Knježerstwo USA bjez pjenjez

Mittwoch, 01. Oktober 2025 geschrieben von:

Washington (dpa/SN). Po skónčenju doby za zdźěłanje přechodneho etata je dźěło knježerstwowych institucijow w USA kaž zlemjene. Republikanojo a demokraća njemóžachu so minjenu nóc na nachwilne financowanje dojednać. Tohodla płaći wot dźensa „shutdown“. ­Demokraća a republikanojo sej winu za to mjez sobu přisuwaja.

Tak mjenowany shutdown traje tak dołho, doniž so wobě stronje njedo­jednatej. Dźensa chcedźa znowa wuradźować. Tak dołho nima knježerstwo najprjedy raz wjace srědki za płaćenje přistajenych. Runočasnje nimaja ludźo wjace přistup k mnohim statnym posłužbam. Najdlěje traješe shutdown 2018 a to cyłe pjeć tydźenjow.

Schuster za spěšne změny

Mittwoch, 01. Oktober 2025 geschrieben von:
Drježdźany (dpa/SN). Sakski nutřkowny minister Armin Schuster (CDU) sej žada, zo připowědźenu změnu w zwisku z pjenježnym zastaranjom ukrainskich ćěkancow spěšnje přesadźa. Po planach zwjazkoweho knježerstwa maja ćěkancy, kotřiž su hakle po 31. měrcu w Němskej wo škit prosyli, posłužby kaž druzy požadarjo azyla dóstać. To rěka, zo tući hižo woby­dlerski pjenjez njedóstanu. Schuster pokaza w tym zwisku na ličby nowych ukrainskich ćěkancow w Němskej, kotrež minjeny čas zaso spochi přiběraja. Přičina za to su politiske rozsudy w Pólskej. Tam dóstanu jenož hišće ći ukrainscy ćěkancy dźěćacy pjenjez, kotřiž na dźěło chodźa. Mjeztym přichadźa tydźensce wjace hač sto Ukrainjanow z Pólskeje do Němskeje.

Merz: Němska na dobrym puću

Mittwoch, 01. Oktober 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler ­Friedrich Merz je sej wěsty, zo je hospodarstwo Němskeje na dobrym puću a zo tuchwilnu krizu přewiny. Němska je zaso atraktiwna městnosć za inwesticije, ­rjekny předsyda CDU wčera do zahajenja klawsury kabineta w Berlinje. To poka­zuja mnohe inwesticiske přilubjenja ­předewzaćelskeje iniciatiwy „Made for Germany“. Zawody chcedźa hač do lěta 2028 něhdźe 735 miliardow eurow w Němskej inwestować. Njejasne při wšěm je, kelko srědkow su woprawdźe nowe ­inwesticije a kajke projekty hižo dlěje planuja.

„Koncentrujemy so na to, zo so němske hospodarstwo zaso zhraba a rozrosće. Němska dyrbi za inwestorow zaso atraktiwna być. Sylnjenje hospodarstwa, kmanosć wubědźowanja, wottwar běrokratije a socialne reformy su ćežišća, na kotrychž ma knježerstwo přichodnje dźěłać. Statne wudawki chcedźa pruwować.

Knježerstwo chce z 80 projektami běrokratiju wottwarić a z tym 16 miliardow eurow zalutować.

Brunčenje a juskanje

Mittwoch, 01. Oktober 2025 geschrieben von:

Sedźo we wosobowym awće so hustohdy hóršiš, hdyž dołhi rynk motorskich přesćehnješ. Wšako je dołha kolona zwjetša tež pomału po puću. Dohladaja-li pak ­so šoferojo awtow sobujěducych na motorskich, to so njemało dźiwaja. Přetož na sociusu abo w pódlanskim wozu brunčakow sedźa dźěći a młodostni. Z woči­njenym woknom, jich juskanje słyšiš. Mali a młodźi husto tež nimo jěducym kiwaja. Tak so trochu zmoršćene čoło spěšnje zhubi. Za to pak je w mjezwoču posměwk widźeć. Abo njebyšće tež wy rady w tutej kolonje sobu jěli? Kajka to rjana tradicija, kotruž bikerojo z bliska a daloka, ale tež tójšto Serbja, wuhotuja.

Za chowancow dźěsćownje we Wuježku a Marije Mar­ćineho domu w klóštrje ­Marijina hwězda w Pančicach-Kukowje je to kóždolětny wjeršk. Přewšo drohotny to dar bikerow, policije a socialnych za­rjadnišćow tym, kotrychž swět je husto wobmjezowany.

Milenka Rječcyna

Čěscy šulerjo w Serbskim muzeju

Mittwoch, 01. Oktober 2025 geschrieben von:
Šulerki a šulerjo z čěskich Mikulášovic w Dečinskim wokrjesu su minjeny pjatk ­Budyšin wopytali. Tam pobychu mjez druhim w Serbskim muzeju, hdźež jich ­Christiana Dubawic witaše. Šulerjow přewodźeštaj wučerjej Petr Pánek (3. wot­prawa) a Veronika Englerová (2. wotprawa). Wobaj běštaj hižo loni we Łužicy přebywałoj. Po nawróće do domizny bě jimaj jasne, zo dyrbitaj serbsku kulturu na kóždy pad tež swojim šulerjam zbližić. Dokelž běštaj hižo loni w meji wot Serbskeho ­muzeja zahorjenaj, bě wopyt w tutej serbskej instituciji samozrozumliwy. Tam ­nawuknychu tež někotre zakładne serbske zapřijeća. Foto: SN/Bojan Benić

Elektroniska akta nětko winowatosć

Mittwoch, 01. Oktober 2025 geschrieben von:
Lipsk (dpa/SN). Wot dźensnišeho su lěkarske praksy w Němskej winowane, zo elektronisku pacientowu aktu (ePA) wužiwaja a wšitke diagnozy, wuslědki přepytowanjow abo podaća wo medikamentach w njej zapisaja. Wona ma pacienta čas ­žiwjenja přewodźeć a wuměnu informacijow mjez lěkarskimi praksami kaž tež apotekami wolóžić. Zjednoćenstwo kasowych lěkarjow (KV) zdźěli, zo móža 90 procentow dohromady 6 946 lěkarskich sakskich praksow nowy system hižo wužiwać. W minjenych měsacach pak su ­přeco zaso techniske ćeže dožiwili. Tohodla móžachu ePA jenož we wobmjezowanej měrje wužiwać. Feedback ze stron lěkarkow a lěkarjow nastupajo ePa je dosć rozdźělny, tak KV rozprawja. Někotři skedźbnichu na wjace časa, kotryž sej ­wužiwanje noweho systema žada. Tamni pohódnoćichu elektronisku aktu pacientow pozitiwnje a zwěsća hižo prěnje lěpšiny we wšědnym dnju. Mjez druhim ­mjenuja w tutym zwisku přidatne informacije a diagnozy dalšich lěkarjow w akće, kotrež nětko za anamnezu pacienta k dispoziciji steja a kotrež njetrjebawšim dwójnym přepytowanjam zadźěwaja.

To a tamne (01.10.25)

Mittwoch, 01. Oktober 2025 geschrieben von:

Wo wodaće prosył je Mnichowski wyši měšćanosta Dieter Reiter wopytowarjow Oktoberskeho swjedźenja, kotřiž dožiwjachu minjenu sobotu wuskutki přepjelnjeneho swjedźenišća. Syły ludźi dla běchu mjez druhim swójby z dźěćimi ­panisce reagowali, dokelž čujachu so wohroženi. „Tole njesmě so stać“, rjekny politikar SPD w internetnym poselstwje. Dźensa dopołdnja bě swjedźeń hroženja z bombu dla znowa zawrjeny.

Betonowu platu a zdónk na awtodróhu mjetałoj staj mužej z Durinskeje. Nětko je jeju statne rěčnistwo w Lüneburgu wobskoržiło. Jimaj wumjetuje pospyt mordarstwa. Wobaj běštaj wot kónca meje hač do srjedź junija we wjacorych zwjazkowych krajach strašne objekty na awtodróhu mjetałoj. Na zbožo njeje so nichtó zranił. Zawinowałoj pak staj při­wšěm wěcne škody a snadne zranjenja.

Chinski spion dyrbi do jastwa

Dienstag, 30. September 2025 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Bywši sobudźě­łaćer Drježdźanskeho zapósłanca AfD w zwjazkowym sejmje Maximiliana Kraha, Jian G., dyrbi spionaže dla štyri lěta a dźewjeć měsacow do jastwa. Drježdźanske wyše krajne sudnistwo je dźensa dopokazało, zo je Jian G. w nadawku chinskeje tajneje słužby zaměrnje dowěrliwe dokumenty zapósłanca zběrał a Chinje dale dawał. Nimo toho je chinskich disidentow w Němskej wobčušlił.

Namóc mjeztym wšědny zjaw

Berlin (dpa/SN). Němski dźěłarniski zwjazk DGB skorži přiběraceje namocy přećiwo sobudźěłaćerjam zjawneje słužby dla. Ta je mjeztym dźěl wšědneho dnja dźěłaćerjow, rjekny DGB na konferency wo problemach sobudźěłaćerjow zjawneje słužby w Berlinje. Nowe naprašowanje DGB pokazuje rozměr digitalnych ranjenjow, wumjetowanjow a hroženjow. Tak je 13 procentow přistajenych w swojim dźěle hižo raz pod tak mjenowanej digitalnej namocy ćerpjeł.

Wiki drogow njezměnjene

Na sewjeru Vietnama je tropiski tajfun „Bualoi“ ze sylnymi zliwkami wulke zapławjenja zawinował a sej znajmjeńša 19 smjertnych woporow žadał. Wjace hač 120 000 domow je wobškodźił abo zničił. Potrjechene je tež mjez turistami woblubowane stare kejžorske město Hue ze swojimi templemi a pagodami. Foto: dpa/Thinh Nguyen

YouTube płaći Trumpej pjenjezy

Dienstag, 30. September 2025 geschrieben von:
Mountain View (dpa/SN). Widejowa platforma Youtube, wotnožka internetneho koncerna Google, płaći 24,5 milionow ­dolarow na prezidenta Donalda Trumpa. Z tym skóržbu nachwilneho blokowanja accounta prezidenta Donalda Trumpa dla skónči. Z toho chcedźa 22 milinow dolarow za twar noweje baloweje žurle w Běłym domje, kotruž je Trump sam planował, nałožować. Youtube bě runja druhim internetnym platformam internetne konta Trumpa blokowało, po tym zo běchu toho přiwisnicy 6. januara 2021 Kapitol we Washingtonje namócnje wobsadźili. Trump bě přećiwo tomu skoržił. Po jeho znowawuzwolenju za prezidenta měnja potrjecheni, zo je mudrišo hdyž Trumpej wotškódnjenje płaća. Tak so hišće wyšim pjenježnym žadanjam wuwinu.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND