To a tamne (17.03.23)

Freitag, 17. März 2023 geschrieben von:

Zwjazkowa policija je zwěsćiła, zwotkel 1 500 blešow palenca pochadźeja, kotrež su zastojnicy spočatk měrca na zwjaz­kowej awtodróze A 11 mjez Berlinom a Szczecinom při přepruwowanju dweju jězdźidłow namakali. Tak pokradnyštaj skućićelej připowěšak nakładneho awta w centrumje blisko Berlina, hdźež twory rozdźěluja. Wjace hač 220 kartonkow z originalnje zapakowanymi blešemi zeloweho likera, wódki a whiskyja běštaj Polakaj w nocy pokradnyłoj, jako šofer nakładneho awta spaše.

Britiski parlament ma wjele tradicijow. Tak smě sej financny minister škleńcu alkohola dowolić, hdyž swój etat w Delnjej komorje předstaji. Přičina toho je, zo ma swoje čuwy změrować. Amtěrowacy ­pokładowy kancler Jeremy Hunt wzda so zawčerawšim móžnosće a popřa sej ­město alkohola wodu. Dotal posledni ­financny minister, kiž w běhu narěče ­alkohol trjebaše, bě Ken Clarke (1993– 1997) – wón žadaše sej whisky.

Mošowa: Brěmjo čestnohamtskim zaso wotewzać

Donnerstag, 16. März 2023 geschrieben von:

Dwělomne předfinancowanje projektow ze stron towarstwow móže bórze zaso z blida być. Zarjad załožby z połnej paru rozrisanje na přichodnym posedźenju załožboweje rady přihotuje.

Wobšěrne haćenja wopyta dla

Donnerstag, 16. März 2023 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Wopyta israelskeho ministerskeho prezidenta Benjamina Netan­jahuwa dla, dyrbjachu so šoferojo, kole­sowarjo a pěšcy dźensa w Berlinje na wobšěrne wobchadne haćenja nastajić. Wosebje kónčiny wokoło zwjazkoweho kanclerskeho zarjada a hrodu Bellevue běchu potrjechene. Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) wočakowaše Netanjahuwa připołdnju w kanclerskim zarjedźe. Wjacore iniciatiwy chcychu protestować.

Wobzamknu tunju jězdźenku?

Berlin (dpa/SN). Měsacy trajaca zwada financowanja noweje jězdźenki 49 eurow za busy a železnicy po wšej Němskej so nachila. Zwjazkowy sejm chcyše dźensa naćisk zakonja wobchadneho ministra Volkera Wissinga (FDP) wobzamknyć, z kotrymž rjaduja podźěl zwjazkoweho knježerstwa. Po tym chcedźa wot lěta 2023 hač do 2025 kóždolětnje 1,5 miliardow eurow nałožić, zo bychu straty wobchadnych zawodow wurunali. Jězdźenka ma wot 1. meje płaćić.

Pytaja za přičinami amoka

Schuster za kontrole mjezow

Donnerstag, 16. März 2023 geschrieben von:
Drježdźany (dpa/SN). Nutřkowny minis­ter Sakskeje Armin Schuster (CDU), hladajo na dale wysoke ličby požadarjow azyla, namjezne kontrole jako posledni srědk njewuzamkuje. Njedyrbjało-li zwjazkowe knježerstwo swój „solo-kurs“ w Europskej uniji skónčić a so skónčnje na zhromadny kurs z druhimi krajemi njepodać, potom drje wostanje ćišć na Němsku dale wulki, rjekny Schuster wčera na widejowej konferency ze zastupnikami wokrjesow a komunow. Schuster sej runja druhim wobdźělnikam konferency žadaše, zo měła Němska swój ­dotalny kurs změnić. Hdyž wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) a nutřkowna ministerka Nancy Faeser (SPD) bjez dorěće ze zwjazkowymi krajemi dalše dobrowólne programy za wjace ćěkancow wobzamknjetej, „potom njech so zwjazkowe knježerstwo wo tutych ćěkancow stara“ Schuster rjekny. Němska dyrbi po słowach Schustera lětsa ze 400 000 dalšimi ćěkancami ličić.

Strategijaza dosć wody

Donnerstag, 16. März 2023 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Zo móhli zastaranje z wodu w přichodźe w Němskej zaručić, je zwjazkowe knježerstwo wčera narodnu wodowu strategiju wobzamknyło. Zwjazkowa wobswětowa ministerka ­Steffi Lemke (Zeleni) je do toho akciski program z něhdźe 80 naprawami zwjazkowemu kabinetej předstajiła. Tak ma so na přikład wjace wody w komunach składować. Dale měli so postajenja zdźěłać, po kotrychž dyrbjeli ludźi w padźe mało wody jednać. „Woda ma za nas wšěch wulki wuznam“, Lemke wčera wuzběhny. Hladajo na změnu klimy dyrbjało so reagować. Strategija zwjazkoweho wobswětoweho ministerstwa wusměrja so hač do lěta 20250. Prěnje naprawy pak měli so hižo wot lěta 2030 zwoprawdźić.

Scholz namołwja k optimizmej

Donnerstag, 16. März 2023 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) je ludźi namołwjał, sej na­jebać wójnu Ruskeje přećiwo Ukrainje swójski optimizm wobchować a nadźiju njespušćić. „Nětko njeńdźe wo to, nostalgisce dobre stare časy wopominać, hdźež bě wšitko lěpje“, rjekny politikar SPD dźensa w knježerstwowej deklaraciji składnostnje planowaneho wjerška EU w zwjazkowym sejmje. „Nětko dźe wo to, zo so zhromadnje gratu přimamy, zo bychu dobre časy zaso móžne byli.“ To płaći za Němsku runje tak kaž za wšu Europu.

Scholz na to pokaza, zo je Němska w runje wosom měsacach swoju njewotwisnosć wot płuna, wolija a wuhla přesadźiła a zo je zastaranje kraja přestajiła. „Nichtó njetrjeba zymu mrěć. Hospodarstwo njeje so zwjezło a milina je w hospodarstwje a w domjacnosćach dale k dispoziciji.“ Tute nazhonjenja dyrbjeli wobydlerjow pohnuć, nowy optimizm čerpać. Statni a knježerstwowi šefojo 27 čłonskich statow Europskeje unije chcedźa so přichodny tydźeń w Brüsselu z dalšim wuwićom Europy zaběrać.

Dale přećiwo mrětwje swini

Donnerstag, 16. März 2023 geschrieben von:

Połoženje na juhu wokrjesa Sprjewja-Nysa wostawa napjate

Kopańce (dpa/SN). Hižo dobrej dwě lěće wobara so Braniborska afriskej swinjacej mrětwje – w někotrych sewjernych wo­krjesach z přiběracym wuspěchom. W južnym wokrjesu Sprjewja-Nysa porno tomu zwěrjaca mrětwa wot spočatka lěta dale cychnuje. Z pytanjom za zahinjenymi zwěrjatami, z trutami a wosebje wukubłanymi psami, so wokrjes dalšemu rozpřestrěću swinjaceje mrětwy do směra na sewjer spjećuje. Wo tym njeje so krajny krizowy stab tele dny jenož přeswědčił, ale je hnydom sobu pomhał. Potrjecheny wokrjes nadźija so nětko skutkownišeje pomocy ze stron kraja. Plahowarjo swini porno tomu su tak derje kaž zrezignowali.

W septembru 2020 běchu pola zahinjeneho dźiwjeho swinjeća we wokrjesu Sprjewja-Nysa – prěni króć w Němskej scyła – zwěrjacu mrětwu hamtsce zwěsćili. Wot toho časa je Braniborska ze swojimi škitnymi naprawami krute zepěranišćo přećiwo dalšemu rozpřestrěću swinjaceje mrětwy z Pólskej do směra na zapadnu Europu.

Priwatny konsum zaso přiběrał

Donnerstag, 16. März 2023 geschrieben von:

Wiesbaden (dpa/SN). Kónc wobmjezo­wanjow koronawirusa dla je priwatny konsum w Němskej najebać přiběracu inflaciju pohonjował. Přiwšěm njeje niwow z časa do krizy korony dla hišće docpěty, Zwjazkowy statistiski zarjad we Wiesbadenje zdźěla. Diferenca wučinja hišće 1,3 procenty. Nimo přiběracych płaćiznow je zběhnjenje nimale wšěch wobmjezowanjow korony dla konsumowe zadźerženje ludźi najbóle wobwliwowało. Tak su wudawki za posłužby, čemuž liča na přikład gastronomija a jězby, wot 8,3 procenty přirunujo z lětom 2021 přiběrali, jako wobmjezowanja hišće płaćachu. Priwatny konsum je jedyn z najwažnišich zepěrow konjunktury Němskeje.

Priwatne domjacnosće su loni 4,4 procenty mjenje žiwidłow a bjezalkoholiskich napojow kupowali, su pak za to inflacije dla 7,8 procentow wjace wudać dyrbjeli. Podźěl tutoho wobłuka na cyłkownych wudawkach wučinješe 11,5 procentow. W lětomaj do toho bě tutón podźěl domjaceho dźěła a zawrjenych hosćencow koronapandemije dla nimale dwanaće procentow docpěł. Milina je so loni wo 19,3 procenty podróšiła.

Prawopis wažny

Donnerstag, 16. März 2023 geschrieben von:
Mannheim (dpa/SN). Prawopis wostanje po měnjenju rěčneho fachowca tež w časach digitalneje komunikacije jara wu­znamny. Korektne pisanje je wažny srědk, teksty eficientnje čitać móc, rjekny šef Leibnitzoweho instituta za němsku rěč, Henning Lobin, powěsćerni dpa. Rěčna kompetenca je wažne wuměnjenje, so na towaršnostnym žiwjenju wobdźělić móc, rjekny profesor linguistiki składnostnje 59. kongresa instituta w Mannheimje. Špatne wobknježenje rěče wjedźe k socialnemu wumjezowanju, je sej wón wěsty. Cyle praktiski wuznam ma prawopis w tym, rěčnu kompetencu dopokazać, na přikład při požadanjach.

To a tamne (16.03.23)

Donnerstag, 16. März 2023 geschrieben von:
Z tysacow pisanych lego-klockow su wjele dźěći a dorosćeni dwě rampje ­na­- twarili. Prěnju tajku su zawčerawšim w jednym kwětkacym wobchodźe w Hamburgu instalowali. Tam móža ju nětko ludźo z rolatorom abo koleskatym stołom wužiwać. Kelko klockow su akterojo dokładnje trjebali, njemóžeše sobuorganizatorka Kendra Eckhorst rjec. Hač do dźesać centimetrow wysoke rampy su dźěći a dorosćeni na wjacorych dnjach zhromadnje paslili a lěpili. Druhu rampu chce iniciatiwa „Horn – Einfach für alle“ kónc apryla přepodać. Pisane rampy ­wuwědomja ludźom, kajke ćeže maja zbrašeni wšědny dźeń přewinyć.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND