To a tamne (12.01.17)
Z wopušu w rěce zamjerzła je liška na Dunaju w Budapesće. Pomocnicy drje móžachu ju wuchować, wopuš pak dyrbjachu jej amputěrować. Móže so stać, zo dyrbja zwěrjeću sylnych zmjerznjenjow dla tež hišće nohu wotewzać. To pak so hakle přichodne dny pokaza. Hač je snano wjelk lišku do lodowych pasli wjedł, njeje znate.
Chětro wjele wusměšowanjow dyrbi sej pólski wonkowny minister Witold Waszczykowski lubić dać, po tym zo bě wón na wopyće w New Yorku wo kraju rěčał, kotryž scyła njeeksistuje. Žurnalistam wón powědaše, zo je jednanja ze San Escobarom wjedł. Měnješe pak karibiski stat San Cristóbal y Nieves. Nětko so jemu w interneće směja a wunamakaja stajnje nowe stawizny wo wonym nowym kraju. Spožčili su Waszczykowskemu tež titul „minister komiki“.
Łódź ma ćěkancam pomhać
Athen (dpa/K/SN). Grjekske knježerstwo je ke kupje Lesbos wójnsku łódź pósłało. Tam maja so zaměstnić ćěkancy, kotřiž po zymskim wichorje zymu mrěja. Transportna łódź „Lesbos“ je potrjechenym přiwjezła elektriske wohrěwadła, ćopłe přikrywy a dalši pomocny material. Na grjekskej kupje přebywa něhdźe 6 000 migrantow a ćěkancow. Najwjetši dźěl z nich žiwori w kontejnerach. Minjeny kónc tydźenja bě na kupje mjerzło a so pospochi sněžiło.
Obama so rozžohnuje
Chicago (dpa/K/SN). Dosłužacy prezident USA Barack Obama je w swojej rozžohnowanskej narěči ludnosć kraja napomnił, hromadźe dźeržeć. Njerunosć, předewšěm mjez čornymi a běłymi wobydlerjemi, dyrbi so přewinyć. „Njejsmy hišće tam, hdźež bychmy być chcyli“, rjekny wón wčera wječor w Chicagu před tysacami wyskacych přiwisnikow. „Přiwšěm je Amerika na lěpšim městnje hač swój čas, jako běchmy započeli.“ Prezidentstwo kraja Obama 20. januara oficialnje złoži.
Wjace wojakow do Malija
Mjenje migrantow wo azyl prosyło
Berlin (dpa/K/SN). Loni je nahladnje mjenje požadarjow azyla do Němskeje přišło hač lěta 2015. Jich dokładna ličba wučinješe 280 000. Tole staj dźensa w Berlinje wozjewiłoj zwjazkowy nutřkowny minister Thomas de Maizière (CDU) a nawoda Zwjazkoweho zarjada za migraciju a ćěkancow (BAMF) Frank-Jürgen Weise. Lěto do toho bě so něhdźe 890 000 próstwarjow wo azyl do zwjazkoweje republiki dóstało. Najwjetšu skupinu mjez škit a chow pytacymi wučinjeja Syričenjo, kotřiž su swoju domiznu howrjaceje wójny dla wopušćili. Dokelž njeje kónc wójny wotwidźomny, wočakuja dalšich ćěkancow z toho kraja, de Maizière rjekny. Wjele požadarjow azyla pochadźeše loni tež z Afghanistana, Iraka, Albanskeje a Eritreje.
Nawodnistwo BAMF přewozmje hišće w januaru Jutta Cordt, kotraž bě dotal šefina Berlinsko-braniborskeje regionalneje direkcije Zwjazkoweje agentury za dźěło.
Wupruwuja nowu raketu
Moskwa (dpa/SN). Ruske wójsko je připowědźiło, zo chcyło lětsa wupruwować dźesać interkontinentalnych raketow, kotrež móža tež atomowe bomby njesć. Cyłkownje chcedźa raketowe jednotki 150 wšelako wulkich manewrow přewjesć, połojcu wjace hač 2016, kaž zakitowanske ministerstwo w Moskwje zdźěla. Při starće raketow dźe wo test „přichodnych systemow bróni“. Wo dalšich nadrobnosćach ministerstwo njeinformuje. Hižo loni běchu ruske wojerske žórła za 2017 prěnje testy ze superćežkej interkontinentalnej raketu RS-28 „Sarmat“ připowědźili. Sto tonow ćežka raketa, kotraž móže 15 jednotliwych atomowych bombow transportować, je pječa kmana wotwobaranske systemy wobeńć. Poprawom je z wašnjom, tež starše rakety startować. Tak wójsko pruwuje, hač su hišće wužiwajomne.
Rusku armeju běchu po reformje lěta 2008 pomjeńšili. Zdobom dósta wona moderniše brónje. Zasadźensku hotowosć jednotkow su minjeny čas z wulkej ličbu manewrow widźomnje zwyšili.
To a tamne (11.01.17)
Bojo so hładkich pućow staj sej mandźelskaj w Badensko-Württembergskej tójšto mjerzanja naparałoj. Dokelž bě so žona wčera w Lörrachu zasněženeje dróhi nastróžiła, dyrbješe jeje muž z awtom jěć, kotrež pak měješe jenož lětnje wobruče. Problem: Wón bě wopity a nima scyła žanu jězbnu dowolnosć. Na parkowanišću kupnicy policisća muža zeznachu, wědźo, zo jězdźić njesmě. Klučik awta wotewzawši wupisachu jemu skóržbu.
Při njewjedrje powalił je so lětstotki stary sławny mamutowy štom w Kaliforniskej, kotryž bě tam jako turistiska atrakcija znaty. Zliwki běchu pódu pod nim podryli, zdźěli pomocnik parka Calaveras Big Trees nowinarjam. Tak mjenowany „pioneer cabin tree“ wuchodnje kaliforniskeje stolicy Sacramento měješe w přewšo sylnym zdónku samo tunl, kotryž móžachu ludźo přeńć.
Fyzikar wo Bohu přeswědčeny
Rom (B/SN). Antonino Zichichi, jadrowy fyzikar a něhdyši prezident italskeho narodneho instituta za jadrowu fyziku, wuzběhny na njedawnej hłownej zhromadźiznje Bamžowskeje akademije wědomosćow w Romje swoje přeswědčenje wo Bohu-stworićelu: „Poselstwo wědomosće je, zo smy dźěći logiki a nic chaosa. A hdyž to smy, štó je awtor tuteje logiki? Ateistiska kultura na to wotmołwja: Nichtó pak njemóže to dopokazać. Wuslědźamy tuž nowe zakonje, nowe regule, kotrež wobkrućeja, zo logika eksistuje.“ Antonio Zichichi je wuznawacy katolik a njewidźi mjez wědomosću a wěru žanoho přećiwka.
Nowy wid na zwisk wěrow
Přichodny syn poradźowar
Washington (dpa/K/SN). Nowa hłowa USA Donald Trump sčini swojeho přichodneho syna Jareda Kushnera k najwliwnišemu poradźowarjej prezidenta. 36lětny mandźelski Trumpoweje dźowki Ivanki ma w Běłym domje jako tak mjenowany senior adviser skutkować. Hižo za čas wólbneho boja je syn ortodoksneho žida w teamje Trumpowych poradźowarjow jara „wažny muž“ był. Digitalnu strategiju wólbneho boja měješe předewšěm Kushner na starosći.
Gabriel: USA njejsu z přikładom
Berlin (dpa/K/SN). Předsyda SPD Sigmar Gabriel je před tym warnował, w Němskej wólbny bój wjesć po přikładźe USA. Bjezrespektnosć, wosobinske ranjenja a přisłodźowanja, kotrež su tam z wašnjom, su wotstorkowace“, wón rjekny. Runje w času w kotrymž so towaršnosć radikalizuje, měli demokratiske strony fairny wólbny bój wjesć. „Nastupajo wěc móže wón razny być. Respekt před tamnymi stronami pak dyrbi stajnje widźomny wostać.“
Reformje wustawy přizwolili
Pod njeznjesliwymi wuměnjenjemi dyrbja tući ćěkancy na kromje ...
Pjeć Rusow ze sankcijemi „chłostali“
Washington (dpa/K/SN). USA su pjeć Rusam napołožili sankcije, dokelž běchu pječa čłowjeske prawa ranili. Mjez „pochłostanymi“ je šefpřepytowar Aleksander Bastrykin. Tež něhdyšej sobudźěłaćerjej tajnych słužbow Andrej Lugowoj a Dmitrij Kowtun k nim słušataj. Jeju maja za hłowneju podhladneju w padźe zajědojćenja eksagenta tajneje słužby FSB Aleksandra Litwinjenka w lěće 2006.
Sankcije njezwisuja z pozdatnym ruskim hackerskim zasahowanjom do lońšich nazymskich wólbow ameriskeho prezidenta. Nałožuja je na zakładźe tak mjenowaneho „Magnitsky-acta“ z lěta 2012. Wonym pjeć ruskim mužam je zakazane do USA zapućować. Maja-li tam zamóženje, so wone zamróži, a ameriscy staćenjo njesmědźa z nimi wikować. Z „Magnitsky-acta“ je mjeztym 44 wosobow potrjechenych. Tónle zakoń je pomjenowany po ruskim prawizniku Sergeju Magnickim, kotrehož běchu lěta 2009 w jastwje zabili.
Za wuspěšnu marku dźěłać
Politikarjo žadaja sej nowe strategije do přichoda
Budyšin (dpa/SN/BŠe). Přichod přistajenych w němskich wotnožkach kanadiskeho koncerna Bombardier je dale njewěsty. Wčerawše zetkanje němskeho nawodnistwa koncerna ze zwjazkowym hospodarskim ministrom Sigmarom Gabrielom (SPD) kaž tež ze sakskim ministerskim prezidentom Stanisławom Tilichom (CDU) a jeho braniborskim kolegu Dietmarom Woidku (SPD) w Berlinje njeje k wuslědkej wjedło. Přiwšěm su akterojo wo tym wuradźowali, kak hodźał so koncern přerjadować. „Wuchodna Němska trjeba industrijne dźěłowe městna“, Sigmar Gabriel wuzběhny. Politikarjo měli wšitko za to činić, zo dźěłowe městna zawěsća. „To pak je hišće daloki puć“, minister podšmórny.
Předewzaće Bombardier Transportation ma něhdźe 40 000 sobudźěłaćerjow, w Němskej 8 500. Po tuchwilnych planach chce koncern po cyłym swěće něhdźe 5 000 městnow šmórnyć. Najwjetše zawody w Němskej su w Budyšinje, Zhorjelcu a Hennigsdorfje sewjernje Berlina. Spekulacije, jedyn z nich zawrěć chcyć, nawodnistwo wčera wotpokaza.
