Słowjency bóle prědku

Mittwoch, 22. März 2017 geschrieben von:
Mi je, jako by so hakle wčera 3. koparska europeada zakónčiła. We woprawdźitosći pak běchu mustwa narodnych mjeńšin z cyłeje Europy w Južnym Tirolu hižo loni kónc junija měrliwje mocy měrili. Hišće tři lěta zbywaja hač k dalšemu tajkemu mocyměrjenju, přiwšěm přihoty hižo běža. Za dobre mam, zo Federalistiska unija europskich narodnych mjeńšin jako zarjadowar hižo lětsa rozsudźi, štó smě sportowe wubědźowanje jako přichodny wuhotować. Wšako trjeba přihot tajkeho cyłoeuropskeho zarjadowanja tež swoje chwile. W lěće 2020 chcyli europeadu Němsko-danski namjezny region Sønderjylland-Schleswig kaž tež Korutanscy Słowjency wuhotować. Wobaj požadarjej chcetej při tym z jubilejom wabić. Přiwšěm widźu Słowjencow bóle prědku. Jim by 4. europeada tójšto wunjesła, nic jeno nastupajo sylnjenje sebjewědomja a prestiža, ale tež politisce. Janek Wowčer

Premierce zaleži na mandaće

Mittwoch, 22. März 2017 geschrieben von:
Edinburgh (dpa/K/SN). Šotiski parlament wothłosuje dźensa wječor wo nowym referendumje nastupajo njewotwisnosć wot Wulkeje Britaniskeje. Premierka kraja Nicola Sturgeon chce wot zapósłancow měć mandat za jednanja z Londonom wo wotmyslenym wo­prašowanju luda. Britiska ministerska prezidentka Theresa May bě sčasom wědźeć dała, zo do wustupa Wulkeje Britaniskeje z Europskeje unije nochce ničo wo referendumje w Šotiskej słyšeć. Sturgeon­ chce swojich krajanow mjez nazymu 2018 a nalěćom 2019 wothło­sować dać, hdyž so jednanja wo brexiće kónča.

Młodźi ludźo su za EU

Mittwoch, 22. März 2017 geschrieben von:

Gütersloh (dpa/SN). Wjetšina młodostnych w srjedźnej a wuchodnej Europje je za EU. Tole wuchadźa z naprašowanja w nadawku Bertelsmannoweje załožby, kotraž je so mjez młodostnymi za jich nastajenjom wobhoniła. Jasna wjetšina młodych ludźi w starobje 15 do 24 lět wupraja so za sobustawstwo EU: w Madźarskej 79 procentow, w Pólskej 76 proc., w Čěskej 73 proc. a w Słowakskej 70 proc. W Němskej je 87 proc. młodostnych a w Awstriskej 77 proc. za zhromadźenstwo hłosowało. Z wustupom swojeho kraja z EU je jenož mjeńšina přezjedna. Předewšěm pak žadaja sej młodostni reformu EU. Jako najwjetšu ćežu widźi 74 proc. naprašowanych, zo islamistiski fundamentalizm a terorizm EU wohro­žatej. W Pólskej čuje so 83 proc. wohro­ženych, w Němskej 64 proc.

Za reprezentatiwne naprašowanje su so wšelakore institucije wot 30. januara do 13. februara cyłkownje 3 000 młodostnych w Němskej, Pólskej, Słowakskej, Čěskej a Madźarskej za měnjenjom prašeli.

To a tamne (22.03.17)

Mittwoch, 22. März 2017 geschrieben von:

Pochowanske předewzaće je mylnje wopačne ćěło pochowało. Tole hakle napadny, jako chcychu so swójbni w Steiermarce z 90lětnym zemrětym rozžohnować. W kašću pak ležeše 86lětny muž, staršeho běchu hižo před třomi dnjemi pochowali. Pohrjebny institut so za zmylk­ zamołwi, pochowane ćěło zaso wuhrjeba a dowjeze je do krematorija. 86lětneho su na to do poprawneho rowa połožili. Nětko chcedźa kruty protokol wjesć, a jón mataj stajnje dwaj sobu­dźěłaćerjej podpisać.

Nopawa, z kotrejež běchu 1 000 twjerdych pjenjez wuoperowali, je nětko ze­mrěła. 25lětna žónka z mjenom Omsin, štož rěka lutowanske swinko, je wčera na sćěhi zajědojćeneje kreje zahinyła. Cyłkownje pjeć kilogramow twjerdych pjenjez měješe nopawa w žołdku, čehoždla njeje hižo płuwać móhła.

Wopyt bamža njewěsty

Dienstag, 21. März 2017 geschrieben von:

Schöntal (B/SN). Njewěsty je wopyt bamža Franciskusa do Němskeje. Kaž předsyda biskopskeje konferency, kardinal Reinhard Marx, žurnalistam w badensko-württembergskim Schöntalu rjekny, njeje wopyt bamža hižo žana tema. Franciskus planuje k róčnicy reformacije 2017 pućowanje do Šwedskeje. Kaž pak Marx wuzběhny, to njerěka, zo je projekt wopyt bamža zasadnje z blida.

223 namócnych konfliktow

Heidelberg (B/SN) „Konfliktowy barometer 2015“ registruje 223 namócnych konfliktow na swěće. Institut w Heidelbergu za mjezynarodne slědźenje konfliktow zapisa tu 19 rozestajenjow jako wójny, najwyši schodźenk to eskalacije. Najčasćiše přičiny konfliktow su ideologiske a nabožinske přećiwki, bój wo resursy a wo móc kaž tež etniske přećiwki.

Cyrkwi zasudźatej hidu

Prěni swědkojo wuprajili

Dienstag, 21. März 2017 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/K/SN). W terorowym procesu přećiwo prawicarsko-ekstremistiskej skupinje „Freital“ je wyše krajne sudnistwo dźensa prěnich swědkow přesłyšowało. Třo policisća mějachu roz­prawjeć wo swojich přepytowanjach přećiwo wosom wobskorženym w starobje 19 do 39 lět. Jutře su dalši štyrjo policisća na rjedźe. Pjatk maja prěni ciwilni swědkojo wuprajić. Wobskorženi k wumjetowanjam mjelča, jeničce najmłódši z nich, 19lětny Justin S., je so přiznał.

Přepytuja přećiwo 14 wojakam

Bad Reichenhall (dpa/SN). Pozdatneho pada seksualnych wobćežowanjow wojaka přez předstajenych dla Traunsteinske statne rěčnistwo nětko přepytuje. Wčera bě zwjazkowe zakitowanske ministerstwo zwjazkowy sejm wo pozdatnym njeskutku w Bad-Reichenhallskej kasernje informowało. Statne rěčnistwo přepytuje přećiwo 14 wojakam. Hižo loni w oktobru bě so potrjecheny na społnomócnjeneho wobory wobroćił.

Podpisma za lětanišćo

Před domom na Choćebuskej Nowoměšćanskej dróze čisło 2 je Kölnski wuměłc Gunter Demnig zańdźenu sobotu šěsć kopolakow zapołožił. Wone maja na dóńt židowskeje­ swójby Rywki a Chune Fuks, jeju synow Chaima Josseka a Maxa kaž tež dźowki Thekle a jeje dźesać měsacow stareje dźowčički Zille dopominać. Foto: Michael Helbig

Thomas de Maizière sakski chorhojnik

Dienstag, 21. März 2017 geschrieben von:
Drježdźany (dpa/K/SN). Zwjazkowy nutřkowny minister Thomas de Maizière powjedźe saksku CDU do boja za nazymske wólby zwjazkoweho sejma. Zhromadźi­zna zastupnikow kraja je jeho sobotu ze 176 hłosami wot 179 móžnych na prěnje městno krajneje lisćiny stajiła. Wočakować je wólbny bój, w kotrymž dóńdźe­ prěni raz k rozestajenjam z prawicarsko-populistiskej AfD, de Maizière w Drježdźanach zwurazni. CDU nochce so wo bjezprawnosć sobu wubědźować, ale budźe sebjewědoma wustupować. Druhe městno na lisćinje 21 kandidatow ma městopředsyda frakcije unije a rěčnik wuchodoněmskich zapósłancow zwjazkoweho sejma Arnold Vaatz z Drježdźan, třeće Katharina Landgraf z Lipska.

Turkowskaso wot EU wotsala

Dienstag, 21. März 2017 geschrieben von:
Berlin (dpa/K/SN). Komisar Europskeje unije za rozšěrjenje Johannes Hahn je přirunowanja z nacijemi, kotrychž so turkowscy politikarjo posłužuja, raznje kritizował. „Absurdne a njeakceptabelne přirunowanja z nacijemi maja so rozsudnje wotpokazać“, wón rjekny. Z hroženjemi „njehodźi so žana politika činić, wone znjemóžnjeja kóždyžkuli rozumny dialog“, Hahn doda. Turkowski prezident Recep Tayyip Erdoğan bě njedźelu zwjazkowej kanclerce Angeli Merkel wosobinsce prěni raz wumjetował, zo „nałožuje metody nacijow“. Po měnjenju Hahna bywa přistup Turkowskeje do zhromadźenstwa „dale bóle njerealistiski“.

Za Europu regionow

Dienstag, 21. März 2017 geschrieben von:

Njebjelčicy (SN). Ze zjawnym listom wobroća so iniciatiwa Serbski sejm na prezidenta komisije EU Jeana-Claudea Junckera, zo by sej žadała diskusiju wo „Europje regionow“. Wčera je medijam wotpowědny list sposrědkowała.

Přičina lista je tuchwilna kriza Europskeje unije, kotraž wuwabja generelnu diskusiju wo přichodźe zhromadźenstwa. Serbski sejm je nastork pjeć móžnych opcijow zestajał a je na přikład w interneće wozjewił. Najzaměrniša opcija­ je Europa regionow, kotraž zmóžnja eficientne regionalne zarjadnistwo z wjac wěcownej kompetencu, při čimž je wobydlerjej bliska.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND