LPG-marathon přewjedli
Mnozy starši młodostni žedźa so zaso raz za tajkim swjedźenjom, kajkež běchu před lětdźesatkami hišće w nimale kóždej serbskej wsy: klasiske wjesne swjedźenje z natočenjom piwa a wubědźowanjom wohnjowych woborow, reje z live-band a wulki program za wšě generacije. Tajki swjedźeń Sernjančenjo kóžde druhe lěto na nohi staja. Minjeny kónc tydźenja tomu zaso raz tak daloko bě. Pjatkowne wubědźowanje wohnjowych woborow dobychu kameradojo ze Sulšec pola Kulowa. Po tym je diskoteka Highlife z klasikarjemi wulke Sernjanske jewišćo „zapyriła“. Volleyballowy turněr sobotu, na kotrymž wobdźěli so dźewjeć mustwow, dobychu Radworčenjo.
Rekordna ličba wopytowarjow
Gig-festiwal w Róžeńće
God is good – takle rěkaše hesło křesćanskeho festiwala spočatk pražnika při Róžeńčanskej hnadownej cyrkwi. Něhdźe 800 ludźi z cyłeho swěta, wjetšina z nich młodostni, je tón kónc tydźenja do Róžanta přichwatało. Wěriwi z Pólskeje, Čěskeje kaž tež ze Šwicarskeje a samo z USA wobdźělichu so na workshopach k najwšelakorišim temam. Tež serbske młode swójby a młodostni běchu pódla. Wjeršk festiwala bě wustup něhdyšeho spěwarja skupiny The Kelly Family Patricka „Paddyja“ Kellyja. Organizatoram bě wosebje wažne, z kulturnym zarjadowanjom optimizm a křesćansku wěru skrućić a tak zdobom na načasne wašnje młodźinsku kulturu křesćanow znazornjeć. Jeničce wabjenje je hladajo na přichodne tajke festiwale hišće polěpšomne. Zhromadny kónc tydźenja wuklinča njedźelu ze zhromadnej Božej mšu ze šwicarskim młodźinskim biskopom Elegantijom. Tekst a fota: Clemens Šmit
Šulska wuměnaz Bretonami
S kupina francoskich šulerjow přebywaše w aprylu we Łužicy, połojca z nich pola šulerjow Worklečanskeje wyšeje šule. Ći tamni běchu hosćo Budyskich serbskich gymnaziastow.
Po 25 hodźinach busoweje jězby witachmy bretonskich přećelow po starym serbskim wašnju z chlěbom a selu. Někotre holcy běchu katolsku drastu woblečene.
Pjatk, prěni dźeń jich přebytka we Łužicy, pokazachmy šulerjam historiske wosebitosće města Budyšina. Pobychmy w Serbskim muzeju a w redakciji Serbskich Nowin. Wječor překwapichmy swojich hosći z małym zetkanjom při wohenju a grilu. Tam přewinychmy prěnje rěčne barjery a so lěpje zeznachmy. Kónc tydźenja přebywachu šulerjo w swójbach. Aktiwity běchu jara wšelakore, hač běchu to prazwěrjenc a labyrint w Małym Wjelkowje, pućowanje po Sakskej Šwicy, płuwanske wjesela abo bowling. Někotři pobychu samo na sankowanskim arealu w Žitawskich horinach. Dalši wzachu swojich hosći sobu na serbsku Božu mšu, hdźež so tući mócnemu spěwanju jutrownych kěrlušow dźiwachu. Tež typiske swójbne swjedźenje móžachu młodźi Bretonojo sobu dožiwić.
Wulět do Lipska
Pućowanske dny su jedne z wjerškow šulskeho lěta, tež za 8. lětnik Ewangelskeje srjedźneje šule Wóslink. Tak podachmy so do Lipska. Hižo jězba z ćahom bě rjana móžnosć so raz tak prawje rozmołwjeć, wšako nimamy w šuli často chwile za dołhe diskusije. W Lipsku wopytachmy Panometer, hdźež wobhladachmy sej wobrazy Great Barrier Reefa. Po tym pozastachmy hišće w studiju MDR, a tam pobychmy mjez druhim w studiju „Sport im Osten“. Jedna z našich šulerkow smědźeše samo nowosće čitać a zmištrowa to nimale tak derje kaž profi. Na zbožo mějachmy hišće chwile za shopping. Wulki dźak słuša na tutym městnje našim wučerjam knjeni Rußowej, knjezej Campsej a knjezej Winklerej, kotřiž nas přewodźachu. tekst a foto: Charlotte Hoffmann a Mandy Hänsel, rjadownja 8
Z mopedami w Krupce byli
Ći jedni jědu z awtom abo kolesom, druzy putnikuja pěši a někotři podawaja so z mopedami do Krupki. „Wjetšina z nas nima prosće telko wólneho časa, zo by sej wot njedźele do pjatka swobodne wzała a cyły puć nóžkowała. Tak smy so před štyrjomi lětami spontanje wutoru popołdnju na motorske šwiknyli, zo bychmy srjedu rano w Krupce kemši šli“, praji Křesćan Bejmak. Za njeho bě to lětsa štwórty raz, zo je na tele trochu njewšědne wašnje do Krupki „putnikował“. Mjeztym nasta z toho mała tradicija. Jako młodźency běchu mopedisća pěši sobu šli abo sej z kolesom do Krupki dojěli. Wjetšina z nich pak je tež rady z mopedom po puću. Čehodla tuž mopedowy wulět ze serbskej katolskej tradiciju njezwjazać? Čara je podobna tej młodostnych putnikow. Jenož, zo su mopedisća tam w běhu dweju a poł hodźiny. Tura wjedźe najprjedy do Stołpina, wottam dale do Pirny – a tež raz po tym abo tamnym pólnym pućiku. „Někotryžkuli Simson S51 dyrbjachmy samo před Petrovicami horu horje ćišćeć – hewak pak njemějachmy žane wulke ćeže“, Křesćan Bejmak rozprawja. Tež klětu chcedźa so zaso z mopedami na puć do Krupki nastajić.
Ćišinu sej lubić dać abo k „techno“ hejsować
Třižonjanski jězor – wočerstwjenišćo z dwěmaj wobličomaj
W jězoru pola Łaza a Běłeho Chołmca běchu wot lěta 2008 šěsnaće wšelakich družin rybow zwěsćili. Někotre wubrane wobłuki su tuž za wudźenski sport rezerwowali. Z jězorom reguluja tohorunja staw wody Małeje Sprjewje.Rozdźělnišej njemóžetej přibrjohaj při Třižonjanskim jězoru być: Pola Łaza knježi skerje ćišina, blisko Běłeho Chołmca pak móža dowolnicy po wječorach a nocach k wšelakej hudźbje porjadnje hejsować. Runja swojim „bratram a sotram“ we łužiskej jězorinje nasta Třižonjanski ze zapławjeneje jamy, z kotrejež běchu wot lěta 1984 do měrca 1989 něhdźe štyrnaće milionow tonow brunicy wuryli. Swoje mjeno ma jězor wot Łazowskeho wjesneho dźěla Tři Žony w sewjernym dźělu přibrjoha. Po tym zo bě woda Małeje Sprjewje zbywacu dźěru šěsć lět pjelniła, je Łužiska a srjedźoněmska towaršnosć hórnistwoweho zarjadnistwa LMBV wočerstwjenišćo w lěće 2009 Łazowskej gmejnje přepodała.
Dušepastyr mjez horami a łužiskej holu
Serbski superintendent a předsyda Serbskeho wosadneho zwjazka Jan Malink swjeći jutře šěsćdźesaćiny
Do najznaćišich serbskich wosobinow słuša superintendent Jan Malink, kiž swjeći jutře w Budyšinje šěsćdźesaćiny. Narodźił je so wón 30. julija 1956 jako třeće dźěćo serbskej swójbje w sprjewinym měsće. Jeho nan dr. Pětr Malink bě wučer, pozdźišo spisowaćel, lektor a wědomostnik. Mać Kata bě dźowka Baćońskeho kantora Mikławša Cyža. Kata Malinkowa wučerješe a přełožowaše jako mać sydom dźěći často po wječorach a nocach ze słowjanskich rěčow kaž tež z němčiny do serbšćiny. Malinkec swójba je ewangelsko-katolskeho pochada, štož běše tehdy hišće jara rědko. Młody Jan wotrosće ze sotrami Hanku, Marku, Christianu, Gabrielu, Terezu a z młódšim bratrom Stefanom. Po wuchodźenju Budyskeje Serbskeje zakładneje šule dźěše na Serbsku rozšěrjenu wyšu šulu a maturowaše tam 1975 jako najlěpši absolwent.
Haja wuske zwiski z wosadu
Na wopyće pola Serbskich bjesadow – 3. dźěl Bukečanska
Telefonujo w zańdźenych lětach wjackróć z Bukečanom Arndom Zobu začuwach stajnje jeho wulki angažement, zachować serbsku rěč w tamnišej kónčinje. Zdobom wusłyšach tež jeho starosć, zo dale a wjace starych ludźi wuměra, kotřiž rěč hišće wobknježachu, a młodźi wotchadźeja, dokelž po cyłej Němskej za dźěłom pytaja, zwjetša pak so do domizny njewróća. Tele moje začuće mi 72lětny Arnd Zoba wobkrući, jako so z nim na terasy swójbneho domčka na kromje Bukec rozmołwjam. Naju tema je nimo dalšich Bukečanska Bjesada. Zrodźiła bě so wona na iniciatiwu Mata Krygarja z Wuježka a wuchadźeše z kursa serbšćiny, kotryž bě tam Jadwiga Kaulfürstowa z Rěčneho centruma WITAJ Budyšin přewjedła. Serbšćinu wuknyć wšak Arnd Zoba njetrjebaše. Je dźě wón horliwy maćernorěčny Serb, je hordy na swój lud, na jeho stawizny a tradicije. A to je tež młodej generaciji posrědkował, tak swojimaj synomaj, kotrajž zwonka Łužicy bydlo swój pochad njezatajataj. Samozrozumliwje pak serbuje tež w ródnej wsy a hdźežkuli je.
Wuprawa dosrjedź katolskich Serbow
Po kraju po puću
Dźensa wabi nas pahórkata krajina wokoło Pančic-Kukowa a Worklec k pěšipućowanju. Wona je na kóždy pad wulěta hódna, wšako wjedu přez nju tež wšelake markěrowane šćežki.
Zahajimy pućowanje w delnim dźělu Kukowa – něhdźe tam, hdźež so dróha dźěli: Naprawo dźe do Chrósćic a nalěwo do Róžanta. Tam parkujemy tež swoje awto. Smy tu blisko Ćišinskeho ródneho domu, při kotrymž chcemy wězo pozastać. Dom steji na prawym boku trochu wyše dróhi, dokładna adresa rěka Chróšćanska 6. Pomjatna tafla za basnika je tam připrawjena wot lěta 1925. Iniciěrowali běchu ju tehdy serbscy studenća składnostnje 50. schadźowanki w Chrósćicach. Na te wašnje spominachu na załoženje wuznamneho studentskeho zarjadowanja 1875 tohorunja w Chrósćicach a jeho sobuzałožerja Jakuba Barta.
