To a tamne (16.09.22)
Z kurioznym wustupom w tuchwilnym wólbnym boju w jednym z Neapelskich hosćencow je italski wonkowny minister Luigi Di Maio kedźbnosć zbudźił. 36lětny da so wot pinčnikow wuzběhnyć a „lećeše“ z rozpřestrětymaj rukomaj k hudźbje znateho filma „Dirty Dancing“ po hosćencu „da Nennella“, kiž je za tajke swojoraznosće znaty. Opozicija akciju wusměšuje. Po prognozach smě so opoziciski prawicarski zwjazk wólbneho dobyća nadźijeć.
Na wšě 1 500 litrow barby chcedźa nałožić, zo bychu sławny symbol Los Angelesa ponowili, hoberski napis „HOLLYWOOD“ w horach nad filmowej metropolu. Za ponowjenje objekta w přihotach k stolětnemu jubilejej su wjacore tydźenje zaplanowali. Nadměru wulke pismiki běchu 1923 prěni króć nastajili a 1949 ponowili. Symbol je wosebje mjez turistami woblubowana kulisa za selfije.
Scholz: Ludźi podpěrować
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) je so dźensa ze zastupnikami hospodarstwa a dźěłarnistwow k mjeztym druhemu posedźenju tak mjenowaneje „koncertěrowaneje akcije“ zešoł. Při rozmołwach dźěše wo pytanje za zhromadnymi rozrisanjemi w boju přećiwo hrožacej hospodarskej krizy a inflaciji. Hižo wčera bě Scholz předewzaća namołwjał, wšitke móžnosće podpěry na dobro dźěławych wužiwać, zo njeby k socialnym njeměram dóšło.
Na přiměr so dojednali
Eriwan (dpa/SN). Po dwěmaj dnjomaj ćežkich wojowanjow mjez Azerbaidźanom a Armeniskej w južnym Kawkazu stej so wobě stronje na přiměr dojednałoj, zdźěli rěčnik armenskeho knježerstwa. Přiměr su z pomocu mjezynarodnych posrědkowarjow wujednali. Bywšej sowjetskej republice hižo lětdźesatki stajnje zaso přećiwo sebi wojujetej, dokelž njemóžetej so hladajo na mjezsobne teritorialne žadanja dojednać.
Wójsko přeco hišće w nuzy
Z połnej paru hotuja so w Mnichowje na lětuši Oktoberski ...
Mjenje ludźi so zatepiło
Sakska (dpa/SN). Ličba zatepjenych ludźi w Sakskej je so porno loni pomjeńšiła. Kaž z wčera wozjewjeneje lětnjeje bilancy Němskeje towaršnosće za wuchowanje žiwjenja (DLRG) wuchadźa, je so hač do kónca awgusta tutoho lěta 17 ludźi w sakskich wodźiznach zatepiło. Loni samsny čas bě jich 22 wosobow.
W awgusće je třilětne dźěćo po kupanskim njezbožu w přirodosportowej kupjeli Bad Düben pola Lipska zemrěło. Hólc bě spočatk awgusta do płuwanskeho basenka padnył a po policiji wjacore mjeńšiny dołho pod wodu, prjedy hač bu wuchowany. Hólca dowjezechu do chorownje, hdźež štyri dny pozdźišo zemrě.
Po informacijach DLRG je so hač do kónca awgusta 289 wosobow po cyłej Němskej zatepiło. To bě 44 wjace hač loni. Lochkomyslnosć kaž tež konsum alkohola stej často přičinje. Nimo toho DLRG před kupanjom w njewobstražowanych wodźiznach warnuje.
Přiměrjenje awtomatisce
Putin a Jinping chcetaj so zetkać
Samarkand (dpa). Ruski prezident Wladimir Putin je na wjerškowe zetkanje Shanghaiskeje organizacije za zhromadne dźěło (SCO) do Uzbekistana dolećał. W běhu dnja běchu tam zetkanje z chinskim statnym a stronskim šefom Xi Jinpingom a dalše bilateralne rozmołwy předwidźane. Je to prěnje wosobinske zetkanje Putina a Jinpinga po wudyrjenju wot Putina wukazaneje wójny přećiwo Ukrainje. Chinske nawodnistwo Putinej politisce rjap skruća a ma NATO a USA za hłowneho winika wójny.
