Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz je před „globalnym wožiwjenjom fosilneje energije“ jako sćěh płunoweje krizy wójny w Ukrainje dla warnował. „Nichtó njemóže z tym spokojom być, zo tež pola nas podźěl zmilinjenja brunicy zaso přiběra“, rjekny politikar SPD wčera na Petersbergskim klimowym dialogu w Berlinje. „Ćim wažniše tuž je, zo cyle jasnje zwěsćamy: To je časowje wobmjezowana naprawa, kotraž naše klimowe zaměry njezměni.“
To samsne płaći tež za inwesticije do płunoweje infrastruktury kaž za stacije za židki płun, Scholz potwjerdźi. To měło zaměram Němskeje wotpowědować, po kotrejž chcedźa w Němskej a po wšěm swěće přichodnje klimje napřećo neutralni być. „Konkretnje to rěka, zo njepodamy so do nowych dołhodobnych wotwisnosćow wot fosilnych energijow.“
Pospytane wotstronjenje wosaceho hnězda je w juhopfalcskim Bellheimje zasadźenje wohnjoweje wobory zawinowało. 39lětny bě spytał, wosy pod třěchu domskeho z bunsenowym palakom wućěrić. Při tym so hnězdo zapali. Přiwołana wohnjowa wobora móžeše woheń zhašeć, prjedy hač tón třěchu wobškodźi. Zamołwići wotradźa, hnězda sami wotstronić. Lěpje je, fachowcow přiwołać.
Kedźbliwy psyk je we Winsenje pola Hannovera wjetšemu wohenjej zadźěwał, swojemu wobsedźerjej pak skóržbu wunjesł. Muž bě woheń w železnym sudobju bjez dohladowanja palić dał, policija zdźěla. Na to so pódla sudobja ležace drjewo zapali. Hakle přez šćowkanje psa so na to dohlada. Susodźa wołachu wohnjowu woboru, kotraž płomjenja podusy. Při tym zwěsćichu, zo paleše so w sudobje wobarbjene drjewo, štož njeje dowolene.
Vatikan (B/SN). Bamž Franciskus je rozsud wyšeho sudnistwa USA kónc junija k zakónčenju samodruhosće z wotehnaćom zasudźił a so w interviewje z agenturu Reuters praša: „Je to legitimne, čłowječe žiwjenje wotstronić, zo by problem rozrisany był?“ Wón přirunowaše wotehnaće ze „skazanym mordarstwom“. Tele přirunanje je w medijach wulke rozhorjenje zbudźiło. Hižo w zašłosći bě hłowa katolskeje cyrkwje zjawnje prajiła: „Štóž wotehnawa, tón mori.“ Amerika je w tutym prašenju pačena.
30 lět ministrantki
Uvalde (dpa/SN). Dwaj měsacaj po šulskim masakru na zakładnej šuli w zwjazkowym staće USA Texasu z 21 mortwymi je přepytowanska rozprawa „systematiske zmylki a katastrofalne wopačne rozsudy“ wotkryła. Nimale 400 zastojnikow bě k šuli přichwatało, w kotrejž amokowy třělc zachadźeše. Mjez policistami pak knježeše chaos, tak zo měješe skućićel dlěje hač hodźinu chwile, dźěći morić. Mjeztym su wodźaceho policista z toho funkcije wuwjazali.
Naslědnik Johnsona pytany
London (dpa/SN). Z jednanjom k powołanju noweho britiskeho premierministra su dźensa w dalšim kole pokročowali. Při mjeztym třećim wothłosowanju je hišće pjeć kandidatow nastupiło. Stajnje posledni dyrbi koło wopušćić. W běhu tydźenja chcedźa skupinu na runje hišće dwaj kandidataj pomjeńšić. Potom rozsudźa čłonojo strony. Najlěpše wuhlady ma bywši financny minister Rishi Sunak. Na druhim městnje steji tuchwilu wonkowna ministerka Liz Truss.
Bliži so horcota
Janšojce (SN/BŠe). Na bywšim Janšojskim lětanišću a přichodnym tak mjenowanym „Green Areal Łužica“ ma wot lěta 2027 připrawa za produkciju zeleneho wodźika dźěłać. Předewzaće Hy2gen zahaji k tomu minjeny štwórtk z wobsedźerjom euromovement industrijny park tzwr prěnju projektowu fazu. Cyłkowny financny wolumen na mjeno „JANGADA“ křćeneho projekta wučinja něhdźe 500 milionow eurow. We Wiesbadenje zasydlene předewzaće Hy2gen agěruje mjezynarodnje a je so na planowanje, twarstwo a wobhospodarjenje připrawow k zhotowjenju zeleneho wodźika specializowało.
Industrijny park a předewzaće planujetej w Janšojcach produkciske stejnišćo za klimaneutralne ćěriwa. Ekspertizu k twarej a wobhospodarjenju připrawy su fachowcy koncerna zdźěłali, předewzaće euromovement pak ma wjele wědy nastupajo infrastrukturu a logistiku. W nowej připrawje chcedźa hłownje zeleny wodźik a ćěriwa za zasadźenje w lětarstwje produkować. W lěće 2024 chcedźa w Delnjej Łužicy twarić započeć.
Berlin (dpa/SN). Komisija EU je Madźarsku pozdatneho ranjenja prawa EU hnydom dwójce před Europskim sudnistwom wobskoržiła. Při tym dźe na jednym boku wo wobmjezowanje informacijow wo homo- a transseksualnosći, kaž minjeny pjatk w Brüsselu zdźělichu. Tamny pad potrjechi postupowanje madźarskich institucijow přećiwo njewotwisnemu rozhłosowemu sćelakej Klubradio. Komisija EU hrozy Madźarskej z raznymi pjenježnymi pokutami, njedyrbjała-li wona wočakowane rozsudy sudnistwa zwoprawdźić. Nowy madźarski zakoń, kiž płaći wot 1. julija, zakazuje publikacije, kotrež su dźěćom přistupne a kiž zwobraznjeja njeheteroseksualne poćahi. Tež wabjenje, w kotrychž homo- a transseksualnych jako dźěl normality pokazuja, je zakazane. Po měnjenju EU tak prawa mjeńšin w kraju ranja.
To samsne płaći za naprawy přećiwo poslednjemu profesionalnemu njewotwisnemu sćelakej Klubradio. Sćelak dyrbješe w februaru 2021 zawrěć, dokelž njeběchu jemu licencu podlěšili. Mjeztym wusyła Klubradio jenož hišće internetnje w chětro wobmjezowanej formje.