Haseloff: Nichtó nochce čas NDR
Magdeburg (dpa/SN). Saksko-anhaltski ministerski prezident Reiner Haseloff (CDU) je składnostnje Dnja jednoty Němskeje před dalšim rozmachom AfD warnował a demokratiske mocy politiki a towaršnosće k zhromadnosći namołwjał. „Njemóže prosće być, zo stanje so dopokazana prawicarsko-ekstremistiska strona z najsylnišej politiskej mocu w tutej zwjazkowej republice“, rjekny Haseloff w sćelaku ZDF.
W 35. lěće němskeje jednoty dyrbjeli wšitke demokratiske mocy na tym dźěłać, wudobyća demokratije a socialneho stata pozitiwnje dale posrědkować.
Politikar CDU, kiž nochce klětu hižo k wólbam krajneho sejma nastupić, zjednoćenje najebać to pozitiwnje bilancuje. „Smy hoberske wuwiće zmištrowali. Nichtó njemóže tole chutnje do prašenja stajeć“, Haseloff rjekny. „Nichtó nochce wróćo do časa NDR.“
Jako tuchwilne wužadanja wobhladuje Haseloff wójny, hospodarsku njewěstosć a strach před bjezdźěłnosću. Knježerstwo njesměło telko diskutować, ale dopokazać, zo je kmane, spěšnje a konsekwentnje jednać.
To a tamne (06.10.25)
Swojeho přeńdźenja sprawnje so kał je muž w badensko-württembergskim Zellu nad Hammersbachom. Z rukopisnym listom a 300 eurami we wobalce je so muž pola policije přizjewił. Před dnjemi bě wón cuzu móšnju pod pjenježnym awtomatom namakał a sobu wzał. Po tym zo bě pjenjezy wzał, wón móšnju do listoweho kašćika ćisny. „To bě najwjetši zmylk, kotryž sym činić móhł“, wón piše. Spisar policiju želniwje prosy, škodowanemu pjenjezy wróćić.
Mobilne telefony na zakładnych šulach zakazać by z wida zwjazkoweho kanclera Friedricha Merza (CDU) skutkowna naprawa była. „Dźeći dyrbja nawuknyć, ličić, pisać a čitać, město toho, zo sej ze handyjom hrajkaja“, rjekny Merz we wusyłanju ARD „Caren Miosga“. Socialne medije młodostnym pod 16 lětami zakazać, nima wón za přesadźomne.
Měšćanostku Grodka počesća
Gródk (dpa/SN). Měšćanostku Grodka Christine Herntier počesća lětsa z mytom za ciwilnu kuražu přećiwo antisemitizmej, prawicarskemu radikalizmej a rasizmej. 2 000 eurow hódne myto přepodadźa jej zhromadnje z wobydlerskimaj iniciatiwomaj „Njedźěleny Grodk“ a „AG Spurensuche“, zdźěla spěchowanski kruh „Pomnik za morjenych Židow Europy“. Herntier bě přiběracy prawicarski ekstremizm w Grodku zjawnje šwikała.
Podhladnu łódź přepytowali
Kopenhagen (dpa/SN). Po wospjetnym powětrowym alarmje njeznatych trutow w Danskej dla je francoske wójsko podhladnu łódź před pobrjohom kraja kontrolowało a kapitana a dalšeho oficěra zajało. Tukaja na to, zo słuša tanker k tajnej floće Ruskeje, kiž najebać zakaz dale zemski wolij po morjach transportuje. Kapitan njebě na naprašowanje za jeho identitu a za zaměrom jězby wotmołwił. Wobdźělnicy wjerška EU w Kopenhagenje su akciju francoskeje mariny witali.
Shutdown w USA dale traje
W prawosławnej cyrkwi w měsće Arerti na sewjeru Etiopiskeje su so ...
Brónje a municiju za Hamas našli
Pólska kontrole na mjezy podlěši
Čołmy zadźerželi
Gaza/Tel Aviv (dpa/SN). Israelska marina je w Srjedźnym morju wjacore łódźe priwatneje floty z pomocnymi srědkami za Gazaske pasmo zadźeržała. Někotre čołmy su do israelskich přistawow přewodźeli. Mjez stami wobdźělnikami na wjace hač 40 motorowych čołmach a płachtakach je tež šwedska aktiwistka Greta Thunberg. Francoske wonkowne ministerstwo je Israel namołwjało, wěstotu aktiwistow zaručić a jich prawo na konsulariski škit garantować.
Turkowske knježerstwo je akciju israelskeje mariny přećiwo aktiwistam zasudźiło. W Italskej je mjeztym k protestam dóšło. W Romje ćehnjechu demonstranća k sydłu ministerskeje prezidentki Georgije Meloni.
USA sćelu Ukrainje daty wo Ruskej
Washington (dpa/SN). USA chcedźa Ukrainje přichodnje informacije tajnych słužbow za móžne nadpady na rusku energijowu infrastrukturu přewostajić. Tole rozprawja nowina Wall Street Journal, powołujo so na informacije derje wobhonjenych zastojnikow USA. Knježerstwo prezidenta Donalda Trumpa nimo toho planuje, Ukrainu z daloko sahacymi raketami zastarać, kotrež móhli objekty w Ruskej zničić. K tomu słušeja rakety, kiž hač do 800 kilometrow daloko leća. Doskónčnje pak wo tym pječa hišće rozsudźili njejsu. Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj bě USA stajnje zaso wo tajke brónje prosył. Wiceprezident J.D. Vance bě na to rjekł, zo chcyli USA próstwu Ukrainy pruwować.
Trump bě njedawno tomu přihłosował, zo tajnje słužby USA Ukrainu při akcijach přećiwo Ruskej podpěruja. Nimo toho steja USA ze zwjazkarjemi NATO w zwisku, kotrež maja Ukrainu po woli Trumpa tohorunja podpěrować.
Za žórłami horceje wody slědźić
Gubin (SN/MiR). Srjedź oktobra pojědu mjez Choćebuzom a Gubinom specielne jězdźidła, tak mjenowane Vibro-trucki, zo bychu z pomocu zwukowych žołmow do hłubiny „słuchali“. Z měrjenjom ma so zwěsćić, kelko ćopłoty pod zemju je. Zemska ćopłota je praktisce njewučerpajomna. Wona je tuž wosebje wužitne žórło energije a to njewotwisnje wot počasa, časa a wjedra. Wědomostnicy chcedźa pruwować, hač móža energiju z pomocu geotermije dobywać. Předstajomne je wužiwanje ćopłoty ze zemskeje skory we hłubokosći wjac hač 400 metrow. Branibor- ske ministerstwo za hospodarstwo, energiju a škit klimy (MWAEK) přewostaja za tónle projekt spěchowanske srědki we wysokosći třoch milionow eurow. Zo bychu rizika za přichodne inwesticije do projektow za geotermiju pomjeńšili, je braniborski MWAEK krajnemu zarjadej za hórnistwo, geologiju a zemske pokłady (LBGR) nadawk dał, za to trěbne geologiske daty pod zemju w Delnjej Łužicy zběrać. Z nowinskeje informacije ministerstwa wuchadźa, zo chcedźa tež přichodnje do geotermiskich projektow inwestować.
To a tamne (02.10.25)
Oktoberski swjedźeń měł so podlěšić. To žada sej zwjazk hosćencarjow a hotelownikow Dehoga w Mnichowje. Hroženja z bombu dla dyrbjachu swjedźenišćo wčera wjacore hodźiny zawrěć. Hakle po 17 hodź. smědźachu hosćo zaso na areal a do piwowych stanow. Po tym pak bě wočiwidnje mjenje hosći při předawanskich budkach a na hermanku. Piwowe stany běchu derje pjelnjene. Po wobličenju fachowcow wunjese Oktoberski swjedźeń wšědnje 40 milionow eurow.
Sławna slědźerka wo žiwjenju šimpansow Jane Goodall z Wulkeje Britaniskeje je njeboh. Aktiwistka zemrě w starobje 91 lět w Kaliforniskej, hdźež bě z přednoškami po puću. Ze swojimi lětdźesatki trajacymi slědźenjemi je wona směrodajne dopóznaća zdobyła, mjez druhim, zo su šimpansy njewšědnje inteligentne.
