Aus der aktuellen Ausgabe vom Mittwoch, 25 April 2018

7 000 kwadratnych metrow wulki hóčkowany přikryw z wobličom narodneho rjeka Nelsona Mandele su w Južnej Africe wotkryli. Twórba bě na česć wojowarja přećiwo apartheid nastała, kotryž by lětsa 18. julija swoje stoćiny woswjećił. Tysacy ludźi ze wšeho swěta běchu měsacy dołho cyłkownje 3 000 jednotliwych dźělow přinošowali. Na akciji wobdźěliło bě so tež 1 600 jatych w 62 jastwach kraja.

Z domjacymi nadawkami přežadany dźesaćlětny šuler w Badensko-Württembergskej je policiju zawołał. „Słyšachmy rozpjeršeneho a žałosćaceho hólca“, rěčnik policije zdźěli. Prjedy hač móžachu z nim rěčeć, bě zwisk přetorhnjeny. Dokelž tukachu na nuzowu situaciju, zastojnicy přez telefonowe čisło adresu hólca wuslědźichu a k njemu jědźechu. Kaž so wukopa, běchu domjace nadawki hólca tak rozhorili, zo njewidźeše druheje móžnoće, hač policiju wołać.

Kabul (dpa/SN). Radikalnoislamscy talibanojo w Afghanistanje chcedźa raznišo přećiwo jednotkam USA w kraju postupować. „Ameriscy inwazorojo“ su hłowny cil ofensiwy „Al-Kandag“, talibanojo dźensa zdźělichu. „Domoródni podpěraćeljo“, potajkim afghaniske knježerstwo a wěstotne mocy, steja na druhim městnje. Talibanojo su z wotstawkom najwjetša zběžkarska skupina w Afghanistanje. Po oficialnych informacijach woni mjeztym 14 procentow kraja kontroluja, w třećinje kraja su wojersce prezentni. USA běchu loni připowědźili, wjace wojakow do Afghanistana pósłać.

Praha (dpa/SN). Planowany zakaz kolesow w někotrych dźělach čěskeje stolicy lubowarjow tutoho wobswět škitaceho wobchadneho srědka rozhorja. Tež tójšto turistow by potrjechene było, kotřiž sej Prahu na kolesu wotkrywaja. Wobydlerske zjednoćenstwo „Auto*Mat“ je mjeztym sudnisku skóržbu přećiwo naprawje zapodało. Měšćanske zarjadnistwo bě dotal wšitke wobmyslenja iniciatiwy ignorowało, rěčnik zdźěli.

Zakaz ma wot jutřišeho we wupokazanych kónčinach w conje za pěškow wokoło Václavskeho naměsta w nutřkownym měsće płaćić. Mjez 10 a 17 hodź. dyrbjeli kolesowarjo wokołopuće na so brać. ­Město wopodstatnja zakaz z wěstotu za pěškow. Zjednoćenstwo Auto*Mat argumentuje, zo je minjene dźesać lět w tutej kónčinje jeničce k třom zražkam mjez pěš­kami a kolesowarjemi dóšło. Loni běchu w Praze rekordnu ličbu 7,6 milionow turistow zličili, mjez nimi 900 000 Němcow. Před lětomaj bě Praske měšćanske zarjadnistwo elektriske jězdźidła Segway wěstoty dla zakazało. Na to běchu turistiske předewzaća turistam kolesowe tury poskićowali.

Kooperaciske zrěčenje mjez Drježdźanskej a Wrocławskej uniwersitu

Žitawa/Wrocław (SN). Drježdźanska techniska uniwersita ze swojej centralnej wědomostnej instituciju Mjezynarodny wysokošulski institut Žitawa (IHI) ­a Wrocławska hospodarska unwersita „Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu“ (UEW) stej wčera kooperaciske zrěčenje wotzamknyłoj. Wone předwidźi zarjadować nowy wysokošulski program „Two Degree“, zdobyće dweju diplomow.

Z podpisanjom kooperaciskeho zrěčenja maja studowacy masterskeho studija „Mjezynarodny management“ Drježdźanskeje techniskeje uniwersity a Žitawskeje IHI składnosć, třeći studijny semester we Wrocławju studować a dźerža na kóncu studija přidatny masterski dip­lom w rukomaj, mjenujcy International Economic Relations with major in Programme of Masters Studies in International Business Wrocławskeje uniwersity.

Zajim wo tym zhonić, kak sej narodnu drastu sam najlěpje hladaš a ju porjedźeš, dźeń a bóle přiběra. To je jara zwjeselace. Tež fakt, zo zajim runje mjez młódšimi žonami rosće a zo sej wone pokročowanje dźěłarničkow, kaž je Kamjenska župa „Michał Hórnik“ poskićuje, přeja, je jara dobry signal. Derje tuž, zo so Kamjenska župa naležnosće přima a próstwam mnohich młodych žonow wotpowěduje a zarjadowanja organizuje. Wšako zwisuje to wšitko z hoberskim organizatoriskim dźěłom. Zo storča při tym čestnohamtscy čłonojo župneho předsydstwa na swoje mjezy, mje njedźiwa. Mam wulku česćownosć před jich dźěłom. Wšako nadawk dale bjez wulkeho skorženja po swojich móžnosćach spjelnjeja. Tak njedopokazuja jenož, zo su jim zajimy ludźi wažne, a njewěnuja so jenož přećam, ale pokazuja tež, zo je Domowina aktiwna, a zo wudźeržuja a skrućeja zdobom zwisk k bazy. Janek Wowčer

Redakciji SN je so we wčerawšim wudaću zmylk stał. We wobrazowym teksće na 2. stronje steješe, zo bě skupina studentow z Praskeje Karloweje uniwersity pod nawodom dr. Petra Kalety minjeny kónc tydźenja Łužicu wopytała. To njetrjechi. Wopytali su Łužicu wjace hač 30 studentow Brnjanskeje Masarykoweje uniwersity pod nawodom dr. Petra Kaliny. Prosymy wo wodaće za misnjenje. SN

Kamjenc (SN/at). Ze štyrjoch zwjazkowych krajow pochadźeja lawreatki lětušeho šulerskeho pisanskeho wubědźowanja „Lessing linku po lince“. Kamjenski wyši měšćanosta Roland Dantz (njestronjan) njeje na wuznamjenjenskim zarjadowanju minjeny pjatk w tamnišim měšćanskim dźiwadle jenož myta za najlěpše wubědźowanske přinoški přepo­dał. Wón runje tak zwěsći, zo je wurisanje, kotrež wotmě so nětko 25. raz w zamołwitosći Kamjenskeho Lessingoweho muzeja, mjez šulerjemi a wučerjemi přewšo woblubowane. Tajke přićahliwe, zo móžeše jury přinoškaj mytować, kotrejuž awtorce stej wospjet mjez wuznamjenjenymi: Katja Müller-Kuckelberg z gymnazija Klotzsche třeći raz za sobu a Hannah Spinde z Friedricha Schleiermacheroweho gymnazija Niska druhi raz. Wo dobru łužisku bilancu mjez najlěpšimi postaraštej so dale Emma Gerntke z Lessin­goweho gymnazija Kamjenc, doma w Smječkecach, a Freyja Kurzweg z Wojerowskeho Johanneuma, doma w Złym Komorowje.

Praha (ČŽ/K/SN). Čěscy ratarjo dóstanu wot tuchwilneho mjeńšinoweho knježerstwa w demisiji dwě miliardźe krónow jako wotškódnjenje za straty, wuskutkowane wot lońšeje suchoty. Přidatne 141 milionow krónow přewostaji knježerstwo ratarstwu za wutwar dalšich powodźowanskich připrawow. Minister za ratarstwo w demisiji Jiří Mítka (za ANO) rjekny, zo wozmje so cyła miliarda krónow z aktualneho budgeta a zo přińdźe dodatna wjetša suma ze zalutowanjow w druhich ressortach.

Farmarjo, kiž chcedźa so wo pjenježnu pomoc stata požadać, maja dopokazać, zo je jim suchota znajmjeńša 30 procentow přerěznych žnjow wolijowin, žitow abo sadu zničiła. Wysokosć podpěry njepřekroči při tym 80 procentow načinjeneje škody. Nimo toho maja přisłušne zawěsćenske podłožki předpołožić. Jeli po­trjecheny ratar trěbne dopo­kazy nima, móže wón w najlěpšim padźe połojcu kompensaciskeje sumy dóstać. K problemam w zastaranju z cyrobiznami njeje w Čěskej suchoty dla dóšło. Wuskutkowało je so to tu a tam na płaćizny tworow, předewšěm sadu.

Něhdźe 30 ludźi je minjenu sobotu sćěhowało namołwu Chróšćanskeho wjesneho towarstwa „Domizna“, so wobdźělić na na­lětnim rjedźenju kołowokoło pomnika na Fulkec hórce. Tam chcedźa sobotu, 28. apryla, w 10.30 hodź. padnjenych pólskich ­wojakow wopominać a wočakuja k tomu hosći z pólskich Żarow. Foto: Feliks Haza

Ralbicy (JK/SN). Wo tójšto lěpša hač loni běše bilanca hajnikow na njedawnej zhromadźiznje Ralbičanskeho hońtwjerskeho drustwa. Sydom sornow, šěsć dańkow, dwanaće dźiwich swini, sydom liškow a tež šupaj stejachu na lisćinje delanskich hońtwjerjow. Zo ma wjelk na hišće lěpšim wunošku hońtwjerskeje zaběry wěstu winu, njemóža hońtwjerjo tak jednorje zamjelčeć. Prezenca šěreho rubježnika wuskutkuje so na wotběh lětneho a wšědneho cyklusa tamnišeje dźiwiny. Diskusija wo nim pak wosta w Ralbicach wěcowna a z hońtwjerskeho wida fairna.

Dotalni třo hajnicy, kotřiž su jako hońtwjerske zjednoćenstwo hońtwu na 341 hektarach Ralbičanskeho drustwa wotnajeli, přepodachu hońtwjersku zamołwitosć do rukow młodych Ralbičanow. To předsydu drustwa Bjarnata Brězana wosebje zwjesela. Serbski dorost njetyje jenož drustwu, ale wožiwja zdobom drustwowe a towaršnostne žiwjenje w Delanach. Je to tohorunja pokazka na to, zo so młodźi ludźo za přirodu a jeje wobhospodarjenje zajimuja.