Aus der aktuellen Ausgabe vom Freitag, 15 Oktober 2021

Awtorka Lana Bastašić powěda ­w swojej knize „Uhvati­ zeca“ (Dosahń zajaca) wo přećelstwje dweju holcow před pozadkom zańdźenosće Juhosłowjanskeje.

Nimo w němskej literaturje znatych awtorow, kaž Saše Stanišića, wěnuja so tež knihi, spisane w bkms (němska skrótšenka za bosnisko-chorwatsko-montenegrosko-serbisku rěč, prjedy serbochorwatšćina) temje adolescenca. W srjedźišću tak mjenowanych coming-of-age-powědkow steja młode wosoby a jich přechod do swěta dorosćenych. Čitarjam a čitarkam stawiznički pomhaja so ze swójskimi začućemi rozestajeć a je lěpje zrozumić, ale tež procesy reflektować, kotrež wjedu k přisłušnosći a připóznaću w jednej abo we wšelakorych towaršnosćach. Wusko zwjazane su wone z tradicijemi žanrow kubłanskeho romana (Bildungsroman), wuwiwanskeho (Entwicklungsroman) kaž tež swójbneho romana.

Impresije z přebytka w Gdańsku

Njedźela, 15. awgusta 2021

Běše hižo popołdnju po štyrjoch, jako docpěch z awtom Starogard Gdański. W zwisku z kašubskej wustajeńcu Serbskeho muzeja so na njón dopomnich. Wonkownje wupadaše kaž kóžde druhe pólske město: rondele, žołte markěrowanje, pisane wabjenja a trochu hinak rjadowany wobchad. Běch mjeztym hižo dlěje hač wosom hodźin po puću był.

W tutej kolum­nje powěda šěsć redakciji SN znatych mjezy­narodnych awtorow, wotměnjacy so pod pseudonymom „prof. Wink“, jónu wob měsac wo swojich­ nazhonjenjach a do­žiwjenjach we wobłuku zetkanja kulturow, identitow, rěčow a narodnych­ mjeńšin.

Prof. Wink je wotrostła w swójbje, w kotrejž dźěći wšitko jědźachu, štož bě mać zwariła. A zjěchu wšo hač do kónca, bjez toho zo bychu so hóršili. Ženje sej swoju jědź njewuzwolichu. Jeničke wuwzaće běchu narodniny (prof. Wink sej přeco praženeho honačika, homołu kukuricy a tołčene běrny z jušku přeješe a wišnjowy tykanc jako dessert). To jej přez lěta jara ­tyješe. Njeboješe so, hdyž jej něchtó něšto k jědźi poskićeše. Jědźeše samo jědźe, kotrež nochcyše jěsć – nastajenja dla (ćelećina!), dwělomneje čistoty dla abo dokelž so prosće grawaše. Přiwšěm je poskićene jědźe jědła.

Foće: Marko Njek
Katolski serbski dźěćacy dom „Alojs Andricki“ w Radworju je jubilejny tydźeń přewjedł. Před 110 lětami bu dom załoženy. Po­pra­wom dyrbješe so jubilej we wobłuku wo­sad­neho swjedźenja w septembrje wotměć, tón pak bu wotprajeny. Přiwšěm chcychu jón ku­błarjo a dźěći zhromadnje swjećić, a činjachu to nětko cyły tydźeń. Pón­dźelu zahajichu jón z nyšporom. Tež tortu mějachu spři­hotowanu. To bě wulka pře­kwa­pjen­ka! Marko Njek w mjenje kolegow a nawodnicy dźěćaceho domu

Foće: Jurij BjeńšWosebity projekt, kotryž kupnica „Kaufland“ poskića, je 3. lětnik­ Worklečanskeje zakładneje šule přewjedł. Tak přihoto­­wachu sej šulerjo z tójšto strowymi přidawkami mnoho­stronsku snědań. Cyłe dopołdnjo so z tym zaběrachu, zo móhli sej chłóšćenki zesłodźeć dać. Projekt je so wšitkim jara lubił, dokelž mó­žachu so dźěći same gratu přimać. Jurij Bjeńš

Foto: Michaela Dömmelowa
Njedawno pućowachmy my ku­błar­ki z dźěćimi Sulšečanskeje serb­skeje pěstowarnje „Dom palčikow“ z wulkimi wočakowa­nje­mi do Salowa. Sćěhowachmy přeprošenje šefiny Silwije Šen­ke­roweje na ležownosć zawoda „EVSE-Čorny Halštrow“, zo bychmy zastaraćela płuna našeje pěstowarnje dokładnišo zeznali. Jako w Salowje dóńdźechmy, čakaše na nas hižo rjenje kryte blido z lutymi chłóšćenkami, kotrež nam wězo słodźachu. Cyle wosebity wokomik bě, zo dósta naša pěsto­warnja wulki šek přepodaty. To bě dźak za wob­dźělenje na molowanskim wubědźowanju, štož bu hižo z wulkotnymi mytami hódnoćene. W mjenje wšitkich dźěći so cyle lubje dźakujemy. Po tym móžachu wšitcy na skakanskim hrodźe cychnować, sej rumnosće „EVSE“ zarjadnistwa wobhladać a sej samo dźěle „stareje cyhelnicy“ spřistupnić. Wosebje napjate bě dźěćom tajne městno za durjemi – tam chowachu so stare kachle bywšeje cyhelnicy. Skónčnje dósta kóždy jedne pjerjo pawa darjene. Podźakowawši so z małym spěwčkom podachmy so zaso na wróćopuć do pěstowarnje. Michaela Dömmelowa

Foće: Lubina Dučmanowa
We wěc­nej wuč­bje 4. lětni­ka wob­jednawamy tuchwilu wobchad z ko­lesom. Započatk okto­bra pře­wjedźech­my praktiske wuku­bła­nje we Wojerecach. Tam móžachu šulerjo swoje znajomosće na­łožować. Na kónč­nej jězbje dyrbješe kóždy pokazać, zo pra­widła znaje. Nadźijamy so, zo wšitcy tež dale kedźbliwje we wob­cha­dźe jězdźa a zo so žane nje­zboža njestanu. Lubina Dučmanowa Krabatowa zakładna šula Kulow