Swjaty Wótc wopyta Kanadu
Vatikan (B/SN). Wot 24. do 30. julija wopyta bamž Franciskus kanadske města Edmonton, Quebec a Iqaluit při Sewjernym polarnym morju. Nimo toho wopyta wón wosadu Maskwacis a chce so na putniskej jězbje k swjatej Hanje pola Lac Sainte Anne wobdźělić. W srjedźišću jězby steja rozmołwy ze zastupjerjemi indigenych ludow First Nations, Metis a Inuits, zo by swjaty Wótc dokładnišo zhonił wo wosudach dźěći w tamnišich šulach Residential Schools a so za wobdźělenje katolskeje cyrkwje, wosebje w katolskich internatach, na nastatej škodźe zamołwił. W tutych šulach su dźěćom w 19. a 20. lětstotku swójsku rěč a kulturu rubili.
Teologija w dalokostudiju
Wočakuja zamołwjenje bamža
Edmonton (dpa/SN). Bamž Franciskus chcyše so dźensa na swojej jězbje po Kanadźe z prawobydlerjemi kraja zetkać. Zastupnicy Metisow a Inuitow wočakowachu 85lětneho w měsće Maskwacis něhdźe sto kilometrow južnje Edmontona w tamnišej farskej wosadźe. Tam chcyše so bamž na kěrchowje modlić. Prawobydlerjo wočakuja zamołwjenje bamža za křiwdu, kiž je jim cyrkej načiniła, mjez druhim w domach k namócnemu překubłanju dźěći.
Žadaja sej kónc izolacije
Berlin (dpa/SN). Wjacori politikarjo FDP su so za to wuprajili, nanuzowanu izolaciju w padźe infekcije z koronawirusom skónčić. Diskusija wo tym je prawa, rjekny městopředsyda strony Wolfgang Kubicki. Z jeho wida je na času, ludźom rozsud wo swójskej izolaciji přewostajić. To je prašenje mediciniskeje trěbnosće a swójskeje zamołwitosće. Kónc tydźenja bě so hižo předsyda wšoněmskeho zwjazka kasowych lěkarjow Andreas Gassen za to wuprajił, wšitke dotalne postajenja izolacije a karanteny dla zběhnyć.
Migrantow wuchowali
W Čěskej Šwicy njedaloko pomjezneho městačka Hřensko so lěs ...
Wšitcy dyrbjeli lutować
Brüssel (dpa/SN). Prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen na tym wobstawa, zo so tež kraje ze snadnej wotwisnosću wot ruskeho zemskeho płuna na lutowanskich planach Brüssela wobdźěla. „Tež čłonske staty, kiž lědma ruski płun dóstawaja, njemóža so sćěham móžneho přetorhnjenja dodawanja płuna na europskich wikach wuwinyć“, rjekny wona powěsćerni dpa. Ludowe hospodarstwa EU su wusko mjez sobu splećene. Płunowa kriza bě kóždy čłonski kraj w tej abo tamnej formje potrjechiła, wona rjekny.
Do toho běchu wjacore kraje, mjez nimi Španiska a Portugalska, namjet EU nastupajo nuzowy staw płuna dla kritizowali. Knježerstwo Portugala njemóže namjet scyła akceptować, zdźěli statny sekretar za wobswět a energiju João Galamba nowinarjam. Španiska ministerka za ekologisku změnu Teresa Ribera skoržeše: „Njemóžemy wopory přinjesć, za kotrymiž so nas nichtó prašał njeje. Hinak hač w druhich krajach su so Španičenjo w prašenju přetrjeby energije stajnje rozumnje zadźerželi“, wona praji.
Lawrow: Režim wotstronić
Ruska chcyła tež kónčiny zwonka Donbasa w Ukrainje wobsadźić
Kairo (dpa/SN). Ruski wonkowny minister Sergej Lawrow je – hinak hač při dotalnych wuprajenjach – rozłožił, zo chcyła Ruska ukrainske knježerstwo wotstronić. „Pomhamy ukrainskemu ludej na kóždy pad, so wot režima wuswobodźić, kotryž měri so přećiwo ludej a stawiznam“, rjekny Lawrow wčera w egyptowskej stolicy Kaira. Ruski a ukrainski lud stej přichodnje zaso zhromadnje žiwej.
Ruske wjednistwo je minjene dny swoju poziciju nastupajo wójnu w Ukrainje zjawnje přiwótřiło. Tak Lawrow wčera hrožeše, chcyć dalše kónčiny Ukrainy zwonka Donbasa wobsadźić. Hladajo na daloko sahace zapadne brónje je trěbne, jednotki Kijewa dale wróćo stłóčić wot kónčiny Donjecka a Luhanska, wón rjekny.
Pólska kritizuje němski poskitk
To a tamne (25.07.22)
Runje zmandźelenaj a hižo w błóće: Pod nawodom kwasneho porika su minjenu sobotu na tradicionalnej „watowej olympiadźe“ w Brunsbüttelu nowy „polonezowy“ swětowy rekord nastajili. 206 wobdźělnikow běžeše před wjacorymi tysac přihladowarjemi w błóće watoweho morja, symbolizujo wulku wutrobu. 150 ludźi by trěbnych było.
Gumijowa ruka je na brjoze Łobja pola Torgauwa wjetše zasadźenje policije zawiniła. Pěšcy běchu pozdatny dźěl čłowječeho ćěła w trawje namakali, ruku a dźěl łochća. Na to městno zaraćichu. Nimo kriminalneje policije přichwatachu zastojnicy wodoškitneje policije, techniskeho pomocneho skutka a psyk k namakanju ćěłow. Přepytowanje wunjese, zo jedna so wo wuběrnu atrapu.
Dohladować pod nawodom UN
Istanbul (dpa/SN). Wuwožowanje milionow tonow žita z Ukrainy matej konfliktnej stronje pod nawodom UNO zhromadnje dohladować. Dojednanje wo kóncu ruskeje blokady žita w Čornym morju, kotrež chcyli dźensa podpisać, zhromadny kontrolny centrum w Istanbulu předwidźi. Jemu pod nawodom UN zastupjerjo Ruskeje, Ukrainy a Turkowskeje přisłušeja, je powěsćernja dpa z diplomatiskich kruhow w New Yorku zhoniła.
Poćeženy poměr
Berlin/Rom (dpa/SN). Prócowanja němskich katolikow wo reformy poměr k bamžej na twjerde poćeženske pruwowanje stajeja. Po tym zo je Vatikan cyrkwi w Němskej wčera samowólne dalokosahace reformy zakazał, reagowaše němska strona na to chětro zamylena. „Njeswědči wo dobrym stilu komunikacije w cyrkwi, hdyž so stejišća bjez mjena wozjewjeja“, zdźělitaj předsyda Němskeje biskopskeje konferency Georg Bätzing a prezidentka Centralneho komiteja němskich katolikow Irme Stetter-Karp.
Za skrućenje kupneje mocy
Suchota potrjechi wosebje wuchod
To a tamne (22.07.22)
21 lět dołho zhubjene noticne knižki britiskeho přirodospytnika Charlesa Darwina su namakane. Uniwersitna knihownja w Cambridgu bě knižki w lěće 2000 wupožčiła. Dwě lěće pozdźišo zdźělichu, zo su pokradnjene. Nětko su sobudźěłaćerjo wjacore miliony eurow hódne dokumenty w zjawnje přistupnym dźělu knihownje w darnej tiće wotpołožene namakali.
Třělbowu granatu namakało je dźěćo při hrajkanju při jězoru w braniborskim Petershagenje a je ju sobu domoj wzało. Staršimaj bě na zbožo hnydom jasne, zo jedna so wo strašnu namakanku a zawołachu policiju. Fachowcy granatu wotewzachu a w lěsu rozbuchnychu. Kak bě granata k jězorej přišła, njeje znate.
