow na dobro muzejow skutkuja“.
To a tamne (12.06.25)
Brian Wilson – hudźbna legenda a sobuzałožer sławneje skupiny „Beach Boys“ je z 82 lětami zemrěł. Tole je management hudźbnika wobkrućił. Ze spěwami kaž „Fun Fun Fun“, „Good Vibrations“ a „Surfin‘USA“ swjećeše skupina hólcow Beach Boys w 60lětach po wšěm swěće hoberske wuspěchi. Samo Beatles so na jich hudźbnym stilu orientowachu. Wilson je nimale wšitke spěwy sobu spisał. Naposledk ćerpješe wón pod demencu.
Trend dale a wjetšich awtow w Europje spóznawaš tež na wysokosći motorowych hawbow. Tole ma negatiwne wuskutki na wěstotu dźěći, dokelž šoferojo małych ludźi před awtom njewidźa. Nimo toho su zranjenja hrudźe při zražkach ćim hórše. Přerězna wysokosć motorowych hawbow w EU je so wot lěta 2010 wo poł centimetra powyšiła a wučinješe 83,4 centimetrow w lěće 2024.
Tusk staja prašenje dowěry
Waršawa (dpa/SN). Po dobyću prawicarskeho konserwatiwneho Karola Nawrockeho při wólbach prezidenta w Pólskej je ministerski prezident Donald Tusk dźensa w parlamenće prašenje dowěry stajił. Tusk wočakuje razne rozestajenja z nowym prezidentom, kotryž ma podpěru něhdy knježaceje strony PiS. Tohodla chce so wón zawěsćić, zo steji Europje přichilena koalicija kruće za nim. Wuslědk wothłosowanja sejma hač do kónca redakciskeho časa hišće njepředležeše.
Ekstremisća radikalniši
Bremerhaven (dpa/SN). Zwjazkowy minister za nutřkowne naležnosće Alexander Dobrindt (CSU) warnuje před přiběracej namocu młodych ekstremistow. „Zwěsćamy radikalizowanje młodych ludźi. Wosebje w prawicarskich skupinach přiběra zwólniwosć k namocy mjez młodymi ludźimi“, rjekny politikar CSU do zahajenja konferency nutřkownych ministrow w Bremerhavenje. Wuwiće pak wobkedźbuja tež jasnje mjez lěwicarskimi ekstremnymi skupinami.
Lěkarjo mjenje dźěłaja
Wučerpani, ale zbožowni su so tući ukrainscy wojacy wčera z ...
Guwerner: Trump diktator
Los Angeles (dpa/SN). Guwerner Kaliforniskeje Gavin Newsom, je prezidenta USA Donalda Trumpa hladajo na najnowše přiwótřenje w Los Angelesu raznje nadběhował a jeho diktatora mjenował. „Před našimi wočemi demokratiju nadběhuja“, rjekny Newsom w naležnej narěči. „Prawostatnosć přeměni so přiběrajcy na knjejstwo Dona“, skoržeše demokrat hladajo na předmjeno Trumpa.
Tón bě protesty přećiwo migraciskej politice w Los Angelesu jako „nadpad na měr, zjawny porjadk a narodnu wěstotu“ zasudźił. Demonstracije přihotuja „wukrajnu inwaziju“, rjekny Trump na wojerskim zepěranišću w staće North Carolina. Demonstrantow mjenowaše wón „zwěrjata“, kotrychž něchtó zapłaći.
