To a tamne (15.05.24)
Dźěłowy tydźeń njedźelu zahajić chcedźa přichodnje w Iranje. Parlament je wotpowědny naćisk zakonja schwalił. Runočasnje tydźenski dźěłowy čas wot 44 na 40 hodźin zniža. Noworjadowanje ma wot kónc junija płaćiwe być. W Iranje je so dźěłowy tydźeń dotal sobotu započał. Pjatk je kaž w druhich muslimskich krajach swobodny. Někotre zawody přizwola swojim přistajenym tež štwórtk jako swobodny dźeń.
Christopher Street Day wotprajili su pjenježnych starosćow dla w braniborskim Wittenberge. Pobrachowace pjenježne srědki a přemało personala je zamołwitych pohnuło, lětušu demonstraciju za prawa homoseksualnych, biseksualnych a intersplažnych ludźi wotprajić. Zarjadowanje CSD měješe so 15. junija mjeztym třeći króć we Wittenberge wotměć. Klětu pak chcedźa swjedźeń zaso přewjesć.
Wočakuja wusud Höckeho dla
Halle (dpa/SN). W procesu přećiwo politikarjej AfD Björnej Höckemu wužiwanja zakazaneho hesła němskich nacionalsocialistow dla wočakowachu dźensa wusud krajneho sudnistwa w Halle. Statne rěčnistwo šefej krajneho zwjazka AfD a předsydźe frakcije w krajnym sejmje wumjetuje, zo je w narěči slogan bywšeje SA wědomje wužiwał. Höcke, něhdyši wučer stawiznow, wědome wužiwanje prěje. 52lětny Höcke dyrbi w padźe zasudźenja jenož z pjenježnej pokutu ličić.
Scholz zakituje Lindnera
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) je w zwadźe etata 2025 dla financnemu minister Christianej Lindnerej (FDP) rjap skrućił. „Financny minister je ministerstwam mjezy pokazał – to bě ze mnu wotrěčane. Nětko započina so wobćežny proces, přeća a woprawdźitosć zwjazać“, rjekny Scholz nowinarjam. „Spušćam so na to, zo su sej wšitcy swojeje zamołwitosće wědomi a zo nowy etat zhromadnje zmištrujemy.“
Swědk pjenjezy přepokazał
Policija je wčera Amsterdamsku uniwersitu zawrěła, po tym zo běchu ...
Policija njeliči z wolóženjom
Brüssel/Berlin (dpa/SN). Dźěłarnistwo policistow Němskeje njewočakuje z planowanej reformu azyloweho prawa EU žane wolóženja za policiju. „Migraciski ćišć do Europy a wosebje do Němskeje wostanje dale wulki“, rjekny předsyda dźěłarnistwa Heiko Teggatz powěsćerni dpa. „Dołhož wosebje Němska powabki, do Němskeje zapućować, spěšnje njeredukuje abo njewotstroni, ludźo dale spytaja, ilegalnje do Němskeje zapućować.“ Po jeho měnjenju je trjeba, ćěkancow při wonkownych mjezach EU konsekwentnje wotpokazać.
W Brüsselu chcychu dźensa reformu azyloweho prawa w EU doskónčnje wobzamknyć. Z njej maja spěšniše azylowe procesy při mjezach EU móžne być.
Pomocne srědki do Gazy zadźerželi
Gaza/Tel Aviv (dpa/SN). Při nadpadźe na swoje awto je sobudźěłaćer UNO w Gazaskim pasmje žiwjenje přisadźił. Dalši sobudźěłaćer UNO so po informacijach swětoweje organizacije zrani. Je to zdobom prěni mjezynarodny pomocnik UNO, kiž bu w Gazaskim pasmje morjeny. Awto, z kotrymž běštaj mužej po puću do chorownje, bě jasnje jako awto UNO woznamjenjene. Po spočatku wójny w Gazaskim pasmje su tam dotal nimale 200 sobudźěłaćerjow UNO morili. Wšitcy běchu Palestinjenjo.
Skupina prawicarskich israelskich ekstremistiskich aktiwistow je wčera spytała, transport pomocnych srědkow do Gazaskeho pasma zadźeržeć. Skupina blokowaše nakładne awta na pomjeznym přechodźe na juhu pasma, palestinske medije rozprawjeja. Aktiwisća ćahachu pomocne srědki z awtow a znajmjeńša dźewjeć jězdźidłow wobškodźichu. Policija je štyrjoch z cyłkownje sto wobdźělnikow zajała. W Gazaskim pasmje čaka něhdźe milion ludźi nuznje na žiwidła, wodu a medikamenty.
Ukrainu dale podpěruja
Zwjazkowy kancler Scholz sej z nawodami nordiskich krajow přezjedny
Stockholm (dpa/SN). Hladajo na rusku ofensiwu na sewjerowuchodźe Ukrainy su Němska a nordiske kraje Ukrainje dalše brónje přilubili. „Smy zjednoćeni w swojej podpěrje na dobro Ukrainy w zakitowanskim boju přećiwo ruskemu nadpadej“, rjekny zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) wčera na zetkanju ministerskich prezidentow Šwedskeje, Danskeje, Finskeje, Norwegskeje a Islandskeje w Stockholmje. „Podpěrujemy Ukrainu dale, dołhož je tole trěbne.“ Scholz wuraznje na to pokaza, zo je tuta jednota něšto, „štož njeje Ruska wočakowała“.
Hišće jasniši bu finski knježerstwowy šef Petteri Orpo. Połoženje na bitwišću je kritiske. Je na času, wjace činić. „Nochcemy nowy Mariupol w Charkiwje widźeć. Tohodla dyrbi nětko kóždy jednotliwy kraj na zapadźe, w Europskej uniji hnydom wšitko činić, štož móže.“ Ruske jednotki su před dnjemi ofensiwu w Charkiwskej kónčinje zahajili a wukonjeja tam masiwny ćišć na ukrainske wójsko.
Wuwaženje mytować!
Žurki w přirodźe wusadźene
Lipsk (dpa/SN). Dlěje hač dwě lěće po zahajenju programa plahowanja žurkow je Lipšćanski zwěrjenc prěni króć pólne žurki w přirodźe wusadźił. Młodźata su na něhdźe 30 hektarow wulki zahon na sewjeru Sakskeje dowjezli, coologiska zahroda zdźěla. Dźěl płoniny su z elektriskim płotom wobdali, zo bychu žurki před njepřećelemi škitali, kiž móhli je zežrać. Zahon běchu hižo před lětami z rostlinami zwosadźeli, kotrež žurki za žiwjenje trjebaja a w kotrychž móža so chować. Ratarjo płoninu njewužiwaja. Nimo toho namakaja žurki tam točene podzemske roły jako jamy a něšto picy. Cyłkownje 71 pólnych žurkow su wusadźili. Družina je sylnje wohrožena.
Z wusadźenjom zwěrjatow su prěnju wažnu kročel za škit populacije pólnych žurkow na sewjerozapadźe Sakskeje zwoprawdźili, coo zdźěla. „Plahowanje pod dohladom čłowjeka a wusadźenje zwěrjatow stej wažnej, zo bychmy wobstatk žurkow zwěsćili a populaciju natwarili, kotraž móže so sama rozmnožić“, rjekny direktor coowa Jörg Junhold. Program podpěrowachu škitarjo žurkow, regionalni ratarjo a swobodny stat Sakska.
52. Dixieland-festiwal zahajeny
Za lěpše poměry w pěstowarnjach
Drježdźany (dpa/SN). Wjace hač 32 000 ludźi podpěruje katalog žadanjow na dobro lěpšich ramikowych wuměnjenjow w pěstowarnjach Sakskeje. Podpisma su wčera w Drježdźanach kultusowemu ministerstwu přepodali. W dokumenće žadaja sej mjez druhim lěpši personalny kluč, zawěsćenje dźěćacych přebywanišćow tež w padźe woteběracych ličbow dźěći a wjetši praktiski podźěl při wukubłanju nowych fachowcow.
Katalog žadanjow zestajał je zwjazk „Sylne pěstowarnje za sylne dźěći“, kiž je tež podpisma zezběrał. Zwjazkej přisłuša nimo nošerjow dobroćelskeho hladanja kopica organizacijow. Žadanja měrja so w prěnim rjedźe na krajne knježerstwo.
Najebać woteběrace ličby dźěći je kwalita wothladanja dźěći masiwnje wohrožena, jeli so njeporadźi, z dosahacym financowanjom wokomikny personal dospołnje w systemje dźeržeć, žada sej zastupowaca předsydka dźěłarnistwa kubłanje a wotćehnjenje GEW Astrid Axmann. „Hobersku šansu, sakski personalny kluč lěpje wutwarić, njesměmy skomdźić. Kwalitatiwne hladanje dźěći dyrbi přiwšěm zapłaćomne wostać.“
