To a tamne (19.02.19)

Dienstag, 19. Februar 2019 geschrieben von:

Nimale měsacaj po hodźoch přeco hišće wobswětleny hodowny štom w saksko-anhaltskim Merseburgu zdaše so pasantce njedźelu trochu dźiwny być. A kaž so wukopa, bě jeje starosć woprawnjena. Wona informowaše policiju, kotraž nańdźe mějićelku jednoswójbneho domu mortwu w pincy. Po wšěm zdaću bě so 76lětna hižo před dlěšim časom z woporom njeskutka stała. 51lětneho syna njeboćičkeje nablaku zajachu.

Italske awto w hódnoće 250 000 eurow měć, ale žane pjenjezy za ćěriwo – tak zeńdźe so w oberfrankskim Bergu 65lětnemu šoferej, kiž njeje zličbowanku tankownje zapłaćił, ale radšo dale jěł. W Bayreuthu jeho policija zadźerža. Při přepytowanju zastojnicy zdobom zwěsćichu, zo njeje awto ani zawěsćene a zo za mužom hižo z chłostanskim wukazom pytachu. Wón njebě mjenujcy pokutu dźesać eurow zapłaćił.

Kak žiwjenje ludźi škitać

Montag, 18. Februar 2019 geschrieben von:

Berlin (B/SN). Wot 4. do 11. meje wotměje so lětuši ekumeniski Tydźeń za žiwjenje. Jeho hesło rěka „Žiwjenje škitać. Ludźi přewodźeć. Suicidam zadźěwać“. Rozłožić chcedźa tam móžnosće poradźowanja wobeju cyrkwjow, kak hodźi so sebjemordarstwu zadźěwać. Hladajo na to, zo registruja w Němskej kóžde lěto 10 000 sebjemordarstwow a mnohe pospyty, ma zarjadowanje pokazać na přičiny depresijow, smjertnych přećow, ale tež puće prewencije a skutkowniše zastaranje na suicid wohroženych ludźi.

Maja najćešu bibliju swěta

Spěšnik znjezbožił

Montag, 18. Februar 2019 geschrieben von:

Basel/Berlin (dpa/SN). Z Němskeje jěducy ICE je wčera wječor z něhdźe 240 sobujěducymi pola Basela znjezbožił. Zranił so na zbožo nichtó njeje, zdźěli rěčnik Němskeje železnicy. Spěšnik z Berlina chcyše do šwicarskeho Interlakena jěć. Detaile k njezbožu dotal žane znate njejsu. Hišće hač do jutřišeho liči Němska železnica z haćenjemi, dokelž bu dźěl čary nachwilnje zaraćeny. Potrjecheni su wšitcy ći, kotřiž chcedźa z Němskeje přez Basel­ do Züricha abo Berna jěć.

Přiwisnicy IS do Iraka ćeknyli

Washington (dpa/SN). Wjac hač 1 000 přiwisnikow teroristiskeje milicy Islamski stat (IS) je ze Syriskeje do Iraka ćeknyło. Wo tym rozprawješe dźensa rano sćelak CNN a poćahowaše so na informacije zastupjerjow wójska USA. Kurdiske jednotki tuchwilu přećiwo poslednjej twjerdźiznje IS na wuchodźe Syriskeje wojuja. Tam chowaja so po wšěm zdaću tež mnozy wukrajnicy. Mjeztym Kurdojo twjerdźa, zo je syriske sydlišćo Baghus přez tunl z Irakom­ zwjazane.

Płaćizna drjewa niska

Z hwězdnym pochodom a ćichim spominanjom su Choćebuženjo minjeny pjatk na bombowy nadpad města za čas Druheje swětoweje wójny dopominali. Zarjadowanje pod hesłom „Choćebuz je pisany“ organizowało bě towarstwo Cottbuser Aufbruch. Wosebje štwórć wokoło dwórnišća běchu bombowcy 1945 trjechili. Foto: Michael Helbig

Drježdźany (dpa/SN). Sakski krajny sejm chcył peticiske prawo a zdobom wobdźělenje wobydlerjow sylnić. Tak móža so zajimcy přichodnje internetnje wobhonić, kotre peticije tuchwilu wobjednawaja a kak daloko z nimi su, rjekny politikar SPD Jörg Vieweg minjeny pjatk w Drježdźanach. Nimo lěpšeho zjawnostneho dźěła chcedźa tež terminy wuběrka na městnje wunošniše sčinić. Tak chcedźa zapodawaćelow peticijow na přikład dosahajcy z informaciskim materialom zastarać. Na kóncu měł po woli SPD nowy peticiski zakoń nastać, kotryž mjez druhim wobydlerskeho społnomócnjeneho za peticije předwidźi. Viewegej je to „mała kročel“, kaž wón rjekny. Po jeho informacijach je ličba zapodatych peticijow krajnemu sejmej minjene lěta woteběrała. Lěta 2010 běchu 888 spisow jako peticiju zastopnjowali, 2016 jenož hišće 485. Lěto na to je ličba zapodaćow zaso snadnje přiběrała, přiwšěm trend spaduje.

Mocy wjazać

Montag, 18. Februar 2019 geschrieben von:
Škitej regionalnych a mjeńšinowych rěčow je Europska charta wěnowana. Před nimale pjeć lětami su z podpěru Domowinskeje župy Delnja Łužica towarstwo Delnjoněmčina w Braniborskej załožili. Hižo wot lěta 2002 skutkuje Zwjazkowa rada za delnjoněmčinu jako třěšna organizacija, zjednoćaca zastupjerjow z wosom zwjazkowych krajow. Zo mjeńšinowa rada Danow, Frizow, Serbow kaž tež Sintow a Romow nětko wušo ze zwjazkowej radu a z Delnjoněmskim sekretariatom hromadźe dźěła, mam za logisku konsekwencu, wurosćacu z europskeje rěčneje charty. Ale runje tak z ryzy praktiskeje přičiny.­ Na přikład je mjeńšinowa abo regionalna rěč w socialnym wobłuku kaž w hladanju komponenta, kotraž dźeń a bóle na wuznamje nabywa. Delnjoněmčina abo tež serbšćina jako hojenski srědk při hladanju na demencu schorjenych? Rozdźěla njeje, a tohodla je prawje, zo mjeńšinowa rada a Zwjazkowa rada za delnjoněmčinu mocy wjazatej. Axel Arlt

Proces přećiwo Petry zahajeny

Montag, 18. Februar 2019 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Bywša šefina strony AfD ma so tuchwilu na Drježdźanskim krajnym sudnistwje zamołwić. Dźensa dopołdnja bu proces podhlada wopačneje přisahi w nowembru 2015 před wólbnym wuběrkom Sakskeho krajneho sejma dla zahajeny. Srjedźišćo konflikta tehdy bě financowanje wólbneho boja AfD-kandidatow krajneho sejma. Petry je mylenje přiznała, ale zdobom twjerdźiła, zo njeje wědomje wopačne informacije­ dawała.

Mało městna dla su zamołwići proces do jedneje z wěstotnych žurlow Wyšeho krajneho sudnistwa přepołožili. Rumnosć je poprawom za jednanja přećiwo pozdatnym teroristam zarjadowana, hdźež maja wosebite wěstotne předpisy dodźeržeć. Na tym so jenož Frauke Petry njepostorkuje. Wona ma proces za politisce motiwowany.

Drježdźanske krajne sudnistwo předwidźi najprjedy raz jednanske terminy hač do 13. měrca, na kotrež je cyłkownje 27 swědkow přeprošenych. Medije proces z wulkim zajimom sćěhuja.

Za rěč maja zhromadny zaměr

Montag, 18. Februar 2019 geschrieben von:

Zastupjerce delnjoněmčiny so pola mjeńšinoweje rady witanej čułoj

Berlin (SN/at). Christiane Ehlers klinči zahorjena. Prěni raz je so wona oficialnje jako zastupjerka Delnjoněmskeho sekretariata hromadźe z rěčnicu Zwjazkoweje rady za delnjoněmčinu na wuradźowanju rady štyrjoch awtochtonych narodnych mjeńšin minjeny štwórtk w Berlinje wobdźěliła. Wuměniłoj stej sej žonje z delnjoněmskeho rěčneho ruma ze zastupjerjemi mjeńšinoweje rady nazhonjenja a mysle, na přikład wo přichodnych zhromadnych zaměrach nastupajo spěchowanje regionalnych a mjeńšinowych rěčow na runinje Zwjazka.

To a tamne (18.02.19)

Montag, 18. Februar 2019 geschrieben von:

Tež kóń zamóže kriminalny pad rozrisać. Skoćo bě sobotu w južnej Hessenskej njezbožownje do bahna padnyło a njemóžeše so hižo same wuswobodźić. Wohnjowi wobornicy tuž pomhachu. Nimo konja wućahnychu pak hišće wulku bróń. Přiwołana policija bahno dokładnišo přepyta a nańdźe hišće dalšej třělbje kaž tež municiju. Brónje běchu paduši pokradnyli a je w bahnje schowali. Po­zdatnje wěsty schow pak je kóń připadnje wotkrył.

Napjateho telewizijneho programa dla je muž w Saksko-Anhaltskej wšo wokoło so zabył. Dny dołho njebě wot njeho ničo widźeć, jenož telewizor bě słyšeć. Dokelž wón tež na klinkanje a klepanje njereagowaše, wołachu susodźa wuchowansku słužbu. Jako chcychu wobornicy hižo přez kuchinske wokno do bydlenja zalězć, so muž před telewizorom jich skónčnje dohlada a jim durje wočini.

Hrozy njerjadowany brexit

Freitag, 15. Februar 2019 geschrieben von:

London (dpa/SN). Po najnowšej poražce britiskeje premierministerki Theresy May nastupajo wustup Wulkeje Britaniskeje z Europskeje unije je strach njerjadowaneho brexita dźeń a wjetši. Zapósłancy w Londonje běchu naćisk wobzamknjenja knježerstwa wčera z 303 hłosami wotpokazali, 258 zapósłancow bě za zakoń. Tak je dospołnje njejasne, kak chce May hač do wustupa kraja 29. měrca hišće wjetšinu za zrěčenje z EU zdobyć, kotrež bě wona wujednała.

Nowowólby w Španiskej

Madrid (dpa/SN). Dobre wosom měsacow po přewzaću zastojnstwa je španiski ministerski prezident Pedro Sánchez za 28. apryl dočasne nowowólby parlamenta wukazał. Do toho bě parlament naćisk knježerstwa za etat wotpokazał. Sánchez a jeho strona PSOE nimataj w parlamenće wjetšinu, ale staj na hłosy druhich stron pokazanaj, mjez druhim na hłosy dweju separatistiskeju stronow z Katalonskeje. Teju zapósłancy běchu naćisk wotpokazali, dokelž nochcyše Sánchez jich žadanja spjelnić.

Žadyn koncept za glyfozat

Neuheiten LND