Bamž Franciskus je dźensa na swjatočnym zarjadowanju we Vatikanje z rukow Aachenskeho­ wyšeho měšćanosty Marcela Philippa (CDU) Mjezynarodne Korlowe myto Aachena přijał. W swojich dźaknych słowach rozestaješe so Franciskus dosć kritisce z tuchwilnym połoženjom Europy. Naležnje wón přitomnych politikarjow w Japoštołskim palasće namołwi, njezabyć na ideale a wizije załožerjow Europskeje unije, kotřiž „su mosty twarili a murje potorhali“. Foto: dpa/Oliver Berg

Złóstny nalět w Syriskej

Freitag, 06. Mai 2016 geschrieben von:
New York (dpa/K/SN). UNO zahubny nalět na lěhwo ćěkancow w sewjernej Syriskej raznje zasudźa. Je-li so to zaměrnje stało, je to wójnske złóstnistwo, sudźi UNO we wotpowědnej papjerje. Zamołwita EU za wonkowne naležnosće Fede­rica Mogherini rěči wo ćežkim zranjenju mjezynarodneho prawa humanity. Po­radźowarka prezidenta USA Baracka Obamy za wěstotu Susan Rice praji, za tajku ataku na ciwilistow njeje žanoho wusprawnjenja. Bombardowanje lěhwa žadaše sej 28 mortwych, mjez kotrymiž je sydom dźěći. Nimo toho poćerpjechu dźesatki ludźi zranjenja. Štó bě złóstny nadpad skućił, njeje dotal jasne. UNO žada­ sej neutralne přepytowanje.

Špatna powěsć za Europu

Freitag, 06. Mai 2016 geschrieben von:
Berlin (dpa/K/SN). Zo turkowski premier Ahmet Davutoğlu zrezignuje, ma wonkowny politikar CDU Norbert Röttgen za špatnu powěsć za Europu a runje tak za Turkowsku. „We wšěch za Europu wažnych prašenjach je Davutoğlu Turkowsku chcył na Europu wusměrić, na čimž prezidentej Erdoğanej scyła njezaleži“, předsyda wonkowneho wuběrka zwjazkoweho sejma zwurazni. Šefina frakcije Zelenych Katrin Göring-Eckardt ma za to, zo wotstup Davutoğluwa poćeži přibli­ženje Turkowskeje k Europje. „Knjez Davutoğlu bě Europjanam stajnje spušćomny rozmołwny partner. Wón chcyše, zo so Turkowska Europje wotewrje“, rjekny Göring-Eckardt rano w telewiziji ARD.

Dźěl zhromadnosće

Freitag, 06. Mai 2016 geschrieben von:
Po tym zo su tydźenja na mnohich wsach meju stajeli, jutře a njedźelu hižo prěnje meje zaso mjetaja. Kelko dźěła je z tym zwjazane, wě drje najlěpje tón, kiž je tajki swjedźeń raz sobu přihotował, a ćim bóle, hdyž je to časćišo činił. Štóž pak zamóže mejemjetanje 30. raz pospochi organizować, před tym směš z dobrym swědomjom kłobuk zejmować. Ja znajmjeńša Koslowčanow wobdźiwuju, zo su we wšitkich lětach sebi samym swěrni wostali a w swojej małej wsy rjany nałožk žiwy zdźerželi. Zo su jenož jónu w serbskej drasće­ wokoło meje rejwali, je škoda, ale nic dale zlě. Wažniše mi so zda je, zo haja dobru wjesnu zhromadnosć, zo móžeš ze susodom­ přez płót abo na puću serbsce bjesadować a zo dźěći nazhonjeja, kajke rjane nałožki w Serbach mamy. Potom budźemy tež přichodne lěta w Koslowje a druhdźe „Zelena ta meja“ spěwać móc. Marian Wjeńka

Knihu w Budyšinje předstajiła

Freitag, 06. Mai 2016 geschrieben von:
Katja Kipping, předsydka Lěwicy a zdobom zapósłanča strony w Němskim zwjazkowym sejmje­ (nalěwo), bě minjenu wutoru w Budyskim Kamjentnym domje. Něhdźe połsta wopytowarjam je wona tam swoju nowu knihu „Štó hižo dobrowólnje ćěka?“ předstajiła. W diskusiji w zwisku z debatu wo politice ćěkancam napřećo so wona za to zasa­dźowaše, přičiny ćěkanja kaž wójny a chudobu wotstronić, zo njebychu ludźo­ swoju domiznu wopušćić trjebali. Foto: Carmen Schumann

To a tamne (06.05.16)

Freitag, 06. Mai 2016 geschrieben von:

Ze swojimi rolatorami su wobydlerjo starownje w awstriskim Mehrnbachu meju wróćo přiwjezli, kotruž běchu jim pokradnyli. Widejo z wobrazami njewšědneje akcije su sej ludźo w interneće mjeztym 34 000 króć wobhladali. Ratar senioram mejski štom hižo wjele lět darmotnje­ přewostaja. Runje tak je tam z nješwarnej tradiciju, zo mužojo z bliskeje korčmy štom kradnu, tak tež minjenu njedźelu. Tónkróć pak so šěsć wobydlerjow­ z rolatorami zhromadnje z hladarjemi na puć nastajichu a sej swoju­ meju wróćo přiwjezechu.

Kuna je wčera železnisku čaru mjez Berlinom­ a Drježdźanami zlemiła. Pola Wikowa (Elsterwerda) bě wona na milinowy sćežor zalězła a krótkospjeće zawiniła. Při tym kuna zahiny. Milinowód so roztorha a so w nimojěducym ćahu zapopadny. Čara bě wjacore hodźiny zaraćena.

Reforma maćerskeho škita

Mittwoch, 04. Mai 2016 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Tež studentki a šulerki maja přichodnje prawo na maćerski škit. To je dźěl wobšěrneje reformy maćerskeho škita, z kotrymž chce swójbna ministerka Manuela Schwesig (SPD) dotalny, nimale 65 lět stary zakoń ponowić. Naćisk zakonja su dźensa po měsacy trajacej koaliciskej zwadźe schwalili. Ministerka za kubłanje Johanna Wanka (SPD) bě so dołho spjećowała, škit maćerje na šulerki a studentki rozšěrić. Jako kompromis dojednachu so na wuwzaća, na přikład při wažnych pruwowanjach.

Cannabis na recept

Berlin (dpa/SN). Ćežko chori pacienća dóstanu cannabis přichodnje w apotekach na recept. Za to ma so konop w Němskej pod kontrolu plahować. Zwjazkowe knježerstwo je dźensa naćiskej zakonja strowotniskeho ministra Hermanna Gröhe (CDU) přihłosowało. Kóšty za cannabis maja chorobne kasy přewzać. Ćežkochori smědźa sej sušene kćenja konopje abo ekstrakty w apotece wotewzać, hdyž jim lěkarjo hinak pomhać njemóža.

Rockerojo witani byli

Cruz kapitulował

Mittwoch, 04. Mai 2016 geschrieben von:
Indianapolis (dpa/K/SN). Swojowólny multimiliardar Donald Trump je w kandidatstwje republikanow na prezidenta USA krótko před cilom. W staće Indiana zdoby wón wčera w předwólbach 45 ze 57 delegatow. K trěbnym za nominowanje 1 237 delegatow pobrachuje jemu nětko jenož hišće 200. Dokelž njemóhł Trumpa praktisce hižo nichtó dosćahnyć, je jeho dotalny najwažniši konkurent, texaski senator Ted Cruz, kapitulował. Šef republikanow Reince Priebus namołwja­ stronu nětko k jednoće. „Zhromadźamy so, zo bychmy Hillary Clinton porazyć móhli.“ Pola demokratow pod­leža něhdyša wonkowna ministerka swojemu konkurentej Berniejej Sandersej, wostawši pjeć dypkow za nim.

Syriska w fokusu

Mittwoch, 04. Mai 2016 geschrieben von:
New York/Berlin (dpa/K/SN). Njedobreho wuwića w Syriskej dla wotmě Bjezstrašnostna rada UNO dźensa nuzne posedźenje. Gremijej předležeše rozprawa wo situaciji w Aleppje. Tam bě wčera přez nalět na chorownju 18 ludźi zahinyło. Wot 22. apryla bu wjace hač 270 ciwilistow morjenych. Zo by wjaznjene rozmołwy wo měrje za Syrisku wožiwił, je němski wonkowny minister Frank-Walter Steinmeier (SPD) dźensa hromadźe ze swojim francoskim kolegu Jeanom-Marcom Ayraultom z nawodu syriskeje opozicije Riadom Hidshabom a z wu­rjadnym pósłancom UNO Staffanom de Misturu wuradźował. Hłownje dźěše wo wuměnjenja,­ pod kotrymiž móhli z měrowymi jednanjemi pokročować.

Hoberski wuspěch mjeńšin

Mittwoch, 04. Mai 2016 geschrieben von:

Nowy zakoń w Schleswigsko-Holsteinskej zmóžnja němsko-friziske tafle

Flensburg (SN). W Schleswigsko-Holsteinskej su minjeny kónc tydźenja prawniske zakłady za to tworili, zo změja w Sewjernej Friziskej přichodnje dwurěčne tafle. Knježerstwo, wobstejace z SPD, Zelenych a Južnoschleswigskeho wolerskeho zwjazka (SSW), je naćisk wotpowědneho zakonja schwaliło, kaž předsyda SSW Lars Harms w nowinskej zdźělence informuje. „Wjacerěčne napisy su zjawnje widźomne znamjo kulturneje a rěčneje mnohotnosće, kotraž Sewjernu Frizisku a Schleswigsko-Holsteinsku tak jónkrótnu čini“, piše Harms. Naprawa njezaruči jeničce škit a zesylnjenje fri­ziskeje mjeńšiny, je sej Harms wěsty. Wona je zdobom wažny a jónkrótny signal. Za zwoprawdźenje dwurěčnych napisow w Sewjernej Friziskej přewostaji kraj lětsa a klětu cyłkownje 300 000 eurow.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND