To a tamne (10.02.25)

Montag, 10. Februar 2025 geschrieben von:

Pod Nutellu hišće butru abo nic? Tute prašenje njeje zwjazkowemu kanclerej Olafej Scholzej scyła wažne. „Zwjetša scyła njesnědam“, wotmołwi politikar SPD na prašenje šulerja na zarjadowanju we wobłuku wólbneho boja w Ludwigsburgu. Z Nutellu Scholz tak a tak wjele započinać njemóže: Wot swojeho dwanateho žiwjenskeho lěta wón tule šokolodźanu pomazanku njewužiwa.

Snadny wothłós je njewšědna akcija wólbneho boja Berlinskeho politikarja Lasse Hansena (27) žnjała. Minjenu sobotu chcyše wón w hosćencu w stolicy tysac Cheesburgerow předać a sej za kóždy runje jedyn cent žadać. Planowany nawal kaž něhdy pola Lukasa Podolskyja w Kreuzbergu pak wuwosta: Po informacijach Hansena su 400 Cheesburgerow rozdawali. Reporterojo nowiny B.Z., kotřiž su wo kurioznej akciji rozprawjeć chcyli, tole wobkrućić njemóžachu.

Lindner za zhromadny koncept

Freitag, 07. Februar 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). W dale trajacej debaće wo migraciji je předsyda FDP Christian Lindner „strony přesahowace dojednanje“ nastorčił, zo by AfD „pomjeńšił“. We wusyłanju ZDF wón namjetowaše, žadanja CDU/CSU a koncepty SPD a Zelenych do cyłka zwjesć a wobzamknyć. „Ze swěčkami AfD njepomjeńšimy“, Lindner namołwješe. „Tole so jenož poradźi, hdyž zmištrujemy skónčnje problemy, kotrež su tule stronu wulku sčinili.“

Redukuje ličbu přistajenych

Washington (dpa/SN). Za ameriski wuwićowy zarjad USAID ma přichodnje jenož hišće něšto stow přistajenych dźěłać. Knježerstwo prezidenta Donalda Trumpa chce ličbu zastojnikow wot wjace hač 10 000 na něhdźe 290 městnow znižić, New York Times rozprawja. Trump bě hižo w januarje etat institucije blokował. Wospjet wón rjekny, zo nawjeduja USAID „radikalni błudni“, kotřiž dawkowe pjenjezy Američanow broja.

Zelenskyj chce ruske pjenjezy

Wojacy narodneje gardy Mexika kontroluja jězdźidła, kotrež přez pomjezny přechod Tijuana do Kaliforniskeje jědu. Mexiko zasadźuje mjeztym 10 000 gardistow, zo by ilegalnej migraciji do USA zadźěwał. To je sćěh postupowanja prezidenta USA Donalda Trumpa. Tón hrozy z raznymi cłami, hdyž Mexiko konsekwentnje přećiwo migraciji njezakroči. Foto: dpa/Carlos Moreno

Wuprajenjasu fantazija

Freitag, 07. Februar 2025 geschrieben von:
Tel Aviv (dpa/SN). Bywši šef knježerstwa Israela Ehud Barak ma plany prezidenta USA, dwaj milionaj wobydlerjow z Gazaskeho pasma přesydlić, za fantaziju. „To njeje plan, kotryž je sej něchtó dokładnje přemyslił. Skerje je to test a zwuraznjenje, zo chce USA Israel dale podpěrać“, Barak zwurazni. Wuprajenja Trumpa pak su zawěsće pospyt, arabske kraje na to skedźbnić, zo maja so na něšto nastajić. Dźe wo to, knježerstwo Hamas zakónčić. Barak wuchadźa z toho, zo arabske kraje hinaši puć namjetuja, při čimž měli so wažne prašenja rozrisać. Jedne tajke je, kak ma so z Hamas wobchadźeć. Bywše knježerstwo USA je so za to zasadźało, zo ma po wójnje palestinske awtonomne zarjadnistwo kontrolu w pasmje přewzać.

Klingbeil nochce hranicy zawrěć

Freitag, 07. Februar 2025 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Šef SPD Lars Klingbeil je so hladajo na migracisku politiku přećiwo tomu wuprajił, mjezy Němskeje zawrěć. To rozprawja dźensa nowina Bild a złožuje so na interview z nim. Klingbeil skedźbnja na zakładny zakoń, zrěčenje w Europje a ludowe prawa. Wón zwurazni, zo ma Europa k jednanjam kmana być, předewšěm w zwisku z politiku prezidenta USA Donalda Trumpa. Šef SPD reagowaše na namjet kandidata CDU/CSU za zastojnstwo zwjazkoweho kanclera Friedricha Merza. Tón chcył hranicy Němskeje kaž za čas swětowych mišterstwow w kopańcy kontrolować. W tymle času su zastojnicy při hranicy něhdźe 9 000 ludźi lepili, kotřiž chcychu ilegalnje do Němskeje zapućować. „Štož bě w šěsć tydźenjach móžne, dyrbjało tež zbytk lěta fungować“, Merz wuzběhny. Klingbeil je Merza w zwisku ze zwrěšćenym wothłosowanjom wo migraciskej politice nadběhował, dokelž bě CDU/CSU zhromadnje z AfD hłosowała.

Přihotuja zetkanje Putina a Trumpa

Freitag, 07. Februar 2025 geschrieben von:

Moskwa (dpa/SN). Prominentny ruski wonkowny politikar Leonid Sluzki wočakuje zetkanje ruskeho prezidenta Wladimira Putina a prezidenta USA Donalda Trumpa hižo w najblišim času. „Hač februar abo měrc, njech mataj dosć chwile, so dokładnje na zetkanje přihotować. Te pak so bórze wotměje“, rjekny Sluzki, nawoda wonkowneho wuběrka Statneje dumy ruskej powěsćerni interfax. Přihoty zetkanja su „daloko pokročowali“.

Dotal staj Trump a Putin stajnje zaso swoju zwólniwosć wuprajiłoj, so wo rozrisanju konflikta w Ukrainje dorozumić. Konkretne městno a čas pak njejsu dotal mjenowali. Dospołnje njejasne je, kak měło měrowe dojednanje wupadać. Tuchwilu je Ruska wojersce wuspěšna.

USA chłostaja sudnistwo

Freitag, 07. Februar 2025 geschrieben von:

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je sankcije přećiwo mjezynarodnemu chłostanskemu sudnistwu (IStGH) wukazał. Sudnistwo je „swoju móc znjewužiwało“, jako je bjez přičiny wukazy zajeća přećiwo israelskemu ministerskemu prezidentej Benjaminej Netanjahuwej a tehdyšemu israelskemu zakitowanskemu ministrej Joavej Galantej wobzamknyło. Trump wumjetuje sudnistwu w tym zwisku „złowólne zadźerženje“. Trump a Netanjahu běštaj so wčera w Běłym domje zatkałoj. USA runje tak kaž Israel mjezynarodne sudnistwo njepřipóznawaja. Gremij bě Netanjahuwej a Galantej w zwisku z wójnu w Gazaskim pasmje wójnske złóstnistwa wumjetowało, wosebje bombardowanje bydlenjow a ciwilneje infrastruktury dla.

Trump je nětko sankcije přećiwo sobudźěłaćerjam sudnistwa wukazał. Trump bě sudnistwo hižo 2020 chłostał, dokelž běchu wójnske złóstnistwa USA w Afghanistanje přepytowali.

Sprjewina galerija bórze hotowa

Freitag, 07. Februar 2025 geschrieben von:
Twarske dźěła w Choćebuskej Sprjewinej galeriji so nachileja. Tole je management nakupowanišća wobkrućił. W delnim poschodźe dźěłaćerjo tuchwilu kachlicy no­weho špundowanja kładu. Woda bě fundamenty twarjenja chětro wobškodźiła. Na wjace hač 11 000 kwadratnych metrach dyrbjachu beton wutorhać a dospołnje ponowić. Něhdźe 300 městnow w pinčnym parkowanišću njemóžachu hižo wužiwać. Mjeztym je kónc dźěłow wotwidźeć. Tuchwilu z wikowarjemi w hornich poschodach předawanske rumnosće zarjaduja. W měrcu 2025 ma Sprjewina galerija po dwěmaj lětomaj přetwara kupcam zaso přistupna być. Foto: Michael Helbig

Hotuja so na róčnicu zničenja

Freitag, 07. Februar 2025 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Kładźenje wěncow, měrowe nyšpory, koncerty a ćiche wopominanje – w Drježdźanach wopominaja za tydźeń zničenje města w Druhej swětowej wójnje. Składnostnje 80. róčnicy zahubnych powětrowych nadpadow 13./14. februara 1945 chcedźa w měsće nad Łobjom wosebje sylne znamjo za wujednanje a zhromadnosć sadźić. Stać ma so tole tež hladajo na aktualne konflikty w Ukrainje a w Bliskim wuchodźe kaž tež prawicarskeho ekstremizma w Němskej dla, zarjadowarjo zdźěleja.

Pod hesłom „Zhromadnje kedźbliwi“ chcedźa sej wječor zaso dźesaćitysacy ­ruce zawdać a čłowjeski rjećaz wokoło nutřkowneho města wutworić.

Policija hotuje so hladajo na „sylne mobilizowanje we wšěch lěhwach“ na wjetše zasadźenja w měsće, na dnju samym a sobotu po tym. Wona liči z demonstraciju prawicarjow a z wotpowědnym přećiwnym protestom. Tuchwilu je 13. februara nimale 20 zarjadowanjow planowanych, 15. februara pak wopo­minanski pochod prawicarjow. Bombowcy aliěrowanych běchu 13. februara 1945 město zničili a 25 000 ludźi morili.

Přidružnicy dale trěbni

Freitag, 07. Februar 2025 geschrieben von:
Esslingen (dpa/SN). Z wida zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD) dyrbja šule w Němskej wulkeje ličby pobrachowacych a na wuměnk so podawacych wučerjow dla přichodne lěta dale přidružnikow zasadźić. Chcedźa-li wšitkich pedagogow narunać, kotřiž přichodne lěta na wuměnk póńdu, dyrbja dźesać do 15 procentow kóždeho abiturneho lětnika přeswědčić, so z wučerjom stać. „To drje so nam cyle njeporadźi“, Scholz w Esslingenje rjekny.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND