„Domčki z klockow“ w Dešnje

Dienstag, 05. Dezember 2017 geschrieben von:
Adwent je čas wosebiteje dohodowneje wustajeńcy tež w Dešnjanskim domizniskim muzeju. „Domčki z klockow – historiske dźěćace hrajki“ móžeš tam wobdźiwać a snano tu abo tamnu dopomnjenku na swójske dźěćatstwo wotkryć. Drjewjane wudźěłki běchu husto pod hodownym štomom jako dar leželi, a dźěći mějachu tajke jara rady. Petra a Kornelius Kusch (wotprawa) staj přehladku přihotowałoj. Pokazane hrajki posrědkuja zajimany wulět do stawiznow, wšako bě kóžda z nich jónu raz dar łužiskemu dźěsću. Z adwentnym spěwanjom chóra Łužyca zawčerawšim w Dešnjanskej cyrkwi su wosebitu wustajeńcu wotewrěli. Foto: Michael Helbig

Jenož pjeć lajskich hrajerjow za nowu serbsku inscenaciju „Paradiz w dobrej stwě“ je sej Němsko-Serbske ludowe dźiwadło na wčerawšim­ castingu zdobyło. Za inscenaciju pak trjebaja 15 ludźi wot młodostneho hač k wuměnkarjej, kotřiž maja skupinu turistow hrać. Tohodla NSLDź nětko dale za hrajerjemi pyta. Foto: SN/Maćij Bulank

Prěni raz přećiwo sebi nastupili

Montag, 04. Dezember 2017 geschrieben von:
Wuběrnu kopańcu dožiwichu wčera mnoholičbnje přichwatani přiwisnicy łužiskeje kopańcy w Ralbičanskim Stadionje přećelstwa. Prěni raz scyła w stawiznach stejachu sej we wokrjesnej wyšej lize koparjo Sokoła Ralbicy/Hórki a ST Radwor napřećo a přeswědčichu z dobrym wukonom. Na kóncu pak wopušćichu domjacy jako dobyćerjo z kónčnym 2:1 trawnik. Přez cyłu hru knježeše wulka napjatosć a fairnosć. Mnozy koparjo so dosć derje znaja, dokelž su na př. kaž Měrćin Kurjat (2. wotpr.) abo Křesćan Bejmak (wobaj ST Ra­dwor) w Ralbicach kopali, abo hraja zhromadnje w Serbskej koparskej wubrance. Wjace čitajće na 3. stronje. Foto: Werner Müller

„Zymski čas“ rěka scenisko-koncertantny program Serbskeho ludoweho ansambla w dohodownym času. Pjatk wječor bu na žurli na Wonkownej Lawskej w Budyšinje w druhim dźělu programa twórba znowa předstajena.

Budyšin (CRM/SN). Hudźbu spisaštaj za swój čas Jan Bulank a Detlef Kobjela na tekst Kita Lorenca. Třidźělna twórba zdawa so z dźensnišeje perspektiwy jara awtentiska być. Štó z nas drje hišće wě, zo wotměwaše so 30. nazymnika, na dnju swjateho Handrija, woprašowanje lubosćinskeho orakla? Skerje je znate, kotre nałožki haja so na wopominanje swjateju Borbory a Mikławša. Nimo Kornela Kolembusa měješe tohorunja Jan Domaška režiju. Wón dźě znaje materiju ze swojich młódšich lět. Do scenow je rjad ludowych spěwow zapřijatych, kotrež njejsu hižo znate. Z pěsnjemi kaž „Spěwajće dźens wjesele ...“ so prawe serbske hody něhdy zakónčichu.

Z wernisažu su pjatk wječor w Domje při tachantskej cyrkwi, Katolskej akademiji w Frankfurće nad Mohanom, wustajeńcu fotografa Andreasa Varnhorna „Domizna 1992/2017“ wuspěšnje wotewrěli. Něhdźe 70 jara zajimowanych ludźi je přichwatało. Varnhorn bě 1992 skerje připadnje katolskich Serbow w Hornjej Łužicy fotografował. Nětko bě tam znowa po puću, zo by dokumentował, što je so z tehdy fotografowanych ludźi stało. Titulny foto pokazuje Matijasa Šnajdera jako ministranta a dźensa. Wustajeńca­ budźe klětu wot 21. februara w Budyskim Serbskim domje widźeć. Foto: Nike Alina Varnhorn

Hanzo Hühnchen

Montag, 04. Dezember 2017 geschrieben von:
W Radowizy narodźi so wučer a narodny prócowar Hanzo Hühnchen-Kokoška 29. nowembra 1892 žiwnosćerskej swójbje. Na poručenje swojeho wučerja dósta bjezpłatne městno na preparandźe we Wojerecach a studowaše po tym na wučerskim seminarje w Rychbachu. Najprjedy wučerješe w Šleskej, a wot lěta 1925 hač do 1961 bě wučer a kantor w delnjołužiskim Mosće nimo pjeć lět, kotrež přebywaše­ w sowjetskej jatbje. Jako postupny pedagoga zawjedźe wón tež šulu w zelenym. Bě aktiwny čłon Ma­śicy Serbskeje, a dobry přećel molerjow Fryca Kitlarja a Wylema Šybarja, zasadźeše so jara za ha­jenje serbskeje rěče a kultury. Załoži a dirigowaše Mošćanski muski a měšany chór, kotryž je po lěće 1945 jeho dźowka-wučerka Marjana Kulina jako znaty serbski žónski chór dale nawjedowała. Kokoška dopisowaše pilnje do Casnika a do Pratyje, na přikład wo bohaće wopy­tanym „Serbskim wjacoru w Mosće“. Jón bě sam z kantorom Korlom Jordanom organizował. Wobšěrnje wopisowaše swoje dźěćatstwo a žiwjenje a w „Moja luba serbska rěč“ wužitnosć maćeršćiny we wójnje na wuchodźe. Zemrěł je Hühnchen 22. apryla 1977 w Groźišću. Manfred Laduš

Dary z Texasa do Łužicy

Donnerstag, 30. November 2017 geschrieben von:

Budyšin/Serbin (SN). Wot tohole měsaca wobohaća wosebity dar z Texasa zběrku Budyskeho Serbskeho muzeja. Jedna so wo model originalneho zwona „Wendish Bell“, kotryž steji hižo mnohe lěta na kampusu Uniwersity Concordia w Texasu. Original, zhotowjeny swój čas w Gruhlec lijerni w Małym Wjelkowje, běchu 1854 wupućowarjo z Łužicy do Serbina sobu wzali. Zwón wisaše mnohe lěta na wěži Božeho domu The First Wendish Church, kotryž bě prěnja Serbska cyrkej, a pozdźišeje St. Pauls Lutheran Church w Serbinje. Ta słuša do rjadu „pomolowanych cyrkwjow“ w centralnym Texasu. Do njeje wabja wurazliwje z pokazku, zo běchu ju něhdyši serbscy zapućowarjo słowjanskeho pochada z Łužicy natwarili. W pućnikach maja cyrkej za wosebje wobhladanjahódnu.

Dale njejasnosć wo intendancy

Donnerstag, 30. November 2017 geschrieben von:

Budyšin (SN/JaW). Znowawobsadźenje intendancy steješe dźensa w srjedźišću nazymskeho wuradźowanja rady Załožby za serbski lud w Budyskim Serbskim domje. W zjawnosći zdawna wočakowany bě rozsud rady, štó naslěduje Milenu Vettrainowu jako intendant abo intendantka Serbskeho ludoweho ansambla.

Byrnjež załožbowa rada hnydom na spočatku posedźenja wo intendantstwje SLA wuradźować chcyła, njeje hač do připoł­dnja a tak hač k redakciskemu kóncej k doskónčnemu rozsudej dóšło. Hač do kónca njeběše jasne, hač mjeno noweho intendanta abo noweje intendantki SLA wozjewja. Přičina njejasnosće je, zo njeje zrěčenje hišće podpisane, kaž Serbske Nowiny zhonichu.

Rozjimali su dźensa mjez druhim naćisk hospodarskeho plana załožby za lěto 2018 a z nim zwjazane priority. Za­běrali su so čłonojo gremija dale ze srjedźodobnym financnym planowanjom załožby hač do lěta 2020, a skónčnje su čłonojo tež wo próstwje wo spěchowanje wólbow Serbskeho sejma tematizowali. Wo wuslědkach zhoniće w jutřišim wudaću.

Oktoberska rewolucija staru Rusku powaliła (2)

Mittwoch, 29. November 2017 geschrieben von:

Po zdobyću Zymskeho palasta w Pětrohrodźe a wozjewjenju dekreta wo měrje 8. nowembra 1917 rano schadźowaše so 2. wšoruski kongres sowjetow samsny dźeń wječor znowa pod nawodom bolšewika Lewa Kamjenjewa. W prezidiju zabra rjad dalšich načolnych bolšewikow městno. Do nich słušachu Wladimir I. Lenin, Lew D. Trockij (prawe mjeno Bronstein), Grigorij J. Sinowjew, kiž bě so z Leninom w aprylu 1917 ze Šwicarskeje nawróćił, pozdźiši ludowy komisar nutřkowneho a šef sowjetskeho knježerstwa Aleksej I. Rykow, Anatolij W. Lunačarskij (ludowy komisar za kulturu) a prěnja ministerka swěta Aleksandra M. Kollontaj. Józef W. Stalin njebě pódla. Wón je pozdźišo twjerdźił, zo bě w Oktoberskej rewoluciji prawa ruka Lenina. Druhi nawoda rewolucije, předewšěm wobrónjeneho boja, pak bě Lew Trockij, syn najenka ryćerkubła a prěni ludowy komisar za wonkowne naležnosće a zakitowanje. Stalin da jeho 21. awgusta 1940 w Mexiku zamordować a je tež Kamjenjewa, Sinowjewa, Rykowa a dalšich starych bolšewikow 1936 a 1937 njewinowatych k smjerći zasudźić dał.

Ekonomaj a bestseller-awtoraj Matthias Weik a Marc Friedrich běštaj wčera wječor z hosćom Budyskich rozmołwow w Budyskej ludowej bance a staj tam ryso­wałoj, hdźe wšudźe w našim hospodarskim systemje klaca.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND