Dale a wjace ćěkancow

Dienstag, 25. April 2023 geschrieben von:
Rom (dpa/SN). Italsku kupu Lampedusa w Srjedźnym morju je předwčerawšim, njedźelu a wčera cyłkownje 1 200 ćěkancow docpěło. Po informacijach mórskeje straže přijědźechu woni z 35 čołmami z Tuneziskeje. Tři čołmy so po puću do Italskeje podnurichu. Mórska straža móžeše najwjetši dźěl ludźi wuchować. Lěhwo ćěkancow na Lampedusa, kotrež ma městno za 400 ludźi, je mjeztym dospołnje přepjelnjene. Po informacijach nutřkowneho ministerstwa w Romje je lětsa hižo 35 000 migrantow Italsku po morju docpěło, samsny čas loni bě jich 8 600.

400 němskich staćanow wuchowali

Dienstag, 25. April 2023 geschrieben von:
Berlin/Khartum (dpa/SN). Zwjazkowa wobora je zhromadnje z druhimi zapadnymi wojakami we wobłuku swojeho wojerskeho wuchowanskeho zasadźenja wjace hač tysac ludźi ze Sudana wuchowała. Wojerske lětarstwo Němskeje je staćanow Němskeje a druhich krajow z wojerskimi lětadłami z kraja transportowało, w kotrymž howrja razne wojowanja mjez znjepřećelenymi wojerskimi skupinami. Dotal su 400 němskich staćanow wuchowali. Wonkowna minis­terka Annalena Baerbock (Zeleni) a zakitowanski minister Boris Pistorius (SPD) apelowaštaj na wobdźělene strony, wobstejacy přiměr podlěšić. Z operacijemi k wuchowanju ludźi chcedźa najprjedy raz pokročować. Baerbock rěčeše wo hrózbnym scenariju. „Tež mnozy z našich krajanow běchu dny dołho w smjertnym straše, bjez miliny, bjez wody a žiwidłow. Dóńdźe k wurubjowanjam a grawoćiwym scenam na dróhach stolicy Khartuma“, wona rjekny. Wukrajnicy hromadźa so tuchwilu na lětanišću Khartuma, kotrež tež němscy wojacy wobstražuja.

„Stres, strach a njewěstosć“

Dienstag, 25. April 2023 geschrieben von:

Woprašowanje kolesowarjow pokazuje dalše pohubjeńšenje wěstoty

Drježdźany (dpa/SN). Tři štwórćiny wšěch kolesowarjow Sakskeje čuja so w nadróžnym wobchadźe wohroženi. Kaž Powšitkowny kolesowarski klub Němskeje ADFC zdźěla, je so začuće wěstoty kolesowarjow w nimale wšitkich městach Sakskeje wot lěta 2012 spochi pohubjeńšiło. Tole su wčera při wozjewjenju najnowšeho přepytowanja tak mjenowaneje kolesowarskeje klimy zdźělili. „Ludźo chcedźa dale a časćišo koleso wužiwać, wokomiknje pak nječinja jim to runjewon lochko“, rjekny jednaćel kolesowarskeho kluba Konrad Krause. „Na dróhach Sakskeje knježa stres, strach a njewěstosć“, wón rjekny.

Realita Miłoraza

Dienstag, 25. April 2023 geschrieben von:

Hač je trěbne, po 2030 hišće wjesku wudobywanja brunicy dla wotbagrować, ludźo kontrowersnje diskutuja. Miłoraz pak so jako symbol energijopolitiskeje debaty njehodźi. Nimale cyłe wobydlerstwo je so po lětdźesatkach ćerpjenja pod bliskej ­jamu a čuwy rubjacych rozestajenjow – haj abo ně k přesydlenju – za zhromadny přećah do bliskeho Slepoho rozsudźiło. Kotru rólu Serbstwo w přichodźe hraje, so w starym Miłorazu hižo njerozsudźi. ­Wosebje młoda generacija je dawno na Nowy Miłoraz wusměrjena.

So wě, zo wostanje moraliska dilema, wšako je hišće starych Serbow, kotřiž so wotbagrowanju „serbskeje zemje“, starodostojneje domizny, wobaraja. Jeli LEAG jich na kóncu njepřeswědči a jeli dyrbja so potom 90lětni poslednim bagram brunicoweje doby wuwinyć, dóstanje kónc tuteje epochi wobrazy tragiskeje groteski. Při tym njejsmy na to zabyli: 1 500 ludźi chcychu za „Wochozy II“ přesydlić, štož bu cofnjene. Bohudźak. Marcel Brauman

To a tamne (25.04.23)

Dienstag, 25. April 2023 geschrieben von:

Wjacore zasadźenja w zwisku ze zwěrjatami su kónc tydźenja policiju zaběrali. Sobotu rano bě kruwa z rězarnje w Zemicach-Tumicach ćeknyła. Zwěrjo běhaše po kolijach a haćeše železniski wobchad. Tohorunja sobotu reagowaše alarmowa připrawa w Ćichońcy. Pozdatny paduch pak bě jenož wowca, kotraž bě so přez płót předrěła. Njedźelu čampaše kača swójba po dróze w Žitawje. Policisća kačku z młodźatami k hatej přewodźachu.

Raketu z časa Druheje swětoweje wójny su dźěći při zběranju wotpadkow w lěsu w braniborskim Oranienburgu namakali. Fachowcy policije su eksploziwnu namakanku mjeztym zrumowali. Dźěći běchu při nalětnim rjedźenju w lěsu ležacy předmjet wuhladali a na kromu dróhi donjesli. Jednaše so wo amerisku raketu M-8. Policija před tym war­nuje, so namakaneje municije dótkać.

Wuslědki předleža

Montag, 24. April 2023 geschrieben von:

Rom (B/SN) Zakónčace dokumenty wšěch sydom kontinentalnych konferencow k synodalnemu pućej su nětko zjawnje w interneće na stronje Němskeje biskopskeje konferency přistupne. Wobkedźbowali su so mjez druhim přinoški ze 40 europskich krajow z konserwatiwnymi a progresiwnymi pozicijemi pod hesłom „Jednota w mnohotnosći“.

Ortodoksne jutry

Kijew/Moskwa (B/SN). Jutry w ortodoksnych cyrkwjach běchu minjeny kónc tydźenja. Terminy wobliča so po julianskim abo gregorianskim kalendrje, 2025 swjećimy zrowastanjenje na samsnym dnju. Ukrainjenjo smědźachu hakle njedźelu wot ranja swjećić, dokelž njesmědźachu w nocy dom wopušćić. Ruska je jutrońčku bjez přestawki wójnu w Ukrainje dale wjedła.

Samowólnosć Chiny

Vatikan (B/SN). Knježerstwo w Pekingu je bjez wothłosowanja ze Swjatym stołom biskopa Shen Bina do Shanghaija přesadźiło, hačrunjež wobsteji wot lěta 2018 zrěčenje mjez Chinu a Vatikanom wo zasadźenju biskopow, zdźěli rěčnik Vatikana Matteo Bruni.

Přećiwo přiběracej běrokratiji

Njedostatkej wody zadźěwać

Montag, 24. April 2023 geschrieben von:

Sakska wuwiwa zhromadnje z Braniborskej a ze Zwjazkom „Łužiski model dnowneje wody“. Kabinet swobodneho stata je minjeny tydźeń wobzamknył, wotpowědne zarjadniske dojednanje z woběmaj partneromaj podpisać. Bližaceho so kónca wudobywanja brunicy a změny klimy dla su kroki trěbne, zo tu njedostatk wody njezmějemy.

Drježdźany/Budyšin (SN/at). Z „Łužiskim modelom dnowneje wody“ chcedźa bytostny zakład wobhospodarjenja wody wot brunicoweho hórnistwa rysowaneho regiona w změnje strukturow tworić a jón zhromadnje wužiwać, je sakske ministerstwo za energiju, klimu, wobswět a ratarstwo wčera zdźěliło.

Hišće lětsa je wotpohladane, dźěła za model dnowneje wody zahajić. Hač do kónca 2027 maja wotzamknjene być. Po wšěm zdaću budźe do modela pře­strjeń wjace hač 5 000 kwadratnych kilometrow zapřijata. To je dobra połojca płoniny wokrjesow Budyšin, Zhorjelc, Sprjewja-Nysa, Hornje Błóta-Łužica, Dubje-Błóta a bjezwokrjesneho města Choćebuza. Předwidźane su cyłkowne kóšty 8,96 milionow eurow, z čehož Sakska něhdźe 1,34 milionow eurow přewozmje.

Prěnich ze Sudana wuchowali

Montag, 24. April 2023 geschrieben von:

Luxemburg (dpa/SN). Po zahajenju ewakuowanja ze Sudana su po informacijach społnomócnjeneho EU za wonkowne naležnosće Josepa Borrella dotal wjace hač tysac wukrajnikow wuchowali. Borrell dźakowaše so dźensa na zetkanju wonkownych ministrow EU wšitkim krajam, kotrež su swojich krajanow, ale tež sta­ćanow druhich krajow ze Sudana ewakuowali. W Sudanje běchu před dobrym tydźenjom razne wojowanja mjez mócnymaj generalomaj kraja a teju wojer­skimi jednotkami wudyrili.

Rěča wo pomocy za Ukrainu

Luxemburg (dpa/SN). Wonkowni minis­trojo čłonskich krajow EU su dźensa w Luxemburgu wo dalšej pomocy Ukrainje w boju přećiwo ruskim nadpadnikam wuradźowali. W srjedźišću stejachu wojerska podpěra a dalše sankcije přećiwo Ruskej. Nimo toho wuradźowachu wo geopolitiskich sćěhach ruskeje agresije. Wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) bě swoje wobdźělenje na konferency ewakuowanja němskich staćanow ze Sudana dla wotprajiła.

Zaso wjace pjenjez za brónje

Na juhu Mexika su so wčera tysacy migrantow do mócneje karawany zjednoćili. Zhromadnje je so něhdźe 3 000 demonstrantow z města Tapachula do směra na sewjer podało, zo bychu přećiwo diskriminowanju ze stron statnych organow protestowali. ­Přichodny zaměr je 880 kilometrow zdalena stolica Mexiko-City. Někotři chcedźa hač do USA běžeć. Foto: pa/AP/Edgar H. Clemente

Dróhi w Berlinje blokowane byli

Montag, 24. April 2023 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Kaž běchu to připowědźili, su aktiwisća skupiny Poslednja generacija dźensa w Berlinje z wjacorymi blokadami nadróžny wobchad haćili. Policija rěčeše dobru hodźinu po zahajenju akcije wo 30 městnach w měsće, na kotrychž stejachu aktiwisća na dróze, běchu tam přilěpjeni abo dźeržachu transparenty. Ćežišćo bě kónčina Charlottenburg-Wilmersdorf. Policija bě z něhdźe 500 zastojnikami w měsće po puću, zo by dalšim akcijam zadźěwała abo je spěšnje zaso skónčiła. Klimowa skupina bě připowědźiła, zo chcyła wšitko spytać, zo by zwjazkowu stolicu zlemiła. Aktiwisća žadaja sej hnydomny plan knježerstwa, dalšemu woćoplenju zemje zadźěwać, kotrež zakłady žiwjenja na zemi niči. Akcije njejsu časowje wobmjezowane. Chcedźa je hakle skónčić, je-li knježerstwo žadanja na dobro klimy spjelniło.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND