Zaměrne ničenje sakralnych twarjenjow po cyłej Čěskosłowakskej je hač do dźewjećdźesatych lět minjeneho lětstotka nimale k pozhubjenju wusahowacych architektoniskich pomnikow a wuměłskich twórbow wjedło. Po lěće 1989 přeměnichu so tele objekty pomału na debjenki našeje domizny. Ateizm po Karla Marxowym manifesće njeje jich wu­znam jenož duchownje wothódnoćił, ale tež historisce a materielnje.

Krok po kroku započachu po lěće 1989 pychu wjesnych a měšćanskich cyr­kwjow wobnowjeć. Nawróćili njejsu so ludźo do nich hłownje wěry, ale jich ­wurjadneje duchowneje a kulturneje atmo­sfery dla. Wuchadźišćo za mnohe rekonstrukcije a wobdźěłanja běchu přede­wšěm wopyty w hodownym času z tradiciju połnócnych Božich mšow a pěsnjow. K jutram wopytuja ludźo koncerty sakralneje hudźby.

Spomóžne spomnjeće

Donnerstag, 29. März 2018 geschrieben von:

Kitej Lorencej k posmjertnym wosomdźesaćinam program wuhotowali

Ze zhromadnymaj zarjadowanjomaj su tydźenja Serbski institut (SI), slawistiski institut Techniskeje uniwersity Drježdźany, Němsko-Serbske ludowe dźiwadło, Serbski ludowy ansambl, Ludowe nakładnistwo Domowina a Sakska akademija wuměłstwow Kita Lorenca składnostnje jeho 80. posmjertnych narodnin počesćili.

Spěchuja nowozapočatk

Donnerstag, 29. März 2018 geschrieben von:

Drježdźany/Praha (SN/at). Wjelelětny akter němsko-čěskeho zhromadneho dźěła Załožba Brücke/Most hlada do nowozapočatka. Loni dyrbjachu insolwencu přizjewić, a tak hrožeše wulki strach, zo so wobstejace projektowe partnerstwa runje tak kaž nazběrana wěda zhubja.

Nětko pak podpěruje Němsko-Čěski fonds přichoda w zmysle pilotoweho spěchowanja prěni raz w swojich stawi­znach projekt wo wuwiće organizacije ze 40 000 eurami. Tak chcedźa załožbje zmóžnić, swoju syć wobchować a pěstować, nowych partnerow nańć a dalše móžnosće financowanja wotkryć.

Pomoc wobzamknyła je zarjadniska rada Němsko-Čěskeho fondsa přichoda na posedźenju wčera w Drježdźanach, na kotrež bě sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) přeprosył.

Mjez lětsa dohromady 193 schwalenymi projektami stej Mjezynarodna filmowa dźěłarnja na 15. Nysowym filmowym festiwalu pod hesłom „1968 – perspektiwy z třikrajoweho róžka D-CZ-PL 50 lět pozdźišo“ a jubilejny swjedźeń 140 lět wohnjowa wobora w Spálené Poříčí z přećelemi z Ralbic.

Čitajće w nowym rozhledźe (29.03.18)

Donnerstag, 29. März 2018 geschrieben von:

Jutrońčku budu mnozy po serbskim waš­nju­ zhromadnje z křižerjemi zrowastanjenje Chrystusa swjećić. Nimamy pak kři­žerske procesiony jenož w serbskej Hornjej Łužicy. Tereza Hromádková předstaja dalše w Čěskej, Pólskej, we Wostrowcu a w Delnjej Łužicy. Z přinoška a wobrazow zhoniće wo wosebitosćach tamnišich procesionow. Z jutrami je so tež korutanski wuměłc Karl Vouk rozestajał, jako stwori křižowy puć za cyrkej w Maria Saalu­/ Gospje Svetej. Dohlad dóstanjeće z aprylskim wobalkowym mo­ti­wom Rozhlada. Na hinaše wašnje, skerje w asociatiwnym zmysle, je wuměłc Michael Kruscha z jutrami zwjazany, kaž zhoniće w inter­viewje z rodźenym Wojerowčanom. Nimo toho wón powěda, kak je w molerstwje k temje brunicoweho hórnistwa přišoł a kak ju wobdźě­łuje. Na Złokomorowskim hrodźe móžeće sej přehladku wotpowědnych mólbow hač do 8. apryla wobhladać, mjeztym zo wustajeja jeho fotografije we Wo­jerowskej Kulturnej fabrice.

Profil SLA ludźom wuwědomić

Mittwoch, 28. März 2018 geschrieben von:

Budyšin (SN/bn). Nowa imageowa kampanja Serbskeho ludoweho ansambla je tele dny zaběžała. Pod hesłom „Hudźba a reja rěčitej kóždu rěč – myslička rejuje“ chcedźa „w prěnim rjedźe wězo ludźi docpěć, kotřiž nas a naš poskitk hišće njeznaja. Zdruha chcemy na to skedźbnjeć, zo smy wjacespartowy dom z chórom, baletom a orchestrom. Nimo toho ma akcija wotpohlad, rěčnej barjerje zadźě­wać. Kaž hesło hižo wupraja, njejstej ani hudźba ani reja na rěč pokazanej, zo by rozumił, wo čo dźe. Skrótka: Chcemy zjawnosći swój profil wuwědomić a ju přeswědčić wo swojich předstajenjach, kotrež­ sahaja wot hudźbneho dźiwadła přez koncerty hač k baletej, wot twórbow mjezynarodneje hudźbneje literatury přez ludowu hudźbu hač k folklorje“, rozjima zamołwity za zjawnostne a nowinske dźěło SLA Stefan Cuška.

Meja

Mittwoch, 28. März 2018 geschrieben von:

Meja, měsac rjanosće!

Wšudźe wšitko zakćěje.

Z kwětkami je posyta

naša rjana přiroda.

Meja, měsac lubosće!

Wutroby wšě zwohrěje.

Ptačinje, wšej zwěrinje

howi słónco nalětnje.

Meja, měsac nadźije!

Žiwjenje nas womłódnje.

Štóž wšo tole njewidźi,

wutrobu drje njesłyši.

Bomikowa 1995

Berlin (ŠR/SN). Wustajeńcu Kurta Cobele pod hesłom „Caprichos – paperworks (1963– 2018)“ wotewrěchu minjeny pjatk w Berlinskej galeriji našočasoweho wuměłstwa. Galerija KAI DIKHAS wobsteji wot lěta 2011 a je jenož jedyn projekt krea­tiwneho centruma „Aufbau Haus“. Dom při Moritzowym naměsće w Kreuzbergu zwjazuje na jónkrótne wašnje kultu­ru z kulturnej industriju. W bywšim fabrikskim twarjenju su mjez druhim tež na­kładnistwo Aufbau, dźiwadło TAK a knihownja Moritzplatz zaměstnjene.

W galeriji KAI DIKHAS, štož w romanišćinje telko rěka kaž „Městno widźenja“, pokazuja stajnje měnjace přehladki přewažnje mjezynarodnych wuměłcow Sintow a Romow. Wustajeli su tam hižo najznaćiši wuměłcy mjenowaneho ludu, kaž na přikład Ceija Stojka, Delaine, Damian Le Bas abo Imrich Tomáš. Galerija je zdobom „wuchadźišćo za sebje­wědomy a runoprawny dialog mjeńšiny z towaršnosću wjetšiny“ kaž kurator Moritz Pankok wuzběhny. Jako přećel Kurta Cobele bě jeho přeswědčił, cyłkownje 92 twórbow zjawnosći spřistupnić.

Jutrowne wiki cyle swójbne

Montag, 26. März 2018 geschrieben von:
Debjerjam jutrownych jejkow a rjemjeslnikam přihladować móžachu kónc tydźenja wopytowarjo jutrownych wikow w Nowej Łuce pola Wojerec. Wiki wotměchu so 27. raz a su tuž jedne z najstaršich swojeho razu. K wotewrjenju sobotu dopołdnja je Židźinski chór z dirigentku Kerstin Lieder spěwał. Anna a Marielena w serbskej dźěłanskej drasće překwapištej wopytowarjow z čerstwym jutrownym chlěbom z Brětnjanskeje Köhlerec pjekarnje. Wosebitosć wikow w Nowej Łuce je swójbna a přitulna atmosfera. Wjace wo tym w jutřišim wudaću SN Foto: Silke Richter

Dr. Herman Šleca

Montag, 26. März 2018 geschrieben von:
26. měrca 1948 zemrě hakle 55lětny wučer, wědomostnik, organizator serbskeho kulturneho a sportoweho žiwjenja dr. Herman Šleca. Rodźeny w Droždźiju bě šuler Krajnostawskeho seminara w Budyšinje, bu pomocny wučer w Bukecach, studowaše w Lipsku a Praze. Na Karlowej uniwersiće złoži doktorske pruwowanje słowjanskeje filologije a stawiznow. W decembru 1923 dósta jako prěni Serb w Čěskosłowakskej promociju. Swoje dźěło bě wo J. P. Jordanje spisał. W lětach 1924 do 1927 bě w Budyšinje sekretar Domowiny a jednaćel Łužiskoserbskeho sokołskeho zwjazka a wukonješe dalše funkcije. Swojeho aktiwneho dźěła dla dyrbješe Łužicu wopušćić a wučeše wot lěta 1927 do 1945 na wjesnej šuli w Großstädtelu pola Lipska. 1933 jeho z druhimi serbskimi narodowcami nachwilnje zajachu. Wo Serbski Sokoł měješe dr. Šleca wulke zasłužby: 1920 je wón w Budyšinje prěnju jednotu sobu załožił, wuwiwaše serbsku sportowu terminologiju, 1924 postara so wo přiłohu Sokołske Listy w Serbskich Nowinach, 1926 wuda Sokołski spěwnik a redigowaše Sokołske Listy jako samostatny časopis, wot 1926 do 1932 organizowaše wuprawy Sokołow do wukraja. Mikławš Krawc

Wo knihach a kniharni (23.03.18)

Freitag, 23. März 2018 geschrieben von:

Serbski institut je w swojim Małym rjedźe wudał „Kito Lorenc – Personalna bibliografija“. Zestajer Franc Šěn je 164 stron wopřijacy zešiwk do 16 wotrězkow rja­do­wał a tež mjenowy register podał. Nowe je wuhotowanje mjeztym 28. zešiwka.

Najnowša zběrka Benedikta Dyrlich „Grüne Hasen dampfen ab – Geschichten“ je w Ludwigsburgskim nakładnistwje Pop wušła. Wosebje hnujaca je powědka „Drježdźany mojeje maćerje“.

Dieter Kalka je spisał roman „Sudička“. Serbska holca bu před wjace hač tysac lěta­mi ze słowjanskeje wsy mjez Łobjom a Solawu rubjena a do Wolina zawlečena. Po oraklu tamnišeho wyšeho měšnika je Sudička ta wuzwolena, kotraž móže słowjanske kmjeny před zahubu wuchować. Přetož jenož wona ma za to trěbnu „jednotu“. W recensijach wopisuja roman jako wuběrny, pytacy za korjenjemi słowjanskich Serbow a jich stawiznow.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND