Twar murje wopominali
Berlin (dpa/SN). Z wjacorymi zarjadowanjemi su dźensa na twar Berlinskeje murje před 58 lětami spominali. Na centralnej swjatočnosći we wopomnišću murje na Bernauskej dróze je so tež Berlinski knježacy měšćanosta Michael Müller (SPD) wobdźělił. Na Glienickskim mosće mjez Berlinom a Podstupimom dopominaše zwjazkowa předsydka CDU a zakitowanska ministerka Annegret Kramp-Karrenbauer z narěču na róčnicu doskónčneho dźělenja Němskeje. W Braniborskej wobdźělištaj so ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) a prezidentka krajneho sema Britta Stark na zhromadnym zarjadowanju knježerstwa a parlamenta w gmejnje Schönwalde-Glien.
13. awgusta 1961 bě w NDR knježaca strona SED pod nawodom Waltera Ulbrichta Berlinsku murju twarić započała, zo by dalšemu wotpućowanju ludźi na zapad zadźěwała. Něhdźe 160 kilometrow dołhi twarski objekt dźěleše Berlin dlěje hač 28 lět. Hakle z powalenjom murje 9. nowembra 1989 so dźělenje skónči.
„Škoda, je přepozdźe!“
Hač popularnowědomostna kniha Petry Köpping wo biografiskich dóńtach po přewróće, hač historiske studije wo rukowaćelni abo nowostka Rostockskeho sociologa Steffena Mauwa wo žiwjenju w transformaciskej towaršnosći – wobdźěłanje přewrótoweho časa z perspektiwy wuchoda je so 30 lět po powalenju murje započało. Čehodla pak poprawom tak pozdźe, so prašam. Steffen Mau w interviewje powěda, zo je jemu potencielny mentor doktorskeho dźěła před dwaceći lětami rjekł to radšo wostajić, dokelž to nikoho njezajimuje. Mjeztym pak zajim – tež na zapadźe – wobsteji. A to ma wočiwidnje z tym činić, zo ludźo na wuchodźe mjeztym politiske problemy činja. Woni mjenujcy tak njewola, kaž maja, ale dwójce telko ludźi kaž na zapadźe je za AfD. Žona mi wčera rjekny: „Je wažne wo zmylkach přewrótoweho časa rěčeć. Škoda jeno, zo je přepozdźe hišće něšto změnić.“
Cordula Ratajczakowa
Nowy domicil za krajnej zarjadaj na arealu kaserny
Budyski financny zarjad změje přichodnje nowy domicil. A Wojerowski financny zarjad do Budyšina njepřećehnje. Wo tym je sakske ministerstwo financow minjeny pjatk informowało.
Budyšin (SN/at). Wšitke wotrjady financneho zarjada měli pod jednej třěchu być. Tomu w Budyšinje tuchwilu tak njeje. Wot awgusta 2012 je wobłuk zawodne pruwowanja Budyskeho zarjada jako wotnožka w zarjadniskim centrumje na Hasy Käthy Kollwitz 17 zaměstnjeny. Po planach přisłušneho sakskeho ministerstwa za financy chce swobodny stat to koncentracije a lěpšich dźěłowych wuměnjenjow swojich zarjadow dla změnić a inwestuje do stejnišća bywšeje kaserny. Tamnišej twarjeni 2 a 3 matej so po saněrowanju stać z jeničkim stejnišćom Budyskeho financneho zarjada.
To a tamne (13.08.19)
Wóz ze sydom pčolacymi ludami wotpalił je pčołar w braniborskim Neustadće nad rěku Dosse, po tym zo bě we wozu swój kurjak zabył. 81lětny bě wčera z tak mjenowanym smokerom w pčolacym wozu dźěłał. Jako chcyše sej něšto wobstarać, je zabył kurjak sobu wzać. Tak so wóz zapali a zniči, a z nim spali so sydom pčolacych ludow. Stary bydlenski wóz, kiž pódla steješe, so tohorunja wotpali. Škoda wučinja 5 000 eurow.
Bywšeho jateho su w awstriskim Linzu na šulu za jastwowych stražnikow přiwzali. Předchłostanja muža – mjez nimi dwě lěće jastwa w Němskej – njeběchu nikomu na justicnej šuli napadnyli. Požadar sam je swoje dotalne chłostanja wězo zatajił. Wukopało so wšitko hakle je, po tym zo bě znaty muža šulu wo předchłostanjach informował. Tak su wobšudnika nablaku ze šule wupokazali.
Měnjenja k naprawje rozdźělne
W Zhorjelcu minjeny pjatk oficialne widejowe dohladowanje zahajili
Zhorjelc (UM/SN). Wot minjeneho pjatka pyši něhdźe tři metry wysoki metalowy cylinder z wjacorymi kwadratnymi dźěrkami juhozapadny stołp Zhorjelskeho Staroměšćanskeho mosta. Tam su minjeny pjatk oficialne widejowe dohladowanje zahajili, kotrež maja tež hišće na dalšich třoch městnosćach předwidźane. „Předewšěm chcemy nadpřerěznje wulkej ličbje padustwow w měsće zadźěwać“, zwurazni nawoda decernata za bój přećiwo ćežkej wobsydstwowej kriminaliće Zhorjelskeje policajskeje direkcije.
Wita zjednoćenu Europu
Choćebuz (B/SN). Zhorjelski biskop Wolfgang Ipolt wita zjednoćenu Europu. „Runje my jako cyrkej chcemy europsku mysl spěchować. Nacionalistiske tendency katolska cyrkej wotpokazuje, dokelž je mjezynarodne zhromadźenstwo. Z iracionalneho stracha hranicy zaso zawrěć njeby dobytk za nas był.“
Partnersku wosadu wopytali
Erfurt/Uljanowsk (B/SN). Dwanaćewosobowa skupina z Erfurtskeje katolskeje wosady swj. Měrćina pod nawodom diakona Matthiasa Burkerta pućowaše w prěnim połleće do ruskeho Uljanowska, zo bychu partnerstwo z tamnišej wosadu pohłubšili. Nimo wšelakich zajimawostkow běchu wosebje mnohostronske a wutrobne zetkanja wažne. Samo biskop Clemens Pickel ze Saratowa je 450 kilometrow přijězda na so wzał, zo by z Erfurćanami dźeń přežiwił a z nimi Božu mšu swjećił.
Nowa biskopka zapokazana
Kak dale w Italskej?
Rom (dpa/SN). Hladajo na tuchwilnu knježerstwowu krizu w Italskej su so frakciscy předsydźa senata, druheje komory parlamenta, dźensa schadźowali. Posedźenje je rozsudne nastupajo dalše kročele po puću k móžnym nowowólbam. Prezidentka senata Elisabetha Casellati chcyše wotpowědne namjety předpołožić. Prawicarska strona Lega nutřkowneho ministra Matteja Salvinija chce z nowowólbami swoju tuchwilnu sylnu poziciju w kraju dale skrućić.
Přećiwo nowemu zadołženju
Düsseldorf (dpa/SN). Etatopolitiski rěčnik frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Eckhardt Rehberg nowe kredity k financowanju dalšich klimoškitnych naprawow wotpokazuje. Wón chcył na kóncu cyłotny koncept, kotryž financowanje nowych klimoškitnych naprawow zmóžnja, bjeztoho zo so knježerstwo „čorneje nule“ wzdawa, kaž Rehberg nowinarjam rjekny. Wjacori kandidaća za předsydstwo SPD běchu sej hladajo na lěpši škit klimy žadali, zo dyrbjał Zwjazk politiku wuwaženeho etata skónčić.
Prawicarsku syć zakazać
Mnohe regiony wohrožene
Berlin/Köln (dpa/SN). Města přećiwo wjesnym kónčinam, wuchod přećiwo zapadej – nastupajo hospodarske ćeže su přećiwki spěšnje namakane. Nowa studija pak pokazuje, zo to cyle tak jednore njeje. Tež na zapadźe někotrym městam hrozy, zo so dale njewuwija. Štóž z toho wuchadźa, zo słabe hospodarstwo, wotchad ludźi a hubjena infrastruktura jenož na wuchodźe Němskeje, na přikład we Łužicy, eksistuja, sej to přejednorje čini. Tajke ćeže maja mjenujcy tež w zapadnych krajach, rěka w studiji, kotraž přichod regionow w Němskej analyzuje. Minjeny štwórtk w Berlinje předstajena rozprawa na tajke stukturnosłabe kónčiny pokazuje, a na zapadźe stej to mjez druhim Gelsenkirchen a Pirmasens.
Zjimaš-li wšitke faktory, ma Kölnski Institut němskeho hospodarstwa cyłkownje 19 regionow w Němskej za wohrožene. Nuznje jednać měli předewšěm w regionomaj Altmark, Bitterfeld-Wittenberg (wobě na wuchodźe Němskeje), ale tež w poruhrskej kónčinje Emscher Lippe kaž tež w Duisburgu-Essenje.
Zakituje postupowanje SPD
Berlin (dpa/SN). Generalny sekretar SPD Lars Klingbeil je kritiku nastupajo proceduru wuzwolenja noweho nawodnistwa strony wotpokazał. „Bychmy-li dotalny system wobchowali, po kotrymž by přichodny na lisćinje předsydstwo SPD přewzał, njebychmy ničo změnić trjebali“, rjekny Klingbeil wčera wječor w telewiziji ARD. „Politika pak trjeba łamki. Te tu nětko su. Smy so za kompletnje nowe jednanje rozsudźili. Bjerjemy sej chwile, doniž njejsu so wšitcy přizjewili. Potom rozsudźa čłonojo. To budźe napjate wubědźowanje.“ Klingbeil z toho wuchadźa, zo so hišće dalši požadarjo za nawodnistwo SPD přizjewja. Hač do 1. septembra to hišće móža.
Politikar SPD Matthias Machnig bě swojej stronje naposledk „organizowanu njezamołwitosć“, wumjetował. „Nětko wuzwoleny system, po kotrymž móže so kóždy za předsydu SPD přizjewić, njedemonstruje zamołwitosć, ale bojazliwosć, bjezradnosć a njekmanosć nawjedowanja“, piše Machnig w hóstnym přinošku za Spiegel Online.
Trjebaja miliardy na dobro lěsow
Augsburg/Berlin (dpa/SN). Za wuchowanje lěsow w časach klimoweje změny a zmištrowanje aktualnych škodow w lěsach trjebaja přichodne lěta po trochowanju zwjazkoweje ministerki za ratarstwo Julije Klöckner (CDU) znajmjeńša 1,5 miliardow eurow. Jeno za wotstronjenje škodow w lěsach dyrbja znajmjeńša poł miliardy eurow nałožić, rjekny Klöckner nowinarjam w Augsburgu. „Za lěpše nastajenje lěsow nastupajo změnu klimy trjebamy přichodne lěta přidatnje cyłu miliardu eurow.“
Po informacijach ministerki Klöckner chcedźa na planowanym „lěsnym wjeršku“ 25. septembra brizantnu temu wobrěčeć. Tam chcedźa tež konkretne naprawy wobzamknyć. W tym zwisku su zastupnicy zwjazkow a ministerstwow za 29. awgust na přihotowansku rozmołwu přeprošeni. Lěsy ćerpja trajaceje suchoty a přiběracych škódnikow dla.
Klimowa politika budźe prawdźepodobnje tež ćežišćo dźěła zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU), kotraž chcyše so dźensa z dowola do politiskeho Berlina nawróćić. W septembru planuja posedźenje klimoweho kabineta.