W Uzbekistanje chce Putin tež turkowskeho prezidenta Recepa Tayyipa Erdoğana zetkać. Při tym chcetaj móžnosće dalšeho eksporta ukrainskeho žita z blokowanych ukrainskich přistawow rozjimać, medije rozprawjeja. Prěni raz po 2019 wotměje so wjeršk SCO zaso we wosobinskej přitomnosći statnych nawodow, po tym zo běchu koronapandemije dla nachwilnje so toho wzdali. Nimo Chiny a Ruskeje přisłušeja Indiska, Kazachstan, Kirgistan, Pakistan, Tadźikistan a Uzbekistan skupinje.
Wjesela so nad wuspěchami
Prezident Zelenskyj wuswobodźene kónčiny wopytał
Kijew / Moskwa / Straßburg (dpa). Po cofnjenju ruskich jednotkow woswjeća Ukrainjenjo we wuswobodźenych kónčinach na wuchodźe kraja swój mjezywuspěch. Prezident Wolodymyr Zelenskyj poby wčera w Isjumje w kónčinje Charkiw, zhotowi selfije z wojakami ukrainskeho wójska a da so pódla ukrainskeje chorhoje wotswětlić, kaž fota w telegramowym kanalu 44lětneho pokazachu. „Naša módro-žołta (chorhoj) wěje nad wuswobodźenym Isjumom“, zdźěli Zelenskyj k tomu. Wón připowědźi nimo toho dalši zaměr ukrainskeho wójska: „Pohibujemy so jenož do jednoho směra – doprědka a hač do dobyća“.
Wjeselo nad wuspěchom bu přez prěnje rozprawy ukrainskich zarjadow k pozdatnym wójnskim złóstnistwam wobsadnikow pochmurjene. Moskwa wostanje mjeztym njepopušćomna a wusprawnjowaše mjeztym wjace hač 200 dnjow trajacu nadběhowu wójnu přećiwo susodnemu krajej jónu wjace.
Razne změny na swěće
Žane wuslědki
Berlin (dpa/SN). Po prěnim kole tarifowych jednanjow sakskeje metaloweje a elektroindustrije žada sej dźěłarnistwo IG metal jednanja kmany poskitk dźěłodawarjow. Po štyrjoch lětach bjez zwyšenja mzdy a dale stupacych płaćiznow „wočakuja přistajeni wot dźěłodawarjow sylny skutkowny poskitk“, wuzběhny wčera nawodnica wobwodow Berlin, Braniborska a Sakska, Irene Schulz.
Do jednanjow bě sej IG metal zwyšenje mzdy wo wosom procentow za něhdźe 3,9 milionow dźěławych branše žadała. Tole je najwyše žadanje za metalowu a elektroindustriju wot lěta 2008. Tehdy žadaše sej dźěłarnistwo tohorunja wosom procentow wjace mzdy.
Jednanske koło je so bjez wuslědkow kónčiło. Dźěłodawarjo njejsu žadyn poskitk předpołožili a město toho swoje přeće za „nulowym kołom“ přednjesli. Z tym postarachu so wo eskalaciju. „Dźěłodawarjow warnuju, wolu dźěławych podhódnoćić“, Irene Schulz podšmórny.
Minjeny kónc tydźenja bě něhdźe 2 000 přistajenych ze Sakskeje, Berlina a Braniborskeje w Lipsku za zwyšenje mzdow demonstrowało. Přichodne jednanske koło je w Swobodnym staće 14. oktobra planowane.
To a tamne (15.09.22)
Po 142 lětach chcedźa w Šwicarskej kónc lěta ćišćanu telefonowu knihu doskónčnje wotstronić. Wot 2023 wozjewja priwatne telefoniske čisła jenož hišće internetnje, zdźěla zhotowjer knihow Localsearch w Zürichu. Dale a mjenje ludźi swoje priwatne čisła wozjewja, předewzaće informuje. Nimo toho ma dźeń a wjace ludźi jenož hišće mobilny telefon.
Za paduchami gullyjowych wěkow pyta policija w južnej Předpomorskej. Njeznaći běchu minjene dny wjace hač 20 tajkich železnych wěkow pokradnyli, policija w Pasewalku zdźěli. Potrjechene běchu wjacore dróhi w Penkunje, Krackowje a Bismarku njedaloko pólskeje mjezy. Policija namołwja šoferow k wosebitej kedźbnosći, dokelž móža pobrachowacych wěkow dla strašne dźěry nastać.
