Iniciatiwy ludźi počesćene

Donnerstag, 11. September 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Swjedźeń za swójby zarjadować, wulět organizować abo ludźi na zběranje wotpadkow zwołać – wšitko to zwoprawdźa iniciatiwa Pisany Waltershausen w swojej kulturnej korčmje „Wroblik“. Nětko je projekt, kotryž bě małe ­durinske město we wubědźowanju „Činić!2025“ zapodało, myto dobyło. Wjace hac 200 projektow ciwilno-towaršnostneho dźěła z wjesnych kónčin wuchodneje Němskeje su w tym wobłuku cyłkownje wuznamjenili, społnomócnjena zwjazkoweho knježerstwa za wuchodne zwjazkowe kraje Elisabeth Kaiser zdźěli.

Mjez prěnimi dźesać mytowanymi bě iniciatiwa „Ležownosć při wodźe za wšěch“ z braniborskeho Eichwalde, kotraž je pobrjóžne pasmo Zeuthenskeho jězora južnje Berlina na wobydlerske ­zetkawanišćo wutwariła. W sakskim Rychbachu přeprošuje towarstwo „Won na polo“ młodych ćěkancow, zhromadnje kusk pola wobdźěłać.

„Wjesne kónčiny su žiwe, dołhož maja aktiwnych ludźi na městnje“, rjekny po­litikarka SPD. „To je žiwa demokratija, ­kotraž towaršnostne styki sylni.“ Wubědźowanje „Činić!“ wotmě so šesty króć.

To a tamne (11.09.25)

Donnerstag, 11. September 2025 geschrieben von:

Za posudźowanje swójskeje strowoty wužiwa štwórćina ludźi w Němskej mjeztym kumštnu inteligencu. Tole je woprašowanje strowotniskeje poradźowarnje Deloitte wunjesło. Loni bě runje dźewjeć procentow ludźi rjekło, zo praša so w padźe chorosće kumštneje inteligency, mjeztym je jich 25 procentow. Hłowna přičina rozrosta: Kumštna inteligenca je lochko přistupna a na prašenja ludźi spěšne a zrozumliwje wotmołwja.

Hač so nan a syn tola hišće wujednataj? Princ Harry je po informacijach medijow do rezidency swojeho nana krala Charlesa III. w Londonje dojěł. Połdra lěta so nan a syn wjace widźałoj njejstaj. Poměr mjez nimaj je pječa dosć napjaty. Medije spekuluja, zo hotujetaj so mužej w Clarence House traš na rozmołwu, z kotrejž byštaj zwadu skónčiłoj. Pječa je Charles za to swój dowol w Šotiskej přetorhnył.

Komunikaciju wo serbskim ludźe bytostnje polěpšić

Mittwoch, 10. September 2025 geschrieben von:

Druha dźěłarnička wo komunikaciji a marketingu za serbski lud bě załožba wčera zarjadowała. Pisana skupinka ludźi­ sej tuž hłowu wo wšelkich temach łamaše.

Budyšin (SN/MG). Załožba za serbski lud bě wčera, wutoru, na dźěłarničku prosyła. Pisana skupinka ludźi, takle rjekny to zamołwita Hanka Budarjowa, so z komunikaciju a marketingom za Serbow zaběraše. Zakład dźěła bě prěnja dźěłarnička wo tutej temje, kotruž su lětsa w měrcu přewjedli. Na jeje zakładźe bě komunikaciska agentura Oberüber-Karger (OK) z Drježdźan tak mjenowany naratiw za serbski lud wuwiwała.

Sakska wospjet najlěpša

Mittwoch, 10. September 2025 geschrieben von:

Lipsk/Berlin (dpa/SN). Z ekonomiskeje perspektiwy je Sakska ze swojim kubłanskim systemom w lětnym přirunanju z druhimi zwjazkowymi krajemi dale najlěpša. Tole wuchadźa z kubłanskeho monitora dźěłodawarjej bliskeje iniciatiwy Nowe socialne wične hospodarstwo (INSM). Hižo lětsa je Sakska w moni­toringu prěnje městno docpěła. Po tym ma Bayerska před Hamburgom a Badensko-Württembergskej najlěpše wuslědki. Poslednje městno je kaž hižo loni Bremen, předposlednje je znowa Braniborska.

We wobłuku studije přepytuja fachowcy na zakładźe 98 indikatorow kubłanske systemy zwjazkowych krajow. Woni hódnoća systemy z kubłanskeho ekonomiskeho wida. Tak wobkedźbuja na přikład wudawki za šulerjow, inwesticije, zastaranski kluč w kubłanišćach, wulkosć rjadownjow, kwotu wotzamknjenjow na šulach abo wobdźělenje na cyłodnjowskich poskitkach. Wosebje sylny je Swobodny stat hladajo na spěchowansku infrastrukturu, kwalitu šule, slědźenje kaž tež integraciju. Nimo toho skedźbnjeja fachowcy na dobre cyłodnjowske hladanje šulerjow.

Noweho premiera powołał

Mittwoch, 10. September 2025 geschrieben von:

Paris (dpa/SN). Jenož dźeń po powalenju srjedźo-prawicarskeho knježerstwa w Francoskej je prezident Emmanuel ­Macron dotalneho ministra za zakitowanje Sébastiana Lecornu za noweho ministerskeho prezidenta powołał. 39lětny je wuski dowěrnik Macrona. Lecornu dyrbi nětko ze wšěmi politiskimi mocami narodneje zhromadźizny wuradźować, zo móhli nuznje trěbny etat wobzamknyć. Wjetšinu w parlamenće nichtó nima.

Jastwo na čas žiwjenja

Düsseldorf (dpa/SN). Wyše krajne sudnistwo w Düsseldorfje je za islamistiski terorowy nadpad w Solingenje z třomi mortwymi najwyše móžne chłostanje wukazało. Sudnicy zasudźichu 27lětneho Syričana Issa al Hasana mordarstwa dla k jastwu na čas žiwjenja. Nimo toho rozsudźichu, zo je njeskutk wosebje ćežke złóstnistwo. Tuž dyrbi skućićel po jatbje dale w jastwje wostać. Syričan bě 23. awgusta 2024, na prěnim dnju Solingenskeho měšćanskeho swjedźenja, třoch ludźi z nožom morił a wjacorych zranił.

Iran a UNO so dojednałoj

Francoscy wohnjowi wobornicy wotstronja spalene powostanki z barikady, kotrež su šulerjo natwarili. Z njej chcychu ­młodostni nadróžny wobchad před swojim gymnazijom zadźeržeć. To bě dźěl dźensnišeho protestneho dnja. Hibanje ­„Blokujmy wšitko!“ bě mjenujcy wobydlerjow francoskeje stolicy namołwjało, zo tamniši wobchad dospołnje zlemja. ­Potrjechene běchu tež lětanišća města. Foto: dpa/Benoit Tessier

Berlin zasudźuje nadpad w Kataru

Mittwoch, 10. September 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Wonkowny minister ­Johann Wadephul je israelski nadpad na wodźacych zastupnikow Hamas w Kataru raznje zasudźił. „Nadpad Israela njerani jenož teritorialnu suwerenitu Katara, ale wohrožuje tež wšitke prócowanja za pušćenje zastajencow. Tutón dyr je njeakceptabelny“, rjekny politikar CDU wčera wječor w Berlinje.

Israel bě wčera z wjacorymi lětadłami bydlenski dom nadběhował, w kotrymž wodźacy zastupnicy Hamas runje wuradźowachu. Israelski ministerski prezident Benjamin Netanjahu mjenowaše akciju „preciznu a smjertnu“. Hamas twjerdźi, zo njebu nichtó zranjeny. Katar je najwažniši posrědnik w jednanjach mjez Hamas a Israelom.

EU njepodpěruje dlěje Israel

Mittwoch, 10. September 2025 geschrieben von:
Straßbourg (dpa/SN). Postupowanja ­Israela w Gazaskim pasmje dla komisija EU podpěru za kraj přetorhnje. Tole je prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen dźensa w Europskim parlamenće w Straßbourgu připowědźiła. Israelska ciwilna towaršnosć abo wopomnišćo Yad Vashem njejstej potrjechenej. Von der Leyen chce nimo toho namjety za sankcije přećiwo ekstremistiskim ministram knježerstwa a namócnym sydlerjam w arabskich kónčinach předpołožić. EU je Israela dla hłuboko pačena. Na namje­towane naprawy z Brüssela njejsu so ­dotal hišće dojednali. Wosebje Němska so naprawam přećiwo Israelej spjećuje a je dotal wšitke iniciatiwy Europskeje unije wotpokazała.

Cuze truty nad Pólskej wottřělili

Mittwoch, 10. September 2025 geschrieben von:

Waršawa (dpa/SN). Za čas ruskeho powětroweho nadpada na Ukrainu je so wjace hač dźesać trutow do pólskeho powětroweho ruma zadobyło. „To je akt agresije, kotryž wěstotu wobydlerjow wohrožuje“, wyše rozkaznistwo wójska zdźěla. Pólske wójsko je dźěl trutow wottřěliło.

Po rozprawach wo ruskich trutach w pólskim powětrowym rumje su zamołwići wjacore lětanišća kraja nachwilnje zawrěli, mjez druhim tež Waršawske. W zdźělence pilotam rěka, zo njemóža lětanišćo Waršawa-Chopin „njeplanowanych wojerskich aktiwitow w zwisku ze zaručenjom statneje wěstoty“ wužiwać. Ministerski prezident Donald Tusk je mjeztym wobkrućił, zo je wójsko kraja brónje přećiwo cuzym trutam zasadźiło. Wón sam steji we wuskim kontakće z nawodnistwom wójska, zakitowanskim ­ministerstwom a prezidentom Karolom Nawrockim, wón zdźěli.

Rjane łónco papjery

Mittwoch, 10. September 2025 geschrieben von:

Rjenje, zo zaso raz diskutujemy. Hišće rjeńšo, zo smy sej za to zaso eksternych ekspertow skazali. Jich wězo trjebamy, wšako sami kmani njejsmy wo tym roz­sudźić, kak w přichodźe wo serbstwje ­komunikujemy. Nětkole najprjedy raz koncept wudźěłamy, inwestujemy čas, pjenjezy a mysle. Potom sej rjane łónco papjery trójce přečitamy, štyri króć wo nim rěčimy a jón potom po dołhich diskusijach wo njezmysle na hromadu zwrě­šćenych idejow zmjetamy. Ale smy so intensiwnje z temu zaběrali. Haj, haj, to je wažne! Snano pak by spomóžne było, hdy njebychu na kokanjach wo přichodźe Serbstwa stajnje jenož wěčnje samsni funkcionarojo a zastupjerjo institucijow sydali. Tajki koncept, kajkiž jón załožba nětko nadźěła, to njeje na sebi špatna wěc. Špatne je, zo serbske insti­tucije jón zaso raz w swójskej jušce warja. Zo tak ­zakładne nowe ideje a strategije njena­stawaja, je móhłrjec jasna wěc.

Maximilian Gruber

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND