Drježdźany (dpa/SN). Ministerscy prezidenća wuchodoněmskich wuhlowych krajow Sakskeje, Saksko-Anhaltskeje a Braniborskeje wočakuja za dalewobstaće brunicowych milinarnjow z tuchwilneje rezerwy prawniske problemy. W lisće zwjazkowemu ministrej za hospodarstwo Robertej Habeckej (Zeleni) proša woni tuž wo „jednotne cyłoněmske wuwzaćne rjadowanje“. List powěsćerni dpa předleži.
Bloki milinarjow w tak mjenowanej wěstotnej hotowosći, kotruž chcedźa wot 1. oktobra hač do 31. měrca do „zastaranskeje rezerwy“ přenjesć, loni přiwótřenym směrnicam nastupajo škit před škódnymi emisijemi hižo njewotpowěduja, pisaja Michael Kretschmer (CDU) Reiner Haseloff (CDU) a Dietmar Woidke (SPD). Techniske změny su hač do přichodneje zymy wuzamknjene. Na to bě hižo energijowy zastaraćel Leag pokazał. Indiwidualne wuwzaćne rjadowanja su tohorunja njerealistiske, dokelž traja po dotalnych nazhonjenjach jara dołho. Tež brunicowe jamy, w kotrychž wuhlo wudobywaja, trjebaja prawnisku wěstotu, zo móhli bjez haćenjow dale dźěłać.
Z dwanaće lětami masterski studij wotzamknył je wulce inteligentny Laurent Simons. W runje jednym lěće je belgisko-nižozemski hólc studij fyziki na uniwersiće w Antwerpenje zmištrował, uniwersita zdźěla. Maturu bě Laurent hižo z wosom lětami zakónčił. Po tym studowaše wón elektrotechniku. Spočatk lěta wobdźěli so wón na slědźenskim projekće Mnichowskeje uniwersity k wuslědźenju nowych srědkow přećiwo rakej.
Zwada mjez šoferom taksija a sobujěducymi je w juhohessenskim Mörfelden-Walldorfje zasadźenje policije zawinowała. 42lětny šofer bě třoch pasažěrow w starobje 22 a 23 lět namołwjał, z awta wulězć, po tym zo běchu so płaćizny dla zwadźili. Na to dwaj młodostnaj awto wobškodźištaj, načinjejo škodu wjacorych tysac eurow. Dóńdźe tež k ćělnym rozestajenjam. Policija pad přepytuje.
Berlin (dpa/SN). Zwjazk industrijnych a wikowanskich komorow Němskeje so hladajo na płunowu krizu za to wupraja, w běrowach a twornjach předpisanu minimalnu temperaturu znižić. Prezident zwjazka Peter Adrian rjekny powěsćerni dpa: „Kóždy stopjeń je wažny“. Ludźo dyrbjeli so wo něšto ćoplišo zdrasćić, wón namjetuje. W zwjazkowym ministerstwje za dźěło po informacijach powěsćernje dpa hižo pruwuja, směrnicy za tepjenje w běrowach a twornjach změnić.
Merz namołwja Zelenych
Berlin (dpa/SN). Předsyda CDU Friedrich Merz je na Zelenych apelował, dalšemu wužiwanju atomowych milinarnjow w Němskej přihłosować. „Lubi Zeleni, wzmiće wutrobu do horšće. Čińće tole za Němsku!“, piše Merz dźensa w nowinje Bild. Hladajo na energijowu krizu „njesměli sej móžnosć wzać, milinarnje dale wužiwać a tak płun při produkciji miliny zalutować“, wón piše. Tež unija chcyła „bórzomny kónc starych atomowych milinarjow“ – tola nic nětko.
Seibert póńdźe do Israela
Nowa Kachowka (dpa/SN). Ukrainske wójsko je po swójskim podaću přećiwnu ofensiwu na wot ruskich jednotkow wobsadźeny dźěl južnoukrainskeho wobwoda Cherson zahajiło. W měsće Nowej Kachowce su brónjowy skład nadběhowali, zdźěli komando juh w nocy na wutoru na Facebooku. Kaž rěkaše, buštej hawbica a wojerska technika zničenej. Nimo toho je njepřećel wjace hač połsta wojakow „zhubił“.
Ruska statna powěsćernja Ria Nowosti je dźensa rano powołujo so na w Nowej Kachowce zasadźene proruske zarjadnistwo wo znajmjeńša sydom mortwych, štyrjoch zhubjenych a wjacorych zranjenych po nadběhu rozprawjała. Mnozy ludźo buchu pod rozwalinami zasypani. Tež sta domskich je wobškodźenych. Informacije wobeju stronow njehodźachu so najprjedy přepruwować.
Drježdźany (dpa/SN). K přesadźenju projektow w zwisku ze strukturnej změnu we wuhlowych kónčinach je po měnjenju Sakskeje wjace spěšnosće, fleksibility a swobody trěbne. „Do systema dyrbi wjace powětra“, rjekny minister za regionalne wuwiće Thomas Schmidt (CDU) wčera po wuradźowanjach ze zastupnikami komunow wobeju rewěrow kaž tež hospodarstwa a dźěłarnistwa w Drježdźanach. Při tym dźe wosebje wo fleksibelnosć financneje podpěry, zo njebychu srědki spadnyli, hdyž njejsu projekty hač do kónca spěchowanskeje doby zwoprawdźene. Nimo toho měło so wobkedźbować, zo trjebaja wosebje wulkoprojekty we wobłuku wobchada abo slědźenja wjele chwile za planowanje.
Dwě lěće po schwalenju zakonja za inwesticije we wuhlowych kónčinach su po słowach Schmidta wjele docpěli. W Sakskej su 134 projektow wuzwolili, kotrež Zwjazk ze 90 procentami spěchuje a za to 1,5 miliardow eurow zaplanuje. Inwestować chcedźa w prěnim rjedźe do slědźenskeje infrastruktury, do wobchadneje a socialneje struktury a do bydlenjotwara.
Berlin (dpa/SN). Swětowa pomoc přećiwo hłodej stupacu ličbu krajow wobkedźbuje, kotrež žane cyrobizny wjace njewuwožuja a tak miliardam ludźi přistup k žiwidłam dale poćežuja. Organizacija chcyše dopołdnja swoju nowu lětnu rozprawu předstajić z wuhladom, kotre wuskutki wójna w Ukrainje, kriza klimy, ćěkanje a wuhnaće na hłód po wšěm swěće maja. We wuwićowych a prohowych krajach je so połoženje zežiwjenje nastupajo po posudku Swětoweje pomocy přećiwo hłodej w minjenych měsacach „dramatisce pohubjeńšało“.
Konflikty a změna klimy mjenowaše generalny sekretar pomocneje organizacije Mathias Mogge dźensa rano w sćelaku ZDF za hłowne přičiny hłoda. Loni su 260 milionow eurow za projekty wudali.
Při skomolenej rubježniskej turje bu paduch w sewjerorynsko-westfalskim Windecku pod wrotami zatłusnjeny a dyrbješe bjezpomocny na policiju a wohnjowu woboru čakać. Pomocnicy jeho wuswobodźichu a policiji přepodachu. 24lětny bě so zhromadnje z kumpanom do hale składźišća zadobyć chcył. Mužojo stłóčichu wrota tak wysoko, zo móžeše so jedyn z njeju předrěć. W tym wokomiku pak so wrota začinichu a muža zatłusnychu. Kumpan so zminy. Susod słyšeše spodźiwne zwuki a zazwoni policiju.
Dospołnje pjany a po seklojtej čarje je šofer taksija w Kölnje swojich pasažěrow po měsće wozył. 64lětny bě policistam napadnył, dokelž měješe wočiwidnje ćeže, runjewon jěć. Při kontroli alkohola zwěsćichu skónčnje 2,5 promilow. Jězbnu dowolnosć a licencu za woženje hosći zastojnicy nablaku sćazachu.
Vatikan (B/SN) „L’Osservatore di strada“ („wobkedźbowar dróhi“) rěka nowa dróhowa nowina, na kotrejž skutkuja potrěbni sobu a ju tež rozšěrjeja. „Wulkotne dźěło“, kaž je bamž nowinu mjenował, su před tydźenjom na Pětrowym naměsće prěni raz rozdawali. Hižo na titulnym wobrazu zwuraznjeja wudawaćeljo wo čo jim dźe. Chcedźa awtentisce rozprawjeć wo žiwjenju tych, kotřiž su na kromje eksistency na dróhach Roma žiwi. Koncept nowiny předwidźi zetkanja bjezdomnych z wosobinami kultury. „Wobě stronje na samsnej runinje, kóždy abo kóžda ma samsnu dostojnosć a samsny respekt“, wujasnja koordinator Piero Di Domenicantonio. Zhromadnje zdźěłuja woni potom přinoški. Bamž chwaleše 12stronski měsačnik, kotryž přińdźe z bazy, wot chudych, wot tych, kotřiž su na kromu towaršnosće stłóčeni.
Zrěčenje ze Chinu wuběži
Tokio (dpa/SN). Wonkowna ministerka Annalena Baerbock ma Chinu wustupowanja napřećo Taiwanej kaž tež we wuchodo- a juhochinskim morju dla za wužadanje swětoweho měroweho porjada. Sebjewědome a robustne wustupowanje „je wulke globalne wužadanje“, rjekny politikarka Zelenych dźensa po zetkanju z jeje kolegu w zastojnstwje Yoshimasaom Hayashijom w Tokiju. Wosebje teritorialne žadanja Chiny wohrožuja „zakład zhromadneho měrniweho žiwjenja“.
Mjenje płuna do Italskeje
Mailand (dpa/SN). Ruska je mnóstwo dodawaneho zemskeho płuna do Italskeje wo něhdźe třećinu znižiła. Wo tym je ruski statny płunowy koncern Gazprom informował, zdźěla italski energijowy zastaraćel Italians Eni. Město dotalnych 32 milionow kubiknych metrow wšědnje dóstawa Italska jenož hišće 21 milionow kubiknych metrow wob dźeń. Po nadpadźe Ruskeje na Ukrainu so Italska prócuje, druhich dodawarjow płuna zdobyć, kaž Azerbajdźan, Katar a Algerisku.
Inflacija najwjetša starosć