To a tamne (30.09.16)

Freitag, 30. September 2016 geschrieben von:

Tójšto wćipnych ludźi na pózdnim wječoru před wukładnym woknom apoteki w starym měsće – to bě ciwilnym zastojnikam Mnichowskeje policije podhladne. Stajnje zaso wostachu ludźo stejo a fotografowachu. Kaž zastojnicy zwěsćichu, běžeše na třoch monitorach erotiski film. Mějićelka apoteki pak njebě docpějomna. Hakle po hodźinomaj su monitory hasnyli. Nětko slědźa rozšě­rjenja pornografiskeho materiala dla.

Chětro fatalnje skónčił je so nadpad rubježnika na jednu z Berlinskich korčmow. Minjenu nóc wokoło 2 hodź. bě maskěrowany muž do korčmy w Neuköllnje zastupił. Žadajo sej pjenjezy třěleše wón z trašawku do špundowanja. 50lětna korčmarka wza sej baseballowy bič a stupi so njeznatemu do puća. Jako jej tamni hosćo na pomoc přińdźechu, so rubježnik nastróži a so zminy.

Ludźi dočasnje njezasudźić

Donnerstag, 29. September 2016 geschrieben von:

Němčan dr. Christoph Wowtscherk je w swojim doktorskim dźěle wukročenja přećiwo wukrajnikam w septembrje 1991 we Wojerecach jako socialny protest wopisał. Kak daloko so tehdyše połoženje we Wojerecach wot aktualneho na přikład w Budyšinje rozeznawa, wo tym je so Axel Arlt z nim rozmołwjał.

Hodźi so teza wo socialnym protesće tež na wukročenja přećiwo ćěkancam loni a lětsa w Sakskej nałožować?

Ch. Wowtscherk: Sym podawki w septembrje 1991 we Wojerecach jako socialny protest definował před pozadkom, zo zwuraznichu protestowacy swoju socialnu njespokojnosć. Na prašenje, hač móžeš tež druhe fenomeny generelnje tak posudźować, je ćežko wotmołwić. Njejsym přirunowanske přepytowanje přewjedł, tohodla sym z wuprajenjom kedźbliwy. Při njepřećelskej namocy přećiwo cuzym w 1990tych lětach běchu zawěsće tež na druhich městnach motiwy, kotrež su po­dobnu rólu hrali.

Mjenujeće mjez druhim wutworjenje skupin a alkohol jako katalyzatoraj tehdy­šeho njepřećelskeho zadźerženja cuzym napřećo. Chowa so w nimaj wuchadźišćo nastawaceje namocy?

Kak bě ministerstwo za statnu bjezstrašnosć za čas NDR ze Serbami wobchadźało a kak Serbow samych za čušlenje wužiwało? Wo tym je dr. Timo Meškank knihu napisał.

Budyšin (SN/MkWj). Dosć zajimawu a nazornu stawiznisku hodźinu su šulerjo 12. lětnika Budyskeho Serbskeho gymnazija minjeny tydźeń dožiwić móh­li. Timo Meškank, priwatny docent na Lipšćanskej uniwersiće, předstaji jim swoju nowu knihu „Sorben im Blick der Staats­sicherheit“.

Wo skutkowanju stasi, kaž ministerstwo w NDR mjenowachu, běchu serbscy młodostni we wobłuku wučby hižo słyšeli. Tónle specielny wid pak bě jim nowy a zdobom dobre wudospołnjenje, kaž po zarjadowanju rjeknychu.

Zschäpe so wuprajiła

Donnerstag, 29. September 2016 geschrieben von:

Mnichow (dpa/SN). W procesu přećiwo prawicarskoteroristiskej trójce NSU je so wobskoržena Beate Zschäpe dźensa prěni króć wosobinsce słowa jimała. Wona při­zna, zo bě so kónc 90tych lět zdźěla z nacionalsocialistiskej ideologiju identifikowała, mjeztym wšak nic wjace. Wona zasudźi, štož běštaj sobuskućićelej Mundlos a Böhnhardt swojim woporam a jich swójbam načinili, runje tak tež swoje zmylki. Zschäpe bě w procesu po radźe swojich prawiznikow dotal kóžde wosobinske wuprajenje wotpokazała. Wona steji wot meje 2013 před sudnistwom.

Minister pušćeny

Waršawa (dpa/K/SN). Pólska ministerska prezidentka Beata Szydło je financneho ministra Paweła Szałamachu pušćiła. Ressort přewozmje wicepremier a minister za wuwiće hospodarstwa Mateusz Morawiecki. Tak móhli so hospodarske reformy spěšnišo zwoprawdźić, k tomu rěka. Medije měnja, Szałamacha dyrbješe hić, dokelž je zawjedźenje dźěćaceho pjenjeza kritizował.

Wjac ludźi pomha

Na polu njedaloko Wjelikeho Wóseńka (Groß Oßnig) su wčera 100 kilogramow ćežku lětadłowu bombu z Druheje swětoweje wójny našli. Fachowcy wosebiteje słužby za wotstronjenje rozbuchliny pod nawodom Enrica Schnicka (hlej foto) móžachu bombu we wječornych hodźinach znješkódnić. Foto: Michael Helbig

Zmylki při integraciji ćěkancow přiznałoj

Donnerstag, 29. September 2016 geschrieben von:
Drježdźany (dpa/SN/MkWj). W zwisku z integraciju ćěkancow w Sakskej staj politisce zamołwitaj zmylki přiznałoj. „Na spočatku krizy njejsmy wobydlerjow tak zapřijeli, kaž bychmy to činić dyrbjeli. Tomu­ pak njebě jenož w Sakskej tak. Bychmy ludźi prjedy a sprawnišo informować dyrbjeli“, rjekny ministerka za integraciju Petra Köpping (SPD) na wčerawšim posedźenju Sakskeho krajneho sejma w Drježdźanach. Tež społnomócnjeny za naležnosće wukrajnikow Geert Mackenroth je w zwisku z prawicarjemi na njedostatki pokazał: „Sakska je namócnym prawicarjam předołho swobodne rumy přewostajała a prawostatny kontrolny ćišć přećiwo nim zanjechała.“

Přechwatnje Rusku njezasudźić

Donnerstag, 29. September 2016 geschrieben von:
Berlin (dpa/K/SN). Wiceprezident Europskeho parlamenta Alexander hrabja Lambsdorff (FDP) je warnował před přechwatnym zasudźenjom Ruskeje jako zamołwiteje za wottřělenje malajziskeje Boeing 777. „By přenahle było rjec, zo je to wot Ruskeje přikazana bojowa naprawa była“, wón zwurazni. Mjezynarodni přepytowarjo su wčera rozprawjeli, lětadła wotwobaranski system typa BUK bu z Ruskeje přiwjezeny, a z pola njedaloko města Snišne raketa wottřělena. Teren bě wot proruskich mocow wobsadźeny. „Njeje wuzamknyć, zo je k mylnemu wottřělenju dóšło.“ Lambsdorff wupraji so tež přećiwo přiwótřenju sankcijow, doniž njeje jasne, štó bě přikazał raketu wottřělić.

Jasne struktury trěbne

Donnerstag, 29. September 2016 geschrieben von:

Berlin (SN/BŠe). Łužiski kruh je wažny zaměr na swojim puću docpěło. Tak přewozmje zwjazkowe knježerstwo sobu zamołwitosć za łužiski region. Tole wobkrući zwjazkowy hospodarski minister Sigmar Gabriel (SPD) w rozmołwje z 23 komunalnymi zastupjerjemi saksko-braniborsku mjezu přesahowaceje kónčiny w Berlinje. Tak běše wón wo wobstej­nosćach a wuwićach dokładnje wobho­njeny. Nimo Gabriela wobdźělištaj so na zeńdźenju statnaj sekretaraj, za Braniborsku Hendrik Fischer ( SPD) a za Saksku dr. Hartmut Mangold (SPD), štož na wuznam rozmołwy pokazuje.

Wažne temy, kotrež wutoru wječor wobjednawachu, bě fonds za infrastrukturne projekty, kaž stej to digitalizacija a wutwar železniskeju čarow Berlin–Choćebuz a Baršć–Choćebuz. Runje tak dojednachu so na to, stejnišćo Němskeje železnicy w Choćebuzu zdźeržeć. „Łužica dóstanje financnu podpěru Zwjazka přez wšě fazy strukturneho wuwića, kaž budźe trjeba.“ Zakładnje pak su nětko najprjedy raz jasne struktury trěbne.

Prawiznik Serbow

Donnerstag, 29. September 2016 geschrieben von:
W debatach Sakskeho krajneho sejma njejsu Serbja přečasto tema wuradźowanjow. Hdyž tola, da so nimale bjez wu- wzaća jenički zapósłanc nam wěnuje: Hajko Kozel z frakcije Lěwicy. Wčera je wón w zwisku z namócnosćemi prawicarjow w Sakskej na to skedźbił, zo maja tež Serbja z nimi njelube nazhonjenja. Kozel naliči nadpady na serbskich młodostnych runje tak kaž wonječesćenje narodnych a nabožnych symbolow w dwurěčnej Łužicy. Při tym so toho njeboji, zo je w swojej frakciji w tym nastupanju takrjec samlutki wojowar. Tež zwonka sejma so wón za nas zasadźa. Tak wukonja dale ćišć na zamołwitych w zwisku z njewujasnjenymi namócnosćemi prawicarjow přećiwo serbskim młodostnym. Při tym jemu nazho­njenja jako prawiznik pomhaja. To mó­žemy ćim dźakowniši być. Wšako je wón w Sakskim krajnym sejmje jenički prawi­znik Serbow. Marko Wjeńka

Měli nadawki wozjewić

Donnerstag, 29. September 2016 geschrieben von:

Zhorjelc (SN/BŠe). 1 500 přistajenych Zhorjelskeho stejnišća předewzaća Bombardier je wčera před zawodom za swój přichod demonstrowało. Loni kónc lěta bě kanadiski koncern připowědźił, šmórnyć 240 dźěłowych městnow w Zhorjelskim a Budyskim zawodźe.

Slědowace jednanja z dźěłarnistwom IG metal a ze sakskim knježerstwom wunjesechu, zo móhło znajmjeńša 60 inženjerow wostać. Swobodny stat měł za to podpěru w formje inowaciskeho spěchowanja přizwolić. Hospodarski minister Martin Dulig (SPD) wšak zwurazni, zo tajku jenož płaći, jeli Bombardier dalše wobstaće stejnišćow zaruči. Koncern pak njeje so k tomu dotal wuprajił.

„Nimale lěto po připowědźenju knježi wulka njewěstosć mjez dźěłaćerjemi nastupajo přichod“, kritizuje jednaćel wuchodosakskeje IG metal Jan Otto a žada sej skónčnje jasnosć. Koncern měł swoje nadawki přichodnych lět wozjewić, zo bychu přistajeni w zawodomaj woměrje dźěłać móhli.“ Wupowědźenja zawodnych přičin dla njejsu zastupujomne.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND