Mjenje křižerjow, za to tójšto nowačkow
Pjatk, 9. apryla 2021
SERBSKE NOWINY – KÓNCTYDŹENSKA PŘIŁOHA
Zo budźe lětsa pandemije a herpesoweho wirusa pola koni dla mjenje křižerjow poselstwo zrowastanjenja wozjewić, bě wotwidźeć. 999 pak jich tola hišće bě, nimale 500 mjenje hač hišće před lětomaj. A kaž je na wobrazach spóznać, bě znowa tójšto nowačkow mjez lětušimi jěcharjemi. 55 debitantow je dopokaz za to, zo su tež serbscy młodostni dale chětro hordźi na swoju jónkrótnu tradiciju.
Jurij Bjeńš
Franc w syći přednošował
Z Chrósćic do swěta – z mjezystacijemi na třoch kontinentach, na přikład w Istanbulu, Buenos Airesu abo sedmihródskim Sibiuwje – a po 1 096 dnjach bjez jeničkeho domizniskeho dowola zaso wróćo: Štož na tajkej jězbje wšitko dožiwiš, wo tym je wandrowc Franc Čornak kónc měrca z digitalnym přednoškom rozprawjał. Z mnohimi anekdotami a hišće wjace fotami wopisa wón stysk runje tak kaž wjeselo, porěča wo přećelstwje a lubosći a njelutowaše z někotrymžkuli fauxpasom. Tak njetraješe předołho, a dyrbješe sej nowy pućowanski kij a nowy cylinder wobstarać, wobaj za wandrowca njeparujomnej utensilej. A njebě to jenički raz, zo měješe jej narunać. Chce-li štó wjace wo tymle njewšědnym powołanskim puću zhonić, njech pokuknje do w Ludowym nakładnistwje wušłeje knihi Moniki Gerdesoweje „Z Francom po swěće“.
Nowej městnje w nakładnistwje
Ludowe nakładnistwo Domowina pyta
wučomnika abo wučomnicu kaž tež noweho redaktora abo redaktorku!
Što, hdźe a kak, je jednaćel Ludoweho
nakładnistwa Domowina Syman Pětr Cyž
(na foće) Jurjej Bjeńšej přeradźił.
Knježe Cyžo, Ludowe nakładnistwo Domowina (LND) w Budyšinje poskića předewšěm serbskim młodostnym wukubłanje na překupca za e-commerce. Što so konkretnje za tym chowa, što maja sej młodostni pod tym předstajić a kotre nadawki tajki překupc za e-commerce ma?
S. P. Cyž: Kaž mjeno hižo přeradźa, jedna so tu wo wukubłanje na hospodarskim polu. Předań přez internet nabywa w kóždej branši na wažnosći, tež za nas jako serbske nakładnistwo. Wučomnik abo wučomnica nawuknje, kotre strategije, metody a kanale k dispoziciji steja, naše wudźěłki kupcam online poskićeć a předawać.
Kotre dalše dźěłowe městna móžeće aktualnje serbskim młodostnym w Ludowym nakładnistwje poskićić a kotre nadawki su z tym zwjazane?
Zběranskaakcija
W Ralbicach su šulerki a šulerjo pisaki a dalše wěcy hromadźili a na daloku a dołhu jězbu pósłali, zo bychu dźěći w chudych krajach podpěrali. Foto: Jan Hrjehor
Wubědźowanje w čitanju
W Ošikec zahrodce z kwětkami so zeznajomili
Foće: Katja RauerowaNalěćo dožiwjamy nětko wšudźe, tak tež we łužiskich zahrodach. Před někotrymi dnjemi sćěhowachmy přeprošenje maćerje dźěsća předšulskeje skupiny Móniki Ošikoweje, sej w jich zahrodce nalětnje kwětki a zažnokćějaki wobhladać. Tak podachmy so z Hanu Ošikec cyle wćipni do swójbneje zahrodki. Jako zastupichmy – witachu nas hižo prěnje kwětki, sněhowki. Wuhladachmy tam napisany postrow a nadawki za dźěći. Wone dyrbjachu z kwětkami pomolowane cedlki na wšelakich městnach pytać a kwětki pomjenować. Wuhladachmy prěnju cedlku na štomje wisajo: běše to čerwjena tulpa. Dźěći wobhladachu sej ju dokładnje, pomjenowachu rostlinu we woběmaj rěčomaj a powědachu wo njej. Pod pomolowanej papjeru bě so hižo ze zemje małe zelene łopješko tulpy wudypało. Dalša cedlka bě z módrym banćikom přiwjazana. A tak wuhladachu dźěći módru hyacintu. Kusk po kusku smy skónčnje sněhowki, krokusy, a wjele dalšich zažnokćějakow namakali. Na kóncu dóstachmy nadawk: Jeli smy wšitke namolowane kwětki w zahrodce wuhladali a je pomjenowali, bě tam pokład schowany.
Dźěći so pilnje na jutry přihotowali
„Nawopak, sym wěstu stabilizaciju nazhonił“
Superintendent Krystof Rummel wo koronje, wo swojej wosadźe a swojim nowym zastojnstwje
„Wobkedźbuju, zo je Hodźijska wosada serbskosći mjeztym jara přistupna. To njebych sej před dźesać lětami předstajić móhł.“Krystof Rummel wukonja wot lońšeho 1. awgusta zastojnstwo serbskeho superintendenta, do kotrehož bu na reformaciskim dnju w Hodźijskej cyrkwi Pětra a Pawoła zapokazany. Z nim přewza najwyšu funkciju w ewangelskich Serbach prěni raz wosoba, kotraž njeje maćernorěčna. Na dojutrownu rozmołwu je so farar Rummel z Axelom Arltom w hudźbnej stwě Hodźijskeje fary zetkał.
Dobre lěto smy z koronu žiwi. Kak zhladujeće na jutry 2020, kotrež njejsmy kaž zwučene swjećić móhli?
Stajnje w samsnym procesionje jěchał
Michał Paška lětsa 50. raz křižer a 40. raz kantor Baćońskich křižerjow
Bychu-li 2020 křižerjo jěchać móhli, by so tónle přinošk hižo před lětom wozjewić móhł. Korony dla pak žane křižerske procesiony po puću być njesmědźachu a tuž tež jubilarojo žadyn slěborny abo złoty wěnčk při sukni přityknjeny měć njemóžachu. Ćim bóle so woni wjesela, zo móža to lětsa nachwatać, hačrunjež drje za nikoho z nich jubilej w srjedźišću njesteji.
Zo chcu so z Michałom Pašku w Baćonju raz wobšěrnišo rozmołwjeć, běch jemu hižo lěto do toho připowědźił, jako na njeho do jutrow zazwonich, zo bych kaž kóžde lěto křižerske nowosće zhonił. 2019 wšak jich přewjele njeměješe, „ale klětu pojěcham 50. raz a nimo toho budu 40. raz kantor“, wón tehdy připowědźi. Jako jeho loni spočatk póstneho časa wopytach, wjedro hišće žane jutrowne njebě. Ćim lěpje bě Baćonjan na mój wopyt přihotowany. Dokelž wón jara dokładnu statistiku „swojeho“ křižerskeho procesiona wjedźe, móže tuž někotružkuli zajimawostku powědać a ju tohorunja z lětoličbu potwjerdźić.
Nihdźe druhdźe njejěchał
Keltiske rituale a křesćanske tradicije – jutry w Galiciskej
Galiciska – region na sewjerozapadźe Iberiskeje połkupy njeje jeno znateho putniskeho města Santiago de Compostela dla woblubowana dowolowa kónčina. Tónle dźěl Španiskeje z oficialnym mjenom Comunidade Autónoma de Galicia je pisany blečk w multikulturnej južnej Europje.
Dudy, narodny hudźbny nastroj Galicičanow, symbolizuja historiski zwisk ke Keltam. Galicišćina, kotruž wšědnje tři miliony ludźi wužiwaja, je susodnej portugalskej rěči jara podobna. Respekt před mytiskimi bytosćemi, kaž stej to chodojta a wiła (sonina), pokazuje na to, zo na bywšim „kóncu swěta“ přirodne a nadzemske mocy w předstawach tudyšich wobydlerjow hišće wulku rólu hraja. Stare keltiske a nowše křesćanske tradicije so tu měšeja.
