Mittwoch, 08. Mai 2024

Wuswobodźenje wopominali

Kamjenc. Pod hesłom „Wójnu dobyć njedosaha. Wažniše je, měr organizować!“ su Kamjenčenjo na wopomnišću něhdyšeho wonkowneho koncentraciskeho lěhwa Kamjenc-Herrental dźensa na wuswobodźenje wot nacionalsocializma a na kónc Druheje swětoweje wójny spominali. Zarjadowanje organizowało běše spěchowanske towarstwo wopomnišća.

Jednanja zwrěšćili

Běła Woda. Tarifowe jednanja za w Běłowodźanskej chorowni su zwrěšćili. Zawčerawšim su so tam zastupjerjo dźěłodawarjow a dźěłarnistwa zetkali. Na­jebać dlěše rozmołwy njejsu so na zrěčenje dojednali. Dźěłarnistwo verdi žada sej inflaciske wurunanje we wobjimje 3 000 eurow za čłonow dźěłarnistwa a zwyšenje tarifa wo dwaj procentaj wot lětušeho apryla. Nětko w chorowni dalše stawki hroža.

Sakska pod přerězkom

Kamjenc. Přerězna mzda je w lěće 2022 wo 5,8 procentow stupała, zdźěli sakski statistiski zarjad wčera w Kamjencu. Tak zasłužichu ludźo w swobodnym staće wob lěto přerěznje 23 536 eurow. Po cyłym Zwjazku pak bě přerězna mzda 25 830 eurow. Z tym leži Sakska pod cyłoněmskim přerězkom.

Mittwoch, 08. Mai 2024

Hózk (SN/BŠe). Žně hromaka su so we Łužicy přerěznje wo dwaj tydźenjej prjedy zahajili hač dotal. Přičina toho běchu ćopłe temperatury kónc apryla a spočatk meje. „Tuž móžachmy na polach wokoło Hózka hromak hižo srjedź apryla žnjeć, hewak je to kónc apryla abo spočatk meje“, ratar Michał Domanja rozprawja.

Zymne temperatury wokoło 23. apryla, při čimž spadnychu temperatury daloko pod nulu, su rostliny derje znjesli. Za tón čas su pak w Hózku jasnje mjenje woblubowaneje zeleniny žnjeli. „Hromak je přestał rosć“, 88lětny rozkładźe. Na třoch hektarach tam wokoło wjeski hromak plahuja. Na hrjadkach připrawja sobudźěłaćerjo foliju. Při ćopłych temperaturach kładu ju na běłu stronu, tak zo słónco ćopłotu reflektuje. Při zymnych temperaturach foliju na čornu stronu wobroća, tak zo słónco hrjadki wohrěwa. Z kwalitu su jara spokojom. Tež lětsa maja w Hózku zaso dosć swěrnych pomocnikow, kotřiž při žnjach sadu a zeleniny pomhaja. Tak móža spušćomnje wudźěłki kupcam na wikach abo tež Budyskim hosćencam, kaž na přikład „Wjelbikej“, „Culinariumej“ abo „Mönchshofej“ dodawać.

Donnerstag, 02. Mai 2024

Rejza Šěnowa z Budyšina:

W zapósłanym přinošku dr. Hartwiga Küblera wot 29. apryla rěči so wo nalětnjej šědźiwce jako Frühjahrsgreiskraut. Tu pak su so SN při přełoženju teksta dr. Küblera mylili. Šědźiwka je němsce Greisenhaupt a to je kakteja. Měnjena jědojta rostlina, kotraž so pola nas sylnje rozmnožuje je nalětni staršik (Senecio leucanthemifolius vernalis), kaž je ju Józef Woko prawje mjenował. W němčinje so mjenje Greiskraut a Kreuzkraut husto paralelnje wužiwatej.

Maruša Šołćic z Drježdźan:

Hižo wot spočatka sem mějach w zwisku z prócowanjom wo prawo swójbne mjeno sebi serbsce zapisać dać, tójšto prašenjow: dźe wo kóncowki žónskeho mjena abo wo cyłe mjeno? Tutu njejasnosć je mi knjeni Judit Šołćina wuswětliła (hlej SN z 19. apryla). Jeli pak smě so žona serbsce z cyłym swójbnym mjenom zapisać dać, čehodla potom nic tež muž, na přikład knjez Šołta? Tež w němskim wudaću SN z meje 2024 so mužojo njenaspomnja.

Mittwoch, 08. Mai 2024
Šulerjo 3. lětnika Budyskeje Serbskeje zakładneje šule pobychu dźensa na wotewrjenju 25. sakskich lěsnych hrow za dźěći a młodźinu. Hamstki šef w kultusowym ministerstwje Wilfried Kühner a statny sekretar za wobswět dr. Gerd Lippold postrowištaj dźěći w Stróži při Domje tysac hatow. Wobaj rozłožištaj jim wažnu funkciju lěsa. Po tym podachu so šulerjo we wosom skupinach k wjacorym stacijam. Tam zhonichu na zabawne wašnje wo wulkej hódnoće lěsa jako žiwjenski rum za čłowjeka a zwěrinu, wo škodach w lěsu, kotrež čłowjek zawinuje, a wo dźěle lěsnych dźěłaćerjow. Foto: SN/Bojan Benić

Mittwoch, 08. Mai 2024

Wuswobodźenje wopominali

Kamjenc. Pod hesłom „Wójnu dobyć njedosaha. Wažniše je, měr organizować!“ su Kamjenčenjo na wopomnišću něhdyšeho wonkowneho koncentraciskeho lěhwa Kamjenc-Herrental dźensa na wuswobodźenje wot nacionalsocializma a na kónc Druheje swětoweje wójny spominali. Zarjadowanje organizowało běše spěchowanske towarstwo wopomnišća.

Jednanja zwrěšćili

Běła Woda. Tarifowe jednanja za w Běłowodźanskej chorowni su zwrěšćili. Zawčerawšim su so tam zastupjerjo dźěłodawarjow a dźěłarnistwa zetkali. Na­jebać dlěše rozmołwy njejsu so na zrěčenje dojednali. Dźěłarnistwo verdi žada sej inflaciske wurunanje we wobjimje 3 000 eurow za čłonow dźěłarnistwa a zwyšenje tarifa wo dwaj procentaj wot lětušeho apryla. Nětko w chorowni dalše stawki hroža.

Sakska pod přerězkom

Kamjenc. Přerězna mzda je w lěće 2022 wo 5,8 procentow stupała, zdźěli sakski statistiski zarjad wčera w Kamjencu. Tak zasłužichu ludźo w swobodnym staće wob lěto přerěznje 23 536 eurow. Po cyłym Zwjazku pak bě přerězna mzda 25 830 eurow. Z tym leži Sakska pod cyłoněmskim přerězkom.

Freitag, 03. Mai 2024

Wulka škoda w chorowni

Kamjenc. Mjeztym zo hewak w Kamjenskej chorowni pacientow hoja, dyrbjachu tam nětko policiju wołać. W nocy na srjedu su njeznaći wulku wěcnu škodu načinili. Kaž policija rozprawja, woni po wšěm zdaću wodowy honač manipulowachu, tak zo něhdźe 5 000 litrow wody wuběža. Při tym wobškodźichu so špundowanje, wjerch pincy, sćěny, přewětrjenska připrawa a lampy. Po prěnim trochowanju wučinja škoda něhdźe 50 000 eurow, njeje pak hišće doskónčnje wobličena. Nětko pytaja swědkow, kotřiž su snano něšto wobkedźbowali. Pokiwy přijimuja pod 03578/ 35 20.

Donnerstag, 18. April 2024

Rowno. Po słowjanskim wašnju z chlěbom a selu su čłonojo Slepjanskeho serbskeho folklorneho ansambla njedawno 40 wosobow wopřijacu skupinu krajanstwa dunajskich šwabow z badensko-württembergskeho Mosbacha na Rownjanskim Njepilic statoku witali. Mjez nimi běštaj předsyda krajanstwa Anton Kindtner a krajny rada dr. Achim Brötel. Zetkanje bě wjeršk třidnjowskeje jězby, z kotrejž pokročowachu partnerstwo swojeho wokrjesa Neckar-Odenwald ze Zhorjelskim wokrjesom. Wone wobsteji hižo z lěta 1990. Prěnje zetkanje ze Slepjanami wotmě so 2019, štyri lěta pozdźišo pobychu serbscy hosćo na nalětnim swjedźenju w Mosbachu. Předsydka folklorneho ansambla Stephanie Bier­holdtec wopytowarjow witaše. Wulki wuznam zetkanja wotbłyšćowaše so w tym, zo wobdźělištej so wiceprezidentka Sakskeje krajneje direkcije Carolin Schreck a zamołwita za serbske prašenja Zhorjelskeho wokrjesa Kati Struckowa.

Mittwoch, 08. Mai 2024

„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho ­trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.

Tuž wěnuje so student mediciny ­Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je ­čitarjam trochu ­bliže rozłožował (44).

„Hudźba je jenička droga bjez njelubych wuskutkow“, so rady tuka. Njezadźiwa tuž, zo w modernej medicinje přiběrajcy z hudźbu eksperimentuja. Zo maja přijomne zynki pozitiwne efekty na ćěło a duch, je hižo dlěje znate. Přičina toho je, zo wuskutkuja wone reakcije limbiskeho systema – woneho wotrjada mozow, kotryž je zamołwity za emocije. Tu nastawa na přikład začuće bolosćow. ­Betaendorfiny, kotrež so tam přez słuchanje přijomneje hudźby wusypaja, začuwanje bolosćow haća. Dale spěchuja betaendorfiny wusypanje noradrenalina, kotryž zaso stresowy hormon cortisol haći. Chětro komplikowane, abo? Zjimajo da so prosće rjec: Hudźba zamóže bolosće lěkować, wosebje chroniske. Wězo nic sama, ale zasadźenje hudźby w kombinaciji z dalšimi terapeutiskimi móžnosćemi je dźensa etablěrowane.

Mittwoch, 08. Mai 2024

Róžant. Wohnjowe wobory zarjadniskeho zwjazka Při Klóšterskej wodźe a susodne wobory swjeća pjatk, 10. meje, dźaknu Božu mšu k swjedźenjej swja­teho Floriana. Wona započnje so w 19 hodź. w Róžeńčanskej hnadownej ­cyrkwi. Wšitcy wobornicy kaž tež hosćo su k tomu přeprošeni. Lětuši organizator Božeje mšě je gmejnska wohnjowa wobora Ralbicy-Róžant.

Zhromadnje spěwaja

Budyšin. Wjednistwo Zwjazka serbskich spěwarskich towarstwow (ZSST) přeprošuje na dalše terminy za zhromadne ­spěwanje, a to 21. meje, 4. junija, 2. julija, 6. awgusta a 3. septembra. Zajimcy zet­kaja so wot 18 do 20 hodź. w chórowej rumnosći Serbskeho ludoweho ansambla. Organizatorojo wokoło Lubiny Žurec-Pukačoweje nadźijeja so mnohich wopytowarjow.

Jutře na kupu

Radwor. Na jutřišim dnju muži móža sej skupinki kolesowarjow mjez druhim na Radworsku kupu dojěć. Wot 10 hodź. witaja tam wopytowarjow z live hudźbu, chłódnymi napojemi a kulinariskimi wosebitosćemi. Kaž kupowe zjednoćenstwo zdźěli, su tež cyłe swójby witane.

Na wjesny swjedźeń

Mittwoch, 11. Januar 2017

Swójbne mjena su přeco zaso zajimawe swědčenja rěče našich prjedownikow. W serbšćinje maja wone wosebitu hódnotu, dokelž pochadźeja z časa, z kotrehož hišće žane pisomne pomniki njewobsedźimy. Kak su naši prjedownicy před wjele lětstotkami myslili a so rěčnje zwuraznili, wo tym nam wone mjena znajmjeńša něšto přeradźeja.

Chcemy so zaso wěnować někotrym serbskim prócowarjam zańdźenosće, kotřiž maja lětsa kulojtu abo połkulojtu róčnicu narodnin abo posmjertnin, a so zamyslić do jich mjenow. Swójbne mjena nastachu často z mjenow powołanjow, kotrež běchu prěni nošerjo mjenow wukonjeli. Tak je to na přikład pola Šewčika, takrjec „małeho šewca“. Jakub Šewčik, rodźeny w Baćonju a farar mjez druhim w Chrósćicach, wěsty čas předsyda Domowiny, předewšěm pak awtor basnjow patriotiskeho charaktera, změje 6. septembra 150. róčnicu narodnin.

Korla Awgust­ Fiedler, znaty hudźbnik a sobuwuhotowar spěwanskich swjedźenjow, zemrě 16. meje 1917. Swójbne mjeno Fiedler pochadźa tohorunja z mjena powołanja; w tym padźe wšak je wone němskeho pochada, měnjeny je wězo­ „husler“.

Neuheiten LND