Zo by lětnje dźiwadło Budyskeho NSLDź wuspěšne było, su wšelake wuměnjenja na kromje předstajenjow trěbne. Měrćin Weclich je so z nowinskej rěčnicu Gabriele Suschke rozmołwjał:
Štó postaja, hdy so předstajenje dešća abo njewjedra dla přetorhnje abo wotpraji?
G. Suschke: To rozsudźa přeco intendant, ale we wothłosowanju z kolegami. Su dźě wšelake wěcy, kotrež maš při tajkim rozsudźe předewšěm wěstoty dla wobkedźbować. Předstajenje wotprajić je cyle poslednja warianta.
Kak je zastup zrjadowany, sće za to nachwilnje přidatny personal přistajili?
G. Suschke: Techniski nawoda zrjaduje naležnosć dočasa na zakładźe wěstotneho koncepta. Po nim so postaja, kelko ludźi je při zastupje trěbnych.
Kak staraće so wo derjeměće hosći?
G. Suschke: Wo nich stara so naša dźiwadłowa gastronomija. Na wonkownej ležownosći čini to hosćenc na Hrodźe. Nimo toho stej lětsa Radebergska a Jiwowska (Eibau) piwarnja jako sponsoraj wobdźělenej.
Je dosć parkowanišćow k dispoziciji?
Wojerowska zakładna šula „Handrij Zejler“ ma přećahnyć. Milenka Rječcyna je so z jeje šulskej nawodnicu Juttu Pfeiffer rozmołwjała.
Kotre su šansy, zo šula na stejnišću Při Worjole wostanje?
J. Pfeiffer: To hišće njewěmy. Tuchwilu Wojerowscy měšćanscy radźićeljo wo tym diskutuja, hač so přeměstnimy. Doskónčnje rozsudźić maja woni klětu w februaru abo měrcu.
Dokal potom dyrbiće?
J. Pfeiffer: Mamy po předwidźanym wutworjenju noweho šulskeho centruma do tuchwilneje 1. wyšeje šule přećahnyć. Mjenowany centrum pak je tuchwilu hišće w fazy planowanja.
Waš šulski dom je chětro dodźeržany a měł so wobnowić. Čehodla nochceće potom přećahnyć?
J. Pfeiffer: Za šulski twar su zašłe lěta wjele pjenjez nałožili. Mamy na přikład nowe sanitarne připrawy a wokna. To pak měšćanskim radźićelam njedosaha. My porno tomu chcemy sej tudyše šulske stejnišćo zachować, dokelž je wone za našich šulerjow a jich staršich runje na tymle městnje přewšo wažne.
Kotre lěpšiny tele stejnišćo Při Worjole ma?
Po zdaću najstaršu hornjoserbsku frazu z lěta 1534 je njedawno dr. Madlena Malinkec při slědźenjach w Budyskim tachantskim archiwje wotkryła. Cordula Ratajczakowa je so z Berlinskej historikarku rozmołwjała.
Kak je k tomu dóšło, zo sće zapisk našła?
M. Malinkec: Minjenu nazymu běch prěni raz w archiwje, zo bych přinošk wo chronice „Annales Budissinenses“ přihotowała, wo kotryž bě mje kolega prosył. Sym sej chroniku wobhladała, a připadnje mi fraza napadny. Budyska chronika je małki zešiwk z něhdźe 120 rukopisnymi, zdźěla ćežko čitajomnymi stronami. Prěni zapisk je k lětu 1388, teksty sahaja hač do srjedź 16. lětstotka. Rěč chabła, su łaćonske kaž tež němske pasaže a serbska.
Što tam steji?
M. Malinkec: Awtor wopisuje ponowjenske dźěła na wěži Pětrskeje cyrkwje. Přitomni serbscy burja přiwołachu mištrej, kiž dyrbješe na wěžu zalězć, warnowace abo wobdźiwace „Helle lube helle, ho o o“ (Hlej, luby, hlej, ho ho ho).
Sće wuznam hnydom spóznała?
Składnostnje 15lětneho wobstaća je ladinski muzej Ciastel de Tor w Južnym Tirolu minjeny tydźeń dwudnjowsku mjezynarodnu konferencu wo muzejownistwje europskich narodnych mjeńšin přewjedł, na kotrejž so tež direktorka Budyskeho Serbskeho muzeja Christina Boguszowa wobdźěli. Cordula Ratajczakowa je so z njej rozmołwjała.
Što bě wosebitosć konferency?
Ch. Boguszowa: Koparjo maja europeadu; tež dźiwadła mjeztym hromadźe dźěłaja. Za mjeńšinowych muzejnikow pak bě to scyła prěni raz, zo su sej w tajkej formje mysle wuměnjeli. Wosebity prestiž sej zarjadowanje zdoby, zo běštaj tam tež předsyda Mjezynarodneje rady muzejow (ICOM) prof. dr. Hans-Martin Hinz a předsyda italskeje ICOM. Dr. Hinz praješe, zo njebě jemu mjeńšinowa tematika dotal znata. Wón je dźakowny, zo smy jeho wid rozšěrili. Tajka konferenca će w sebjewědomju skruća.
Kotre konkretne impulsy sće tam dóstali?
Wuhotowanje lětnjodźiwadłowych inscenacijow NSLDź je přihladowarjow přeco zaso překwapiło. Zamołwity za nje je Mirosław Nowotny, z kotrymž je Carmen Schumann porěčała.
Knježe Nowotny, Wy sće wuhotowar lětušeho lěćneho dźiwadła NSLDź „Olsenowa cwólba a wulki pozadnik“. Što bě Wam najwjetše wužadanje?
M. Nowotny: Porno druhim inscenacijam, za kotrež hotowy, móhłrjec „zrały“ kruch předleži, je w tym padźe wo to šło, sfilmowane dźěło adekwatnje na jewišćo přenjesć. Na zbožo smy z intendantom Lutzom Hillmannom derje harmonowacy team, dźěłachmy dźě mjeztym 17. raz na lěćnym projekće. Wuske zhromadne dźěło z režiserom je wažne wuměnjenje, zo so předewzaće radźi. Runje tak tež kooperacija z dźěłarnjemi dźiwadła, hdźež něštožkuli z dobrym słowom funguje a kolegojo njerědko z idejemi přinošuja.
Hdy sće nowu inscenaciju přihotować započeli?
M. Nowotny: Prawidłownje započinamy přeco mjez hodami a Nowym lětom. Tónraz bě wšak to poměrnje pozdźe, dokelž dyrbješe premjera šulskich prózdnin dla chětro zahe być. Čas žno je to šwarnje tłóčił.
Kónc tydźenja wotměchu so w Budyskim „Wjelbiku“ 1. imobilijowe dny za Budyšin a region. Měrćin Weclich je so z organizatorom a imobilijowym maklerom Jensom Zuschku rozmołwjał.
Čehodla sće tajke dny organizowali?
J. Zuschke: Chcychmy kupcow wo wobšěrnosći imobilijoweho předewzaća při wotnajenju a předawanju imobilijow informować. Je lěpje z ludźimi rěčeć, kiž něšto wědźa, hač z tymi, kotřiž ničo njewědźa. Potom móžeš z nimi na jednej runinje jednać. Je wažne, zo su ludźo wo kompleksiće imobilijownistwa wobhonjeni a na to wo nakupje abo předaću rozsudźa. Tak móža tež lěpje posudźować, kajcy da ći maklerojo su a što so na wikach wšitko stawa.
Čehodla sće sej Budyšin wuzwolili?
J. Zuschke: Mój běrow je w Budyšinje, sym tu rodźeny a w towarstwje Nutřkowne město a we wobydlerskim zwjazku čestnohamtsce sobu skutkuju. Mam tež wutrobny zwisk k swojemu ródnemu městu nad Sprjewju.
Kak sće z wothłosom spokojom?
Něhdźe 180 sobuskutkowacych ze štyrjoch kulturow zjednoći zetkanje dudakow tutu njedźelu na přeprošenje Domowiny w Trjebinje na Šusterec statoku. Andreas Kirschke je so z tamnišej regionalnej rěčnicu Domowiny Dianu Maticowej rozwołwjał.
Što je motiwacija za lětuše zetkanje?
D. Maticowa: Chcemy na bohatu tradiciju dudakow w Slepjanskej wosadźe dopominać. Je to jenička městnosć po cyłej Němskej, hdźež so hudźenje na serbskich dudach dotal bjez přetorhnjenja pěstuje.
Kak so zetkanje financuje?
D. Maticowa: Dóstawamy srědki ze załožby předewzaća Vattenfall „Doma w Slepom, Rownom a Mułkecach“.
Kotre wobsahi planujeće?
Wot 20. junija hač do 4. julija wotměje so 38. mjezynarodny swjedźeń serbskeje poezije. Alfons Wićaz je so ze čłonom předsydstwa Zwjazka serbskich wuměłcow a zamołwitym za projekt Benediktom Dyrlichom rozmołwjał.
Pod kotrym hesłom steji lětuši 38. mjezynarodny swjedźeń serbskeje poezije?
B. Dyrlich: Wón je wěnowy Janej Arnoštej Smolerjej, sobu najwuznamnišemu Serbej 19. lětstotka a serbskeho narodneho a rozswětlerskeho wozrodźenja. Swjedźeń ma, kaž Budyska nóc poezije 24. junija při Starej wodarni, podhesło „Swětej wotewrjena a cuzym přećelna“. Tak skedźbnjamy na to, zo smy znowa wukrajnych a tukrajnych přećelow-basnikow zapřijimali.
Kotre dalše wažne zarjadowanja zajimcam poezije a hudźby skićiće?
Sakski Zwjazk žurnalistow Němskeje (DJV Sakska) je na němskej stronje hłowny iniciator nětko wupisaneho Němsko-čěskeho žurnalistiskeho myta. Z jeho jednaćelom Michaelom Hillerom je Axel Arlt wo zrawjenju projekta rěčał.
Němsko-čěski fonds přichoda wubědźowanje organizuje. Kak je k tomu dóšło?
M. Hiller: Dlěši čas hižo prócuje so DJV Sakska wo němsko-čěske žurnalistiske myto. Pytajo za partnerami je so před lětomaj wukopało, zo wotpohladuje Němsko-čěski fonds přichoda runje tajke myto wupisać. Tak smy styki nawjazali, a k tomu přišoł je čěski zwjazk Syndikát novinářů. Hromadźe, tež ze zastupjerjemi zwjazkoweje runiny DJV, smy spytali myto etablěrować.
Podpěruje sakska statna kenclija projekt?
Turistiska informacija w Złym Komorowje ma nowu nawodnicu. 1. junija je 35lětna Diana Lesche, pochadźaca z Łuchowa (Lauchhammer), ceptar zarjadnišća přewzała. Bianca Šeferowa je so z njej wo nowym wužadanju rozmołwjała.
Kotre nazhonjenja Wam jako nowej nawodnicy Złokomorowskeje turistiskeje informacije pomhaja?
D. Lesche: Studowach wobchadne hospodarstwo ze specializowanjom turizma na Drježdźanskej techniskej uniwersiće. Po studiju dźěłach w marketingowym wotdźělu Braniborskeje krajneje towaršnosće w Podstupimje. Dalše stacije dźěła wjedźechu mje do Błótowskeho muzeja na Lědach a do turistiskeho předewzaća w Sakskej Šwicy, hdźež starach so tohorunja wo marketing.
Što su Waše hłowne nadawki?