Žane zadołženje brónjow dla

Dienstag, 04. Februar 2025 geschrieben von:

Brüssel (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) je na zetkanju wodźacych ­zastupnikow EU w Brüsselu potwjerdźił, zo zhromadne europske zadołženje na dobro inwesticijow do brónjenja wot­pokazuje. Tajka perspektiwa njeje předstajomna, rjekny Scholz po wuradźowanjach. Wón poćahowaše so na rozmyslowanja, hornje mjezy zadołženja statow zběhnyć, zo móhli so kraje lěpje na wohroženja ze stron Ruskeje přihotować.

Demonstracije dale traja

Berlin (dpa/SN). Organizatorojo demonstracijow přećiwo prawicarskemu ekstremizmej chcedźa po masowych protestach minjenych dnjow dale ćišć na politiku wukonjeć. „Protestna žołma hač k wólbam zwjazkoweho sejma dale traje“, rjekny Christoph Bautz wot akciskeho zwjazka Campact nowinarjam. „Nadźijamy so, zo ludźo hišće raz to tym rozmysluja, hač chcedźa woprawdźe AfD wolić“, tak Bautz. Unija bě z wobzamknjenjom wo migraciji protesty zbudźiła.

Gauland z hotela wupokazany

Syły wobydlerjow woblubowaneje grjekskeje dowoloweje kupy Santorini wopušćeja tuchwilu swoju domiznu – kaž tuta mać ze swojej dźowku –, zo bychu so z łódźemi na kruty kraj podali. Hižo dwanaty dźeń małe zemjerženja we wotstawku někotrych mjeńšin kupu střasu. Fachowcy su sej wěsći, zo připowědźa so na tute wašnje wulke zemjerženje. Foto: dpa/Alkis Konstantinidis

China reagujena cła USA

Dienstag, 04. Februar 2025 geschrieben von:
Peking (dpa/SN). Jako wotmołwu na wot prezidenta USA Donalda Trumpa wukazane cła na importy z Chiny je ludowa republika z přećiwnymi cłami a naprawami přećiwo předewzaćam z USA reagowała. Kaž financne ministerstwo w Pekingu zdźěli, žadaja sej přidatne cła 15 procentow na wuhlo a běžity zemski płun z USA. Za wolij, ratarske mašiny a wěste druhe jězdźidła płaći přidatne cło dźesać procentow. Nowe cła zawjedu 10. februara. Nimo toho připowědźa ­Peking kartelne přepytowanje přećiwo technologiskemu koncernej USA Google a druhim předewzaćam. Zdobom po­skićuje Peking rozmołwy. Trump bě za wšitke importy z Chiny cło dźesać procentow wukazał.

CDU hotuje sona knježerstwo

Dienstag, 04. Februar 2025 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Hladajo na bližace so wólby Zwjazkoweho sejma je CDU „hnydomny program“ schwaliła, kotryž chcyła w padźe přewzaća knježerstwa zwoprawdźić. „Je na času, zo politika wotući, dokelž su wužadanja wulke a kóždy dźeń liči“, rěka w předsłowje programa. Jednohłósnje schwaleny program wobsahuje 15 dypkow z wólbneho programa CDU. Generalny sekretar Carsten Linnemann potwjerdźi, zo ma hnydomny program akceptancu mjez ludźimi zaso zwyšić. Ćežišći programa stej hospodarstwo a nutřkowna wěstota. Dźiwać chcedźa na to, zo „naprawy němskemu hospodarstwu tyja a derjeměću ludźi a wěstoće w kraju ­słuža“, w dokumenće rěka. CDU docpěwa we woprašowanjach 30 procentow.

FDP za dojednanje migracije dla

Dienstag, 04. Februar 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). W zwadźe wo migracisku politiku prócuje so FDP wo dojednanje z CDU/CSU a ze stronomaj bywšeje amploweje koalicije SPD a Zelenymi. Z tak mjenowanym „migraciskim aktom srjedźizny“ chcedźa liberalni wobsahi zakonja wo wobmjezowanju migracije, kiž je minjeny pjatk w Zwjazkowym sejmje zwrěšćił, do zakonja za reformu zhromadneho europskeho azyloweho systema zwjesć. Zwjazkowy sejm móhł tole na swojim poslednim posedźenju do wólbow z hłosami šěrokeje demokratiskeje srjedźizny wobzamknyć, namjetuje předsyda frakcije FDP w Zwjazkowym sejmje Christian Dürr.

Naćisk CDU/CSU k wobmjezowanju migracije bě minjeny pjatk najebać přihłosowanje AfD zwrěšćił. Socialdemo­kraća běchu wustawoprawniske wobmyslenja zwuraznili. Najwjetše diskusije bě wotrězk zbudźił, kiž zakazuje přićah swójbnych tudy přebywacych ćěkancow. To by wosebje syriskich wójnskich ćěkancow potrjechiło. Debata bě demonstracije po wšej Němskej zbudźiła.

Trump chce surowizny Ukrainy

Dienstag, 04. Februar 2025 geschrieben von:

Prezident USA žada sej zarunanje za wojersku pomoc – Scholz zludany

Washington/Kijew (dpa/SN). Z wupra­jenjemi wo wužiwanju zemskich po­kładow Ukrainy jako mzdu za wojersku pomoc USA je prezident Donald Trump raznu kritiku zwjazkoweho knježerstwa zbudźił. Kancler Olaf Scholz (SPD) zasudźuje wotpohlad Trumpa, dalšu pomoc k zakitowanju wot Ruskeje nadpadnjeneho kraja na drohotne surowizny ­wjazać. „To by jara egoistiske a sebične było“, rjekny Scholz na informelnym ­zetkanju EU w Brüsselu.

„Dźe wo to, zo móže Ukraina no­wonatwar swojeho kraja financować“, Scholz rjekny. To je hladajo na hoberske zničenja wulki nadawk. Tohodla dyrbjała Ukraina swoje pokłady wužiwać, zo ­móhła wšo financować, „štož budźe po wójnje trěbne“.

Do toho bě sej Trump jako zarunanje za wobšěrne pomocy USA na dobro Ukrainy prawo žadał, zemske pokłady Ukrainy wužiwać směć. „Trjebam wě­stotu nastupajo rědke surowizny“, rjekny republikan we Washingtonje. „Inwestujemy sta miliardow dolarow. Woni maja wulkotne rědke surowizny.“ Pječa by Ukraina tomu přizwoliła.

Bjez kóždeje hańby

Dienstag, 04. Februar 2025 geschrieben von:
Bórze po wudyrjenju wójny w Ukrainje bě jasne, zo njeńdźe tam w prěnim rjedźe wo swobodu, demokratiju a čłowjeske prawa, ale tež wo hospodarske zajimy – kaž w kóždej wójnje. Ruska njeje Donbas jenož wobsadźiła, zo by tam bydlacych Rusow škitała. Kónčina je na zemskich pokładach tak bohata kaž žana druha w Europje. Ju prosće zapadej přewostajić njeje w Moskwje scyła předstajomne. Wupředań Ukrainy pak tež bjez toho postupuje. Wulke zapadne ratarske koncerny su hoberske ležownosće w Ukrainje mjeztym pokupili. Na płódnych rolach chcedźa žito plahować, z kotrymž móža płaćizny na swětowych wikach postajować. Bywši zwjazkowy prezident Horst Köhler, kiž bě tele dny zemrěł, je tajkich zwiskow dla 2010 swoje zastojnstwo přisadźił: Na wopyće w Afghanistanje bě so zaplapotał, ­jako rěčeše wo hospodarskich zajimach Němskeje w tutym kraju. Na to dyrbješe hić. Donald Trump nima w tymle nastupanju scyła žanu hańbu. Marko Wjeńka

To a tamne (04.02.25)

Dienstag, 04. Februar 2025 geschrieben von:

Torty z kołbasy poskićuje Anna Burkhardt z Mannheima w swojim rězni­stwje. 29lětna žona, kotraž pochadźa z Ruskeje, je 2019 do Němskeje přišła a dźěła ze swojim mandźelskim w swójbnym zawodźe. Nastała je ideja za njewšědnu kreaciju do kwasa, jako přejachu sej přećeljo něšto dospołnje njewšědneho. Tehdy zrodźichu „kołbasowu tortu“. Kupcy móža mjez 19 družinami kołbasy a pastetow wuběrać. Reakcije sahaja wot „wulkotnje“ hač k „nihdy nanihdy“.

Krokodile w přepławjenych bydlenskich kónčinach strachuja ludźi na sewjerowuchodźe Awstralskeje. W zwjazkowym staće Queensland mjez městomaj Townsville a Cairns je so minjene dny telko dešća našło kaž hewak w běhu poł lěta. Kónčina je mjez turistami woblubowana. Tam wotjědu łódźe na Great Barrier Reef. Ludźo su namołwjeni, jara kedźbliwi być.

Nowy prefekt powołany

Montag, 03. Februar 2025 geschrieben von:

Vatikan (B/SN). 60 lět prócuje so wosebity wotrjad Vatikana wo dialog mjez swětowymi nabožinami. Njedawno je bamž kardinala George Jacoba Koovakada z Azije­ za prefekta dikasteriuma powołał. 51lětny indiski duchowny je 2006 do diplomatiskeje słužby Swjateho stoła zastupił a je w Algeriskej, Južnej Koreji, Iranje­ a w Costa Rice skutkował a bě zdobom za wukrajne jězby bamža zamoł­wity.

Za Oscar nominowany

Los Angeles (B/SN). Film wo wólbje bamža „Konklave“ je za mytowanje z wjacorymi Oscarami we wosom kategorijach namjetowany. Film w Němskej rodźeneho režisera Edwarda Bergera pokazuje, kak kardinalojo ze wšeho swěta mjez sobu wo móc wojuja. Aktualne poćahi režiser wušiknje zapletuje. Spočatk januara je film „Konklave“ hižo myto Golden Globe za najlěpšu knihu dobył.

Dieceza Drježdźany-Mišno

Trump zarjad rozpušći

Montag, 03. Februar 2025 geschrieben von:

Washington (dpa/SN). Knježerstwo prezidenta USA Donalda Trumpa měri so nastupajo přetwar statneho aparata na zarjad za mjezynarodne wuwiće USAID a staja humanitarnu pomoc USA zasadnje do prašenja. Po přetorhnjenju wuwićowych programow su sta sobudźěłaćerjow pušćili abo wuwjazali, medije USA rozprawjeja. Nowe knježerstwo chce dotal njewotwisny zarjad rozpušćić, kotryž je wažny za globalne zhromadne dźěło.

Steinmeier na Bliskim wuchodźe

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je dźensa tři dny trajacy wopyt w krajach na Bliskim wuchodźe zahajił. Wón chce so po powalenju dotalneho režima w Syriskej předewšěm wo dalšim wuwiću regiona informować. Dźensa wočakowaše jeho krónprinc Sawdi-Arabskeje Mohammed bin Salman. ­Jutře poleći Steinmeier dale do Jordaniskeje. Wopyt bě hižo w nowembru planowany. Krizy amploweje koalicije w Berlinje dla běchu jón přestorčili.

Horsta Köhlera wopominał

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND