Zaměr docpěli, abo?

Dienstag, 17. Mai 2016 geschrieben von:
Maksimalnu, tež mjezynarodnu kedźbnosć je Łužica protestow přećiwnikow wudobywanja brunicy dla minjeny kónc tydźenja žnjała. A dyrbju přiznać, akcije běchu derje přihotowane. Hižo prěnje wobrazy na internetnych platformach zašły pjatk připołdnju pokazowachu organizowanu protestnu akciju, jako poda so dołhi ćah aktiwistow do Wjelčanskeje wuhloweje jamy. Akcionizm, snano w někotrych dypkach trochu přehnaty, je swój zaměr – budźić kedźbnosć za brunicowy problem – na kóždy pad docpěł. Kak pak łužiska ludnosć z protestami wobchadźa, pokaza spontana demonstracija přećiwo akcijam Ende Gelände sobotu w Grodku, hdźež je so 500 ludźi zhromadźiło. Na problemy z brunicu pokazać – haj, ale nic namócnje, woni měnjachu. Wobrazy namocy kaž před milinarnju w Čornej Pumpje wostawaja na přeco w pomjatku. Měrne protesty so zabudu. Bianca Šeferowa

Sylny signal na dobro mjeńšin

Dienstag, 17. Mai 2016 geschrieben von:

Jutře zahaji so kongres FUEN we Wrócławju ze serbskej delegaciju

Wrócław/Budyšin (SN/MkWj). Z dosć sylnej delegaciju chce so Domowina na lětušim­ kongresu Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) wobdźělić, kotryž wotměje so wot jutřišeho hač do njedźele we Wrócławju. Město je lětsa kulturna stolica Europy. Domowina je wot lěta 1990 z čłonom FUEN, kotraž naležnosće europskich narodnych mjeńšin na politiskej runinje zastupuje. Hižo dwójce bě Domowina hosćićelka kongresa FUEN, jónu w Bu­dyšinje a jónu w Choćebuzu. Delegaciji Domowiny přisłušeja jeje předsyda Dawid Statnik, jednaćel Bjarnat Cyž, nawodnica mjeńšinoweho sekretariata Judith Wałdźic a předsydka młodźinskeho towarstwa Pawk Franciska Grajcarekec. Z Delnjeje Łužicy pojědu do Wrócławja Silvia Oehlertojc a zastupowacy jednaćel Domowiny Marcus Kóńcaŕ, kaž z nowinskeje zdźělenki Domowiny wuchadźa.

To a tamne (17.05.16)

Dienstag, 17. Mai 2016 geschrieben von:

Ze železnej žerdźu w ruce je muž w durinskim měsće Gotha swoju ekspřećelku prosył, so na njeho wudać. Spočatnje bě 36lětny pola staršeju žony­ wokno w chěžinych durjach rozbił. Na to direktnje pola njeje randalěrowaše a do duri kopaše. Na to ju wo mandźelstwo prošeše, štož žona wotpokaza, kaž policija „ze zadźiwanjom“ w swojej rozprawje zwěsći. Přećiwo­ mužej přepytuja nětko wobškodźenja dla.

Z konjaceho wubědźowanišća runjewon do města smalił je sportowy kóń w Bremenje. Do toho bě jěcharja wot­ćisnył a galopěrowaše do směra na nutřkowne město. Pjeć policajskich awtow konja přewodźeše. Tola tež spěšnje natwarjena zawěra njezamó jeho zadźeržeć. Skónčnje so policistce­ poradźi, brunača dosahnyć a změrować. Jěchar a kóń wostaštaj na zbožo­ njezranjenaj.

Wjace hač dwaceći zajimcam je historikar delnjołužiskeje wotnožki Serbskeho instituta dr. Pětš Šurman wčera wječor w Budyskej Smolerjec kniharni swoju nowu knihu „Sorbische Interessen und staatliche Minderheitenpolitik in der DDR – Quellenedition (1947–1961)“ předstajił.

Budyšin (SN/CoR). Serbske stawizny w NDR su ćežka maćizna. 1 200 gramow přinjese nowe rozestajenje ze zažnej fazu zašłeho socialistiskeho stata a z jeho wuznamom za Serbow na wahu. Přičina je jednora: Nimale 200 wuzwolenych aktow a dokumentow wo wuwiću a nadawkach statneje mjeńšinoweje politiki nastupajo Serbow je Choćebuski wědomostnik zezběrał, do tołsteho zwjazka zestajał a tak zjawnosći spřistupnił. Swój hłowny wotpohlad formulowaše dr. Šurman wčera tak: „Chcu čitarjej zmóžnić, zo sam wo maćiznje rozmysluje a ju na swoje wašnje interpretuje. Mamy na dokumenty bjez někajkich ideologiskich šablonow hladać.“ Jemu je wo to šło, telko žórłow kaž móžno zapřijeć. Zo je so přiwšěm wobmjezował na lěta do 1970, zaleži sprěnja na tym, „zo njeje čas po tym hižo tak napjaty“; a zdruha je ćežko wotpowědne akty namakać.

Přećiwo koruptnym lěkarjam

Freitag, 13. Mai 2016 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Koruptnym lěkarjam a dalšim zastupnikam hojenskich powołanjow hroža přichodnje tři lěta jastwa, w ćežkich padach samo pjeć lět. To je dźensa Zwjazkowa rada wobzamknyła. Wotstroniła je tak zakonski njedostatk, na kotrymž bě so lěta 2012 hižo Zwjaz­kowe sudnistwo postorčiło: Z dotalnymi rjadowanjemi njemóžachu samostatnych lěkarjow korupcije dla chłostać.

Wočakuje zasakłe konfrontacije

Rom (dpa/SN). Po rozsudźe bamža Franciskusa, pruwować dać, hač njemóhli žony jako diakon skutkować, wočakuje němski kardinal Walter Kasper „zasakłe konfrontacije“ w katolskej cyrkwi. Tole rjekny něhdyši Rottenburgski biskop romskej nowinje La Repubblica. Cyrkej je po jeho słowach w tymle prašenju pačena: Přihłosowarjo maja sobuskutkowanje žonow při wołtarju za legitimne, dokelž bě to w zažnych časach cyrkwje hižo raz z wašnjom. Přećiwnicy maja diakonstwo žonow za prěnju strašnu kročel, jim duchownstwo zmóžnić

Krjeml doping wotpokazał

Sta muži wobdźělichu so wčera w kanadiskim Toronće na mjeztym 7. zarjadowanju „Walk A Mile In Her Shoes – Běž milu w jeje črijach“. Z akciju chcedźa sprostnjene nastajenje­ k róli mužow a žonow přewinyć a mjez mužemi wjace zrozumjenja za wšědne­ problemy žonow budźić. Hižo pospyt, so žonjace črije wobuć, bě za někotrehožkuli wobdźělnika problematiske. Foto: dpa/picture alliance

Stawki po dojednanju wotprajene

Freitag, 13. Mai 2016 geschrieben von:
Drježdźany (dpa/SN). Po dojednanju w tarifowym rozestajenju w němskej metalowej a elektroindustriji su wšitke dźensa planowane warnowanske stawki w Sakskej wotprajene. Tole zdźěli rěčnik dźěłarnistwa IG metal Bernd Kruppa rano­ w Kölnje. Wón zwurazni zdobom swoje spokojenje hladajo na nowe tarifowe zrěčenje, štož „je signifikantne zwy­šenje mzdow w krótkim času“. Dźěło­dawarjo a dźěłarnistwo běchu so dźensa rano na nowe tarifowe zrěčenje dojednali, kotrež­ chcedźa tež w Sakskej přewzać. Tak maja přistajeni 4,8 procentow wjace mzdy dóstać. Planowane běchu warnowanske stawki mjez druhim w Lipsku, Gele­nauwje a Załomju.

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy sejm je dźensa wobzamknył, Tunezisku, Algerisku a Marokko jako wěste kraje zastopnjować. Štóž z tychle krajow pochadźa, nima hižo prawo na azyl w Němskej. Opozicija noworjadowanje wotpokazuje. „To je čorny pjatk za zakładne prawo na azyl“, rjekny zapósłanc Lěwicy Andrej Hunko w debaće. Nutřkowny minister Thomas de Maizière (CDU) pak praji: „Štóž chce pomhać, dyrbi tež ‚ně‘ rjec móc.“ Loni bě 26 000 nowych ćěkancow z mjenowanych statow do Němskeje přišło. Jeničce 0,7 procentam z nich su azyl přizwolili. Opozicija w swojej kritice na to skedźbni, zo w tychle krajach homoseksualnych přesćěhaja a chłostaja.

Šiman: Signal bórze zeleny

Freitag, 13. Mai 2016 geschrieben von:
Budyšin (SN/MkWj). Přihoty wažneho twarskeho projekta, nowotwara železniskeho mosta nad Budyskej Zeppelinowej, so nachileja. Wo tym je serbski zapósłanc CDU w Sakskim krajnym sejmje Marko Šiman nowinarjow dźensa informował. Planowanske podłožki bě Němska že­leznica jako hłowna zamołwita minjeny čas Zwjazkowemu železniskemu zarjadej k pruwowanju přepodała. Wottam ma Marko Šiman­ po swójskich wuprajenjach informacije, zo je „signal bórze zeleny“. Ručež změja twarsku dowolnosć přizwolenu, chcedźa podłožki dwaj tydźenjej zjawnje wupołožić, štož drje so hišće w prěnim połlěće stanje, Šiman rjekny. Nazymu potom móhli twarić započeć. Po słowach Šimana je to dotal sobu najwažniši infrastrukturny twarski projekt. Dźěła maja so tak zrjadować, zo budźe poćežowanje za firmy a wobydlerjow w tutej kónčinje znjesliwe.

To a tamne (13.05.16)

Freitag, 13. Mai 2016 geschrieben von:

Mysteriozneho paducha całtow je policija w Sewjerorynsko-Westfalskej wuslědźiła, byrnjež jeho njedosahnyła. Jedna so wo rapaka, štož fota dokumentuja. Muž z Aachena bě so na policiju wobroćił, dokelž běchu so dny dołho całty při durjach zhubjeli. Ta da so do dźěła a nastaji kamery. Wobrazy pokazuja, kak je čorny ptak wušiknje titu wočinił a jednu całtu po druhej spakosćił. Z kóždej całtu je ekstra do swojeho schowa lećał. Jeho přesćěhać bě bjez zmysła.

Bombowy alarm zawiniła je dźěćaca kniha w Berlinskim Domje němskeho hospodarstwa. Twarjenje, w kotrymž maja wodźace gremije hospodarstwa swoje běrowy, dyrbjachu wčera kompletnje ewakuować, zo bychu fachowcy podhladny pakćik přepytowali. W nim bě dźěćaca kniha z bateriju a wótřerěčakom, kotraž čłowječe a zwěrjace hłosy napodobnja.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND