Dwanaće rezolucijow schwalili
Delegaća na hłownej zhromadźiznje FUEN kopicu temow wobjednawali
Na kongresu narodnych mjeńšin w Južnym Tirolu bu minjenu sobotu nowy prezident woleny. Lorant Vinzce njemóžeše k wólbam nastupić, dokelž bě tele zastojnstwo hižo tři hamtske periody wukonjał. Mjez třomi kandidatami mějachu so delegaća rozsudźić. Z jasnej wjetšinu 180 hłosow je Olivia Schubert wólby dobyła.
Žona na čole organizacije
Nowa prezidentka FUEN pochadźa z němskeje swójby w jednym wot wjacorych mjeńšin zasydlenym regionje w Madźarskej. Wona je w Kölnje studowała a ma wobšěrne nazhonjenja nastupajo dźěło z mjeńšinami w Němskej a we wuchodnej Belgiskej. Mjeztym hižo 25 lět skutkuje Olivia Schubert za zhromadnosć madźarskich Němcow we wšelakich nawjedowacych pozicijach a załožbach. Při tym dźěła wona z narodnymi kaž tež mjezynarodnymi statnymi a ciwilnymi organizacijemi hromadźe. Wot lěta 2022 je wona hižo zastojnstwo wiceprezidentki FUEN wukonjała a wobšěrny dohlad do nadawkow prezidija dóstała.
Posudk: Policija ilegalnje jednała
Jamaika katastrofowa kónčina
Kingston (dpa/SN). Hladajo na hoberske škody hurrikana „Melissa“ dla je knježerstwo Jamaiki postajiło, zo je wša kupa w Karibice nětko katastrofowa kónčina. Wukaz dawa knježerstwu prawo, swójske naprawy w boju přećiwo škodam wukazać a ze stron knježerstwa nawjedować. Najhórši wichor, kotryž je Jamaiku hdy docpěł, je tam wulke škody zawostajił. Hurrikan je třěchi wotkrył a kupu zapławił. Statysacy ludźi dyrbja bjez miliny wutrać. „Melissa“ je mjeztym po puću do Kuby.
Rusku rafineriju trjechili
Uljanowsk (dpa/SN). W ruskej kónčinje Uljanowska nad Wolgu su ukrainske truty skład wolija a bencina nadpadnyli. Trjechili su tanki předewzaća NS-Oil, ukrainske žórła rozprawjeja. Na wozjewjenych fotach spóznawaš palace so składźišća, kotrež pochadźeja pječa z rafinerije. Ruska njeje nadpad wobkrućiła. Wójsko jeničce wozjewi, zo je minjenu nóc 57 ukrainskich trutow wottřěliła.
Měšćanosća warnuja Merza
Bus na tutym wobrazu jědźe njedaloko ukrainskeho Slowjanska w ...
Merz pomoc při financowanju čary přilubił
Drježdźany (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) ma wšelakorosć zwjazkowych krajow za wosebitu sylnosć Němskeje. Dźakowano jězbje po zwjazkowych krajach nazhonja zhromadnosće a wužadanja, kotrež maja so zmištrować, rjekny Merz na swojim wčerawšim nastupnym wopyće w sakskej Drježdźanskej statnej kencliji.
Merz chwaleše Saksku jako na tradicijach bohatu, ale zdobom modernu industrijnu městnosć. Wón potwjerdźi, zo je zwjazkowemu knježerstwu wutwar wobchadneje infrastruktury wosebje wažny. W tym zwisku witaše zwjazkowy kancler planowany twar noweje moderneje železniskeje čary z Drježdźan do Prahi kaž tež wutwar wobstejaceje čary z Drježdźan do Zhorjelca a dale do Wrócławja. Wosebje trasa do Prahi njeje hišće w dosahacej měrje financowana. Wo tym chcył Merz hišće raz w zwjazkowym knježerstwje w Berlinje rěčeć, wón přilubi.
Trump: Na Bliskim wuchodźe je měr
Gaza (dpa/SN). Přiměr mjez Israelom a islamistiskej Hamas w Gazaskim pasmje njemóže po měnjenju prezidenta USA Donalda Trumpa „ničo“ wohrožować. Tole rjekny republikan po puću do Južneje Koreje w prezidentskim lětadle Air Force One žurnalistam.
Hakle wčera běchu w Gazaskim pasmje nowe wobrónjene rozestajenja. Israel wumjetuje Hamas, zo je na juhu pasma israelskich wojakow nadpadnyła a jednoho z nich moriła. Na to běchu israelske wojerske lětadła objekty bombardowali a znajmjeńša sydom ludźi morili. Hamas zamołwitosć za nadpad prěje.
Trump zwurazni swoje zrozumjenje za zadźerženje Israela: „Israelčenjo su potajkim wróćo třěleli, a woni dyrbjeli tole tež činić, hdyž so tajke něšto stawa“, wón rjekny. „Mamy měr na Bliskim wuchodźe“, wón doda. Hamas je přilubiła, zo so „zadźerža“. Jeli to nječini, ju „cyle lochko wušaltujemy“. Tež nawodnicy Hamas w Kataru su jemu přisahali, zo namóc wotpokazuja, „hewak hrozy jim smjerć“.
Nětko Merz na rjedźe
Zo njeje so wo dostojny ramik za wopyt zwjazkoweho kanclera Friedricha Merza w Drježdźanach postarał, sakskemu ministerskemu prezidentej Michaelej Kretschmerej woprawdźe wumjetować njemóžeš. Samo čerwjeny přestrjenc su jemu na schodach statneje kenclije wupołožili – wosebita to česć, kotruž přisteji jenož wukrajnym hosćom a kralam. A tež holcy w serbskej narodnej drasće z chlěbom a selu njepobrachowachu, tónraz Monika Lukašowa z dźowkomaj.
Wšo tole dopokazuje, zo maja w Drježdźanach přeco hišće wulke nadźije do zamóžnosćow a kmanosćow zwjazkoweho kanclera a toho knježerstwa. Wočiwidnje pěstuja w Drježdźanach dale starodawnu tradiciju, kotruž tež w Serbach derje znajemy: Činić wšitko, zo by česćenemu hosćej wopyt w dobrym pomjatku wostał. Hač nam tole na kóncu při rozrisanju problemow w Sakskej pomha, to dyrbimy wočaknyć. Nětko je Friedrich Merz na rjedźe. Marko Wjeńka
Historisku měšćansku halu skónčnje ponowjeja
Zhorjelc (dpa/SN). Symboliski zakładny kamjeń połožili su wčera za ponowjenje Zhorjelskeje měšćanskeje hale – na dźeń 115 lět po jeje wotewrjenju. Přichwatał bě samo sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU). Twar w młodźinskim stilu ma přichodnje jako wjacezaměrowy dom słužić, kaž měšćanske zarjadnistwo zdźěla. Pod škitom pomnikow stejace twarjenje a wot lěta 2004 wopušćene twarjenje dóstanje za to moderny přitwar.
Po oficialnych informacijach inwestuja wjace hač 50 milionow eurow do hoberskeho twarskeho předewzaća. Zwjazk a swobodny stat Sakska sej košty dźělitej. Hižo spočatk lěta běchu twarić započeli. Lěta 2029 ma twar hotowy być. Modernizowany dom chcedźa za kongresy, zjězdy, koncerty a druhe kulturne zarjadowanja wužiwać. Wulka žurla změje městno za 1 400 wopytowarjow.
Miliony ludźi njemóža tepić
Wiesbaden (dpa/SN). 5,3 miliony ludźi w Němskej njemějachu loni po swójskim posudku dosć pjenjez, zo bychu swoje bydlenje porjadnje tepić móhli. Z tym je podźěl na 6,3 procenty woteběrał, Zwjazkowy statistiski zarjad we Wiesbadenje na zakładźe datow tak mjenowaneho mikrocensusa rozprawja. 2013 wučinješe podźěl hišće 8,2 procentaj.
Němska je z tym pod přerězkom Europskeje unije, hdźež rozprawještej loni 9,2 procentaj ludźi wo pjenježnych problemach při tepjenju. Najwjetše ćeže mějachu ludźo w Grjekskej a Bołharskej z 19 procentami. Najniši bě podźěl domjacnosćow z problemami ćopłe bydlenje nastupajo w Finskej (2,7 procentow) kaž tež w Słowjenskej a Pólskej (stajnje 3,3 procenty).
Pozadk wuwića su po lěće 2022 tež nadpada Ruskeje na Ukrainu dla raznje přiběrace płaćizny energije. Te postupichu w tym času wo 50,3 procenty. Samsny čas zwyšichu so powšitkowne płaćizny za přetrjebarjow wo 19,3 procenty. Němska je najebać energijowu krizu w samsnym času swoje fungowace a moderne jadrowe milinarnje zawrěła.
To a tamne (29.10.25)
Mjezu spěšnosće dyrbja přichodnje tež pěšcy w Słowakskej dodźeržeć. Tole wobsahuje nowe postajenje wobchadneho zakonika, kotryž je parlament w Bratislavje wčera wobzamknył. Potajkim njesmědźa so tam přichodnje ludźo pěši spěšnišo hač šěsć km/h pohibować. Nowy zakoń płaći wot 1. januara 2026. Zaměr je, zo ličbu zražkow mjez pěškami a skaterami kaž tež wužiwarjemi e-rolerow a scooterow zniža. Hač dyrbja ludźo z chłostanjom ličić, hdyž k čakacemu busej spěchaja, njeje znate.
Stary Airbus zwjazkoweje wobory je z pomocu nakładneho awta derje do Serengetijoweho parka w delnjosakskim Hodenhagenje dojěł. Poslednju dźesać kilometrow dołhu čaru su minjenu nóc derje zmištrowali, rěčnica parka zdźěli. Lětadło A310 běchu minjene tři dny rozebrane transportowali. Hač do pózdnjeho lěća 2026 ma z njeho hosćenc nastać.
