Barcelona (SN/JaW). Katalonska wojuje najebać wulke spřećiwjenje Španiskeje dale wo swoju njewotwisnosć. Poćahi mjez centralnym knježerstwom pod nawodom prezidenta Mariana Rajoyja w Madridźe a w Barcelonje skutkowacym regionalnym katalanskim knježerstwom pod wjednistwom Carlesa Puigdemonta su chětro napjate. Carles Puigdemont je za 1. oktober připowědźił referendum wo njewotwisnosći. To zdźěla Zjawna diplomatiska rada Katalonskeje (Diplocat) w nowinskej zdźělence. Njeje wšak to prěni pospyt něhdźe 7,5 milionow Katalanow, kotřiž sebjewědomje swoju mjeńšinowu rěč katalanšćinu nałožuja, wo njewotwisnosći regiona wothłosować dać.
Budyšin (CS/SN). Rěčnica Alternatiwy za Němsku (AfD) za kubłansku politiku w Sakskim krajnym sejmje Andrea Kersten je mać dweju šulskeju dźěsći a tuž derje wě, što so na šulach w swobodnym staće stawa. Mjeztym zo rěči sakska kubłanska ministerka Brunhild Kurth (CDU) wo hłubinje, přez kotruž tuchwilu kročimy, ma Kersten połoženje na kubłanišćach za katastrofalne. Wčera přednošowaše wona w Budyskim hosćencu „Lusatia“. Tam wěnowaše so předewšěm saněrowanja potrěbnym šulam, přemało wučerjam, přidružnikam, wupadej wučbnych hodźin, inkluziji, ćěkancam a politiskemu kubłanju.
Za porjadny twarski staw šulow je mjeztym 34 miliardow eurow trěbnych. Mnohe kubłanišća saněrowanje mjeztym ze spěchowanskich pjenjez financuja, byrnjež komuny za to zamołwite byli. Nastupajo njedostatk wučerjow kritizowaše Andrea Kersten njeatraktiwnosć powołanja. Wuknjenske wuměnjenja za dźěći so pohubjeńšeja, hdyž kursy a rjadownje hromadźe kładu.
Wobraz hoberskeho VW-bullija pyši łuku w šwicarskej wsy Château-d’Œx njedaloko Genfskeho jězora. Z powětra wupadaja awta na dróhach porno bullijej kaž mrowje. Wobraz je 4 200 kwadratnych metrow wulki. Francoz Saype bě jón za VW-festiwal molował, za čož přetrjeba 400 litrow barby, kotraž je biologisce wottwarjomna. Po třoch měsacach so wobraz wotsamo zaso zhubi.
Nimale slepa Američanka je 28 dnjow dołho po lěsu błudźiła a za pućom pytała. Stajnje bě něhdźe dwaj kilometraj wot zjawneje dróhi zdalena, našła pak ju njeje. 25lětnu nańdźechu nahu, wuhłódnjenu a chětro rozdrapanu. Policija tuka na to, zo w jeje padźe drogi wěstu rólu hraja. Mužej, z kotrymajž je žona zhromadnje drogi brała, běštaj wo tym přeswědčenaj, zo staj ju moriłoj.
Kandidat FDP za Budyski wólbny wo- krjes 156 k lětušim wólbam zwjazkoweho sejma je Torsten Herbst. Dźensa 43lětny je w Drježdźanach a jendźelskim Liverpoolu diplomowe překupstwo studował. Wón je přistajeny komunikaciskeje poradźowarnje w Drježdźanach, hdźež zdobom bydli. Z FDP je hižo jara dołho zwjazany. Bjezposrědnje po politiskim přewróće bě – hišće jako šuler – młodźinsku organizaciju Liberalnych sobu załožił. Pozdźišo sta so jeje krajny předsyda. Dźensa je Herbst generalny sekretar sakskeje FDP.
Što maće dotal za swoje najwažniše politiske dožiwjenje?
T. Herbst: To bě bjezdwěla zaćah do Sakskeho krajneho sejma po wólbach lěta 2004. To bě wulki wuspěch za saksku FDP, jako bě po dźesać lětach zaso w parlamenće zastupjena. A wězo dyrbju w tym zwisku tež čas přewróta 1989 mjenować. Štóž je podawki časa a wosebje swojoraznu atmosferu w tehdyšej NDR dožiwił, tón ju nihdy njezabudźe.
Što su Wam najwjetše politiske „twarnišća“ we wólbnym wokrjesu?
Phoenix (dpa/K/SN). Prezident USA Donald Trump je na wulkej manifestaciji w Arizonje swoje stejišćo nastupajo rasistow a neonacijow zakitował. Štož je wón po zražkach w Charlottesvillu rjekł, bě „perfektne“. Wina su medije, kotrež njejsu jeho słowa korektnje podali. „Reporterojo wo naš kraj njerodźa.“ Trumpa su raznje za to kritizowali, zo bě wón prajił: „Wobě stronje stej namócnej.“ Wustupy kaž w Phoenixu su Trumpej wažne wójmidło ze swojej bazu.
Wěrićeljo so schadźowali
Berlin (dpa/SN). Wuběrk wěrićelow insolwentneho předewzaća Air Berlin je so dźensa w stolicy schadźował. Hłownje chcyše tam wo formalijach rěčeć, kaž agenturje dpa zdźělichu. Tak mějachu wěrićeljo dalewjedźenju lětanskeho wobchada přihłosować. Runje tak chcychu sej časowy wotběh přichodnych kročelow insolwency dorěčeć. Rozsudy, štó ma dźěle předewzaća Air Berlin přewzać, njestejachu na dnjowym porjedźe.
Rozrisanja njedosahace
Budyšin (SN/at). Kriza na čole Budyskeho krajnoradneho zarjada njeje přewinjena. Wo tym swědča reakcije na zahajeny krizowy management. Žadanje za wostupom zastupowaceho krajneho rady jako skutkowne znamjo politiskeje hygeny njepopušći.
„To same njedosaha!“, takle reaguje towarstwo Witaj do Budyšina z.t. na krok krajneho rady Michaela Hariga, swojemu zastupjerjej Udej Wićazej (wobaj CDU) zamołwitosć za zarjad za wukrajnikow sćazać. Dołhož Wićaz zastojnstwo prěnjeho přirjadnika wukonja, njemóže tele towarstwo z krajnoradnym zarjadom hromadźe dźěłać. Rozmołwny poskitk wokrjesa zwjazkarstwam, kotrež so we wokrjesu wo ćěkancow staraja, pak bychu přiwzali, kaž towarstwo zdźěla.
Podstupim/Choćebuz (dpa/SN/BŠe). Braniborske ministerstwo za hospodarstwo pod nawodnistwom SPD je w juliju připowědźiło klimoškitne zaměry wosłabić. Pozadk toho je, zo chce wobsedźer Janšojskeje milinarnje, Łužiska energija a milinarnje (LEAG), produkciski čas podlěšić. Runje tak je wobchad na dróhach bóle přiběrał hač wočakowane.
Nětko tež powěsćernja dpa wozjewja, zo braniborske knježerstwo a z nim Lěwica mjeztym rozmysluje, klimoškitne zaměry změnić. Wšako njehodźa so pod tuchwilnymi wuměnjenjemi dodźeržeć. „Klimoškitny plan Zwjazka předwidźi, zo ma so wudobywanje brunicy w lětach 2030 do 2050 zakónčić. Wuchadźamy z toho, zo budźe to w Braniborskej něhdźe wokoło lěta 2040“, wuchadźa z dokumenta, kotryž je frakciski šef Lěwicy Ralf Christoffers parlamentariskemu jednaćelej strony Thomasej Domresej a hospodarskemu fachowcej Matthiasej Loehrej přidźěłał. Ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) je porno tomu stajnje wotpokazował, termin za kónc wudobywanja brunicy mjenować.