List Woidkeho zbudźa kritiku

Mittwoch, 15. März 2023 geschrieben von:

Podstupim (dpa/SN). Wjacore wobswětoškitne zwjazki Braniborskeje su braniborskeho ministerskeho prezidenta Dietmara Woidkeho (SPD) za jeho list šefej awtotwarca USA Tesla, Elonej Muskej, kritizowali. Pismo je mjez ludźimi, ­„wosebje pola čłonow přirodoškitnych zwjazkow zludanje a njezrozumjenje“ zbudźił, pisaja Nabu, Zelena liga a Towarstwo za přirodu a krajinu w zjawnym ­lisće Woidkemu. Ministerski prezident bě w lisće šefej Tesly podpěru při hišće njerozrisanych prašenjach nastupajo zastaranje zawoda w Grünheide pola Berlina z wodu a milinu přilubił.

Zwjazki wobroćeja so z wjacorymi prašenjemi na Woidkeho: „Wotkal ma Tesla přilubjenu wodu hač do lěća 2023 dóstać?“, so mjez druhim prašeja. Abo: „Na kajke do toho skazane přidźěło fachowych zarjadow so při tym złožujeće?“ Zwjazki na to pokazuja, zo je Tesla hižo dźensa jedyn z najwjetšich zawinowarjow wustorka wuhlikoweho dioksida.

To a tamne (15.03.23)

Mittwoch, 15. März 2023 geschrieben von:
Britiska organizacija UK Antarctic Heritage Trust pyta pjeć požadarjow za dźěłowe městno w Antarktice. Tak ma so najjužniši póstowy zarjad zemje, kaž tež wobchod za wopytowarjow wobsadźić. Dale słuša k nadawkam přistajeneho, pjeć měsacow dołho wšědnje pinguiny ličić. Dźěłowe městno je něhdźe 14 500 kilometrow wot Wulkeje Britaniskeje zdalene.

Ruska dowola eksport žita

Dienstag, 14. März 2023 geschrieben von:

Genf (dpa/SN). Ruska je podlěšenju zrěčenja wo dalšich eksportach ukrainskeho ­žita z třoch čornomórskich přistawow ­přihłosowała. Přiwšěm ma to jenož za 60 dnjow płaćić. Tole zdźěla zastupowacy wonkowny minister Ruskeje Sergej Weršinin. Do toho běchu zastupnicy Ruskeje w Genfje ze zjednoćenymi narodami wo tym jednali. Na zakładźe dojednanja su dotal wjace hač 23 milionow tonow žita z Ukrainy swětowym wikam a tak najchudšim krajam swěta přewostajili.

Israelski prezident so starosća

Tel Aviv (dpa/SN). Hladajo na zasakłu zwadu wo justicnej reformje prawicarsko-nabožneho knježerstwa je israelski statny prezident Itzchak Herzog před statnej ­krizu warnował. „Smy w złym, jara złym połoženju“, Herzog namołwješe. Wón rěčeše wo „nutřkownym boju, kiž nas roz­torha“. Herzog namołwješe wšitkich wobdźělenych, za dojednanjom pytać a Israel tak z krizy wjesć. W Israelu protestuja přećiwo planowanej reformje justicy.

Kretschmer gratuluje Ludwigej

Sylneho dešća dla ćeče w rěčkach a rěkach na wuchodźe Sakskeje wjele wody. Łobjo je so dźensa samo na łuki Drježdźanskeho Noweho města wupřestrěło. Tajke wobrazy drje njejsmy po trajacej suchoće hižo zwučeni. Strach wulkeje wody pak tuchwilu njewobsteji. Dźensa rano ležeše pegel před znatej historiskej kulisu Drježdźan pola 3,14 metrow. Prěni warnowanski ­schodźenk na samsnym městnje započina so pola 4 metrow. Foto: dpa/Robert Michael

Material spěšnišo wobstarać

Dienstag, 14. März 2023 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa wobora trjeba po posudku předsydki zakitowanskeho wuběrka zwjazkoweho sejma Marie-Agnes Strack-Zimmermann nuznje změnu strukturow. Nowy zakitowanski mi­nister Boris Pistorius (SPD) ma wjele za dźěło – nic jenož za pjenjezami wołać, je tež wudać a zarjad za wobstaranje wojerskeho materiala w Koblenzu aktiwi­zować“, rjekny politikarka FDP dźensa w rańšim magacinje sćelaka ARD.

Wojerski material organizować měło so wo wjele spěšnišo a efektiwnišo stać, rjekny Strack-Zimmermann. „Kancler Olaf Scholz je wšak wo změnje časa rěčał. Tole njeje pak jenož prašenje pjenjez. Změna časa wotměwa so we hłowje.“

Němska je sej po jeje měnjenju lětdźesatki při skazankach wurjadne přeća dowoliła, štož je potom jara dołho trało. „Trjebamy wěcy jara spěšnje, wěcy, kotrež na wikach poskićuja.“

W běhu dnja wočakowachu rozprawu społnomócnjeneje zwjazkoweho sejma Evy Högl wo materielnym a moraliskim stawje zwjazkoweje wobory.

Krizu kubłanja přewinyć

Dienstag, 14. März 2023 geschrieben von:

Wjerškowe zetkanje w Berlinje za reformu němskeho šulskeho systema

Berlin (dpa/SN). Do dźensnišeho kubłanskeho wjerška w Berlinje žadaja sej po­litikarjo FDP a Zelenych wjace zhromadneho dźěła na wšelakich runinach kubłanja. Zwjazkowa minister­ka za kubłanje Bettina Stark-Watzin­ger (FDP) zasadźuje so za zakładne reformy. Wona rjekny ­nowinarjam: „Kubłanski system Němskeje tči we hłubokej krizy, ­kotraž nas wšitkich potrjechi. Zwjazk, kraje a ko­muny dyrbjeli nastupajo kubłanje za zhromadny postronk ćahnyć. Zwjazk ­njedyrbjał jenož jako pjenjezydawar wustupować. „Dyrbimy so skónčnje strukturnym problemam wěnować. Tole budźe jenož z nowej formu kultury ­a zhromadneho dźěła wšitkich wobdźělenych móžne. Dyrbimy kubłanske mustwo wutworić, město toho, zo stajnje jenož z porstom na druhich pokazujemy“, wona rjekny.

Młodych zapřijeć!

Dienstag, 14. März 2023 geschrieben von:
Poměrnje pozdźe, nic pak přepozdźe je so „stajne blido w rewěrje“ wčera wječor w Budyšinje młodźinje w změnje strukturow přiwobroćiło. Wosebje wuprajiwe běchu wuwjedźenja prof. Christiana Stegmanna k zaměstnjenju centruma za astrofyziku (DZA) we Łužicy a Victorije Luh, wědomostneje sobudźěłaćerki na slědźenišću za naslědnosć (RIFS). Młodym ludźom skića DZA přichod we Łužicy a jich samo pohnuwa, so do njeje nawróćić. Zabyć njeměli akterojo změny strukturow, młodostnych z jich nahladami ­do tutych procesow zapřijeć. Towarstwa a tak mjenowana „krajina angažementa“ su prawe městna, zo bychu młodostni a młodźi dorosćeni swoje pozicije za proces transformacije wuwili. Woni pak měnja, zo to tuchwilu hišće móžne njeje. Přichod nimo młodeje generacije planować by zahubne za Łužicu było. Tohodla su puće trěbne, po kotrychž je politiske wobdźělenje młodych zaručene. Hewak budźe ćežko, jich w domiznje dźeržeć. Axel Arlt

Trend je spóznajomny

Dienstag, 14. März 2023 geschrieben von:
Drježdźany (dpa/SN). Ličba praktikowacych lěkarjow w Sakskej je loni přiběrała. Kónc lěta 2022 su po wčera wozjewjenych informacijach krajneje lěkarskeje komory w Drježdźanach loni 26 986 lěkarjow w Swobodnym staće registrowali, z kotrychž je 19 251 dźěłało. Ličba lěkarjow w stacionarnym wobłuku zwyši so wo 368 na 10 918 medicinarjow. A w ambulantnym wobłuku je ličba wo 75 na 7 308 lěkarjow rozrostła. Cyłkownje 341 lěkarjow dźěła na zarjadach. Ličba lěkarjow ze samostatnej praksu je w minjenych dźesać lětach wot 5 544 na 4 995 spadnyła. Porno tomu pak je ličba lěkarjow w zhromadnych praksach a zastaranskich centrach přiběrała. „Wulka ličba přistajenych lěkarjow wuwiwa so pomału k trendej. Přičina toho je, zo móža lěkarjo swoje powołanje z priwatnym žiwjenjom lěpje zwjazać a zmištrować“, wuzběhny prezident krajneje lěkarskeje komory Erik Bodendieck. Přeće za planowanym a časowje přehladnym dźěłom je zrozumliwe. Přiwšěm starosća so Bodendieck, zo w přichodźe předewšěm lěkarjo we wjesnych kónčinach pobrachuja, dokelž so tam mnozy lěkarjo w přichodnym času na wuměnk podadźa.

Dobre inwesticije

Dienstag, 14. März 2023 geschrieben von:

Bad Schandau (dpa/SN). Hladajo na ćop­łe počasy, hdźež dóńdźe k wjele lěsnym wohenjam, chce so tež zarjadnistwo narodneho parka Sakska Šwica lěpje na tajke katastrofy přihotować. Zarjadnistwo je wčera wozjewiło, zo je Swobodny stat do přidatneho wuhotowanja inwestował, tak zo móhli w přichodźe spěšnišo wohenje w kónčinje zwěsćić.

Hižo loni nazymu su multicar z wob­jimom tysac litrow kupili, z kotrymž ­hodźi so woda za hašenje po wuskich ­pućach transportować. Trut z wosebitej ­kameru ma wohenje spěšnišo namakać. Dale su zamołwići parka dwaj quataj z připowěšakomaj kupili, z kotrymajž móža hašenske nastroje a ćěriwa na trěbne stejnišća dowjesć. W zymje su so dźěłaćerjo w parku wo to postarali, zo móža so wuchowanske puće lěpje wužiwać. Tak su na 140 kilometrach šćežkow w parku štomy přirězali.

Hižo wot lěta 2020 zasadźa so w parku wosebity připowěšak z klumpu a wodowym tankom. Mjeztym su wohnjowe wobory w kónčinje zhromadne zwučowanja přewjedli.

Loni bě so w parku woheń na 150 hektarach wupřestrěwał, štož je wobornikow wjacore tydźenje zaběrało.

To a tamne (14.03.23)

Dienstag, 14. März 2023 geschrieben von:
Elektromišter Paul Lehmann z Herzberga je sej krótko do swojich 80. narodnin přeće spjelnił. Po tym zo bě po němskej jednoće stare NDRske lampy na moderniše wuměnił, chcyše nětko tež poslednju nadróžnu lampu w měsće z nowej LED-lampu narunać. Zańdźenu srjedu je wón zhromadnje z tamnišim měšćanostu Karsten Eule-Prützom swoje přeće spjelnił. Z tym je wón ze swojej firmu po cyłym měsće minjene lěta něhdźe 2 000 nadróžnych lampow „ponowił“ a město nětko wjele milinow lutuje. Mjeztym zo bě za wobswětlenje města w lěće 2017 hišće něhdźe 495 000 kilowattowych hodźin trěbnych, bě jich loni jenož hišće 275 000.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND