Hejnice: Wosebity chór wosebity jubilej wuhotował
W lěće 1725 natwarichu baziliku Marje wopytanja w Hejnicach. Tuž swjeća lětsa 300 lět cyrkwinskeje swjećizny. Z hosćom běchu mjez druhim mnozy bywši čłonojo 1. serbskeje kulturneje brigady a dopominachu so na rjane chórowe lěhwa w pódlanskim klóštrje.
Něhdźe 27 něhdyšich spěwarkow a spěwarjow poby předwčerawšim w čěskich Hejnicach. Składnostnje jubileja bě bywši dirigent brigady Friedemann Böhme čłonow chóra, kotřiž něhdy w ćělesu sobu skutkowachu, přeprošał, składnostnje swjatka mały program wuhotować. Tak wobrubichu bywši brigadnicy swjedźensku Božu mšu z hudźbu, a to w putniskej cyrkwi, kotraž je Boži dom klóštra Marje wopytanja, hdźež přewjeduje brigada kóžde lěto chórowe lěhwo.
Krabat w boju tež dušu serbskeho ludu namakał
Inscenaciju w dwěmaj rěčomaj – serbsce a němsce – wuspěšnje w Čornym Chołmcu předstajili
W Čornym Chołmcu je měr a pokoj zaćahnył. Po tym, zo su Čorny młyn znowa natwarili, jón Krabat a jeho luba Hanka wobhospodarjataj. Nětko je zaso čas, so žiwjenju wěnować. Čorny młynk je so zhubił, jeho dóńt je njewěsty kaž tež tón jeho mandźelskeje, Krabatoweje maćerje.
Na spočatku lěta zwjeseleja so wjesnjenjo nad camprowanjom, symboliskim swjedźenjom, kotryž wuhnawa zymu a wita nowe žiwjenje, nalěćo.
Lutki a błudnički pomhali
Do rjaneho swjećenja pak zadobudźetaj so Čorna kmótra (Julia Henke) a Čorny młynk (Nico Müller). Tutón zda so někak spodźiwny, kaž bjez duše. Krabat a Hanka wojujetaj přećiwo Čornej kmótře. Jako wopor za to žada sej wona dušu Čorneho młynka.
Z tym zahaji so poprawny tema jednanja: što je duša a kajku ma čłowjek.
Krabat pyta za dušu Čorneho młynka. Byrnjež ta čorna była, trjeba wón ju.
Župa prócowarja wopominała
Budyšin (SN/bn). Składnostnje 125. narodninow Měrćina Nowaka-Njechorńskeho je župa „Jan Arnošt Smoler“ wčera wopominanske zarjadowanje w Budyskim Serbskim domje wuhotowało. Něhdźe 25 zajimcow powitawši předstaji županka Leńka Thomasowa jubilara jako „jednu z najwuznamnišich serbskich wosobinow 20. lětstotka“ a „załožerja serbskeho molerstwa. Kóždemu dźěsću běchu – znajmjeńša hač do politiskeho přewróta w lěće 1989 – jeho wobrazy, kniha ‚Mišter Krabat‘ a ilustrowane bajki kaž ‚Baćon a žaby‘ znate.“ Lipowe łopješko, kotrež sta so ze signaturu Nowaka, je dźensa takrjec ze synonymom serbskeho wuměłstwa. Sam wšak njeby so wón ani moler ani spisowaćel mjenował, ale po słowach Thomasoweje skerje „pisacy moler abo molowacy pisarski“. Charakteristisce běchu jeho „skromnosć, humor a wuběrna serbšćina“.
Předstajeja Dučmana w Niskej
Dźěći pisany program pokazali
Dušu swojich ludow přestajili
Chrósćicy (SN/BŠe). W lěće 2003 je UNESCO wobzamknyła, zo ma so lisćina imaterielneho kulturneho herbstwa nastajić. Zaměr toho je, dušu, drastu, tradicije a rjemjesło ludow na swěće spěchować a škitać. Pod hesłom „Hdźež duša luba schow swój ma“ wobdźěli so pjeć skupinow na programje, zo bychu publikumej swoje wosebitosće pokazali.
Ze znatym karnewalom w Južnej Americe steji Kolumbiska na lisćinje kulturneho herbstwa. Čłonojo skupiny Grupo di Música y Dancas Folclóricas Carmen López přeprosychu přihladowarjow do reje pokazujo jim zakładnu kročel a k tomu wšelake wariacije. Tež skupina Balett Saly Velingera ze Senegala je ludźom na Koklic statoku swoju tradiciju hraća na bubonach spřistupniła.
Tež w Hochozy znowa dobra nalada knježiła
Hochozy (SN/MkWj). Hdys a hdys słyšiš diskusiju wo tym, hač je trjeba, Chróšćanski mjezynarodny folklorny festiwal tež w Hochozy w Delnjej Łužicy zarjadować. Štóž je zarjadowanje tam raz dožiwił, tón njedwěluje: Hochoza słuša prosće k tomu.
Wjeska 20 kilometrow sewjernje Choćebuza je typiska holanska, w kotrejž bydlachu přez generacije jednori ludźo. Statoki su skromne, rola wjele wunoška njewunjese. Cyrkej z farskej łuku je srjedźišćo sydlišća. Hnydom pódla je wjesny hosćenc. Samo mały wjesny wobchod tam hišće maja, kotryž wobhospodaritaj swěru mandźelskaj, kotrajž staj daloko nad 70 lětami.
Pisany zazběh wjerška
15. mjezynarodny folklorny festiwal Łužica w Budyšinje zahajili
Budyšin (SN/MG). Při najkrasnišim lěćnym wjedrje je so wčera, štwórtk, nawječor dohromady dźewjeć skupinow na přećah po Budyskim nutřkownym měsće nastajiło. Z pěsnjemi, rejemi a dobrej naladu zahajichu 15. mjezynarodny folklorny festiwal Łužica.
Wot Póstoweho naměsta podachu so sobuskutkowacy po zwučenej čarje po Lawskich hrjebjach dale na Hłowne torhošćo a wottam po Bohatej hasy na Žitne wiki. W běhu čary serbskej a wukrajne skupiny sčasami pozastachu, zo bychu zajimowanym přihladowarjam podłu dróhow štučku zarejowali. Na Žitnych wikach předstaji kóžda skupina krótki wurězk ze swojeho repertoira. Jakub Wowčer přehladku moderěrowaše a zajimowanym na městnje jednotliwe skupiny předstaji.
Po kulturnej stolicy bjez hranicow
Nova Gorica/Gorizia přeprošuje hosći, kotřiž chcedźa sej zajimawe město z napjatymi stawiznami wotkryć
Nova Gorica w Słowjenskej a Gorizia w Italskej słušatej bjezdwěla hromadźe – stej jedne město. Wosrjedź winowych horow, njedaloko Adrije je město lětsa nimo Kamjenicy w Němskej kulturna stolica Europy. „Go! Borderless! – Dźi! Bjez hranicow!“ je hesło, kotrymž organizaciski team zaměrnje sćěhuje.
To je drje w stawiznach europskeje kulturneje stolicy něšto nowe: Lětsa je prěni raz mjezy přesahowace město kulturna stolica Europy. Měsće Nova Gorica a Gorizia zhladujetej na ćežke a bjezdwěla napjate stawizny wróćo. Stawizny słowjenskeho města su mjenujcy chětro nowe. W lěće 1947 je so město hakle załožiło. Přičina toho běše Pariske zrěčenje, z kotrymž su so hranicy w Europje po Druhej swětowej wójnje znowa postajili.
Dožiwjenja bura stawizny města wotbłyšćuje
Zhromadnosć skrućeć
„Aller.Land“ rěka program, z kotrymž chce Zwjazk kulturne projekty w po strukturje słabych regionach Němskeje hač do lěta 2030 z dohromady něhdźe 70 milionami eurow spěchować. Mjez 30 nětko wuzwolenymi projektami je tež w minjenymaj lětomaj wutworjena syć akterow wokrjesa Budyšin.
Budyšin (SN/bn). Nošer tudyšeho projekta pod hesłom „Let’s talk“ je Kulturny rum Hornja Łužica-Delnja Šleska. Partnerojo su mjez druhim LEADER-regionaj Budyski Horni kraj a Hornjołužiska hola a haty, towarstwa Kamjentny dom, Valtenbergwichtel a TanzArt a wokrjes Budyšin. Dr. Romy Reinisch, přirjadnica Budyskeho wokrjesa a městopředsydka kulturneho konwenta, so nad wuslědkom wjeseli: „Rozsud jury za naš projekt je wulke připóznaće za angažement mnohich ludźi tu. Z wuměłskimi, na wobdźělenje wusměrjenymi formatami chcemy towaršnostnu zhromadnosć skrućeć a dialog w regionje spěchować. Dźakujemy so Zwjazkej za dowěru a wjeselimy so na zhromadne zwoprawdźenje.“
