Přewšo wulki wichor z tójšto prochom je wčera, póndźelu, žiwjenje w US-ameriskej metropoli Phoenix haćił. Tajke wulke ­wichory w regionje často nimaja, mjeńše pak su tam zwučeni. Wosebite prudźenje wětřika jě přičina za wulke mnóstwo procha we wichorje. Foto: pa/AP/Ross D. Franklin

Wjace pjenjez za nadhodźiny

Dienstag, 26. August 2025 geschrieben von:
Drježdźany (dpa/SN). Sakski kultusowy minister Conrad Clemens (CDU) chce tomu zadźěwać, zo wupadnje na šulach w swobodnym staće wučba. Za to je łónco naprawow nadźěłał (SN wospjet rozprawjachu). „Wuńdu z toho, zo budźe zastaranje z wučbu hižo w tutym šulskim lěće wo wjele lěpše“, rjekny wón nowinje Freie Presse. Za to njedeleguja jenož wučerjow druhich šulskich družinow na wyše šule. Tež za přidatne hodźiny nětko wjace pjenjez zaplanuja. „Při wuradźowanjach spočatk šulskeho lěta smy zwěsćili, zo dyrbimy při wučbje z přidatnym dźěłom, tak mjenowanych MAU-hodźinach, něštožkuli polěpšić. Tohodla planujemy wot spočatka septembra jasne wyše přiražki“, Clemens připowědźi. Šulam chcedźa wot 1. septembra nimale dwójce telko pjenjez za MAU-hodźiny k dispoziciji stajić, hač dotal planowane. W etaće za lěto 2025 su něhdźe 11,2 miliardźe eurow zaplanowali. Dźěłarnistwo za kubłanje a wědomosć (GEW) w Sakskej wita při­powědźenu „korekturu kursa“ kultusoweho ministra. „Tutón krok bě nuznje trěbny“, rjekny Burkhard Naumann, předsyda sakskeje GEW.

Strašny woheń na terenje přistawa

Dienstag, 26. August 2025 geschrieben von:
Hamburg (dpa/SN). Po tym, zo bě wčera, póndźelu, popołdnju wulki woheń w Hamburgskim přistawje wudyrił, su wohnjowi wobornicy hač do redak­ciskeho kónca přeco hišće hašeli. Woheń je palace so awto w składźe zawiniło. Dokelž pak stejachu w hali z awtom tež wjacore tanki z płunom, móžachu wohnjowi wobornicy z wěstotnych přičin hakle po wjacorych hodźinach woheń hašeć. Tanki z płunom přeco zaso rozbuchachu, a tak lećachu palace so powostanki zdźěla wjacore stotki metrow po terenje při­sta­wa. Tute dźěle zawinichu wjacore dalše wohenje. „Eksplozije a intensita wohenja běštaj tak wulkej, zo so nawoda wo­hnjoweje wobory po prěnjotnej ewa­kuaciji a wuchowanju čłowječich žiwjenjow za cofnjenje rozsudźi“, zdźěli wohnjowa wobora. Palace so dźěle su tež jězdźi­dła wohnjoweje wobory wobškodźili, rjekny rěčnik wobory Lorenz Hartmann póndźelu. Wjacore stow metrow dyrbjachu so wobornicy cofnyć, zo bychu so před jara strašnym wohenjom škitali.

Habeck sejm wopušći

Dienstag, 26. August 2025 geschrieben von:

Spočatk septembra kónči so politiska karjera něhdyšeho wicekanclera

Berlin (dpa/SN). Něhdyši wicekancler a hospodarski minister Robert Habeck (Zeleni) wopušći zwjazkowy sejm. „Póndźelu sym prezidijej zwjazkoweho sejma zdźělił, zo swój mandat zwjazkoweho sejma 1. septembra wróću“, rjekny 55lětny nowinje taz. Prominentni politikarjo Zelenych jeho rozžohnowanje z politiku wobžaruja a jeho dźěło hódnoća. Habeck, kotryž bě kandidat na zastojnstwo kanclera w zašłych wólbach, zastupjerjow Unije wospjet raznje kritizowaše.

Rozsud, zo chce swój mandat spušćić, njebě za njeho „docyła lochki“. To rjekny Habeck we wideju, kotryž bě online wozjewił. Dołho bě wo tym rozmyslował. Wo swojich planach do přichoda rjekny wón taz: „Budu na wšelkich kubłanskich a slědźerskich zarjadnišćach we wukraju slědźić, wuwučować a wuknyć.“ Wón mjenowaše danski institut za mjezy­narodne slědźenja a uniwersitu Berkeley w Kaliforniskej. Jemu je wažne, zo „wotstawk k wuskemu korsetej Berlinskeje politiki dóstanje“.

Rozwažliwy wotchad?

Dienstag, 26. August 2025 geschrieben von:
Z Robertom Habeckom zhubi němska politika sprawneho wojowarja. Wón bě zeleny politikar, kotryž je wjele ludźi za swoje ideale a za swoju politisku wiziju zdobył. Stajnje pak bě wón tež płonina projekcije swojich politiskich njepřećelow. A haj, jeho zastojnstwo za čas koalicije ample jemu a jeho stronje snano na kóždy pad tyło njeje. Jako hospodarski minister a wice­kancler běše drje wón stajnje tón, kotryž měješe to njerjane na kóncu zwrěšćeneho zwjazka znjesć. Wón je swoje konsekwency z toho sćahnył a politiski cirkus Berlina nětko wopušći. Sprawnych politikarjow kaž jeho w Němskej bohužel dosć nimamy. Reflektowane wašnje, z kotrymž staj wón, ale tež jeho wjelelětna přewodźerka po wólbach wustupowałoj, bě přikład za rozwažliwe postupowanje. Zo je wón nětko cyle na kóncu hišće toho abo tamnu politikarku womazał, to njech jemu jako wentil lěta dołho trajaceje kampanje hidy jemu napřećo wšitcy raz popřejmy. Maximilian Gruber

Delanskim Sokołam nowe trikoty darił

Dienstag, 26. August 2025 geschrieben von:
Sven Šołta z delnich Sulšec (naprawo stejo) je njedawno młodźinje B Sokoła Ralbicy/Hórki, kotraž ma hrajne zjednoćenstwo ze ST Marijinej hwězdu, nowe trikoty přepo­dał. Njedawno je so rodźeny Ralbičan na polu finančneho poradźowarja zesamostatnił. A dokelž měješe Sven Šołta hižo přeco sylny poćah k Sokołej, je so wón rozsudźił, zo młodźinje B nowe trikoty přepoda. Nad wulkim darom so wězo tež trenar Matthias Šnajder (druhi wotprawa) a sportowy direktor delanskich Sokołow Steffen Frencl ­(nalěwo stejo) wjeseleštaj. Swoju prěnju hru w nowych trikotach Sokoljo we wubě­dźowanju wo wokrjesny pokal přećiwo FSV Budissy Budyšin drje přěhrachu, prěnju dypkowu hru pak w Lubušu 4:1 dobychu. Jurij Bjeńš/Foto: Konstantin Hrjehor

To a tamne (26.08.25)

Dienstag, 26. August 2025 geschrieben von:

Wobsedźer kioska je w měsće Wuppertal dwaj rubježnikaj, kotrejž běštaj z nožomaj wobrónjenaj, do swojeho wobchoda zamknył. Město toho, zo by jimaj pjenjezy dał, bě durje swojeho kioska z pomocu dalokoposłužowaka zamknył, zdźěli policija. Muža běchu hižo dwójce spytali wurubić. Tohodla je sej wosebity mechanizm do duri zatwarił, z kotrymž móže je tež zdaloka zamknyć.

Šulerjo w awtoritarnje wobknježenym kraju El Salvador maja zdwórliwi być, hewak hroža jim konsekwency. Štóž w přichodźe „dobre ranje“, „dźakuju so“ abo „prošu“ njepraji, so pochłosta. Jeli nowe regule kubłanskeje ministerki Karla Tigueros přeńdu, potom dóstanu dźěći dypki. Su-li tři dypki nahromadźili, maja chłostanske dźěło napisać. Hdyž maja 15 nahromadźene dypki, dyrbja šulske lěto wospjetować.

Wočakuja spěšniše reformy

Montag, 25. August 2025 geschrieben von:

Köln (B/SN). Předsydka Centralneho komiteja němskich katolikow Irme Stetter-Karp sto dnjow po wólbje bamža Leja XIV. spěšniše reformy wočakuje kaž wottwar klerikalizma, swjećizny žonow kaž tež wjace sobupostajenja. Biskopja měli so ručišo na synodalnosć přihotować. „Widźu zwólniwosć bamža k reformam“, praji wona w interviewje z Kölnjanskim internetnym portalom .

Pólsko-němske listowanje

Zhorjelc (B/SN). Biskop Wolfgang Ipolt je historisku hódnotu listowanja mjez pólskimi a němskimi biskopami w lěće 1965 wysoko hódnoćił. „To bě spočatk wujednanja mjez našimaj ludomaj.“ Pólscy biskopja pisachu, spominajo na němski nadpad Pólskeje 1939: „Wodamy Wam a prosymy wo wodaće.“ Němscy biskopja wotmołwichu: „Hrózbu w mjenje němskeho ludu su Němcy pólskemu ludej načinili. Prosymy to zabyć a wodać.“

Podpěra hospicnych słužbow

„Nazyma refomow“ čaka

Montag, 25. August 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo hotuje so po słowach ministra kanclerskeho zarjada Thorstena Freia na hoberske nadawki w nazymje. „Je wšak tak, zo je zwjazkowe knježerstwo w prěnich 111 dnjach hižo enormnje wjele zmištrowało. Dyrbimy pak tež widźeć, zo su wužadanja wulke“, rjekny politikar CDU. Zwjazkowy kancler Friedrich Merz bě so popołdnju z wodźacymi zastupjerjemi unije zetkał, zo by z nimi wo nadawkach „nazymy reformow“ wuradźował.

Klingbeil w Ukrainje

Kijew (dpa/SN). Wicekancler a financny minister Lars Klingbeil wuradźuje w Ukrainje wo tym, kak móhła so Němska na potencielnym měrowym procesu wobdźělić. To rjekny wón po tym, zo bě dźensa rano do Kijewa dojěł. „Nam dźe wo wěstotu Ukrainy, ale tež Europy.“ Trěbne su nětko „spušćomne wěstotne garantije, kotrež trajny měr w Ukrainje zaruča“, rjekny Klingbeil.

Přewozmje Commerzbank

Daroy Perkins a jeho syn Malakai protestujetaj přećiwo Donaldej Trumpej, kotryž w stolicy USA, Washington D. C., narodnu ­gardu zasadźuje. Wona ma tam přećiwo pozdatnje stupacej kriminaliće a bjezdomnosći zakročić. Nětko je Trump připowědźił, zo chce gardu wobrónić, zo móhła so wona lěpje zakitować. Foto: pa/ AP/ Jose Luis Magana

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND