Wótry duel Scholza a Merza

Montag, 10. Februar 2025 geschrieben von:

Telewizijne rozestajenje mjez kanclerskimaj kandidatomaj SPD a CDU/CSU

Berlin (dpa/SN). Dwaj tydźenjej do wólbow zwjazkoweho sejma staj zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) a kanclerski kandidat unije Friedrich Merz (CDU) kontrowersnje wo migraciskej politice a wo wobchadźenju z AfD diskutowałoj. Při prěnim z cyłkownje dweju telewizijneju duelow běštaj politikarjej w prašenjach socialneje, hospodarskeje a financneje politiki dospołnje rozdźělneho měnjenja. Po mě­njenju přihladowarjow debaty bě duel, kiž stej sćelakaj ARD a ZDF wčera wječor live wusyłałoj, „bjez jasneho dobyćerja“.

Scholz Merzej znowa wumjetowaše, zo je přilubjenje nastupajo AfD zranił, jako swój pjeć dypkow wopřijacy plan k migraciji z hłosami AfD přesadźi. Scholz předsydźe CDU bjeze wšeho přicpěwa, zo po wólbach zwjazkoweho sejma koaliciju z AfD wutwori. „To je moja chutna starosć“, Scholz rjekny. Merz tole wuraznje wotpokaza. „Njebudźe nihdy zhromadneho dźěła“, wón rjekny. Mjez AfD a uniju CDU/CSU su we wěcownych prašenjach hoberske rozdźěle, praji předsyda CDU.

Widejowa rozmołwa

Montag, 10. Februar 2025 geschrieben von:

Vatikan (B/SN). Nimale tři lěta po nadpadźe Ruskeje na Ukrainu je bamž Franciskus młodym Ukrainjanam we widejowej rozmołwje swoje sobučuće wuprajił. Wobdźěleni běchu ukrainscy młodostni z Kijewa a z dalšich europskich a ameriskich městow. Bamž přeje Ukrainje bórzomny měr, kotryž přez dialog nastanje, a namołwja młodostnych, so dale wo tajki dialog prócować.

Přećiwo diskriminaciji

Berlin (B/SN). Prezidentka Centralneho komiteja němskich katolikow Irme Stetter-Karp wumjetuje bamžej njestajny kurs napřećo žonam. Z pomjenowanjom sotry Raffaele Petrini za knježerstwowu šefinu we Vatikanje njejsu zakładne změny zaručene. „Trěbne je woprawdźite runostajenje splahow.“ Tuchwilu su katolske žony po jeje měnjenju diskriminowane, dokelž nimaja dowolnosć, měšniske nadawki wukonjeć.

Rozwjazanje mandźelstwow

EU reaguje na cła USA

Montag, 10. Februar 2025 geschrieben von:

Paris (dpa/SN). Wonkowny minister Francoskeje Jean-Noël Barrot je chłostanske cła Europskeje unije na wot prezidenta USA Donalda Trumpa wukazane nowe cła na wocl a aluminium připowědźił. „Njewahamy, hdyž dźe wo to, europske zajimy zakitować“, rjekny minister rozhłosownikam. Komisija EU chce přichodne dny nadrobnosće wobzamknyć. Trump je cła 25 procentow na importy wocla a aluminiuma postajił.

Kónc wójny hišće lětsa

Kijew (dpa/SN). Kónc wójny w Ukrainje je po słowach prezidenta Wolodymyra Zelenskeho „pod wěstymi wuměnjenjemi“ hišće lětsa móžny. K tomu słušeja wěstotne garantije za Ukrainu a wótriše sankcije přećiwo Ruskej, rozłoži Zelenskyj britiskim nowinarjam. Wosebje z pomocu noweho prezidenta USA Donalda Trumpa je kónc wójny móžny. Nětko dźe wo to, „horcu fazu wójny“ skónčić. Ruska je tuchwilu na wšitkich wotrězkach fronty wuspěšna.

Premier wólby dobył

Wjeršk z temu KI

Montag, 10. Februar 2025 geschrieben von:
Paris (dpa/SN). Na dwaj dnjej trajacy ­akciski wjeršk nastupajo kumštnu inte­ligencu (KI) su so dźensa wjacori statni a knježerstwowi šefojo kaž tež zastup­nicy a fachowcy branše w francoskej stolicy Parisu zešli. Zetkanje z 1 500 wobdźělnikami ze sto krajow je pokročo­wanje wjerškow 2023 we Wulkej Brita­niskej a loni w Južnej Koreji. Wobdźělić chcyštaj so tež zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) a wiceprezident USA James David Vance. Francoski prezident Emmanuel Macron chce jako hosćićel wodźacu rólu Francoskeje na polu kumštneje inteligency potwjerdźić. Hłowne prašenje zeńdźenja budźe problem regulowanja. Bjez wobmjezowanja hrozy strach njekontrolowaneho rozmacha na škodu ­ludźi.

Lindner za čorno-žołty zwjazk

Montag, 10. Februar 2025 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Předsyda FDP Christian Lindner je so znowa za koaliciju z CDU/CSU wuprajił. „Čorno-žołte by to najlěpše za naš kraj było“, rjekny wón wčera wječor w sćelaku ARD. Lindner, kiž je načolny kandidat swojeje strony za wólby zwjazkoweho sejma 23. februara, potwjerdźi, zo ma tež tak mjenowanu „koaliciju Něm­skeje“ CDU/CSU, FDP a SPD, za realistisku. „To by lěpje było hač čorno-čerwjene abo čorno-zelene“. Žanu z tutych wjazbow pak njeby sej wón přał. Lindner nadźija so tuž dobreho wólbneho wuslědka, „hačrunjež unija we wólbnym boju tuchwilu přećiwo FDP wustupuje“. Zdobom so Lindner tomu wobara, FDP hižo jako přěhračka wólbow wobhladować, dokelž ma strona tuchwilu runje štyri procenty přihłosowanja.

Trump chce Gazaske pasmo kupić

Montag, 10. Februar 2025 geschrieben von:

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je swój wjele kritizowany plan, zo přewozmu USA Gazaske pasmo, potwjerdźił. W swojim lětadle Air Force One rjekny republikan wo pobrjóžnej kónčinje: „Smy rozsudźeni, kraj wob­sedźeć a zaručić, zo so Hamas hižo njenawróći.“ Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) mjenowaše předewzaće Trumpa, Palestinjanow z Gazaskeho pasma wusydlić a pobrjóžne pasmo na „rivieru ­Bliskeho wuchoda“ přetwarić, „hotowy skandal“.

Trump rjekny w lětadle k žurnalistam wo tym, zo chcył Gazaske pasmo kupić. Tež druhe kraje móhli dźěle pasma přewzać a wutwarić. Wo w Gazaskim pasmje bydlacych Palestinjanach wón twjerdźi, zo „nochcedźa“ tam wjace bydlić, wšako je kónčina wot bombow israelskich lětadłow dospołnje zničena.

Mjeztym je Egyptowska wjerškowe zetkanje arabskich statow zwołała. Palestinski prezident Mahmud Abbas bě wo to prosył. Wurjadne wuradźowanje ma so 27. februara w Kairu wotměć.

Europa we Łužicy

Montag, 10. Februar 2025 geschrieben von:
„Štož je so njedawno w Berlinje stało, je w Brüsselu dawno prawidłownje na dnjowym porjedźe.“ To praješe hladajo na zwadne wothłosowanje wo migraciskej politice w zwjazkowym sejmje zapósłanc CDU w europskim parlamenće Oliver Schenk ­zašły pjatk w rozmołwje z našim wječornikom. W europskej demokratiji je normalita, „zo kóždy swoje namjety do parlamenta zapodawa a potom hlada, štó přihłosuje.“ Sakska je w europskim parlamenće poli­tisce jara mnohostronsce prezentna – nimo Schenka je šěsć dalšich zapósłancow: ­Matthias Ecke (SPD), Anna Cavazzini (Zwjazk 90/Zeleni), Carola Rackete (Lěwica), Jan-Peter Warnke (BSW), Siegbert Droese a dr. Maximalian Krah (wobaj AfD), byrnjež wšitcy w Sakskej (hižo) njebydlili. Kaž Ecke bydli Schenk w Drježdźanach a je samo politisku wotnožku we Łužicy załožił. To je dobre znamjo za naš region wosrjedź Europy, wosebje tohodla, dokelž je woči­widnje přichilnosć k Serbam k tutomu rozsudej přinošowała. Marcel Brauman

Płoty sadźenki w parku škitaja

Montag, 10. Februar 2025 geschrieben von:
Chětro zadźiwani běchu ludźo, jako wuhladachu před dobrym lětom prěnje płoty w Rogeńskim parku na južnej kromje Choćebuza. Hnydom so prašachu, hač chcedźa sej zamołwići wotnětka snano zastup za park žadać. Mjeztym su sobudźěłaćerjo ­dalše płoty nastajili. Kaž direktor Załožby Rogeńskeho parka Stefan Körner rozłoži, maja płoty sadźenki před sornami škitać. Hermannowa hora z wosebje wjele dubowymi sadźenkami je tam tajke něšto kaž pěstowarnja štomow. Starosće pak wobradźeja zamołwitym tež škódniki, přećiwo kotrymž płoty njepomhaja. Skórnika dla dyrbjachu minjene lěta 500 dubow pušćić. Foto: Michael Helbig

Ludźo jědźa zaso wjace mjasa

Montag, 10. Februar 2025 geschrieben von:

Wiesbaden (dpa/SN). Produkcija mjasa w Němskej je po lěće 2016 zaso prěni króć přiběrała. Wotpowědnje ličbam Zwjazkoweho statistiskeho zarjada su w rězarnjach loni něhdźe 6,9 milionow tonow mjasa produkowali. To bě 97 000 tonow abo 1,4 procenty wjace hač 2023.

Hłowny jednaćel zwjazka mjasoweho hospodarstwa Steffen Reiter ma najnowše ličby za pokazku na zasadnu změnu wuwića: „Ludźo jědźa zaso wjace mjasa.“ Napinanja a inwesticije ratarstwa a mjasoweho hospodarstwa nastupajo škit klimy a skotu su so zadanili.

Što pak su přičiny noweho wuwića? Hospodarski fachowc slědźenskeho instituta YouGov Robert Kecskes wobkedźbuje změnu zwučenosćow. „Wulki trend k weganym a wegetariskim wudźěłkam je swój rozmach zhubił, tež mjez mło­dymi ludźimi.“ Runočasnje so přetrjeba mjasa stabilizuje. Mnozy drje mjenje mjasa jědźa. Zdobom su pak zwólniwi, wjace pjenjez za nje wudawać a produkty z wysokej hódnotu kupować. „Mjaso ma mjez ludźimi zaso wjetšu hódnotu“, tak slědźer wičnych zwučenosćow. Woprawdźitu změnu zwučenosćow wšak Kecskes njewidźi. Wón je sej wěsty, zo je kwalita mjasa dźeń a wažniša.

To a tamne (10.02.25)

Montag, 10. Februar 2025 geschrieben von:

Pod Nutellu hišće butru abo nic? Tute prašenje njeje zwjazkowemu kanclerej Olafej Scholzej scyła wažne. „Zwjetša scyła njesnědam“, wotmołwi politikar SPD na prašenje šulerja na zarjadowanju we wobłuku wólbneho boja w Ludwigsburgu. Z Nutellu Scholz tak a tak wjele započinać njemóže: Wot swojeho dwanateho žiwjenskeho lěta wón tule šokolodźanu pomazanku njewužiwa.

Snadny wothłós je njewšědna akcija wólbneho boja Berlinskeho politikarja Lasse Hansena (27) žnjała. Minjenu sobotu chcyše wón w hosćencu w stolicy tysac Cheesburgerow předać a sej za kóždy runje jedyn cent žadać. Planowany nawal kaž něhdy pola Lukasa Podolskyja w Kreuzbergu pak wuwosta: Po informacijach Hansena su 400 Cheesburgerow rozdawali. Reporterojo nowiny B.Z., kotřiž su wo kurioznej akciji rozprawjeć chcyli, tole wobkrućić njemóžachu.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND